Esmoreit door Onbekend

Tot vondeling gekocht In deze recensie ga ik het hebben over de middeleeuwse roman Esmoreit. Het verhaal van Esmoreit is overgebracht door het Hulthemse handschrift. Het heet het Hulthemse handschrift dankzij de Gentse bibliofiel Karel van Hulthem (1762-1832) die er de eigenaar van was. De schrijver is dus onbekend, maar waarschijnlijk heeft deze persoon meer dan tweehonderd teksten geschreven, omdat het handschrift van de verschillende teksten bijzonder veel op elkaar lijkt. Het verhaal Esmoreit is in de tweede helft van de 14e eeuw geschreven. Een ander vermoeden is dat de schrijver een Brussels rederijker is geweest, Jan Dille. De heersende opvatting is dat hij uit het oostelijk deel van Zuid-Brabant komt, want in zijn werk zitten veel kenmerken van de Brabantse taal. In deze recensie bespreek ik het boek Esmoreit. In het eerste kerndeel geef ik een korte samenvatting. In het tweede kerndeel zal ik drie aspecten nader toelichten en in het laatste kerndeel geef ik een oordeel over het werk. Esmoreit word geboren als de opvolger van de koning van Sicilië. Robbrecht, de neef van de koning, zou de troonopvolger zijn als Esmoreit er niet was. Hij probeert Esmoriet te vermoorden, tot Platus hem zegt dat hij Esmoreit wel wil kopen. Hij gaat ermee akkoord. Platus neemt Esmoreit mee naar De koning van Damasus. Die wil het kind laten opvoeden door zijn dochter, Damiët. Ze zeggen tegen haar dat hij te vondeling is gelegd. Achttien jaar later verteld Damiët Esmoreit dat hij een vondeling is. Hij wil op zoek naar zijn ouders. Als hij ze vindt komt alles uit. Robbrecht wordt opgehangen wegens verraad. En Damiët en Esmoreit worden koning en koningin van Sicilië. De drie aspecten die ik nu ga bespreken zijn het vertelperspectief, taalgebruik en opbouw. Allereerst het vertelperspectief. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van verschillende mensen, voor elk stuk tekst staat zelfs letterlijk de naam van degene die het zegt. Er is dus eigenlijk sprake van een meervoudig ik-perspectief, al weet je niet precies de gevoelens van iedereen, je leest alleen wat iedereen zegt. Nu ga ik het hebben over het aspect taalgebruik. Het oorspronkelijke taalgebruik van het stuk, Middel-Nederlands vond ik wel moeilijk, daarom heb ik ook de bewerking ervan gelezen. Omdat het een toneelstuk is, bestaat het stuk alleen uit dialogen. Het taalgebruik past wel bij de Middeleeuwen, op zich niet per se bij het onderwerp. Er is geen verschil tussen de manier van spreken bij Siciliaanse personages en personages uit Damasus. Nu vertel ik iets over de opbouw. De opbouw van het toneelstuk is niet ingewikkeld, globaal gezien kan Esmoreit in twee delen worden gesplitst. Het eerste deel als Esmoreit een baby is, en het tweede deel als Esmoreit volwassen is. Er staat ook duidelijk bij aangegeven waar het zich afspeeld, in Sicilië of in Damasus. Het is niet bepaald een orgineel verhaal. Iemand voelt zich bedreigd door een ander en wil dat tegen gaan. En uiteindelijk mislukt het. Misschien is dat voor die tijd een nieuw verfrisend verhaal, maar nu niet meer. Het is wel heel duidelijk geschreven. Je weet precies waar een persoon zich bevindt en wie wat zegt. Dit staat iedere keer boven het stukje. Je raakt niet in de war, dus kun je het verhaal goed volgen. Verder is het wel een interessant verhaal. Vooral door de Middel-Nederlandse taal waarin het geschreven is geeft het iets weer wat je in moderne boeken niet tegenkomt. Het geeft een ander effect aan het verhaal waardoor je meer het gevoel krijgt rond welke tijd het zich afspeeld. Het is uiteindelijk dus een prima verhaal. Het zit goed in elkaar. Dit boek is goed te lezen en te gebruiken voor school. Je kan er een goed verslag over schrijven. Het is goed te lezen door de vertaling die ernaast staat. Je bent er zo doorheen. Dat is dus ook handig als je eigenlijk geen tijd hebt om een boek te lezen.