Nineteen eighty-four (1984)

1. Wat zie je: fictie of non-fictie? De film is een mengvorm van fictie en non-fictie. In feite is het verhaal verzonnen (fictie), maar ze hebben wel gebruik gemaakt van waargebeurde dingen (non-fictie). Het speelt zich af in de denkbeeldige staat Oceanië. Hier regeert de partij van ‘Big Brother’. De staat is constant in oorlog en daarom heerst er schaarste aan alles. De samenleving bestaat uit de partij en zijn leden, en de arbeidersklasse die in aparte wijken woont en verder niet belangrijk is in het verhaal. De partij houdt iedereen in z’n macht. Iedereen wordt constant in de gaten gehouden (‘Big Brother is watching you’) en er komen geregeld berichten van ‘Big Brother’ op een videoscherm. Ze kunnen de gedachten van iedereen lezen (thought police) en iemand die iets tegen de partij denkt (thought Crime), wordt gestraft. Om de macht van de partij op de partijleden nog verder te versterken, maken ze gebruik van het Nieuwespraak-woordenboek (New Speak), dit is een taal gezuiverd van alle woorden die onrechtvaardigheid betekenen voor de partij. Alles wat de partij zegt is waar: ‘War is peace’, ‘freedom is slavery’, ‘ignorance is strenght’. Winston, de hoofdpersoon, is lid van de partij maar niet van de ‘kernpartij’. Zijn werk is het herschrijven van de geschiedenis, in het voordeel van de partij. Hij wist een heleboel personen uit de geschiedenis, alsof zij nooit hebben geleefd. Hij houdt een illegaal dagboek bij. Illegaal omdat schrijven en dus het hebben van een eigen mening verboden is. Winston weet dit heel goed en schrijft dat ook op. Hij vraagt zich af of het verzet echt is. Winston krijgt een liefdesrelatie met Julia, ook een lid van de partij. Persoonlijke relaties zijn echter verboden en seks moet worden uitgebannen; dit is namelijk allebei niet in het belang van de partij. Ze beseffen zich dit allebei heel goed en beloven dat ze elkaar nooit zullen verraden. Later wordt hun relatie ontmaskerd. Winston wordt gemarteld en ondervraagd. Zijn wil moet gebroken worden: hij mag alleen van ‘Big Brother’ houden. Hij moet helemaal onderworpen worden aan de partij, zowel lichaam als geest. Als de partij zegt dat 2 + 2 gelijk is aan 5, dan is dat ook zo. Hij bekent een heleboel misdaden en uiteindelijk wordt hij naar ‘Room 101’ gebracht. Dat is een kamer waar iedereen wordt geconfronteerd met zijn eigen angsten. In Winston’s geval zijn dat ratten. Daar had hij altijd angstdromen over. Hij zegt: “Neem Julia en niet mij!” Hij is totaal ‘gebrainwashed’. Hij kijkt naar het videoscherm en zegt: “Ik hou van je Big Brother.” Daarna ontmoet hij Julia weer. Alle liefde tussen hen is verdwenen. Al hun gevoelens zijn dood. Winston schrijft op een tafeltje: ‘2+2 = ‘. Kernen van waargebeurde dingen zitten in het totalitaire regime dat er heerst, bijna stalinisme, en in mindere mate het nazi-regime van Hitler. Kenmerken van het totalitaire regime: Leiderverheerlijking, propaganda en gekruiste armen omhoog (denk aan ‘heil-Hitler teken’). De ‘Big Brother’ is een soort Stalin. Ook stalinisme: openbare bekentenissen, dit is afgeleid van de openbare schijnprocessen van Stalin. Totalitaire staat: De staat regelt het persoonlijke leven en iedereen wordt constant in de gaten gehouden. Nazi’s: Kinderen lopen in uniformen en verraden hun ouders van ‘thought crime’. Dit is een soort Hitlerjugend. 2. Wat zie je: welke filmtechnieken vallen op? Belichting: Het is erg donker in de film. Er zijn eigenlijk alleen maar grijze beelden. Alleen als Winston in zijn droomomgeving is, is het daar licht met kleur. Het geeft de film een sombere sfeer en het is een opluchting als je eens kleur ziet, dus als Winston droomt.
3. Wat zie je: wat is de verhouding tussen story en plot? Er zijn flash-backs. Soms denkt Winston terug aan vroeger. Hij jatte altijd al het eten, zodat zijn moeder en zus ongeveer verhongerden. Op een dag was hij heel lang weggeweest met een stuk chocolade en toen hij terugkwam waren zijn moeder en zus er niet meer, er waren alleen ratten, vandaar dat hij panisch is voor ratten. Af en toe is er ook een vooruitwijzing. Zo schrijft Winston in zijn dagboek, dat als ‘Big Brother’ erachter zou komen, hij dood zou zijn. Dit gebeurt echt. Winston en Julia beloven elkaar ook dat ze elkaar nooit zullen verraden. Verraad is volgens hen, vergeten van elkaar te houden. Later als Winston in ‘Room 101’ zit, roept hij toch dat ze Julia moeten pakken en niet hem. In de laatste scène is er geen sporrtje van liefde tussen beide meer te bekennen, ze zijn blijkbaar toch vergeten van elkaar te houden. 4. Wat ervaar je: hoe wordt de film vertoond? (Wat is het effect?) Video. We keken de film in de klas. Daardoor konden we de film beter begrijpen omdat we steeds uitleg erbij kregen. Anders hadden we er vast niet veel van begrepen, want er was ook geen ondertiteling en zo goed is ons Engels nou niet. 5. Wat hoor je: welke rol speelt de muziek in de film? Muziek versterkt inhoud film. De muziek versterkte de sfeer van de film. Het maakte dramatisch, somber en in Winstons droombeeld, maakt de muziek heilig. 6. Inhoud: tot welk genre hoort de film? Sciencefictionfilm. Het boek waarop deze film gebaseerd is, is uitgekomen in 1948. De schrijver had voor zichzelf een beeld gemaakt over hoe het in 1984 zou kunnen zijn. Het is dus in feite een toekomstfilm. Wij zien hem dan wel eigenlijk te laat en wij weten dat het helemaal (gelukkig) niet zo is geworden als hoe de schrijver in gedachten had. Alhoewel het programma ‘Big Brother’ tegenwoordig heel populair is… 7. Inhoud: waar ligt de nadruk op het verhaal? Op de boodschap. De schrijver heeft de verschrikkingen van het verleden verwerkt in zijn beeld van de toekomst. Hij wil, volgens ons, de boodschap geven dat er veel erge dingen zijn gebeurd en dat dat in de toekomst niet meer opnieuw moet gebeuren, dat we er alles aan moeten doen om het niet zo ver te laten komen. De nadruk ligt ook op het open einde; je weet niet of Winston nou echt totaal gebrainwashed is, zo erg dat hij 2 + 2 gelijk aan 5 acht.
8. Inhoud: wie of wat speelt een grote rol bij het maken van de film? De filmmaker. Of eigenlijk de manier waarop hij het boek verfilmt. Dat heeft hij volgens ons heel goed gedaan, want de sfeer van de film is heel goed en (ook al hebben we het boek niet gelezen), waarschijnlijk is de sfeer in het boek net zo. 9. Betekenis: wat denk je dat de betekenis van de film is? De morele boodschap, die we hierboven al hebben genoemd. En de film roept ook emoties op. Je krijgt medelijden met de mensen die er leven en je hoopt dat Julia en Winston bij elkaar blijven. Het einde is echt verschrikkelijk om te zien, hoe Winston zo gemarteld wordt. We vonden dat absoluut niet gezellig om naar te moeten kijken!!!