Zwijgplicht door Helen Vreeswijk

A. Algemene gegevens                                                                                                  

Helen Vreeswijk,

Zwijgplicht

• Manteau, Antwerpen, 2012
• Detective
• 338 bladzijden

B. Beschrijving van de inhoud

Arjan

Arjan is een 17 jarige slungel die voor school stage moet lopen bij een zorginstelling. Hij is liever lui dan moe, want hij zou met gemak naar een niveau hoger gaan op school, maar dat wil hij absoluut niet. Thuis woont hij aan het begin van het verhaal met zijn ouders, later alleen nog met zijn vader. Zijn broer is de dag voor zijn eindexamen het huis uitgegaan en hij heeft nooit meer iets van zich laten horen, waardoor zijn moeder denkt dat het aan haar ligt. Ondertussen is zijn vader alleen maar gefrustreerder geworden en is er altijd ruzie in huis. Arjan is een van de stoere jongens op school, die ieder meisje kan krijgen, behalve het meisje dat hij het allermooist vindt. Na schooltijd gaat hij meestal eerst langs de stripwinkel, wat hij voor zijn vrienden verborgen houdt. Die weten ook niet dat hij niks anders doet dan die lezen.

Joke Drenth

Joke is een bejaarde in het verzorgingshuis de Waterlelie, waar Arjan stage moet lopen van zijn mentor. Ze doet alsof ze ontzettend dement is en niet kan lopen, maar als alleen Arjan bij haar is kan ze opeens weer alles. Ze denkt dat er moorden worden gepleegd in de Waterlelie en deelt die gedachten met Arjan. Joke vertrouwt niemand, alleen Arjan. Stukje bij beetje vertelt ze hem haar levensverhaal, wat onverwachts interessant is.

De gebeurtenissen spelen zich vooral af in de Waterlelie, maar aan het begin ook op school en soms delen in Arjan’s huis. Het hele verhaal duurt ongeveer drie maanden, op het laatst komt een nog een heel klein stukje dat een jaar later is gebeurd, maar dat is niet zo belangrijk. Ik heb het boek in 3,5 uur uitgelezen.

In het boek zijn verschillende flash backs opgenomen, namelijk de verhalen van Joke en haar (dag)dromen. Ze gaan over haar verleden als bankovervaller en onderduiker.

Het verhaal begint met een hoofdstuk door de ogen van Bea Zondag, de receptioniste van de Waterlelie. Er wordt namelijk een bejaarde dood afgevoerd als gevolg van een hartaanval. Als laatste vertelt Joke haar hele verhaal aan de politie, terwijl ze in haar ziekenhuisbed ligt bij te komen van een poging tot moord door Mevr. Stevens, de directeur van de Waterlelie.

Arjan loopt stage in een zorginstelling, en dan heb je plicht tot zwijgen over de informatie van de patiënten. Hoofdverpleegster Judith mag daarom ook niks zeggen over haar vermoedens dat mevr. Stevens het lot een handje helpt. Ook heeft Joke een soort van zwijgplicht over haar verleden. Ze kan er niks over zeggen, want dan is ze haar dekmantel kwijt.

Er worden doden en ernstige zieken mensen afgevoerd naar het ziekenhuis vanuit de Waterlelie. Voor alles is een verklaring te vinden, maar Joke denkt dat er iemand achter zit die alles zo laat gebeuren.

Als Joke haar hersenspinsels deelt met Arjan neemt hij ze serieus en gaat voor haar op zoek naar de “ratten”. Ondertussen vertelt Joke steeds een deel van haar leven als bankovervaller. De ouders van Arjan maken ontzettende ruzie en zijn moeder is depressief, wat er uiteindelijk tot leidt dat haar moeder voor een tijdje naar een tante in Den Haag vertrekt. Joke vertelt over de grootste bankoverval, waarbij ze een schoonmaker hebben vermoord, en over de overval die mis ging en waarbij ze bijna werd gesnapt. Over haar tijd als onderduiker en dat ze nieuwe paspoorten moesten laten maken en dat ze haar man toen verloor. De moorden in het verzorgingshuis gaan ondertussen door en Arjan is er steeds vaker, en op een nacht blijft hij bij Joke slapen om bepaalde dossiers uit het administratiekantoor te halen. Als hij terugloopt naar Joke wordt hij door de nachtwakers gesnapt en naar het politiebureau gebracht en hij vertelt het hele verhaal, maar Joke speelt haar rol en zegt niks. Dan gebeurt het ergste: de “rat” wil Joke vermoorden! Net op tijd haalt de hoofdverpleegster de directeur weg bij Joke en redt haar leven. In het ziekenhuis komen ze er achter dat Joke niet dezelfde bloedgroep heeft als de Joke die 40 jaar daarvoor een ongeluk heeft gehad. Dan vertelt Joke haar hele verhaal aan de politie en bekent ze alles, maar gelukkig is de zaak verlopen. Vanaf dat moment heet Joke weer Claire van Larenhoven.

Het verhaal is geschreven in de ik-persoon, die van Bea(1e hoofdstuk en een heel klein ander stukje), Joke(de helft ongeveer), Arjan(de helft ongeveer) en de politieagenten(1 hoofdstuk).

D. Eigen mening

Ik vond het een heel goed boek. Twee bijna tegenovergestelde werelden moeten vriendschap sluiten: Arjan en de bejaarden. Ik vind het boek ontzettend goed geschreven, er gebeurt heel veel, maar je kan het precies goed volgen. Het was realistisch, want het gaat over het dagelijks leven. In het bejaardentehuis, maar ook bij Arjan thuis. Ook was het boek totaal niet voorspellend, voor mij niet dan, want ik had geen idee dat mvr. Stevens de “rat”was.