Ontwikkelingslanden

Inleiding: Is Marokko een goed voorbeeld van een ontwikkelingsland? (Is de sociaal-economische situatie van Marokko te vergelijken met andere ontwikkelingslanden?) Bovenstaande vraag is de onderzoeksvraag voor de praktische opdracht aardrijkskunde. Een praktische opdracht als dit was echter totaal nieuw voor mij, en daarom moest ik een duidelijk plan van aanpak maken. Ik heb de uitvoering van de praktische opdracht als volgt aangepakt: - Eerste oriëntatie door middel van het doorlezen van de stencils, - Oriëntatie van de bosatlas software, - Landen kiezen door middel van de bosatlas, waarbij ik me bij de werelddelen afvroeg wat ik van landen wist op basis van informatie uit de verschillende media en het onderwijs, - Kenmerken kiezen op basis van mijn kennis over die kenmerken (wat wordt vaak gebruikt bij het bepalen van de mate van ontwikkeling) en deze kenmerken beschrijven, - Kenmerken samenvoegen tot grafieken en kaarten, - Kenmerken die naar mijn mening toch niet voldeden aan de eisen vervangen door anderen, - Tabel maken op basis van de cijfers, grafieken en kaarten, - Analyseren van de tabel, - Schrijven van het verslag op basis van de verzamelde gegevens. Landen: Top 10 volgens mijn eigen inschatting: (rijk naar arm) 1. Nederland 2. Marokko 3. Suriname 4. China 5. Costa Rica 6. India 7. Ghana 8. Cambodja 9. Colombia 10. Ethiopië
10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land: 1. BNP uitgedrukt in US Dollars per inwoner 2. Geboortecijfer uitgedrukt in aantal levendgeborenen per jaar per 1000 inwoners. 3. Zuigelingensterfte uitgedrukt als het aantal baby's dat in het eerste levensjaar sterft per 1000 levendgeborenen 4. Bevolkingsopbouw uitgedrukt in percentage van de bevolking jonger dan 15 jaar. 5. Levensverwachting uitgedrukt als gemiddelde levensverwachting vanaf geboorte. 6. Beroepsbevolking - percentage van de beroepsbevolking werkzaam in de landbouw - percentage van de beroepsbevolking werkzaam in de industrie - percentage van de beroepsbevolking werkzaam in de dienstensector - percentage vrouwen in de beroepsbevolking 7. Analfabetisme uitgedrukt als percentage van de bevolking boven 15 jaar 8. Levensomstandigheden (VN-index) uitgedrukt als indexcijfer van de VN 9. Inwoners per arts uitgedrukt in aantal inwoners per arts 10. Ontwikkelingshulp uitgedrukt in US dollars per persoon, positief is gegeven, negatief is ontvangen bedrag. Beschrijving van de kenmerken: 1. BNP (Bruto Nationaal Product) is goed om mee te vergelijken, omdat dit cijfer aangeeft wat het inkomen is per hoofd van de bevolking. Dit cijfer geeft in feite dus aan hoe welvarend een land is, hoe hoger het BNP, hoe groter de welvaart. 2. Geboortecijfer dit is goed om mee te vergelijken, omdat dit cijfer aangeeft hoeveel kinderen er geboren worden per 1000 inwoners. Over het algemeen is dit aantal hoger in ontwikkelingslanden, omdat er verhoudingsgewijs meer kinderen worden geboren. 3. Zuigelingensterfte is goed om mee te vergelijken, omdat dit cijfer aangeeft hoeveel kinderen er voor het 1e levensjaar overlijden per 1000 geboren kinderen. Over het algemeen is dit hoog in ontwikkelingslanden, vanwege slechte medische voorzieningen, slechte voeding en dergelijke. 4. Bevolkingsopbouw, dit is goed om mee te vergelijken, omdat dit cijfer aangeeft hoe de opbouw is van de bevolking, althans, hoeveel inwoners er onder de 15 jaar zijn. Over het algemeen zijn er dit in ontwikkelingslanden veel, omdat er ook een hoog geboortecijfer is. Er is bovendien weinig vergrijzing in die landen vanwege de lage levensverwachting. 5. Levensverwachting, dit is goed om mee te vergelijken, omdat de levensverwachting in onderontwikkelde landen erg laag is. Deze verwachting is laag, omdat er slechte medische voorzieningen zijn, slechte voeding, ziekten als AIDS en Lepra, waar mensen aan sterven omdat er niet behandeld kan worden. Het leven kan ook niet verlengd worden, omdat er gewoonweg geen medicijnen zijn. 6. Beroepsbevolking, dit is goed om mee te vergelijken, omdat in onderontwikkelde landen vaak weinig industrie is en er veel mensen in de landbouw werkzaam zijn. Bovendien is het aandeel van vrouwen vaak hoog in deze landen, omdat er nu eenmaal geld verdiend moet worden om te kunnen overleven. Dit percentage is echter niet te vergelijken met rijke landen, waar ook vaak veel vrouwen werken, dit is niet meer omdat het moet, maar omdat het kan. 7. Analfabetisme, dit is een goed kenmerk om mee te vergelijken, omdat in onderontwikkelde landen vaak veel mensen analfabeet zijn. (Er wordt gerekend vanaf het 15e levensjaar.) In ontwikkelde landen is hier praktisch geen sprake van omdat onderwijs verplicht is en bovendien voldoende aanwezig (en betaalbaar) is. 8. Levensomstandigheden uitgedrukt als indexcijfer van de VN, deze cijfers zijn goed om mee te vergelijken, omdat dit aangeeft hoe de levensomstandigheden zijn in een bepaald land. Hoe hoger het cijfer, hoe meer welvaart. Een nadeel van dit kenmerk is echter, dat sommige landen wel een hoog cijfer hebben, maar dat dit komt doordat een bepaald deel van de samenleving veel welvaart kent, het grootste gedeelte kent die welvaart echter niet. 9. Inwoners per arts, dit is goed om mee te vergelijken, omdat in onderontwikkelde landen vaak maar weinig medische voorzieningen zijn, dus veel mensen per arts. 10. Ontwikkelingshulp, dit is goed om mee te vergelijken, omdat deze cijfers aangeven hoeveel geld er in dollars per inwoner wordt ontvangen aan ontwikkelingshulp. Het nadeel van dit kenmerk is echter, dat ik ook een land heb gekozen wat een voormalige kolonie was van Nederland, namelijk Suriname, waar meer geld naar toe gaat aan ontwikkelingshulp dan anders (waarschijnlijk) het geval zal zijn. Dit maakt het wat lastiger in vergelijking. 2 Cijfermatig analyse van de verschillende landen: Landen: Nederland Costa Rica Cambodja Colombia Ethiopië India China Marokko Suriname Ghana Kenmerken: waarde score wrdscrwrdscrwrdscrwrdscrwrdscrwrdscrwrdscrwrdscrwrdscr
BNP 19.950 10 6.470 8 1.250 2 6.720 9 500 1 1.580 3 3.330 7 3.320 6 2.630 5 1.790 4 Geboortecijfer 12 10 23 8 43 3 25 7 45 2 26 6 16 9 27 5 23 8 34 4 Zuigelingensterfte 5 10 13 9 106 2 27 8 127 1 65 4 48 6 55 5 28 7 79 3 Bevolkingsopbouw 18 10 34 7 45 3 33 8 46 2 35 6 26 9 37 5 34 7 43 4 Levensverwachting 78 10 76 9 50 3 70 8 41 2 62 5 69 7 68 6 70 8 57 4 Beroepsbevolking Landbouw 4 10 21 8 68 2 25 7 89 1 63 3 54 4 33 6 15 9 48 5 Industrie 23 7 26 9 10 3 24 8 2 2 17 5 23 7 28 10 20 6 13 4 Diensten 73 10 53 8 22 4 51 7 9 2 20 3 23 5 39 6 65 9 39 6 Vrouwen 40 6 30 2 53 10 38 5 41 7 32 3 45 8 35 4 32 3 51 9 Analfabetisme 1 10 7 8 65 2 12 7 76 1 48 3 22 6 50 4 5 9 40 5 Levensomstandigheden 0,941 10 0,889 9 0,422 2 0,850 8 0,252 1 0,451 3 0,650 6 0,557 5 0,796 7 0,473 4 Inwoners per arts 400 10 1.111 8 10.000 5 1.111 8 50.000 3 2.500 6 625 9 2.500 6 1.348 7 22.970 4 Ontwikkelingshulp 210 10 -8 7 -44 3 -7 8 -15 6 -2 9 -2 9 -24 5 -183 2 -37 4 Totaalscore: 123 100 44 98 31 59 92 73 87 60 Naar aanleiding van de voorgaande cijfers krijg je de volgende landen van rijk naar arm verdeeld: 1. Nederland 2. Costa Rica 3. Colombia 4. China 5. Suriname 6. Marokko 7. Ghana 8. India 9. Cambodja 10. Ethiopië Mijn idee echter was het volgende: 1. Nederland 2. Marokko 3. Suriname 4. China 5. Costa Rica 6. India 7. Ghana 8. Cambodja 9. Colombia 10. Ethiopië Bovenstaande in acht genomen, is het duidelijk dat ik me ernstig vergist heb in de mate van armoede in bepaalde landen, voornamelijk in de positie van landen als Marokko, Suriname, Colombia en Costa Rica.
Informatieanalyse: 1. Het BNP (Bruto Nationaal Product): [plaatje2] Het BNP is in Marokko nog niet van dusdanige hoogte, dat het een welvarend land genoemd kan worden. Zoals uit onderstaande kaart blijkt, groeit de welvaart ook niet echt, slechts tussen 0 en 1,4% op jaarbasis. Onderontwikkeling dus. [plaatje1] 2. Het geboorte- en zuigelingensterftecijfer: In ontwikkelingslanden is er vaak sprake van een hoog geboortecijfer. Dit cijfer is mede zo hoog door gebrek aan voorbehoedsmiddelen en omdat er veel kinderen nodig zijn om te kunnen werken, religie speelt ook een belangrijke rol in ontwikkelingslanden. [plaatje0] Marokko heeft een relatief hoog geboortecijfer, maar dit is mede bepaald door de islamitische geloofsovertuiging. Het geboortecijfer is hoog genoeg, om van een onderontwikkeld land te spreken. Tegenover een hoog geboortecijfer staat in ontwikkelingslanden ook een hoge zuigelingensterfte. De zuigelingensterfte is vaak zo hoog, doordat er een gebrek is aan medische voorzieningen en omdat er meestal sprake is van slechte (onder)voeding. In bepaalde landen wordt de zuigelingensterfte bovendien bepaald door het feit dat meisjes niet zo gewenst zijn als jongens, ze sterven daarom vaak eerder. Een mannelijke erfgenaam is gunstiger, omdat deze harder kunnen werken en geen bruidsschat nodig hebben. Het is zelfs een (luguber) feit, dat meisjes aan hun lot worden overgelaten of vermoord, omdat ze meer geld kosten dan zullen opleveren.. [plaatje8] De zuigelingensterfte is in ontwikkelingslanden erg hoog, Marokko vormt ook geen uitzondering op die regel. Per 1000 levendgeborenen overlijden er 55, in Nederland overlijden er per 1000 maar 5. 3. De bevolkingsopbouw: [plaatje7] Het aandeel van de jeugd in de Marokkaanse samenleving is hoog. Doordat religie waarbij grote aantallen kinderen een grote rol spelen, kan ik niet direct spreken van onderontwikkeling. Het is echter wel duidelijk, dat er weinig vergrijzing is. Er zijn meer kinderen in de samenleving dan dat er ouderen zijn en om die reden kun je spreken van onderontwikkeling. 4. De levensverwachting: In onderontwikkelde landen is de levensverwachting laag. Ook dit komt door slechte voeding, weinig of geen medische voorzieningen, maar ook door andere zaken, zoals instabiele situaties binnen de bevolking; oorlog, hoge criminaliteit door armoede en aanverwante zaken. [plaatje6] Marokko behoort in dit geval niet tot de onderontwikkelde landen, omdat de levensverwachting praktisch gelijk ligt aan de levensverwachting van de mensen in ontwikkelde landen. 5. De Beroepsbevolking: [plaatje5] Zoals uit de grafieken blijkt, zijn in de sterk onderontwikkelde landen veel mensen werkzaam in de landbouw en is er relatief weinig sprake van Industrie. Marokko hoort tot de meer ontwikkelde landen met 39% van de beroepsbevolking werkzaam in de dienstensector. In ontwikkelde landen is er namelijk meer sprake van diensten, dan van landbouw en industrie. Marokko behoudt echter een groot aandeel in de landbouw. Ik wil hierbij echter opmerken, dat ik ervan uitga, dat bij bovenstaande gegevens uit de bosatlas geen rekening gehouden wordt met de informele sector. Dat wordt ook niet bij dit kenmerk vermeld in het statistiekprogramma.
6. Het analfabetisme: [plaatje4] Uit beiden grafieken kan opgemaakt worden, dat Marokko op het gebied van analfabetisme nog steeds tot de onderontwikkelde landen behoort. Bijna 50% van de bevolking boven de 15 jaar is analfabeet. Een heel duidelijk kenmerk van onderontwikkeling. [plaatje3] 7. De levensomstandigheden: De levensomstandigheden van de Marokkaanse bevolking zijn nog steeds niet goed. Ze behoren niet tot de laagste groep, maar ook zeker niet tot de hoogste groep. Op dit gebied is Marokko nog onderontwikkeld. [plaatje12] 8. Het aantal inwoners per arts: [plaatje11] Het aantal inwoners per arts is in Marokko laag te noemen, in deze vergelijking behoren ze niet tot de meest ontwikkelde landen, maar zijn ze ook absoluut niet volledig onderontwikkeld zoals bijvoorbeeld Ethiopië en Ghana. 9. De ontwikkelingshulp: [plaatje10] [plaatje9] Marokko, heeft, zoals ook opgemaakt kan worden uit de kaart, relatief weinig hulp ontvangen ten opzichte van andere ontwikkelingslanden, het land heeft echter nog steeds hulp nodig. Conclusie: Mijn conclusie van het onderzoek is, dat Marokko zeker gezien kan worden als ontwikkelingsland. Op veel fronten zijn er ontwikkelingen waar te nemen, die te vergelijken zijn met andere ontwikkelingslanden. Deze vergelijking gaat echter niet in alle gevallen op. Daarom is Marokko geen klassiek voorbeeld van een ontwikkelingsland. Medische omstandigheden zijn niet bar slecht, goed zijn ze echter zeker nog niet te noemen. Het klassieke voorbeeld van onderontwikkeling is in mijn vergelijking duidelijk Ethiopië, omdat daar alle door mij genoemde kenmerken onderontwikkeld zijn. De sociaal-economische situatie is echter zeker te vergelijken met andere landen. Maar vooral het feit dat de welvaart laag is, en dat Marokko nog steeds relatief veel geld ontvangt aan ontwikkelingshulp betekend voor mij, dat Marokko nog steeds onderontwikkeld is. Omdat ze echter niet tot de onderlaag van de ontwikkeling horen, kan ik concluderen dat het land zich op veel fronten beter aan het ontwikkelen is. Zo'n ontwikkeling vergt echter nogal wat tijd. Literatuurlijst: Marokko, Wout Lentjes en Paolo de Mas, Malmberg Den Bosch, 1e druk. Bosatlas statistiek '99 - '00