De Nederlandse arbeidsmarkt na de EU-uitbreiding in 2004

De Nederlandse arbeidsmarkt na de EU-uitbreiding in 2004 De Europese Unie bestaat nu uit 15 lidstaten. Je kan ze zien op het plaatje hieronder. De Europese Unie (EU) vormt een groep van democratische Europese landen die gezamenlijk aan vrede en welvaart willen werken. In 12 van de 15 landen is nu een gemeenschappelijke munt; de Euro. De EU is een economische unie. Een economische unie = een douane-unie (de lidstaten hebben de onderlinge invoerrechten afgeschaft en tegenover niet-leden een uniform buitentarief ingesteld) + ( vrij verkeer van arbeid en kapitaal, een op elkaar afgestemde economische politiek en gemeenschappelijke instellingen.) In 2004 wordt de Europese Unie uitgebreid. Twaalf landen in Midden- en Oost-Europa bereiden zich voor op toetreding tot de Europese Unie. Op 1 mei 2004 treden tien landen daadwerkelijk toe tot de Europese Unie. Hieronder zie je de dertien landen waarmee nu onderhandelingen tot toetreding zijn

Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië (10) treden in 2004 toe tot de EU. Bulgarije en Roemenië (12) moeten tenminste tot 2007 wachten. Turkije (13) is ook kandidaat-lidstaat, onderhandelingen met dit land zijn nog niet gestart. De landen moeten natuurlijk wel voldoen aan toetredingseisen. In 1993 werd in Kopenhagen een aantal criteria vastgesteld, waaraan een toekomstig EU-lid moet voldoen, voordat de onderhandelingen met dat land beginnen. De landen van de Europese Unie moeten stabiele democratieën zijn die mensenrechten respecteren. Ze moeten over goed concurrerende markteconomieën beschikken en een goed juridisch systeem hebben dat de Europese regels over kan nemen en handhaven. Je kan in Midden-Europa nu al de werking zien van het uitzicht op EU-lidmaatschap. Overheden brengen hun financiën op orde, hervormen hun staatsstructuren, maken ruimte voor minderheden in hun regelgeving. Stabiliteit dus, nog voordat de landen lid zijn van de Unie. Dit wordt natuurlijk niet zomaar gedaan, maar omdat er veel voordelen aanzitten. De Europese Unie wordt als geheel een sterker werelddeel. De grootste vrijhandelszone ter wereld, waarbinnen mensen, producten en diensten vrijelijk kunnen bewegen. Dat stimuleert kennis, innovatie, efficiëntie en welvaart. Onderzoek toont aan dat uitbreiding twee miljoen banen oplevert in de nieuwe lidstaten. (Dat komt mede doordat bedrijven makkelijker hun productie kunnen verplaatsen naar landen met relatief lagere reële loonkosten. Dit zorgt voor werkgelegenheid) Hun nationaal inkomen zal er met zo'n 50 miljard euro door toenemen. Maar ook binnen de huidige 15 lidstaten zullen we positieve effecten zien. Het Centre for European Reform becijfert dat uitbreiding in de huidige 15 lidstaten 300.000 banen oplevert, en een groei van onze nationale inkomens met zo'n 10 miljard euro. Met 13 nieuwe lidstaten neemt de EU-bevolking met 31% toe. Door een grotere afzetmarkt zal de internationale specialisatie toenemen. Ook een gevolg van meer investeringsmogelijkheden is dat er meer export zal zijn naar het Midden en het Oosten van Europa. De export van Nederland zal daardoor toenemen met 1 á 2 procent. Maar CDA en VVD vrezen dat het direct openen van de grenzen een erge verstoring van de Nederlandse arbeidsmarkt zal opleveren. Ze denken dat er teveel mensen uit andere lidstaten naar Nederland zullen gaan om hier te komen werken, in de tuinbouw bijvoorbeeld. En vaak zijn dat goedkopere arbeiders dan in Nederland, terwijl Nederland zelf wel ‘genoeg mensen heeft om appels en peren te plukken.’ In Nederland zelf is de werkloosheid de afgelopen jaren toegenomen. Eerst zouden de ‘eigen’ werklozen aan een baan geholpen moeten worden. Gebeurt dat niet, dan worden goedkope arbeidskrachten verkozen boven (duurdere) ‘eigen’ arbeidskrachten. Die zullen vaker werkloos zijn, wat leidt tot een groter beroep op de Nederlandse collectieve sector. Die moet dan een groter aantal werkloosheidsuitkeringen gaan verstrekken. Om te voorkomen dat er téveel immigranten naar Nederland komen, zouden er enige vormen van protectie toegepast kunnen worden. Om de welvaart van Nederland niet te schaden zouden de immigranten niet meteen aanspraak moeten kunnen maken op alle rechten van de verzorgingsstaat. Een andere oplossing zou kunnen zijn; de eerste twee jaren de grens nog dichthouden. Dan heeft Nederland de tijd om vraag en aanbod op elkaar te laten aansluiten. Eerst moet in Nederland zelf alles in orde zijn om werknemers uit andere landen te kunnen ontvangen. Op de lange duur zal het, mits alles volgens plan gaat, dan alleen nog maar beter worden.