8.1 Vaccinatie – Een stukje Geschiedenis
De Griekse Oudheid
- In Athene wisten mensen al dat de Pest er was, ze wisten ook dat je het niet 2x kon krijgen
- De god Apollo trof slachtoffers en Malaria (nu muggen) was zogenaamd slechte lucht uit moerassen
- In de ME werd Europa door een Pokkenepidemie getroffen, veel overleden of kregen littekens
- Maar ze waren wel immuun. Pas na de ME kwamen er theorieën over zaadjes en bacteriën
- Anthonie van Leeuwenhoek zag met zijn microscoop allemaal diertjes (besmettelijke ziektes)
Vaccinatie
- In de 16e eeuw was er al een vorm van vaccinatie; variolatie (met levende pokken)
- Maar deze geënte persoon werd ernstiger ziek en ging dood, variolatie werd weer stopgezet
- Edward Jenner gebruikt koepokken als etter, hier ging je niet dood aan en het was niet aanstekelijk
- Jenner maakte mensen immuun, aantrekkelijke melkmeisjes kregen het niet door de koepokken
Pasteur
- Hij maakte een cholerabacterie en probeerde dit uit op kippen
- Maak en zuivere kweek van een ziekteverwekkend organisme, zorg daarna dat het zijn ziekmakende kracht verliest zonder zijn immunologische eigenschappen te verliezen. Ent een gezond individu met dit in en je bouwt immuniteit zonder ziek te worden.
- DUS: de mens wordt ingeent met dode/verzwakte micro-organismen waardoor je weestand krijgt
Antistoffen / Antilichamen
- (einde 19e eeuw) in het bloedplasma van een dier zat een stof die bescherming tegen ziekte bood
- Omdat antilichamen in het serum zitten, spreek je van Humorale Immuniteit
- Bloedcellen waren ook bij de afweer betrokken, dan spreek je van Cellulaire Immuniteit
- 1952: Vaccinatie tegen Difterie, Kinkhoest en Tentanus. 1957: Vaccinatie tegen Polio
8.2 Vaccinatieprogramma’s in Nederland
Rijksvaccinatie Programma
- Is voor elke bewoner van NL en start enkele maanden na de geboorte (gratis)
- Het verandert; sinds 1977 wordt er niet meer tegen pokken gevaccineerd OF er komen meer bij
- BMR staat voor Bof, Mazelen en Rodehond. HIB staat voor Haemophilus Influenzae
- Er werd nog wel eens verschil gemaakt tussen jongens en meisjes / leeftijd, nu niet meer
- Het programma staat in het boek, op blz. 168 (DKTP-vaccin, HIB-vaccin, BMR-vaccin)
Reizigersvaccinatie Programma
- Tegen onbekende infectieziekten heb je geen immuunsysteem kunnen opbouwen dus het is handig om je te laten inenten als je naar landen gaat waar het minder hygiënische is.
- Dit is niet gratis, en ook wordt de beschermingsduur vermeld, de huisarts weet hier meer van
- Zie tabel over ziekte, prijs en beschermingsduur
8.3 Wel of Niet vaccineren
Pokken
- Kinderen en Docenten mochten de school niet meer in zonder pokkenbriefje, de arts was verplicht een vaccinatiebewijs af te geven, er ontstond een indirecte vaccinatiedwang
- Leerplichtwet – Veel doden door bijwerking – Afschaffing pokkenbriefje – Inentingswet 1939
- De enige verplichte vaccinatie die nu bestaat is de DTP-vaccinatie voor rekruten in het leger
Bezwaar
- Gereformeerde Groeperingen: volgens de Bijbel mag je een ziekte gezend door God niet afweren
- Antroposofen: vinden dat de ziekte je als kind sterker maakt; je wordt lichamelijk en geestelijk sterker, je moet er alleen wel zeker van zijn dat je het aankan
8.11 Micro-organismen
Bacterie en Virus
- Veroorzaken ziekten en zijn onzichtbaar voor het blote oog; het zijn micro-organismen
- Gisten, schimmels en eencellige dierlijke organismen zijn ook micro-organismen
- Er zijn meer nuttige dan schadelijke organismen:
o Bacterien/Schimmels plantaardig afval afbreken
o Gisten bij de bereiding van brood, yoghurt en zuurkool
o Bacterien die olie, waterzuivering en afvalproducten afbreken
- Schadelijke Organismen:
o Ziekteverwekkende Virussen cholera, tuberculose
o Ziekteverwekkende Bacteriën die je voedsel besmetten; eieren en kip (salmonella)
Maar ook het griepvirus, mazelenvirus
Waarom worden we ziek?
- Bacterien blijken giftige stoffen te vormen, soms tijdens de groei van een bacterie
- Bij een virusinfectie dringen virussen in de cellen door en vermeerderen zichzelf (kan ook giftig zijn)
8.17 Het Griepvirus
- Het ziet eruit als een bolletje met ontelbare uitstekels en is superklein, het bevat erfelijk materiaal
- RNA = in de vorm van 8 strengen, omgeven van een eiwitmantel
- Type Virussen: A = het meest gevaarlijk en interessant; ernstige epidemieën (ook bij dieren)
B = veroorzaker van epidemieën, maar minder frequent (vaak schoolkinderen)
C = komt het minst voor en is het minst gevaarlijk
- De eiwitmantel draagt uitsteeksels; hiertegen aan worden antilichamen gevormd (bescherming)
- Door verkeerde kopieën van het DNA of RNA ontstaan er mutaties (ook bij een griepvirus)
- Gevolg: nieuw viruseiwit, antilichamen kunnen het niet herkennen; ongehinderd vermeerderen
- Het aanmaken van nieuwe antilichamen gaat veel langzamer dan het virus; ontstaan griepepidemie
- Pandemie = ook een verandering aan de buitenkant van een griepvirus, maar de verandering is veel groter dan bij een epidemie, en hij komt alleen voor als Type A
9.2 Duurzame Ontwikkeling
Brundtland
- 1983, Commissie Brundtland: voorspellingen gedaan over de economie (wereldschaal)
- Er wordt uitgegaan van Duurzame Ontwikkeling, realistisch; wel maatregelen (mentaliteit)
- D.O. is gericht op preventie, hergebruik, energiebesparing en het ontwikkelen van schone techniek
- Het zoeken van oplossingen van afval: minder afval & afval wat het milieu minder belast (duurzaam)
- Dit zijn brongerichte maatregelen, er wordt ook wel gesproken over de pijplijn die helemaal moet kloppen; vanaf het begin van de winning t/m het moment van de verwerking van het afval
Rekening houden met elkaar
- In het Brundtland-rapport wordt ook gekeken naar financiële steun naar het Zuiden
- Er is volgens het rapport economische groei mogelijk met instandhouding van de natuur
- Er blijft discussie over duurzaam energiegebruik: kernenergie OF zonne- en windenergie
- Er wordt bij duurzame ontwikkelingen rekening gehouden met: andere mensen op de wereld, andere soorten en met toekomstige generaties (zie schema, blz. 207)
Milieu en Voedsel
- ecologisch milieu; de omgeving waarin je je bevindt (zowel levende als levenloze factoren)
- Primaire levensbehoeften = voeding, water, kleding en onderdak. Moet dat wel bevredigd worden?
- Honger komt door problemen bij de voedseldistributie; toegang tot bouwland of door armoede
- Honger wereldwijd (ook in de VS) heeft meer te maken met macht en koopkracht dan gebrek
8.1 Vaccinatie – Een stukje Geschiedenis
De Griekse Oudheid
- In Athene wisten mensen al dat de Pest er was, ze wisten ook dat je het niet 2x kon krijgen
- De god Apollo trof slachtoffers en Malaria (nu muggen) was zogenaamd slechte lucht uit moerassen
- In de ME werd Europa door een Pokkenepidemie getroffen, veel overleden of kregen littekens
- Maar ze waren wel immuun. Pas na de ME kwamen er theorieën over zaadjes en bacteriën
- Anthonie van Leeuwenhoek zag met zijn microscoop allemaal diertjes (besmettelijke ziektes)
Vaccinatie
- In de 16e eeuw was er al een vorm van vaccinatie; variolatie (met levende pokken)
- Maar deze geënte persoon werd ernstiger ziek en ging dood, variolatie werd weer stopgezet
- Edward Jenner gebruikt koepokken als etter, hier ging je niet dood aan en het was niet aanstekelijk
- Jenner maakte mensen immuun, aantrekkelijke melkmeisjes kregen het niet door de koepokken
Pasteur
- Hij maakte een cholerabacterie en probeerde dit uit op kippen
- Maak en zuivere kweek van een ziekteverwekkend organisme, zorg daarna dat het zijn ziekmakende kracht verliest zonder zijn immunologische eigenschappen te verliezen. Ent een gezond individu met dit in en je bouwt immuniteit zonder ziek te worden.
- DUS: de mens wordt ingeent met dode/verzwakte micro-organismen waardoor je weestand krijgt
Antistoffen / Antilichamen
- (einde 19e eeuw) in het bloedplasma van een dier zat een stof die bescherming tegen ziekte bood
- Omdat antilichamen in het serum zitten, spreek je van Humorale Immuniteit
- Bloedcellen waren ook bij de afweer betrokken, dan spreek je van Cellulaire Immuniteit
- 1952: Vaccinatie tegen Difterie, Kinkhoest en Tentanus. 1957: Vaccinatie tegen Polio
8.2 Vaccinatieprogramma’s in Nederland
Rijksvaccinatie Programma
- Is voor elke bewoner van NL en start enkele maanden na de geboorte (gratis)
- Het verandert; sinds 1977 wordt er niet meer tegen pokken gevaccineerd OF er komen meer bij
- BMR staat voor Bof, Mazelen en Rodehond. HIB staat voor Haemophilus Influenzae
- Er werd nog wel eens verschil gemaakt tussen jongens en meisjes / leeftijd, nu niet meer
- Het programma staat in het boek, op blz. 168 (DKTP-vaccin, HIB-vaccin, BMR-vaccin)
Reizigersvaccinatie Programma
- Tegen onbekende infectieziekten heb je geen immuunsysteem kunnen opbouwen dus het is handig om je te laten inenten als je naar landen gaat waar het minder hygiënische is.
- Dit is niet gratis, en ook wordt de beschermingsduur vermeld, de huisarts weet hier meer van
- Zie tabel over ziekte, prijs en beschermingsduur
8.3 Wel of Niet vaccineren
Pokken
- Kinderen en Docenten mochten de school niet meer in zonder pokkenbriefje, de arts was verplicht een vaccinatiebewijs af te geven, er ontstond een indirecte vaccinatiedwang
- Leerplichtwet – Veel doden door bijwerking – Afschaffing pokkenbriefje – Inentingswet 1939
- De enige verplichte vaccinatie die nu bestaat is de DTP-vaccinatie voor rekruten in het leger
Bezwaar
- Gereformeerde Groeperingen: volgens de Bijbel mag je een ziekte gezend door God niet afweren
- Antroposofen: vinden dat de ziekte je als kind sterker maakt; je wordt lichamelijk en geestelijk sterker, je moet er alleen wel zeker van zijn dat je het aankan
8.11 Micro-organismen
Bacterie en Virus
- Veroorzaken ziekten en zijn onzichtbaar voor het blote oog; het zijn micro-organismen
- Gisten, schimmels en eencellige dierlijke organismen zijn ook micro-organismen
- Er zijn meer nuttige dan schadelijke organismen:
o Bacterien/Schimmels plantaardig afval afbreken
o Gisten bij de bereiding van brood, yoghurt en zuurkool
o Bacterien die olie, waterzuivering en afvalproducten afbreken
- Schadelijke Organismen:
o Ziekteverwekkende Virussen cholera, tuberculose
o Ziekteverwekkende Bacteriën die je voedsel besmetten; eieren en kip (salmonella)
Maar ook het griepvirus, mazelenvirus
Waarom worden we ziek?
- Bacterien blijken giftige stoffen te vormen, soms tijdens de groei van een bacterie
- Bij een virusinfectie dringen virussen in de cellen door en vermeerderen zichzelf (kan ook giftig zijn)
8.17 Het Griepvirus
- Het ziet eruit als een bolletje met ontelbare uitstekels en is superklein, het bevat erfelijk materiaal
- RNA = in de vorm van 8 strengen, omgeven van een eiwitmantel
- Type Virussen: A = het meest gevaarlijk en interessant; ernstige epidemieën (ook bij dieren)
B = veroorzaker van epidemieën, maar minder frequent (vaak schoolkinderen)
C = komt het minst voor en is het minst gevaarlijk
- De eiwitmantel draagt uitsteeksels; hiertegen aan worden antilichamen gevormd (bescherming)
- Door verkeerde kopieën van het DNA of RNA ontstaan er mutaties (ook bij een griepvirus)
- Gevolg: nieuw viruseiwit, antilichamen kunnen het niet herkennen; ongehinderd vermeerderen
- Het aanmaken van nieuwe antilichamen gaat veel langzamer dan het virus; ontstaan griepepidemie
- Pandemie = ook een verandering aan de buitenkant van een griepvirus, maar de verandering is veel groter dan bij een epidemie, en hij komt alleen voor als Type A
9.2 Duurzame Ontwikkeling
Brundtland
- 1983, Commissie Brundtland: voorspellingen gedaan over de economie (wereldschaal)
- Er wordt uitgegaan van Duurzame Ontwikkeling, realistisch; wel maatregelen (mentaliteit)
- D.O. is gericht op preventie, hergebruik, energiebesparing en het ontwikkelen van schone techniek
- Het zoeken van oplossingen van afval: minder afval & afval wat het milieu minder belast (duurzaam)
- Dit zijn brongerichte maatregelen, er wordt ook wel gesproken over de pijplijn die helemaal moet kloppen; vanaf het begin van de winning t/m het moment van de verwerking van het afval
Rekening houden met elkaar
- In het Brundtland-rapport wordt ook gekeken naar financiële steun naar het Zuiden
- Er is volgens het rapport economische groei mogelijk met instandhouding van de natuur
- Er blijft discussie over duurzaam energiegebruik: kernenergie OF zonne- en windenergie
- Er wordt bij duurzame ontwikkelingen rekening gehouden met: andere mensen op de wereld, andere soorten en met toekomstige generaties (zie schema, blz. 207)
Milieu en Voedsel
- ecologisch milieu; de omgeving waarin je je bevindt (zowel levende als levenloze factoren)
- Primaire levensbehoeften = voeding, water, kleding en onderdak. Moet dat wel bevredigd worden?
- Honger komt door problemen bij de voedseldistributie; toegang tot bouwland of door armoede
- Honger wereldwijd (ook in de VS) heeft meer te maken met macht en koopkracht dan gebrek
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
H.
H.
De theorie
"Verdamping- condensatie - wolken - regen" is niet overtuigend.
dit is nieuw, op een pagina zul je de natuurlijke cyclus van water beter begrijpen.
https://pdf.lu/11vl (EN-FR)
5 jaar geleden
Antwoorden