Onderkoeling

Wat is het? Invriezen of cryogene suspensie is een experimentele procedure waarbij mensen of dieren na hun dood worden bewaard in vloeibare stikstof in de hoop dat de toekomstige wetenschap ze kan repareren en weer tot leven brengen. Hoe werkt het? Spoedig nadat een lichaam levenloos is, moet het onderkoeld worden. Net boven het vriespunt, zodat het nog niet bevroren raakt. De stofwisseling, die nog functioneert zolang er zuurstof in het lichaam is, wordt hierdoor vertraagd. Zo is er meer tijd om de volgende stap uit te voeren. Het bloed wordt uit het lichaam gehaald en
vervangen door o.a. glycerol, een soort antivries, dat reeds gebruikt wordt voor het conserveren van donororganen. Vervolgens wordt de temperatuur verder omlaag gebracht tot ver onder het vriespunt. (-196 graden Celsius). Door de extreme kou kan er nauwelijks biologisch verval plaatsvinden. Dit betekent dat de hersenen, de opslagplaats van onze persoonlijkheid, redelijk bewaard blijven.
Lukt het al bij mensen ? Nee, zover is de technologie nog niet. Althans niet bij mensen. Simpele meercellige wezens zijn al vaker met goed resultaat ingevroren en weer ontdooid. Het is zelfs bij nog complexere dieren gelukt. Maar een compleet mens of ander zoogdier invriezen en weer tot leven wekken is nog niet gelukt. Wat wel gelukt is bijvoorbeeld, is dat honden en apen tot enkele graden boven nul zijn gekoeld en daarna weer op normale lichaamstemperatuur zijn gebracht. Maar dat is niet hetzelfde. Een grote probleem bij het invriezen is nu nog dat door de extreem lage temperaturen ijskristallen ontstaan. Deze werken als messen op het lichaam en vernielen het fijne weefsel. Glycerol gaat de kristalvorming weliswaar iets tegen, maar nog niet genoeg. Niettemin zijn er over de hele wereld voor zover bekend zo'n 70 mensen in cryogene suspensie. Daarnaast hebben ongeveer 1000 personen een regeling getroffen voor invriezen. Waarom? Het doel van een cryogene suspensie is het behoud van de identiteit van de patiënt na de dood. Als de theorie klopt dat alles wat het bewustzijn en de identiteit aangaat vastgelegd is in de neurale structuur van de hersens, dan moet het mogelijk zijn door het conserveren van deze structuur (bijvoorbeeld door invriezen) de identiteit van de persoon te behouden. Een verder ontwikkelde medische wetenschap dan de huidige zou wellicht de schade aan het lichaam kunnen herstellen en de patiënt kan na ontvriezing weer verder leven. Onsterfelijkheid zal uiteindelijk wellicht niet mogelijk zijn, maar het leven kan er aanzienlijk mee verlengd worden. [plaatje0] [plaatje1] Onderkoeling Onderkoeling treedt op als de lichaamstemperatuur onder de 35 graden Celsius komt en is één van de grootste gevaren die een buitensporter bedreigt. Het is een lichamelijk en psychisch aftakelingsproces veroorzaakt door het afkoelen van de vitale organen van het lichaam (hart, lever en hersenen). Deze vitale delen, de kern van het lichaam, produceren in een normale situatie zoveel warmte dat het lichaam op zo'n 36,9 graden Celsius wordt gehouden. Wordt het lichaam blootgesteld aan een koude omgevingstemperatuur in combinatie met nat weer en veel wind dan dreigt bij het gebruik van inadequate uitrusting een daling van de lichaamstemperatuur. Bewusteloosheid kan optreden als de kerntemperatuur onder de 30 graden Celsius komt. Als de kerntemperatuur onder de 28 graden Celsius duikt is er bij een slachtoffer geen pols meer te voelen en is er ademstilstand. Meestal treedt door hartstilstand de dood op. Onderkoeling treedt op het land meestal op bij luchttemperaturen van zo'n +10 graden tot –1 graad onder nul. Het is dan een geleidelijk afkoelingsproces wat veroorzaakt wordt door de zogenaamde wind chill factor. Een buitensporter in koud water wordt doordat water een goede warmtegeleider is blootgesteld aan een veel sneller afkoelingsproces. Het proces van onderkoeling is onder te verdelen in vier fases. - kerntemperatuur lager dan 35 graden Celsius - rillen, bleek, uitputting, verward (suf, agressief). - kerntemperatuur tussen 34 en 30 graden Celsius - slaperig, spierstijfheid, langzaam en onregelmatig hartritme, onregelmatige ademhaling, niet meer rillen. - kerntemperatuur tussen 30 en 28 graden Celsius - bewusteloosheid, hartritmestoornissen, pols slecht te voelen, verlamming. - kerntemperatuur lager dan 28 graden Celsius - geen pols, ademstilstand, hartstilstand, schijndood of dood. Wat gebeurt er met de rest van het lichaam? De schil (de huid, ledematen en spieren van buik en borst) wordt kwetsbaarder doordat het bloed gebruikt wordt om de vitale delen van de kern te beschermen om zo het leven zo lang mogelijk in stand te houden. Als eerste worden de voeten en handen bedreigd omdat deze het verst van het hart verwijderd zijn en daarom het minst op temperatuur kunnen worden gehouden. Bevriezingen treden dan ook als eerste op. Omdat bevriezing vaak samen gaat met onderkoeling dient de eerste hulp in eerste instantie gericht te zijn op voorkoming van levensbedreigende onderkoeling. Bevriezing is weefselbeschadiging door kou; bloedvaten en cellen raken beschadigd en weefsel kan afsterven. Net als bij brandwonden kennen we ook eerste-, tweede- en derdegraads bevriezingen. Bij derdegraads bevriezingen zijn vaak amputaties van tenen of vingers noodzakelijk, deze bevriezingen zijn ook niet meer met eerste hulp maatregelen te behandelen. [plaatje3] Onderkoeling in het water In water is het gevaar onderkoeld te raken nog groter dan op het land. Het water zal bijna altijd kouder zijn dan de lichaamstemperatuur. Het lichaam is niet in staat het temperatuurverschil met het water op te heffen. Als een drenkeling maar lang genoeg in het water blijft zal de lichaamstemperatuur op een gegeven moment dezelfde temperatuur aannemen als het water (het thermisch evenwicht). Dat heeft altijd, met uitzondering van enkele tropische wateren, de dood tot gevolg. Door het proces van warmtegeleiding raken we zo'n 25 keer sneller onze warmte kwijt dan op land. Een kanoër of zeiler die in het water terecht komt en geen kans ziet om onmiddellijk de vaste wal of kano/boot te bereiken heeft uiteraard een zwemvest aan en blijft dobberen met opgetrokken benen, een soort foetushouding. Zodra hij gaat zwemmen verplaatst hij het water in zijn onmiddellijke nabijheid dat door zijn lichaam is opgewarmd en zal er koud water toestromen. En hoe groter het verschil is tussen lichaamstemperatuur en watertemperatuur, des te sneller zal de onderkoeling optreden. Iemand die dik is heeft dan nog het geluk dat zijn vetlaag het afkoelingsproces enigszins vertraagt. Maar ook een Japanse sumoworstelaar legt als hij maar lang genoeg in het water blijft het loodje. Zeilers, surfers, kanoërs en sportduikers dragen daarom zwemvest en isolerende kleding als neopreen pakken of zelfs droogpakken. [plaatje2]