Eindopdracht H5

Wim Delvoye
Wim Delvoye is een Belgische kunstenaar die verschillende tentoonstellingen is afgegaan met een getatoeëerd varken. Hij heeft het varken onder narcose laten tatoeëren daarbij deskundig begeleid door dierenartsen. Door deze tatoeages wordt het dier een kunstwerk die auteursrechtelijke bescherming geniet. Hierdoor is het slachten ervan niet toegestaan en zelfs strafbaar.
In deze tijd is het varken, dat vroeger in het wild leefde, verworden tot een industrieel product. Ze leven op metalen rooster en worden als ze de 100 kg bereikt hebben (dat halen ze in ongeveer 4 tot 5 maanden terwijl ze bij een natuurlijke dood ongeveer 15 jaar kunnen worden) geslacht.
Delvoye stelt hoge eisen aan de omstandigheden waarin de varkens tentoongesteld worden. Zo is er bijvoorbeeld in Sittard gezorgd voor ruim voldoende plaats, een gezellig nachtverblijf en zelfs een gezelschapsvarken.

Door de tatoeages van het varken wordt de toeschouwer heen en weer geslingerd tussen het feit dat het dier deze tatoeages onvrijwillig heeft gekregen en het gegeven dat het dier al lang geslacht zou zijn als het deze tatoeages niet gehad had.

Wiener Aktionen
De Wiener Aktionen werden in de jaren ’70 gehouden door een groep kunstenaars die zichzelf de Wiener Aktionisten noemden. De Wiener Aktionen bestonden uit gruwelijke performances met attributen als dierlijke kadavers, vlees en bloed.
Met deze voorstellingen wilden de Wiener Aktionisten de mensen wakker schudden. Want de mensen keken niet meer op of om als zij op het beeldscherm van hun televisie oorlogsbeelden zagen. De enige manier om de mensen nog te bereiken was, volgens de Aktionisten, door de mensen werkelijk te confronteren met bloed.
De verschillen
Er zijn duidelijk verschillen tussen het werk van Delvoye en dat van de Wiener Aktionisten. Een van die verschillen is dat de dieren in de kunstwerken op een hele andere manier gebruikt worden. Bij Delvoye is het dier in principe zelf het kunstwerk en bij de Aktionisten zijn de dieren een onderdeel van het kunstwerk.
Ook het feit dat bij Delvoye het dier in leven blijft en bij de Aktionisten de dieren geslacht worden is natuurlijk een groot verschil. Hier hoort eigenlijk ook bij dat Delvoye het beste voor het dier wil en dat het de Aktionisten niet zoveel kan schelen.

Ook de rol van het publiek is bij beide kunstwerken anders. De Aktionisten willen met de dode dieren shockeren, terwijl het bij Delvoye juist lijkt of hij het publiek wil laten nadenken over de plaats die het varken in onze maatschappij in neemt.
De Aktionisten gebruiken de dieren dus puur om het publiek wakker te schudden en Delvoye gebruikt het dier dus om aandacht te vragen voor een belangrijk punt.

Mijn mening
Ik vind het over het algemeen niet aanvaardbaar dat dieren voor kunstwerken gebruikt worden omdat het oneerlijk is om weerloze dieren te gebruiken voor ons ‘kijkplezier’. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, zoals het geval van Delvoye. Het varken wordt dan wel getatoeëerd zonder dat hij daar wat aan kan doen. Maar voor de rest heeft het dier er waarschijnlijk weinig last van omdat het onder narcose gebeurt en het dier waarschijnlijk toch niet om zijn uiterlijk geeft. Het is misschien zelfs zo dat het dier erop vooruit gaat, het wordt namelijk niet geslacht en zal waarschijnlijk onder goede omstandigheden verder leven. Dus als een dier er niet onder lijdt, of er misschien zelfs beter van wordt vind ik het misschien nog wel aanvaardbaar.

Het geval van de Wiener Aktionisten is natuurlijk helemaal onaanvaardbaar, dat er weerloze dieren geslacht worden alleen maar om een boodschap op een gruwelijke manier over te brengen vind ik niet kunnen. Dan zijn er vast ook wel andere manieren om te shockeren.

Het maakt geen verschil of een dier leeft of niet, het is respectloos om een dier tentoonstellen. Maar ook hier hangt het er weer vanaf om wat voor een tentoonstelling het gaat, een netjes opgezet dier in bijvoorbeeld een natuurmuseum is natuurlijk wat anders dan een dier dat bijvoorbeeld op zijn kop in een kunsthal hangt.

Ik vind dat in de gevallen van Delvoye en de Wiener Aktionen niet echt sprake is van kunst. Ik vind een tatoeage niet echt kunst en al helemaal het symbool van Harley Davidson niet, omdat het niet origineel is ik kan het bij wijze van spreke ook op de arm van mijn buurman bewonderen. Het enige aparte eraan is dan dat het op een varken getatoeëerd is.
De performance van de Wiener Aktionen is naar mijn idee al helemaal geen kunst, het is dan waarschijnlijk wel origineel maar veel te plat. Ik vind het nogal makkelijk om met dode dieren en bloed te shockeren.
Een echte goede mening over deze werken kan ik natuurlijk niet geven want ik heb geen van deze twee werken werkelijk gezien.