Hoofdstuk 8.6

AK 8.6; Hoe zijn de landschappen over ons land verspreid?

Samenvatting

1. Vak laagland lijkt voor ons eentonig, maar is toch vrij zeldzaam op aarde.

2. Het heeft een interessante ontstaansgeschiedenis.

Drie verschillende verkaveling

- Blokverkaveling is niet groot en rechthoekig.

- Strokenverkaveling is lang en smal.

- Moderne verkaveling zeer groot en rechthoekig.

De bebouwing

- Langgerekte, lineaire of lintbebouwing: vooral in laagveengebieden of riviergebieden.

- Geconcentreerde bebouwing: de huizen liggen bij elkaar op zandgronden en zeeklei.

- Verspreide bebouwing: regelmatig verdeelde huizen (zoals jonge polders).

Hoe ver het uitzicht reikt hangt af van bebouwing, reliëf en vegetatie. Bij open landschap kun je ver kijken bij een gesloten landschap kan dat niet. Halfopen landschap is een tussenvorm.

- Zand -> Midden Oost Nederland

Löss -> Zuid – Limburg

Duinzand -> aan de kust

Hoog- en laagveen -> verspreidt over Nederland

De nederzettingsvormen:

Terpdorp: Werd gebouwd om de dicht bij zee gelegen gebieden te beschermen voor overstromingen. De woningen werden gebouwd op kunstmatige ronde woonheuvels.

Laagveenontginningsdorp: De boerderijen liggen in 1 lange rij langs een veenstroompje. Daar kan gebouwd worden, omdat er een beetje klei ligt.

Veenkolonie: In hoogveengebieden zijn de boerderijen gebouwd langs kaarsrechte kanalen. Die dienden voor ontwatering en turfafvoer.

Esdorp (zandgronden): Het centrum was de brink. Daar werden de schapen verzameld voor ze naar de hei gingen

Dijkdorp: Dijkdoorbraken en overstromingen teisterden vaak deze gebieden. Daarom werden de huizen gebouwd in een lange rij tegen de voet van de dijk, waar het nog veilig was.

Daldorp (Zuid-Limburg): De boerderijen liggen langgerekt langs een beek in een dal. Daar was water beschikbaar.

Plateaudorp (Zuid-Limburg): De boerderijen liggen in geconcentreerde vorm op de hoge, vlakke plateaus.