Media vs privacy

Bemoei je met je eigen zaken! Pas was er een rel in de media. Rob Oudkerk, wethouder te Amsterdam, bezocht de hoeren. Dit had hij verteld aan een columniste zonder dat hij haar toestemming gaf dit te publiceren. Natuurlijk stom om dit zomaar te vertellen, maar mocht het wel gepubliceerd worden? Hij had namelijk geen toestemming gegeven voor publicatie. Was dit niet een privé zaak, waar de rest van Nederland niks mee te maken had? Als je bekend bent ben je publiek bezit. Dit vinden veel media en vooral de roddelpers. Veel bekendheden vinden dit erg vervelend. Het lijkt alsof zij geen recht op privacy meer hebben. Dit gaat hun te ver. De pers bemoeit zich met zaken waar zij en de rest van Nederland niks mee te maken hebben. Wie heeft er volgens de wet gelijk? En zijn deze wetten wel afdoende? Gaat het publieke belang voor het recht op privacy? In de wet staat dat iedereen het recht op vrijheid van meningsuiting heeft, iedere burger mag zelf bepalen wat zij wil zeggen en schrijven, wil horen en lezen. Alle media hebben persvrijheid en de vrijheid om informatie te vergaren. De roddelbladen maken veel gebruik van dit recht. Zij rechtvaardigen de brutale acties om de leukste of sappigste foto’s en verhalen op deze manier. Deze media doen dit om de lezers van de informatie te voorzien die van hun wordt verwacht. Lezers smulden van de verhalen over het aanstaande huwelijk van Xander de Buisonjé en Wendy van Dijk dat niet doorging omdat Xander was vreemdgegaan. En de klant is koning. Wat de lezers voor informatie willen krijgen zij. Maar ook de media mogen niet alles. Iedere burger heeft namelijk ook het recht op bescherming van zijn of haar privacy. Het probleem is dat de hierboven genoemde rechten grondrechten zijn, vastgelegd in de grondwet, maar er is geen rangorde tussen die twee. Het ene gaat niet per definitie voor het andere. Het moet per geval worden bekeken. Er is en grijs gebied tussen legaal en illegaal hier. Wanneer er schandalen in de media verschijnen waarbij vrijheid van meningsuiting tegenover het recht op privacy komt te staan wordt dit grijze gebied heel duidelijk. De discussie laait dan op of wat er gepubliceerd is wel gepubliceerd had mogen worden. Ook wordt er dan scherp naar de wetten gekeken of ze wel afdoende zijn. Volgens Prof. mr. G.A.I. Schuijt, hoogleraar in het persrecht, wel. “Voor het permanente conflict tussen de vrijheid van de media en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van publieke figuren hebben wetgeving en rechtspraak een weloverwogen afweging gemaakt: huisvredebreuk, portretrecht, posten en hinderlijk volgen, verborgen camera’s en richtmicrofoons, nagenoeg alles is geregeld. Het recht kan er wel – zij het vaak pas achteraf – tegen optreden. Houden zo.” Toch is professor C.J. Klop, hoogleraar wijsgerige ethiek, het hier helemaal niet mee eens. Hij vond dat de grondwet wel moest worden gewijzigd en wel zo dat er niet langer persvrijheid zou bestaan voor de roddelbladen. ”Deze maken namelijk misbruik van hun rechten. Zij weten dat ze de wet telkens overtreden maar zijn voorbereid op de boetes die zij
ervoor krijgen.” Verder heeft de media het recht op informatie vergaring. Professor Egbert Dommering, hoogleraar Informatierecht, herinnert ons hieraan. Maar, zegt hij, dit recht gaat alleen boven het recht op privacy wanneer er een duidelijk publiek belang is om de informatie te publiceren. “Over privé-zaken mag alleen worden gepubliceerd als het om gedragingen in de privé-sfeer gaat die hun weerslag kunnen hebben op het ongestoord publiek functioneren. De privé-sfeer zelf is een duidelijke grens. De pers heeft dus in de badkamer van bekende mensen niets te zoeken.” Het voorval met Oudkerk is hiervan een goed voorbeeld volgens E. Dommering. “In het geval van Oudkerk ging het om gedragingen in de privé-sfeer die hun weerslag op zijn politiek functioneren hadden.” Marcel van Dam is het hier niet mee eens “Het staat iedereen vrij hoerenbezoek af te keuren. Maar het is hypocriet om met betrekking tot het prive leven aan politici hogere eisen te stellen dan aan andere mensen. Zij moeten beoordeeld worden op hun politieke functioneren.” Kortom een bekend iemand is niet hetzelfde als een normale burger. Hij heeft een andere rol in onze samenleving, en de samenleving kan er belang bij hebben om bepaalde informatie te weten. Dat is iets wat niemand ontkent. Maar toch heeft elke bekendheid, net als normale burgers, recht op zijn privacy zoals geregeld staat in de wet. Dat deze twee vaak moeilijk samen gaan is overduidelijk. Of deze moeten veranderd is en blijft dan ook een vraag. Maar dit is een onderwerp waar veel discussie over is en moet blijven zijn. Zolang er wordt gediscussieerd wordt er over nagedacht.