Left luggage (1998)

“Left Luggage” Regisseur: Jeroen Krabbé Genre: Psychologisch drama Gebeurtenissen: Chaja is twintig jaar en studeert in Antwerpen filosofie. Ze is oppas bij de familie Kalman, en past op een tweeling van vijf maanden oud en een vierjarig jongetje genaamd Simcha. Chaja gaat altijd met hem en zijn tweelingzusjes ’s middags een wandeling door het park maken. Simcha zou eigenlijk al moeten praten, maar dat doet hij niet. Chaja probeert hem steeds maar weer aan het praten te krijgen, maar dat lukt niet. Maar op een dag zegt hij opeens “kwak”. Langzaam begint hij steeds meer te praten. Chaja kan nauwelijks met haar moeder praten, want die wil haar oorlogsherinneringen vergeten, daarom bakt ze cake’s, maakt kippensoep, en weeft kleden, hele dagen lang. Met haar vader kan ze ook slecht praten. Want hij houdt zich de laatste tijd bezig met twee koffers. Deze koffers heeft hij begraven tijdens de oorlog. Hij zoekt de koffers terwijl hij ze toch niet kan vinden. Op een avond blijft Chaja eten bij de familie Kalman. Simcha moet zijn gebeden zingen voor zijn vader, en heeft heel lang geoefend met Chaja, en zijn moeder. Het gaat hem heel goed af. Maar zijn vader vindt het niet goed genoeg, hij wijst Simcha erop dat hij één woord verkeerd zegt. Chaja wordt heel boos op meneer Kalman, en loopt hem achterna in de kamer waar alleen meneer Kalman mag komen. Ze komt erachter waarom meneer Kalman zo tegen Simcha doet. De relatie tussen Simcha en Chaja wordt steeds beter. Wanneer ze weer naar de vijver zijn geweest en terugkomen wil de conciërge van de flat waar Simcha woont in een woede-uitbarsting de hand van Simcha tussen de liftdeur stoppen. Dan wordt Chaja boos en trekt de conciërge weg bij Simcha, waarbij zijn jas scheurt. De conciërge krijgt een driftaanval. Hij blokkeert de voordeur voor haar en eist geld. Dat betaalt Chaja niet en ze vlucht door het raam. Ze mag dan van mevrouw Kalman een week niet meer komen. Wanneer ze dan eindelijk weer naar Simcha mag, komt meneer Apfelschnitt haar vertellen dat Simcha overleden is. Hij is verdronken in de vijver waar ze altijd de eendjes eten gaven. Personen: Chaja: Woont en studeert in Antwerpen. Is zelf ook joods, maar probeert dat te ontkennen. Ze is helemaal gek op Simcha, de jongste zoon van de familie Kalman. Meneer Kalman: Durft niet van Simcha te houden, omdat zijn zoon precies op zijn broertje lijkt, die in de oorlog voor zijn neus is opgehangen omdat hij niet op de bijbel wou spugen. Moeder van Chaja: weeft kleden, maakt kippensoep en cake’s, om haar herinneringen aan de oorlog te vergeten. Vader van Chaja: zoekt zijn twee koffers met dierbare spullen die hij in de oorlog verloren is. Hij mist zijn zus Selma, die zelfmoord heeft gepleegd. Meneer Goldblum: doet niets anders dan postzegels verzamelen om zijn trauma van de oorlog te onderdrukken. Mevrouw Goldblum: maakt hele dagen schoon. Ook zij doet dit om haar herinneringen aan de oorlog te doen vergeten.
Plaats: Het verhaal speelt zich af in Antwerpen. Dit was erg bepalend voor de film, omdat er in Antwerpen nog aparte wijken zijn waar alleen nog maar joden wonen. Tijd: Het verhaal speelt zich af in 1972. Dit moet ook wel ongeveer rond die tijd zijn geweest, want Chaja is een dochter van een man en een vrouw die de oorlog nog hebben meegemaakt. Als je dat veel eerder of later doet klopt het verhaal niet met de tijd. Het verhaal neemt ongeveer een paar maanden in beslag. Begin: De film begint met een informatieve opening, waarin bruinbeelden worden gebruikt waardoor je denkt dat je terug in de tijd gaat. Je krijgt dan fragmenten te zien waarin de 8 jarige Chaja het verhaal over de twee koffers te horen krijgt van haar vader. Je ziet hoe haar vader de koffers inpakte, en hoe hij ze later begroef in de grond bij zijn eerste onderduikplaats. Bij iedere schep aarde die er op de twee koffers valt hoor je een doffe klap. Einde: Het verhaal heeft een gesloten einde. Aan het einde van de film worden de bomen in verschillende kleuren aangegeven (groen, rood, geel, etc.). Daarmee wil de filmmaker de seizoenen aangeven. Je ziet Chaja een gat graven midden in Antwerpen samen met haar vader. Daar heeft ze ook kort haar, om nog eens aan te geven dat het een poos later is. De koffers zullen nooit gevonden worden, omdat zij als symbool staan voor alles wat de joden in de oorlog hebben verloren. Muziek: De muziek is erg belangrijk voor de sfeer. Het ondersteunt de stemming. De dreunen die je hoort bij de begrafenis, waren dezelfde dreunen die je hoorde aan het begin van de film, waarin de koffers begraven worden. Op momenten waar muziek werd gebruikt was die duidelijk nodig om de sfeer aan te geven.
Beelden: Er wordt af en toe van boven naar beneden gefilmd. Als Chaja met Simcha in een fotohokje gaat, en als meneer Apfelschnitt verteld dat Simcha dood is, wordt die techniek bijvoorbeeld toegepast. Het verticaal gebruik van de camera is duidelijk aanwezig. Titel: “Left Luggage” slaat ook op de dingen die de joden verloren hebben in de oorlog. Net zoals “Twee koffers vol” staat die titel als symbool daarvoor. Beoordeling: Ik vond dat het een erg mooie film is. Vaak gaan al die films over joden hoe het in de oorlog was, dit laat je duidelijk zien dat het ook na de oorlog lang niet makkelijk is geweest voor die mensen, en dat ze dat ook aan hun kinderen meegaven. Ook zie je in de film terugkomen dat de joden nog steeds niet echt helemaal geaccepteerd worden. Spannend vond ik de film niet, maar wel indrukwekkend. Je voelt toch erg mee met de personen in het verhaal, hoewel dat allemaal gespeeld is. Je leeft je in en probeert je voor te stellen hoe het voor die mensen is geweest, dan heeft zo’n film wel indruk gemaakt. Carl Friedman & Twee koffers vol Carl Friedman, een Nederlandse schrijfster, werd in 1952 geboren in Eindhoven. Ze groeide op in Eindhoven en later in Antwerpen. Ze kwam uit een joods gezin, en haar vader had de oorlog nog meegemaakt. Haar vader vertelde al de dingen die hij had meegemaakt aan haar. “Mijn vader wilde niet naar een psychiater. Dat vond hij beledigend, alsof hij gek was geworden en niet de halve wereld die hem in die kolk had meegesleurd.” Vanaf haar vijftiende heeft zij een archief over de oorlog bijgehouden. De gebeurtenissen in haar leven hebben dus duidelijk te maken met het boek “Twee koffers vol”. Het lijkt bijna alsof ze het boek over zichzelf heeft geschreven. Er is dus wel degelijk een grote overeenkomst tussen het meisje in het boek en zichzelf. Het meisje in het verhaal gaat er alleen anders mee om, Friedman schrijft erover, Chaja helpt haar vader de koffers zoeken.