Cien anos de solidad door Gabriel Garcia Márquez

Formele kenmerken: Auteur: Gabriel García Márquez
Titel: Honderd jaar eenzaamheid
Oorspronkelijke titel: Cien aňos de soledad
Jaar van schrijven/eerste uitgave: 1967 / 1972
Aantal pagina’s: 428 De schrijver: Gabriel Garcia Marquéz is op 6 maart geboren in Aracataca, een stad in het noorden van Colombia. Zijn ouders leefden in armoede, en hij werd overgelaten aan de zorg van zijn grootouders. In “Honderd jaar eenzaamheid” is het ook de grootmoeder die zich bezighoudt met het opvoeden van alle kinderen in haar huis. En net als in het boek werd ook zijn
grootmoeder langzaam aan blind. Op school was hij gekend als een verlegen jongetje dat zich bezighield met het schrijven van gedichten en het tekenen van cartoons. Hij was zo serieus en onsportief, dat zijn vrienden hem “de oude man” noemden. In 1946 gaat hij naar de universiteit van Bogotá om er rechten te studeren. Rond die tijd ontmoette hij zijn toekomstige vrouw, Mercedes Barcha Pardo, zij was 13. Wanneer ze haar lagere school had beëindigd, trouwden ze. Gabriel Garcia Marquéz verloor alle interesse in zijn studies. Hij ging niet meer naar de lessen, maar liep op straat rond, en verdeed zijn tijd met het lezen van poëzie. Zijn leven kreeg een andere wending na het lezen van Kafka’s “De gedaanteverwisselingen”. Dit boek liet een heel diepe indruk op hem na, en hij besefte dat literatuur niet volgens de regels moet verlopen, en dat je geen traditioneel plot moet volgen. Hij begon onmiddellijk alles te lezen wat hij maar te pakken kon krijgen. Zo begon hij ook zelf te schrijven. Hij schreef enkele jaren onder andere voor een aantal kranten. In de jaren 50 was hij lid van een schrijversgroepje: “el grupo de Barranquilla”. Onder hun invloed begon hij ook andere werken te lezen, van bijvoorbeeld Hemingway, Joyce, Woolf, Faulkner en Sophocles. Deze laatste twee schrijvers werden zelfs zijn grootste invloeden. In de werken van Faulkner vond hij veel inspiratie voor het neerschrijven van zijn jeugdjaren, en het beschrijven van de stad Macondo. Faulkner beschrijft zijn jeugd als een soort mythe, en hij creëert een eigen dorp waarin alles plaatsvindt. In “Honderd jaar eenzaamheid” doet Marquéz net hetzelfde. Bij Sophokles vond hij het idee om zijn verhaal te baseren op de maatschappij, en op machtsmisbruik. In 1982 ontvangt Marquéz de Nobelprijs voor de Literatuur. Eerste waardering: Mijn eerste oordeel na het lezen van het boek, is dat het een geweldig boek is. Het zit ontzettend complex in elkaar en af en toe ben ik de draad even kwijt geraakt. In het boek dragen dan ook 22 personen de naam Aureliano, weliswaar met een andere tweede naam of achternaam, maar nog steeds zorgde dat wel eens voor verwarring. De zigeuner Melquíades is geloof ik wel 3 keer uit de dood herrezen en is 4 keer als spookgedaante teruggekeerd, wat ook niet echt bemoedigend voor de leesbaarheid werkte. Maar ik vind, dat deze kenmerken van het boek, juist ervoor zorgen dat het boek een magisch sfeertje heeft, wat erg mooi is. Het is Márquez gelukt om zinnen te maken die een halve bladzijde beslaan. Het is me niet opgevallen, maar op Internet staat dat er een zin is die 3 bladzijdes beslaat. Als je er dan even niet met je hoofd bij bent, dan kun je de hele bladzijde weer opnieuw lezen. Waarom Honderd jaar eenzaamheid tot de wereldliteratuur behoort dat is wel duidelijk. Márquez kan zo ontzettend goed vertellen. De honderd jaar van de familie Buendía die in het boek wordt beschreven, is een soort van raamvertelling voor honderden kleine op zichzelf staande verhaaltjes. Er is in het boek dan ook niet echt een hoofdpersoon aan te wijzen. Elk familielid maakt wel weer iets aparts mee. Ik had af en toe wel scènes waarin ik dacht dat er nou wel weer iets mocht gebeuren. Dit waren bijvoorbeeld de scènes waarin Pilar Ternera de hoofdrol had, of Fernanda del Carpio. Zij zijn niet zo knotsgek als bijvoorbeeld de stichter van Macondo, José Arcadio Buendía, die 50 jaar onder een boom heeft vastgezeten omdat hij Latijns sprak, en de rest van het dorp dacht dat hij maar wat aan het brabbelen was. De scènes waarin ik gretig doorlas waren de scènes waar bijvoorbeeld Remedios de Schone weer een holenmensopwelling kreeg en zand en kalk begon te eten. Aan het einde van het boek is het ook ‘leuk’ verteld hoe de laatste kinderen van de familie met hun betovergrootmoeder Ưrsula van 120 jaar speelden. De sfeer van het boek wordt op Internet als magisch realistisch omschreven en dat klopt zeer goed. Márquez heeft met Honderd jaar eenzaamheid zeker iets bijzonders te vertellen. De manier waarop hij verteld en beschrijft, maakt dat hij een Nobelprijs voor de Literatuur heeft gekregen en ik vond het dan ook een geweldig boek om te lezen.
Weergave van de inhoud: 1. Het verhaal begint met een flashback waar kolonel Aureliano Buendía voor het vuurpeloton staat. Het dromerige dorp Macondo wordt beschreven, waar de alchimist José Arcadio Buendía de stichter van is. De zigeuners onder leiding van Melquíades brengen technische noviteiten mee. 2. José Arcadio Buendía’s vrouw is zijn nicht Ưrsula Iguarán. Ưrsula is dan ook ontzettend bang dat ze kinderen met varkensstaarten krijgen. Ze krijgen een kind, Aureliano, die meegenomen wordt naar het ijs wat de zigeuners mee hebben genomen. De andere zoon José Arcadio gaat met de zigeuners mee. Dochter Amaranta wordt geboren. 3. Macondo groeit en de vondeling Rebeca treedt tot de familie toe. Te wijten aan haar is de slapeloosheid die nu in het dorp heerst. José Arcadio krijgt een kind met de zigeunerin Pilar Ternera, het kind heet Arcadio. Don Apolinar Moscote wordt gezagsvoerder in Macondo. Hij brengt haar dochter Remedios mee. 4. Pilar Ternera vrijt met Aureliano, maar helpt hem Remedios te veroveren. Melquíades is de eerste die dood gaat in Macondo. Amaranta en Rebeca vechten om de Italiaan Pietro Crespi. 5. Amaranta en Remedios gaan trouwen, maar waarschijnlijk heeft Amaranta hier een stokje voor gestoken. Aureliano’s en Pilar Ternera’s kind is er, hij heeft Arcadio. Aureliano raakt betrokken bij de strijd tussen de liberalen en de conservatieven. 6. Aureliano gaat de oorlog in en maakt 17 zonen over de hele wereld. Arcadio speelt dictator over Macondo en wordt opgepakt en voor het vuurpeloton gezet. 7. Aureliano wordt samen met een oorlogsvriend voor het vuurpeloton gezet, maar wordt gered door zijn broer José Arcadio. Santa Sofia de la Piedad krijgt nog kinderen van Arcadio. José Arcadio Buendía gaat dood nadat hij jaren onder een boom zat vastgebonden. 8. Aureliano José krijgt een affaire met zijn tante Amaranta. Kolonel Aureliano Buendía is hoofd van het rebellenleger geworden en keert terug naar Macondo. 9. Kolonel Aureliano Buendía en zijn vriend Gerineldo Márquez zien geen goede afloop in de oorlog meer en verklaren vrede. Gerineldo schiet een kogel door zijn hart, mist, en leeft nog. 10. De tweeling Aureliano Segundo en José Arcadio Segundo delen beide dezelfde vrouw, Petra Cotes. De kolonel zit dagen in zijn werkplaats gouden visjes te maken en ook Aureliano Segundo begint zich voor alchimie te interesseren. Fernanda del Carpio komt in Macondo aan met het Franse circus. 11. Fernanda del Carpio komt in het huis van de Buendía’s wonen en krijgt twee kinderen met Aureliano Segundo. Een dochter Renate Remedios (Meme) en José Arcadio. De zeventien zonen van de kolonel komen aan in Macondo en krijgen op Aswoensdag een niet afwasbaar kruisje op hun voorhoofd. Een van de zonen, Aureliano Triste, ontdekt dat de nu oude Rebeca nog leeft. 12. Macondo wordt steeds groter en de bananenmaatschappij vestigt zich in Macondo met hun eigen wetgeving. De 17 zonen van de kolonel worden uitgemoord op een enkeling na. De kolonel wil weer een nieuwe oorlog beginnen, maar zijn vriend Gerineldo Márquez niet. 13. Ưrsula wordt oud en blind, maar kan iedereen nog in het huis volgen. Ze wijdt zich geheel aan José Arcadio Segundo die paus wil worden. Aureliano Segundo eet zich bijna dood in een eetwedstrijd. 14. Amaranta begint haar eigen doodskleed te borduren en Ưrsula ligt jaren lang in bed. Meme krijgt een relatie met een mecanicien van de bananenplantage, Mauricio Babilonia. Mauricio wordt neergeschoten. 15. Een non brengt een vondelingetje. Het blijkt een kind te zijn van Meme en Mauricio. Het kindje krijgt de naam Aureliano. Bij een protest van de plantagearbeiders worden meer dan 3000 van hen gedood. Hun lijken worden per trein naar de zee gebracht. José Arcadio Segundo weet als enige de genocide na te vertellen en duikt onder in de werkkamer van Melquíades. 16. Er woedt een vijfjarige regenbui. Macondo gaat kapot. Ưrsula past op de kinderen. Fernanda del Carpio zoekt heil in telepatische doktors en Aureliano Segundo maakt de hele huisraad van kant. 17. De regen is gestopt en José Arcadio Segundo gaat, na het hem niet gelukt is de geschriften van Melquíades te ontcijferen, terug naar Petra Cotes. Er ontstaat een hittegolf, die te wijten is aan de Wandelende Jood die weer in Macondo was. Ưrsula gaat dood, ze is 120 geworden. Aureliano Segundo stuurt zijn dochter Amaranta Ưrsula naar een school in Brussel. 18. Aureliano Segundo heeft na bijstaan van de geestgedaante van Melquíades zelf, ontcijfert dat Melquíades’ schrift in het Sanskriet is geschreven. Fernanda del Carpio gaat dood. José Arcadio Segundo vindt het goud dat Ưrsula verborgen had. De laatste van de 17 zonen van de kolonel wordt door zijn askruisje doodgeschoten. 19. Amaranta Ưrsula komt terug uit Europa met haar vriend Gaston. Aureliano Segundo bouwt een relatie op met de hoer Nigromanta, maar gaat er vandoor met zijn eigen dochter Amaranta Ưrsula. 20. Gaston is terug naar Brussel, de Catalaanse boekhouder is weg, de vier vrienden van Aureliano Segundo ook en het wordt stil in Macondo. Amaranta Ưrsula en Aureliano Segundo krijgen een kind, Aureliano. De grootste nachtmerrie van Ưrsula ( de vrouw van de stichter van Macondo) wordt waar. Het kind heeft een varkensstraart. Amaranta Ưrsula bloedt dood en het kindje Aureliano wordt door de rode mieren meegenomen. Wat Melquíades had geschreven klopt (De eerste van het geslacht is vastgelegd aan een boom en de laatste wordt opgevreten door de mieren) José Arcadio Buendía is vastgebonden aan een boom en de laatste Aureliano werd meegenomen door de mieren. Hoofdpersonen en hun (onderlinge) relaties: In het verhaal komt naar voren dat veel leden van de Buendía’s dezelfde karaktertrekken vertonen. De schrijver heeft dit benadrukt door de leden die dezelfde karaktertrekken vertonen dezelfde naam te geven. Bijvoorbeeld alle Aureliano’s hebben wat met oorlog te doen en alle José Arcadio’s tonen aandacht voor de alchimie. José Arcadio Buendía: Hij is de stichter van de familie. Zeer nieuwsgierig en impulsief. Hij houdt erg van alchimie en wetenschap, maar naarmate hij ouder wordt, vervalt hij en wordt hij gek. Hij wordt aan een boom vastgebonden in de achtertuin en praat alleen met de priester. Úrsula Iguarán: De vrouw van de stichter van de familie. Ze wordt wel 120 jaar oud. Zij is degene die na tegenslagen het huis en de familie weer in glorie herstelt. Kolonel Aureliano Buendía: Tweede zoon van José Arcadio Buendía en Úrsula Iguarán. Hij vecht tegen de conservatieven, maar verliest, en eindigt als verbitterd man. Rebeca: Vondelinge die wordt opgenomen in de familie. Ze besmet heel Macondo met slapeloosheid. Ze eet kalk en zand. Ze sterft in eenzaamheid. Aureliano Segundo: Zoon van Arcadio en Santa Sofia de la Piedad. Tweelingbroer van José Arcadio Segundo en toont ook alle kenmerken van een José Arcadio. Waarschijnlijk zijn ze bij de geboorte verwisseld. José Arcadio Segundo: Tweelingbroer van Aureliano Segundo. Ze delen beiden dezelfde vrouw, Petra Cotes. Fernanda del Carpio: De vrouw van Aureliano Segundo en zeer gelovig. Ze probeert dan ook de familie voor het geloof te winnen. Melquíades: Zigeuner die technologische hoogstandjes meebrengt naar Macondo. Hij is de eerste die doodgaat in het verhaal, maar blijft nog bij de laatste generaties als spookgedaante verschijnen. Thematische componenten en motieven: Thema: magisch realisme, toekomst en verleden. Je wordt in het boek meegenomen naar het dorp Macondo, waar dingen afspelen die je in het echte leven zou kunnen tegenkomen, maar die nooit gebeuren. Een voorbeeld hiervan is de vijf jaar durende regenbui en de geestverschijning van Melquíades. Met toekomst en verleden wordt het verval van de familie bedoeld in het tijdsbestek van 100 jaar. Motieven: - herinneringen en geheugenverlies. De mooie momenten in het boek spelen zich allemaal in het begin af en deze worden naarmate meer ouderen sterven vergeten. De kolonel bijvoorbeeld die heeft geen herinneringen, hij beleeft zijn leven constant opnieuw. - De Bijbel. Honderd jaar eenzaamheid kent dezelfde verhaallijn als het verhaal van Adam en Eva. Adam is José Arcadio Buendía en Eva is Úrsula Iguarán. Het paradijs is Macondo, waar na alle zeden die de familie in de honderd jaar begaan is, ze eruit worden gegooid. De kern van de verhaallijn kan dan worden gezien als het eten van de appel. Er is daarna niets meer van Macondo over. - De zigeuners staan voor het brengen van de toekomst. Zij banen als het ware een weg van de beschaving naar Macondo. Zij brengen de techniek en de magie. Perspectief: Het verhaal zie je als een derde persoon. Af en toe zie je een passage door de ogen van een personage (dus af en toe een ik-verhaal)
Tijd: Het verhaal heeft een chronologische tijdsvolgorde die 100 jaren van opkomst en ondergang van de familie Buendía beschrijft. In het verhaal komen een aantal flashbacks voor. Het verhaal speelt zich in het verleden af en hoogstwaarschijnlijk van begin 19e eeuw tot midden 20e eeuw. Ruimte: Het verhaal speelt zich vooral af in het fictieve dorpje Macondo, dat in Colombia ligt. Daarnaast zijn er verwijzingen naar wel bestaande plaatsen zoals Riohacha, Brussel en Rome. De weersomstandigheden zijn belangrijk in het verhaal. Hierbij kan worden gedacht aan de vijf jaren durende regenbui en de droogte die de Wandelende Jood meebracht. Titel: De titel Honderd jaar eenzaamheid slaat op de 100 jaren belevenis van de familie. Hierbij raakt iedereen steeds verder in de vergetelheid en eenzaamheid. Cultuur: Márquez beschrijft met dit boek een typische Latijns-Amerikaanse cultuur. De ontzettend bijgelovige bevolking vind ik hiervoor erg typerend. De samenleving gaat met een soort van wraakcultuur met elkaar om. Of het beeld van de samenleving representatief is? Ik denk wanneer je de magische sfeer weg zou denken, dan zou je een heel eind komen. Typische cultuurverschillen met de westerse cultuur is dat onze cultuur veel strakker is en in geleide banen gaat. De cultuur die in het boek wordt duidelijk gemaakt is een stuk losbandiger. Eindoordeel: Ik denk dat de vertaler niet zich een aantal vrijheden heeft gepermitteerd. De zin die drie bladzijdes besloeg heb ik niet kunnen vinden, maar zinnen die makkelijk een halve bladzijde besloegen heb ik wel kunnen vinden. Dat heeft hij dus allemaal intact gelaten. Ik verwacht niet dat hij dat erbij heeft gefingeerd. Met dit verhaal wordt je heel wat wijzer over een andere cultuur, wat ik erg leuk vond om te lezen. Honderd jaar eenzaamheid vind ik echt een boek wat tot de wereldliteratuur behoort en dus ook echt een boek om iemand aan te raden en nog een keer te lezen.