Tekst 290 (Rue du bac)

Tekst 290: De eenzaamheid is niet meer wat het was Het is gebruikelijk om de warmte van het echtpaar te stellen tegenover de kilte van de eenzaamheid. De tijd is niet ver dat deze laatste (eenzaamheid) zo afschuwelijk gevonden wordt dat men zich liever tevreden stelde met een gedeeltelijke harmonie binnen het huwelijk. Tegenwoordig verwacht men van het koppel een perfect succes op alle gebied: affectief (=op het gevoel), seksueel, intellectueel en materieel… Niets zal gedaan worden om een wankelende relatie te redden. In de naam van de authenticiteit (=oorspronkelijk), gaat men scheiden. Het is heil of de hel. Het spook van de eenzaamheid is vervangen door de hel van een leven met z’n tweeën dat mislukt is. In tegenstelling tot onze voorouders lijkt niets ons erger dan een slechte verstandhouding in het huwelijk. Het eind van de symbiose (=onderlinge afhankelijkheid) wordt gemarkeerd door de afwezigheid van de dialoog, werpt ons in eenzaamheid die heel wat onverdraaglijker is dan als we echt alleen leven, losgemaakt van de dwang, opgelegd door de aanwezigheid van de ander. Aan de zachtheid van het harmonieuze leven, daar stellen we niet meer tegenover de hardheid van een leven alleen, maar de malaise die opgewekt wordt door een mislukking op liefdesgebied. Dat is de echte kilte naast welke de eenzaamheid nog “lauw” lijkt. Het is weliswaar waar dat onze eisen nog nooit zo groot zijn geweest – onze grootouders kunnen ons bekijken als verwende kinderen – toch heeft die ontwikkeling niet minder positieve aspecten. Wanneer men kreunt onder het groeiend aantal scheidingen zou je in je achterhoofd moeten houden de huwelijkse hellen van vroeger, die evenzeer veroordeeld waren tot levenslang. Wie zal ons ooit zeggen het aantal levens dat verpest is door haat, geweld en lijden? Tegenwoordig staan we niet meer toe aan een echtpaar dat ze gaan komen tot die uitersten. Als de slechte verstandhouding aan het licht komt, neemt men daar acht van en gaat als “goede vrienden” uit elkaar. Resultaat: Het aantal eenpersoonshuishoudens neemt de laatste jaren spectaculair toe. Tegenwoordig is een op de vier huishoudens samengesteld uit 1 persoon en die proporties stijgen naar 1 op de 2 in Parijs, net zoals in New York. Hen die men noemt, bij gebrek aan beter, “vrijgezellen” vormen een zeer heterogene groep. Ze vormen tegelijkertijd echte vrijgezellen, mensen die met 1 of meer kinderen leven, “deeltijdkoppels”, mensen die hokken etc. Maar het verschijnsel dat ons belangrijk lijkt is het groeiend aantal personen dat het risico van het eenzaam zijn accepteert. Zelfs als het merendeel hoopt op dat het tijdelijk is – een tijdelijke fase tussen twee relaties – , wordt den eenzaamheid een gewone ervaring waarbij je het risico loopt dat het ons allemaal treft op een bepaald moment in je leven. Vroeger, raakte zij (de eenzaamheid) vooral oudere vrouwen, tegenwoordig zijner al heel veel gescheiden mensen onder de 30 alleen. Een gekozen af gedwongen eenzaamheid, van voorbijgaande aard of definitief, wordt de eenzaamheid steeds meer verkozen boven een gedwongen band (relatie). Of je het nou wil of niet, ze wordt deel van ons leven dat uiteen valt in verschillende periodes, min of meer kort, periodes van samenleven of alleen leven… Naast individuen die nog een unieke familieleven zullen kennen, zullen er steeds meer komen waarvan hun leven er zo uitziet: levensgeschikte tijdseenheden, bestaand uit achtereenvolgende periodes van samenleven, het leven wordt in stukken gehakt, onderbroken door korte of langere tijden van alleen zijn. Alles gebeurd voor hen alsof zij beschikten over verschillende korte leventjes in plaats van één leven met 1 persoon. Leven een liefdesverhaal tot aan de dood dat dat nog een voorrecht zal zijn van enkelen. Er is trouwens geen enkele reden om te denken dat ze morgen minder talrijk zullen zijn dan gisteren. Maar als het leven met z’n tweeën onverdraaglijk blijkt en zelfs alleen maar teleurstellen dan kiest men tegenwoordig voor de warmte van je eigen bedje (alleen). Bij gebrek aan een perfecte relatie met de ander kiest men ervoor om zichzelf te koesteren. Die terugkeer naar jezelf versterkt ons egoïsme en die maakt het moeilijk om nieuwe banden (relaties) aan te gaan. Dat is de prijs die wij moeten betalen.