Socrates

Hoe begon het leven van Socrates?
Socrates was een filosoof. Hij werd geboren in 470 voor Christus, in Athene.
Zijn vader was beeldhouwer en zijn moeder was vroedvrouw. Socrates vergeleek zijn en haar werk met elkaar: ‘de vroedvrouw helpt alleen om het kind geboren te laten worden, het kind komt niet uit haar eigen buik. Socrates probeerde zijn filosofie ook niet gewoon maar te vertellen, maar de mensen er zelf achter te laten komen in een dialoog (gesprek). Als je er zelf achter komt, dan snap je het echt en komt het uit jezelf.’
Hij was vaak op straten en markten.

Toen Socrates 25 was trouwde hij met Xantippe.
Socrates was klein en niet erg mooi. De mensen vonden hem wel aardig en zeiden dat er niemand was zoals hij.
Socrates heeft niks opgeschreven, alles wat we weten over hem, is door zijn belangrijkste leerling, Plato. geschreven. Plato schreef dialogen met hem op. Maar je weet natuurlijk nooit zeker of wat hij schreef allemaal echt klopte, of dat hij dat alleen opschreef… Socrates was een hele raadselachtige persoon. Socrates was wel een van de drie belangrijkste filosofen, de anderen waren Plato en Aristoteles. Zij hadden met zijn drieën de meeste invloed op de Europese filosofie. Socrates werd als eerst van hen geboren, ze woonden alledrie in Athene.

Wat was de filosofie van Socrates?
Socrates was het niet eens met de Mythe. Socrates was anders dan alle anderen. Hij zei dat hij maar één ding wist: dat hij niets wist. Hij was anders dan de andere filosofen van die tijd, die vonden bijvoorbeeld dat ze heel veel wisten.
Socrates wilde onderzoeken wat de beste manier van leven is en nog een heleboel andere vragen. Maar hij vond dat hij niet iets kon kennen als hij zichzelf niet kende, hij zocht naar de waarheid.
Socrates zocht ook naar wanneer je echt gelukkig was. Als je veel macht had, (zoals de bestuurders in Athene) was je nog niet gelukkig en zorgde je ook niet voor geluk. Hij vond dat als je inzicht hebt in wat goed en eerlijk is, je ook wist wanneer je echt gelukkig bent, en het ook wel zou worden. Om gelukkig te zijn moet je jezelf ook goed kennen.
Omdat hij zo raadselachtig en dubbelzinnig was, konden heel veel verschillende filosofen hem voor hun gedachten gebruiken.

Wat was de methode van Socrates?
Socrates is ook heel bekend vanwege zijn lesmethode. Hij gaf (gratis) les aan allerlei mensen, arm of rijk. Maar het bijzondere was dat hij het niet gewoon vertelde, maar een gesprek begon. Socrates deed dan of hij heel dom was en wat van zijn leerling wilde leren. Hij stelde de vragen, zo kwamen zijn leerlingen helemaal zelf achter de waarheid. Hij dwong ze dus om hun verstand te gebruiken! Socrates liet ze na een tijdje ook de minder sterke dingen van hun mening zien, dat deed hij zo dat ze moesten toegeven! Zo kwamen zij vanuit zichzelf dus achter allerlei dingen!
Socrates voerde ook dat soort gesprekken met mensen op de markt, die voorbij liepen.

Zijn methode heet: ‘socratisch gesprek’.
Socrates gebruikte dat ook om zelf achter dingen te komen.
Maar na een tijdje vonden de mensen Socrates irritant worden, omdat je op de markt gewoon voor gek gezet kon worden. Hij zei dat in hem iets aangaf dat hij door moest gaan. Hij was heel eerlijk.

Waardoor stierf Socrates?
Socrates stierf in 339 voor Christus. Hij is geen natuurlijke dood gestorven.
Soms zei hij dat de dingen die mensen zeiden dom waren of niet klopten. Dat vonden vooral de machthebbers niet leuk. Zij vonden zichzelf beter dan alle anderen en Socrates zei dan dat hun argumenten en andere dingen niet klopten of slecht waren. Daarom klaagden mensen hem aan.
Socrates werd beschuldigd van het ‘invoeren van nieuwe goden’ en het ‘misleiden van de jeugd’.
Socrates verdedigde zich door op zijn manier een dialoog te houden met zijn aanklagers, die op het laatst toe gaven dat de aanklacht niet klopte. Iets minder dan de helft van de juryleden (ze hadden rechters waar ze voor geloot hadden) was nu voor Socrates.
Maar toen begon Socrates ze te bespotten. Daardoor kreeg hij alsnog de doodstraf. Socrates koos voor het drinken van de gifbeker, die hij een paar weken later leeg dronk.
Socrates had ook nog kunnen ontsnappen uit Athene, maar dat deed hij niet, omdat hij daar altijd al had gewoond en zich aan de wetten had gehouden. Hij vond dit onrechtvaardig maar liet het toch zo.

Socrates voelde zich eigenlijk wel bevrijd van zijn lichaam en alle ingewikkelde kennis, hij ging nu naar ‘de ware kennis’ en zijn ‘onsterfelijke ziel’.