Kamp Vught

Hoe kwam Hitler aan zoveel macht? Opkomst van Hitler. De eerste keer dat de Duitse burgers echt van Hitler hoorden was toen hij de NSDAP oprichtte. Hitler had als leider van de partij een duidelijk programma: vereniging van alle Duitsers in één groot rijk, afschaffing van oneerlijk vredesverdrag, land en koloniën voor ons vol en staatsburgerschap alleen voor echt Duitsers van Duits bloed. Joden kunnen niet tot ons volk behoren. De eerste keer dat de NSDAP meedeed aan de verkiezingen, kreeg de partij niet veel stemmen. Om toch de macht over te nemen probeerde Hitler in 1932 een staatsgreep te plegen. Dat mislukte. Hij werd gevangen genomen en moest in de gevangenis. Toen Hitler uit de gevangenis kwam kreeg hij nog steeds bijna geen stemmen. Rond 1930 was er een crisis in Duitsland. Waar Hitler misbruik van maakte. Zo werd hij in 1933 tot minister president benoemd. Sinds 1934 begon Hitler zich leider te noemen. Hij richtte zijn eigen politie op zoals de nazi’s, de SA en de SS. Om het partijprogramma waar te maken moest er wel een oorlog komen. Op 27 februari 1933 werd het gebouw van de rijksdag in brand gestoken. Die zelfde avond kwamen Hitler en andere belangrijke mensen samen. Hitler dacht dat het een complot was en het begin van de communistische opstand. Daarom vroegen de ministers om hem voor 4 jaar dictator te maken. Hiermee stemde ze allemaal in. Hitler wilde alle Duitsers in Duitsland krijgen dus moest Duitsland groter worden. Oostenrijk sloot zich vrijwel gelijk bij Duitsland aan. Na Oostenrijk wilde Hitler Tsjecho-Slowakije. Nadat hij had beloofd Duitsland niet verder uit te breiden, “kreeg” Hitler Tsjecho-Slowakije. Op 1 september 1939 viel Hitler polen aan. Deze keer verklaarde Groot-Brittannië en Frankrijk de oorlog. In 22 juli 1941 viel Hitler Rusland aan. De laatste stad werd in de winter 1442/1943 uitgevochten dit was de eerste keer dat de Duitsers hadden verloren. Vanaf toen ging het bergafwaarts voor de Duitsers. En in Mei 1945 gaf Duitsland zich over. Wat was het bunkerdrama? De bunker Met de bouw van de bunker werd rond 1943 begonnen. Het is een gevangenis binnen het kamp, later omgeven door een muur. Er zijn 150 cellen, verdeeld over 2 verdiepingen. Een cel heeft een vloeroppervlakte van 9m2 en heeft een klein raampje. Aan de buitenkant is her raampje voorzien van tralies en een houten bak in de vorm van een ruif. Gevangenen uit het kamp, zowel vrouwen als mannen, gaan voor straf de bunker in als zij betrapt worden op een overtreding van de kampregels. Niet iedereen die in de bunker terechtkomt heeft eerst in het kamp gezeten. Veel mensen (vooral mannen) gaan ook direct de bunker in. In afwachting tot ze naar Duitsland worden afgevoerd naar concentratiekampen. De laatste 6 weken van het kamp (eind juli, augustus en begin september 1944) worden vele zonder enige redenen doodgeschoten. In de maand augustus worden er 250 man om het leven gebracht. In de bunker was contact met elkaar mogelijk. Alle cellen hadden op de benedenverdieping in de hoek een luchtgat. In de bovenverdieping zat een gat laag in de hoek, links naast de deur. In de avond als de bewakers weg waren konden ze zo communiceren. Je kende iedereen bij stem. Regelmatig klonk het avondgebed en werden er herdenkingen gehouden voor mensen die waren omgekomen.
Het bunkerdrama In de laatste weken van kamp Vught, vind het bunkerdrama plaats. De bunker is nog maar nauwelijks in gebruik genomen. Het begint allemaal als het een Duitse vrouw in kamp Vught komt. Omdat zij tijdens een feest, Hitler en het Duitse leger heeft beledigd. Met de hoop vrij te komen speelt zij informatie door aan een kampleider. Over haar medegevangenen, en vrouwen die al naar huis zijn. Door haar barakgenoten wordt zij als verrader gezien, en gieten haar in haar bed met water. Daarna verzoeken ze haar de nacht door te brengen in een ander deel van de barak. Ook krijgt ze nog waarschuwingen als ze nog verder zou gaan met verraden. Dan zouden ze haar, haar afknippen zodat iedereen kon zien dat het een verrader was. Toen de vrouw dit ook weer doorgaf aan de kampleider, hielden de vrouwen zich aan de waarschuwing. Non Verstegen is de oudste barakoudste, dus zij zal het haar van de vrouw eraf knippen. Als de vrouw vervolgens weer naar de kampleider gaat, noemt ze de naam van Non. De namen van de andere vrouwen kent ze niet. Ze is nu ook erg bang geworden van de gevolgen die de vrouwen misschien gaan ondernemen. Dus vraagt ze aan de leider als ze niet in een bunker mag gaan slapen. Dit wordt echter geweigerd. Om toch in de bunker te komen probeerde ze te ontsnappen. Één van de bewakers beveelt haar te stoppen. Als zij dit niet doet, schiet hij haar neer. Even later wordt Non bij de commandant geroepen. En wordt haar gevraagd om de namen te noemen van de medeplichtigen. Als zij dit niet doet, wordt ze in een bunker opgesloten. Omdat de bunker nog niet helemaal klaar is, is het cement nog helemaal nat. Als extra straf krijgt Non geen bed of stoel. Regelmatig komt er iemand bij haar kijken als ze nu wel de namen wil noemen. Na vijftig uur komen de vrouwen uit de barak zelf naar de commandant toe. En melden zich aan als medeplichtigen. De namen en nummers worden op geschreven. Pas na twee dagen gebeurt er weer iets. Op 15 januari om 5 uur in de middag worden de namen met de nummers voorgelezen. Dit zijn de nummers van de vrouwen die medeplichtig waren. De stemming onder de vrouwen was toen nog erg goed. Ze lachten en praatte wat. Als ze bij de bunker 115 komen worden ze wat verrast. Dit keer gingen ze niet met vier of vijf vrouwen de bunker in maar met negenenveertig. Even later komt ook Non erbij. Zelf toen was er nog geen paniek. Ook in een ander barak worden er vrouwen apart genomen. En ook naar de bunker gebracht. Nu komen en er nog vijfentwintig vrouwen bij. De andere zestien kunnen er echt niet meer bij, en worden naar een andere bunker gebracht. Er zitten nu dus vierenzeventig vrouwen in een bunker van zevenentwintig breed, vier meten twaalf lang en twee meter vijfendertig hoog. Sommige vrouwen proberen ze zeggen dat iedereen zich rustig moet houden omdat ze andere veel zuurstof verbruiken. Maar door alle paniek komen ze er niet bovenuit. Al gauw valt de eerste vrouw flauw. Steeds meer vrouwen verliezen het bewustzijn. De volgende ochtend om 8 uur, na veertien lange uren. Gaat eindelijk de deur van de bunker weer open. Veertig vrouwen zijn nog in staat om in de gang te komen. De overige vrouwen vierendertig liggen op twee groten hopen midden in de cel op de grond. Het eerste wat de vrouwen doen is drinken. Als ze niet bij de kraan kunnen komen dan uit de wc potten. Daarna slepen ze de bewusteloze vrouwen uit de cel. De overledenen blijven in de cel achter. Tien vrouwen hebben de nacht niet overleefd. Van de zevenenveertig vrouwen die nog in staat waren te lopen. Moesten weer in een andere cel. Nog te vol maar met een beetje inschikken konden ze zwakkere even liggen. De andere vierentwintig vrouwen worden behandeld door de kamparts. Die er laten ook voor zorgt dat ze vrouwen in een nieuwe cel komen met twee of drie personen. De andere cel
Van de cel waar de andere zeventien vrouwen in zaten, die niet meer bij bunker 115 paste. Hadden geen idee wat er naast hun cel afspeelde. Ze hoorde alleen wat lawaai en gerommel. Deze cel ging niet om 8 uur open maar pas om 1 uur. Zij mochten even naar de wc en werden vervolgens in drie cellen verdeeld. De volgende dag moesten zij een papier ondertekenen. Waarin zij verklaren muiterij te hebben gepleegd. En daardoor verantwoordelijk zijn voor de dood van een aantal medegevangenen. Ook werd hen zwijgplicht opgelegd. Een zestal weigerde dit te tekenen. Tenslotte doen ze het toch ondertekenen. Daarna gingen ze allemaal terug naar het vrouwenkamp. Op 18 januari worden de overlevende uit cel 115 naar het vrouwenkamp gebracht. Ook zij krijgen een papier wat ze moeten ondertekenen. Alleen Non blijft achter in de cel. Zij komt pas op 7 maart in het kamp terug. Ze had toen nog steeds niet de namen van de medeplichtige doorgegeven. Het verhaal van een slachtoffer. Tineke Wibaut, slachtoffer van het bunkerdrama: ‘Toen het licht uitging barstte de paniek in volle hevigheid los. Het was een vreemd aanzwellend geluid, dat af en toe wat afebde en dan weer opnieuw aanzwol. Het werd voortgebracht door biddende, gillende en schreeuwende vrouwen. Sommigen probeerden er doorheen te roepen om de vrouwen tot kalmte te manen en geen zuurstof te verspillen. Soms hield dat, heel even, maar dan begon het weer. Het hield niet op, die hele nacht niet, het werd alleen minder geluid. De hitte werd verstikkend.’ Wat gebeurde er op de fusilladeplaats? De fusilladeplaats. Omdat kamp Vught geen vernietigingskamp waren er geen gaskamers. Maar er was wel een fusilladeplaats, en een galg. De fusilladeplaats is ongeveer een half uur lopen, van het kamp. Als gevangenen werden veroordeeld tot de doodstraf, moesten ze daar heen lopen en dan voor een kuil gaan staan. Als ze dan werden doodgeschoten, vielen ze in de kuil. Als in augustus en september het leger van de geallieerden steeds dichterbij komt. Geeft Hitler een nieuw bevel. Verdachten van verzetacties mogen meteen de doodstraf krijgen. Zonder eerst een naar een rechter te hoeven. Vanuit verschillende gevangenen worden verzetsmensen naar Vught gebracht en hier vermoord. De wachters van de wachttorens, (de Nederlandse SS) moesten toen die gevangenen gaan ombrengen. In totaal zijn er 329 gevangenen vermoord. Als je de fusilladeplaats in komt, moet je eerst langs een hek. Waar een onbekende een gedicht in een bronzen plaat had gegoten, met de tekst: Kon je teer smeren
Over steen, namen, verleden? Dwaze stumper, zulke namen

Zijn nooit uit te wissen! Ze staan gegrift in talloze
Mensenzielen, onaantastbaar
Voor jouw verziekte haat. Ze staan met vuur geschreven
Aan de hemel, welks licht
Jou ondraaglijk is
Je hebt niets bereikt, Teerling
Je hebt voor alles alleen
Je eigen naam besmeurd
Niet die van hen: Zij glimlachten om jouw woede
Badend in het licht, Wiegend op Gods adem
En zingen heel zacht en stil
Voor wie het wil horen: Vrede De galg Behalve een fusilladeplaats was er ook een galg. Toch was het niet helemaal duidelijk over het gebruik ervan, en de plaats. Maar over een ding zijn ze het wel eens. De Belgen moesten hun leven beëindigen aan de galg. Voor zo ver het bekend is, is de galg nog nooit gebruikt. Aan een andere galg die wat verder in het bos stond, zijn verschillende Belgen opgehangen. Volgens verschillende verhalen, zijn er drie groepen van zevenentwintig illegale Belgen opgehangen. Er zijn veel ooggetuigenverhalen van de galg. Wat gebeurde er in het crematorium? Eind 1943 begint de bouw van het crematorium, het wordt vervangen door een primitief houten gebouw. Er kwamen 2 vaste en een verrijdbare oven in. Als iemand overleed werd het lichaam daar verbrand. Enkele keren werden er ook mensen buiten van buiten het kamp verbrand. Er zijn verschillende ruimtes in het crematorium. De lijkenkamer, waar de doden werden opgeslagen tot ze verbrand werden. De snijkamer, werden secties verricht op de lijken. Niet voor wetenschappelijk doel maar uit pure hebzucht. De lijken worden ontnomen van dingen die voor Duitsers bruikbaar konden zijn. Er konden ook kostbare dingen worden ontdekt bij een sectie.
De asputten Achter het crematorium stonde verschillende putten, waar het as van de overledene persoon inging. Het as uit deze putten werd vermengd met aarde uit noord Brabant. Dan ging het in een urn die werden verzameld, om in de urnengalerij van het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam te komen. Wat was de dagindeling van de gevangenen? De dagindeling Volgens de nazi's worden de gevangenen opnieuw opgevoed. De gevangenen moeten van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat werken. Het werk dat ze doen is zwaar. Het is bedoeld om de mensen klein te krijgen en te vernederen. Ze moeten bijvoorbeeld hopen zand of stenen van de ene kant van het kamp naar de andere sjouwen, en daarna weer terug. Als de oorlog voor de nazi's steeds slechter gaat, worden de gevangenen wel nuttig. Ze worden nu aan het werk gezet om wapens te maken voor de oorlogsindustrie Een gemiddelde dag ziet er zo uit: 4.45 uur Opstaan en ontbijten (wat brood waarvan je een deel voor ’s avonds moet bewaren) 6.00 uur Klaarstaan voor de barak. 6.30 uur Verzamelen op de grote appèlplaats, hier wordt geteld of alle gevangenen aanwezig zijn. Daarna worden de verschillende groepen voor het werk ingedeeld. 7.00 uur Werken. 12.30 uur Warme maaltijd, vaak is dat niet meer dan wat in de schil gekookte koude aardappelen en waterige soep. 13.00 uur Verzamelen op de appèlplaats. 13.30 uur Werken. 18.30 uur Terug in de barak, wassen en avondeten: halve liter pap met het brood dat je bewaard had. Een paar keer per week wat margarine en een lik jam voor op brood. 20.45 uur Naar bed. Waar ze precies werkten Er zijn verschillende bedrijfjes in het kamp: * een vliegtuigsloperij: wrakken van neergestorte vliegtuigen worden naar Vught gebracht. Daar worden ze gesloopt. Bruikbare onderdelen gaan naar Duitsland. Het is gevaarlijk werk, zeker omdat de gevangenen niet het goede gereedschap hebben * lompensorteerderij: gebruikte kleding en andere textiel wordt uitgezocht om te bekijken waarvoor het gebruikt kon worden * een drukkerij, hier worden onder andere formulieren voor de kampadministratie en voor het Duitse leger gedrukt * een timmer en meubelwerkplaats * een smederij * een werkplaats voor bontbewerking * een ‘Torncommando’ waar oude uniformen uit elkaar gehaald worden, om de te bekijken welke onderdelen nog gebruikt konden worden * Philipsfabrieken, waar onder andere radio’s en zaklampen worden gemaakt * Schoonmaak van het kamp * Aardappelschilcommando * Kommandantur: werk bij de kampadministratie, dit waren de beste baantjes maar er werkten maar een paar gevangenen. Ook wordt er door de gevangenen gewerkt buiten het kamp Vught: *Eisenbahnbau: de aanleg van een spoorbaan naar het kamp. Het werk bestaat uit het laden van lorries met zand, zwaar werk, en het aanleggen van spoorrails *Wassergrabenkommando: het aanleggen en verbeteren van de gracht om het kamp. *Sportplatz: aanleggen van een sportterrein voor de SS. Hiervoor moesten bomen omgehakt en versleept worden. *Bouw van de Philips-werkplaatsen: slepen van stenen *Bauernhof: werken op de boerderij, voornamelijk kruien van mest en ophogen van hooibergen, kappen van bomen, aanleggen van wegen en sloten. Wat hielden de verschillende kleuren van de sterren in? Verschillende gevangenen Als je in kamp Vught aankwam, moest je eerst alles uittrekken. Vervolgens moest je door naar een andere kamer waar ze al je haren weg lieten scheren. In de volgende kamer kreeg je een nummer, kleren, een ster en klompen. Omdat je gewoon kleren kreeg waren ze vaak veel te groot of te klein. Daarom gingen alle gevangenen naar buiten waar ze kleren ruilden. Je nummer en ster moest je wel houden. In kamp Vught zaten meerdere soorten gevangenen. Om het voor de bewaker makkelijkere te maken, kregen alle gevangenen verschillende kleuren in hun ster. Als je een politieke gevangene was kreeg je een rode ster. Criminelen gevangenen kregen en groene en homo’s een zwarte. Jehova getuigen kregen een roze ster, zigeuners kregen een bruine ster. De meest voorkomende gevangenen waren toch de joden en die kregen een paarse ster. Als je bijvoorbeeld een criminele homo was, kreeg je een groen met zwarte ster.