Como agua para chocolate door Laura Esquivel

Samenvatting Rode rozen en tortilla’s H1 januari, Kerstbroodjes Ik raad u aan een klein stukje ui op uw kruin te leggen om hinderlijk getraan bij het uien snijden tegen te gaan. Ik moet altijd zo huilen, en kan er dan niet meer mee ophouden. Mijn moeder zei altijd dat het kwam doordat ik net zo overgevoelig was voor uien als mijn oudtante Tita. Die huilde zo hard, dat Nacha, de halfdove kokkin het kon horen. Tita is 15 jaar, Pedro, de jongen op wie ze verliefd is wil met haar moeder gaan praten over hun huwelijk. Hij komt met zijn moeder bij de moeder van Tita, die maakt hen echter duidelijk dat Tita niet kan trouwen, omdat zij tot de dood van haar moeder voor haar moeder moet zorgen. Uiteindelijk trouwt Pedro met Rosaura, dit doet hij omdat hij dan toch bij Tita kan zijn. Tita gaat kerstbroodjes in de keuken halen die ze gebakken heeft, Pedro komt achter haar aan, de broodjes vallen op de grond, en Pedro en Tita bukken allebei om ze op te rapen. Een toevallige aanraking van de handen volgt. Hier verklaart Pedro Tita zijn liefde. H2 februari, Bruidstaart Voor het huwelijk van Pedro en Rosaura gaan Tita en Nacha een bruidstaart maken, in het recept moeten 17 eieren, maar omdat de taart 10 keer zo groot moet worden moeten er 170 eieren geklopt worden. De jam voor de taart was gelukkig al eerder gemaakt, nu moet de fondant gemaakt worden. Tita moest zo verschrikkelijk huilen dat Nacha alleen verder ging met het maken van de fondant, Nacha proeft van de fondant om te kijken of de tranen van Tita de fondant niet bedorven hebben. Nacha wordt ziek, en kan dus niet naar de bruiloft van Pedro en Rosaura. Op de bruiloft gaat Tita haar zus en man feliciteren, wanneer ze Pedro omhelst verklaard hij weer haar de liefde. Iedereen die taart gegeten heeft wordt ziek, wanneer Tita thuis komt is Nacha gestorven.
H3 maart, Kwartels in rozeblaadjes Door de dood van Nacha neemt Tita haar plaats in de keuken in. Rosaura raakt zwanger. Tita krijgt van Pedro een bos rozen, ze ‘kan’ de rozen echter niet houden. Ze herinnert zich een recept met rozeblaadjes en fazanten, omdat er geen fazanten op de hacienda zijn maakt ze het recept met kwartels. Wanneer Pedro van het gerecht proeft geeft hij nadrukkelijk zijn complimenten aan Tita. Het smaakt het ‘goddelijk’. Mama Elena heeft zoals altijd commentaar op Tita, het smaakt haar te zout. Tijdens het eten lijkt het alsof er een seksuele relatie is tussen Pedro en Tita in Gertrudis. Wanneer Tita de afwas doet op de patio komt Pedro zijn fiets halen, hier zien de Gertrudis de liefde bedrijven bij het stortbad. Zij mogen dat niet. Gertrudis verdwijnt na het schouwspel in het stortbad, volgens de pastoor werkt zij sinds die tijd in een bordeel aan de grens. Voor mama Elena bestaat Gertrudis niet meer, en de kwartels in rozeblaadjes zijn een herinnering aan Gertrudis. H4 april, Kalkoen met mole van Chili en Chocolade Roberto is de eerste zoon van Pedro en Rosaura. Voor zijn doopfeest maakt Tita dit gerecht klaar, Tita maalt de amandelen, en op dat moment komt Pedro binnen. De blik tussen Pedro en Tita wordt verstoord door Chencha, anders… Tita was de enige die bij de geboorte van Roberto aanwezig was geweest, iedereen moest weg. Ze bad tot Nacha, zij hielp haar met de eerste verzorging van het kind, ze fluisterde net als de gerechten de aanwijzingen Tita in. Een dag later komt dokter John Brown met Pedro terug, hij is verbaasd over Tita, hij valt op haar. Rosaura heeft geen melk om haar kind te voeden, een andere vrouw komt om Roberto te voeden. Wanneer Tita en Chencha bezig zijn met de mole komt een familielid van de vrouw vertellen dat de voedster is geraakt door een kogel, ze moeten dus op zoek gaan naar een andere voedster, Chencha gaat op zoek, terwijl zij weg is begint de baby hard te huilen, hij wil niets eten of drinken. Om hem stil te krijgen laat Tita hem aan haar tepel zuigen, op eens komt er melk uit haar tepel, opeens ziet Tita daar Pedro staan toe te kijken. Niemand weet dat Tita op deze manier Roberto voedt, alleen Pedro. Rosaura kan nog steeds geen melk geven. Tijdens het doopfeest is Rosaura nog te zwak om aanwezig te zijn. Tita loopt die dag te pronken met de baby, ze heeft een speciale band met hem gekregen. Mama Elena verbreekt de vonk tussen Pedro en Rosaura, en ze stelt voor dat zij ergens anders gaan wonen. Tita wil dit niet laten gebeuren. H5 mei, Chorizo uit het noorden Pedro en Rosaura zijn naar Texas vertrokken. Tita heeft nergens zin in. De hacienta wordt aangevallen door rebellen en Chencha en Tita verstoppen zich, terwijl Elena ze weer laat vertrekken. Zonder dat ze weet dat de kapitein de man was die Gertudis heeft meegenomen. De rebellen zochten in de duiventil, niet in huis. Ze hebben duiven meegenomen. Er was een pasgeboren duifje achtergebleven. Tita besloot om die groot te gaan brengen. Tita was altijd de enige die bij het badritueel van haar moeder aanwezig mocht zijn, omdat zij haar tot haar dood zou moeten verzorgen. Elena vernederde Tita altijd om de kleinste dingen die ze kon bedenken. Maar op een dag deed Tita echt alles fout. Ze moest kleren gaan wassen om de schroeivlekken eruit te krijgen. Weer terug in de keuken ging ze weer aan het werk en dacht aan een zomernacht waarin ze allen buiten sliepen. Tita moest naar de wc en opeens hoorde ze Pedro achter haar aan komen. Mama Elena had het alweer gehoord en riep Tita, waardoor ze terug ging naar de slaapplaatsen en ze geen contact met Pedro had gehad. Sinds die nacht wilde Pedro er vaart achter zetten om naar Texas te verhuizen… Elena kwam de keuken in, Tita moest zich weer gaan concentreren op het werk. Dan komt Chencha huilend de keuken binnenlopen en zegt dat Roberto dood is, hij kon geen eten binnenhouden. Dan wordt Tita heel kwaad op haar moeder, ze zegt dat het haar schuld is dat Roberto dood is. Als Tita op een dag met ‘haar duif’ in de duiventil zit komt Chencha naar haar toe, zij zegt dat de duif dood is, en dan Tita gek aan het worden is. Dokter John Brown komt, en Tita gaat met hem mee, hij zegt dat hij haar naar een gekkenhuis zal sturen. H6 juni, Substantie om lucifers te maken Tita gaat bij John en zijn zoontje Alex wonen. Caty, een vrouw van 70 jaar zorgt voor Alex en maakt het eten klaar. Tita kan niet uitleggen wat er in haar broeide. Ze rook een heerlijke geur uit de keuken, ze ging er naartoe en het wat niet Caty die aan het koken was. Er zat een vrouw van in de 80 jaar die op Nacha leek. Iedere dag zocht Tita haar even op, ze praatten niet, ze zaten alleen maar. Steeds vaker was het John die daar zat in plaats van de vrouw. John’s huis stond vol wetenschappelijke apparatuur. Hij had dat van zijn grootmoeder, hij heeft zijn jeugd doorgebracht bij zijn grootmoeder in haar laboratorium. John zit met Tita in zijn laboratorium en vertelt haar dat ieder mens in zijn binnenste een doosje lucifers is om aan te steken. Maar daar hebben we zuurstof van een ander voor nodig, een ander die jou de liefde geeft. We moeten echter wel uit de buurt van mensen met een koude adem blijven, want die kunnen de lucifers uitademen. We moeten de lucifers een voor een aansteken, wanneer we ze allemaal tegelijk aan zouden steken zou er in een keer teveel licht komen dan we zelf kunnen zien. Dit was de theorie van John’s grootmoeder, zij was een zwijgzame vrouw. Tita beseft dat dit de vrouw was die zij in de keuken had gezien. John vraagt of Tita met fosfor op de muur wil schrijven waarom ze niet praat met John, over wat er gebeurd was, dan zou hij de volgende dag ernaar raden. Tita schrijft op de muur ‘omdat ik niet wil’, ’s nachts licht deze tekst op, en zo kan John het ook lezen. Tita besluit dat ze nooit meer terug wil naar de hacienda en mama Elena. H7 juli, Ossestaartsoep Chencha komt bij John thuis op visite voor Tita. Ze geeft haar een brief van Gertrudis, die ze had meegegeven toen ze de kleren had ontvangen die Tita haar gestuurd had, omdat Tita toen bang was dat Gertrudis na het schouwspel bij het stortbad nog steeds naakt zou rondlopen. Tita moet na het lezen van de brief heel hard huilen, haar tranen lopen de trap af, Tita herinnert zich een recept van soep, en voor het eerst praat ze weer. Chencha gaat naar huis, ze moet een smoes bedenken om aan Elena te vertellen waarom ze weg was en waarom ze bij Tita was. De hacienda wordt overvallen wanneer Chencha thuis komt, zij wordt verkracht en Elena wordt aangevallen door bandieten en raakt verlamd vanaf haar middel. Tita komt terug naar de hacienda om voor mama Elena te zorgen. Elena vertrouwt Tita niet meer, ze heeft gehoord dat ze met John wil trouwen, en denkt dat Tita daarom Elena dood wil hebben. Het eten mag niet meer door Tita klaargemaakt worden. Chencha trekt het allemaal niet meer na haar verkrachting en vertrekt, daarom moet er een kokkin komen, die komt en gaat, en er komen en gaan er meer, niemand kan het volhouden met Elena. Elena gaat dood, Tita vindt brieven van José, de geheime liefde van Elena, hij is de vader van Gertrudis, en is onverwachts door iemand doodgeschoten toen Elena op hem stond te wachten, zij heeft het zien gebeuren. Op de begrafenis van Elena komen Pedro en Rosaura terug, Tita wil hem laten lijden, zoals zij ook heeft moeten doen toen ze verliefd was op Pedro, maar niet met hem kon trouwen.
H8 augustus, Champandongo Na de dood van Elena was Rosaura vroegtijdig bevallen van een dochter, Esperanza. Rosaura was niet in staat haar te voeden, Tita wilde na de ellende met Roberto niet de rol van moeder op zich nemen en voedde haar net zoals Nacha bij Tita had gedaan met thee en pap. John moest na de geboorte van Esperanza ingrijpen om het leven van Rosaura te redden, zij kon nu geen kinderen meer krijgen. Tita wil niet dat Rosaura Esperanza net zo gaat gebruiken als Elena bij Tita heeft gedaan. Esperanza was zo aan de keuken gewend geraakt dat ze zodra ze weggehaald werd uit de keuken begon te huilen, Tita bracht dan een grote pan met eten naar de kamer van Rosaura om zo haar kind stil te krijgen, wanneer ze sliep bracht ze de pan weer terug. Wanneer Tita hulpeloos op de trap zit komt Pedro naar haar toe, hij vindt dat Tita niet met John moet trouwen. Pedro heeft er nu spijt van, ook al leek het destijds de juiste oplossing om met Rosaura te trouwen. Tita is boos, niet alleen door Pedro, maar ook door Rosaura. Toen Alex zei dat hij net als zijn vader wil trouwen, met Esperanza. Zei Rosaura dat dat niet kon, Esperanza moest tot de dood van haar moeder voor haar moeder zorgen, zoals al een lange tijd traditie is in de familie. Chencha komt terug naar de hacienda, ze is getrouwd met Jesús, haar eerste vriendje die ze nu weer is tegengekomen. Ze wilde samen met hem een nieuw leven beginnen op de hacienda, nu Elena er niet meer is. Chencha nam de rol van Tita over in de keuken, zodat zij zich klaar kon maken voor het moment dat John haar ten huwelijk zal vragen. Wanneer Tita onder de sproeier zich staat af te spoelen staat Pedro toe te kijken. Ze was boos, ging snel naar haar kamer en deed de deur op slot. Toen ze klaar was zag ze Pedro en John in een verhitte discussie over de politieke situatie in het land. In een gespannen sfeer doet John zijn huwelijksaanzoek, na een prachtige ring met briljanten was de verloving officieel. Na het eten bracht Tita John naar de deur, en het afscheid brak aan. John ging op reis en zou zo snel mogelijk weer terugkeren. Nadat Tita de keuken had opgeruimd ging ze nog wat potten en pannen opruimen in de donkere kamer, niemand wilde na Elena’s dood deze kamer nog gebruiken om te baden, het werd een rommelhok. Met een olielamp die maar weinig licht gaf ging ze de kamer binnen. Bij het voelen van een vreemde aanwezige draaide Tita zich om en in het licht tekende zich een duidelijk gestalte, Pedro was achter haar aangekomen. Pedro kwam op haar af, deed de olielamp uit en sleurde haar naar het messing bed dat daar nog stond dat van Gertrudis was geweest, hij liet haar in die kamer haar maagdelijkheid verliezen. Rosaura was op haar kamer haar kind stil aan het krijgen, ze liep van kamer naar kamer, maar niets hielp. Toen ze langs het raam liep zag ze uit de donkere kamer een merkwaardig verschijnsel komen. Rosaura riep Chencha en die begon tot Maria te bidden, of mama Elena rust zou mogen krijgen. H9 september Chocolade en Driekoningenkrans Tita denkt tijdens het maken van de krans terug aan het Driekoningenfeest in haar jeugd. Zij kreeg nooit een cadeau waar ze om gevraagd had, altijd een nuttig cadeau voor haar moeder. Heel af en toe kreeg ze een cadeau waar ze om gevraagd had. Een jaar geleden kwam ze erachter dat ze dat dan van Nacha kreeg, die spaarde maandenlang haar loon op om een cadeau voor Tita te kopen. Dan komt Rosaura de keuken binnen. Ze vraagt Tita of ze haar wil helpen met een speciaal dieet. Ze heeft de laatste tijd last van winderigheid en een slechte adem. Ze komt voor het eerst haar hart uitstorten bij Tita, tot die tijd was ze altijd jaloers geweest, maar sinds ze gezien heeft dat Tita gelukkig is met John weet ze dat ze niets voor Pedro voelt. Rosaura voelt zich ongelukkig, het lijkt wel of Pedro haar ontloopt, hij heeft haar al maanden niet benaderd. En Rosaura weet precies sinds wanneer dat is, sinds de nacht dat ze de schim van mama Elena heeft gezien. En Tita weet dat dat de nacht was in de donkere kamer met Pedro. Toen Pedro terug kwam van zijn wandeling leek hij met zijn gedachten heel ver weg, hij luisterde niet naar wat Rosaura hem te zeggen had. Tita voelt zich ongemakkelijk omdat ze gemerkt heeft dat ze zwanger is geraakt, maar ze belooft Rosaura haar te helpen met haar dieet en zal speciaal eten voor haar klaarmaken. Wanneer Tita weer verder gaat met het maken van de krans verschijnt Elena bij haar in de keuken. Ze is boos op Tita en zegt dat ze uit de buurt van Pedro moet blijven, ze vervloekt de baby die Tita in haar buik draagt. Dan komt Chencha de keuken binnen, Elena is weg, Tita kan niets aan Chencha vertellen, hoe graag ze het ook zou doen, wanneer Chencha iets weet, weet gelijk het hele dorp het. In de Driekoningenkrans gaat altijd een porseleinen poppetje, diegene die een stuk krans krijgt met het poppetje mag een wens doen, voordat Tita het poppetje in de krans stopt doet ze een aantal wensen. Ze wil dat ze niet meer zwanger was, en dat mama Elena haar met rust zal laten. Ze wil ook dat Esperanza gewoon zal kunnen trouwen, dat ze niet haar hele leven voor Rosaura hoeft te zorgen. En dat Gertrudis terug komt, zodat ze Tita zal kunnen steunen. Pedro komt Tita helpen met de krans, Tita wil hem spreken over de zwangerschap. Chencha komt binnen en verbreekt het gesprek. Nog steeds weet Pedro het niet. En weer ziet Tita Elena, die haar boos aankijkt, ze mag niet met Pedro praten. Er zijn 12 gasten die komen eten voor het Driekoningenfeest. Wanneer Tita flauw valt ziet een van de gasten, Paquita, direct dat Tita zwanger is, maar Tita ontkent het. Dan komt Gertrudis terug met haar man Juan Alejandrer. Ze is generaalse geworden in een revolutionair leger. Ook Gertrudis eet mee, en wanneer er muziek klinkt begint ze te dansen. Rosaura fluistert tegen Tita dat ze zich afvraagt hoe Gertrudis zo kan dansen, van wie zou ze dat hebben? Tita zegt niets, maar weet wel beter. Een jaar later krijgt Gertrudis een halfbloed kind. Om het huwelijk van Gertrudis te redden vertelt Tita alles over de brieven van José en Elena. Tita was heel gelukkig dat Gertrudis er was, zij kon haar troosten. Chencha was er minder blij mee, nu moest ze voor haar hele leger eten klaarmaken. H 10 oktober, Gebakken puddingbroodjes Tita maakt speciaal voor Gertrudis gebakken puddingbroodjes, dit nagerecht heeft ze altijd al lekker gevonden. Gertrudis zal de volgende dag vertrekken, na 1 week thuis te zijn geweest. Voor Tita is er geen kans geweest om met Pedro naar de donkere kamer te gaan. Tita vertelt alles aan Gertrudis, dat ze niet met John kan gaan trouwen, dat ze zwanger is. Gertrudis zegt dat ze de waarheid moet vertellen, het is ook de schuld van Rosaura, zij is met Pedro getrouwd, terwijl ze wist wat Tita voor hem voelde. Wanneer Gertrudis merkt dat Pedro eraan komt zegt ze: hij moet weten dat je zwanger bent. Pedro schrikt, en gaat met Tita naar de boomgaard om te praten. Pedro wil weg gaan met Tita, ver weg. Maar Tita denkt aan Rosaura en Esperanza, hoe moet het met hen verder? Gertrudis moet de puddingbroodjes verder afmaken, maar begrijpt niets van het recept, ze vraagt soldaat Treviño, maar ook hij kan het niet. Samen gaan ze stap voor stap het recept lezen, en uiteindelijk lukt het. Tita lag op bed, ze kon niet zitten, dan kreeg ze pijn in haar buik. Pedro staat dronken onder haar raam een liefdeslied te zingen, Juan begeleidt hem op zijn gitaar. Elena verschijnt in de kamer, Tita wordt boos op haar, ze zegt dat ze haar haat en altijd al gehaat heeft. Dan wordt Elena steeds kleiner, het kleine lichtje dat nog van haar over is draaide rond en ging naar buiten, naar Pedro, hij vliegt in brand. Tita gaat naar hem toe, wanneer Rosaura zijn hand wil pakken zegt hij tegen Tita dat ze hem niet mag loslaten. Hierna sluit Rosaura zich een week lang op in haar kamer. Tita blijft Pedro verzorgen, ze mag niet weg bij hem. Wanneer hij even slaapt gaat ze afscheid nemen van Gertrudis. Dan komt John terug, ze omhelzen elkaar, maar wanneer hij haar kust merkt hij dat er iets veranderd is in Tita… H 11 november, Bruine bonen met chili à la tezcucana Tita maakt dit gerecht klaar voor tante Mary, de tante van John die speciaal voor Tita op bezoek zou komen, ze wilde de aanstaande van John ontmoeten, het diner afzeggen kon daarom niet. Tante Mary was al een oude vrouw van 80 jaar. Tita wilde John het nieuws dat ze niet kon trouwen wel vertellen. Tita verzorgt Pedro de laatste tijd goed, zijn brandwonden zijn al voor een groot gedeelte weg en er zijn bijna geen littekens gekomen. Na het eten dat Tita aan Pedro bracht hadden ze altijd gesprekken, maar deze dag liep het uit op ruzie. Tita had geen tijd omdat ze het gerecht voor John en zijn tante moest klaarmaken. Pedro reageerde hier erg jaloers op. Hij wil dat ze bij hem blijft en samen voor het kind gaan zorgen, dan verteld Tita dat ze niet zwanger is, ze was alleen ontregeld. Pedro wordt boos, en Tita loopt ook kwaad weg. Tita gaat verder met het eten klaarmaken, dan komt Rosaura de keuken in, ze wil een gesprek met Tita. Dit loopt op ruzie uit. Tita mag Esperanza van Rosaura geen eten meer geven, daar heeft Tita het erg moeilijk mee. Ze denkt de hele tijd aan Esperanza, zal Rosaura het wel allemaal goed doen? Wanneer ze naar de bonen kijkt ziet ze dat ze niet gaar zijn. Tita denkt aan Nacha, die zei altijd dat het komt doordat ze een ruzie meegemaakt hebben, de ruzie met Rosaura dus. De enige oplossing is om voor ze te zingen, en dat doet Tita dan ook. Tita maakt zich klaar voor het diner. Tante Mary vindt het een heerlijk diner en ze is blij om Tita te ontmoeten. Tita voelt zich echter ongemakkelijk. John ziet dat, en zegt dat ze gerust kan praten, omdat tante Mary doof is, ze kan alleen engels liplezen. In het Spaans vertelt Tita John dat ze niet met hem kan trouwen, ze is verliefd op een ander. Van John moet Tita nadenken, wanneer ze voor John kiest zullen ze trouwen, en wanneer ze voor Pedro kiest, moet ze bij hem blijven. John had dus al lang in de gaten dat ze wat voor Pedro voelde. H 12 december, Gevulde Paprika’s Chencha en Tita pellen noten voor de gevulde paprika’s, het hoofdgerecht voor de bruiloft van morgen. John lag vermoeid in zijn bed, alles lag klaar, zijn smoking, schoenen, vlinderdas, sjerp en overhemd. Pedro kon de slaap niet vatten, hij snapt John niet. Hoe kan hij nou met Tita trouwen? Hij weet dat Tita al jarenlang gevoelens voor Pedro heeft. Hij wil uit zijn bed stappen en John in elkaar gaan slaan. Maar hij doet het niet, hoe zou Tita reageren als ze een vechtende Pedro en John zal zien? Tita denkt aan Rosaura, ze is nu precies een jaar dood. Ze had een acute darmverstopping gehad, en de lucht rond om haar was onverdraaglijk geworden. Gertrudis komt op de bruiloft, haar zoon had de huid van zijn opa en de felblauwe ogen van zijn oma Elena. Treviño was nu de lijfwacht van Gertrudis geworden en kwam ook mee. Esperanza en Alex hadden de uitnodigingen voor het huwelijk gemaakt, ze waren er middagenlang mee bezig geweest. Het was nu 22 jaar na het huwelijk van Pedro en Rosaura. Tita was inmiddels 39 jaar. Pedro en Tita dansen de wals, Johns ogen volgden hen terwijl ze dansten, ze straalden tederheid en iets van berusting uit. Tita voelde Pedro’s hand als nooit tevoren in haar middel branden. Pedro zegt tegen Tita dat hij met haar zou willen trouwen. Tita heeft tranen van geluk. Alex en Esperanza willen ook trouwen. Alle paprika’s waren op, en iedereen ging met een smoes naar huis. Zonder dat ze het in de gaten hadden waren John, Chencha, Pedro en Tita nog met zijn vieren over. John ging weg, en Chencha ook. Pedro en Tita gingen naar de donkere kamer, waar het opeens licht was. Nacha stak het laatste kaarsje aan en vertrok toen ook. In Tita gingen volgens John theorie alle lucifers in één keer aan, er was een tunnel, maar ze wilde niet dood. Ze weigerde de tunnel. Ineens was er een stilte, Tita wist dat Pedro dood was. Tita wilde bij hem zijn, ze al zoveel lucifers dat de tunnel er weer was, en daar stond Pedro, ze ging met hem mee. Er ontstond een vuur in de kamer, en de hele hacienda brandde af. Esperanza komt terug van huwelijksreis, ze vindt het kookboek met de recepten. De dochter van Esperanza maakt nu voor haar verjaardag de kerstbroodjes, ze vergiet tranen bij het klaarmaken, is ze net zo overgevoelig voor uien als haar oudtante Tita? Het is in ieder geval zeker dat zij blijft leven zolang de recepten worden gekookt.