1. Samenvatting Het verhaal gaat over het ontstaan van een nachtmerrie na het verliezen van de zoon van Franka, Jem. Phinus, Franka en Jem waren een ontzettend gelukkig gezin. Een half jaar na de dood van Jem gaan Phinus en Franka er maar eens een weekendje tussenuit naar het platteland in Aduard Vanaf dat moment wordt het duidelijk hoe die twee mensen steeds meer uit elkaar groeien. Beiden verwerken ze op een andere manier de dood, wat een ontzettende negatieve werking heeft op hun relatie. Franka is bezig met rouwen. Ze heeft veel verdriet en toont dat ook. Daarentegen heb je Phinus, die zich stort op wraak -en schuldgevoelens. Als ze na het eten, in de herberg waar ze zitten, een wandeling gaan maken, wat eindigt in een ruzie, en Phinus (die ontzettend weinig vertrouwen heeft gekregen in de jongeren na de dood op Jem) twee jonge meisjes op een bruggetje ziet zitten denkt hij dat ze het op Franka hebben voorzien. Phinus probeert Franka tegen te houden om over het bruggetje heen te gaan alleen loopt ze een heel stuk voor hem. Hij ziet bij het bruggetje Franka ineens ineengedoken en denkt dat de twee meisjes haar hebben aangevallen. Dus voordat hij het doorheeft zijn de twee meisjes helemaal toegetakeld en is het dus te laat. Om het goed te maken brengt hij ze naar huis. Ze komen terecht bij een daglonerhuisje (dat is een oud, vervallen huisje) waar de twee meisjes, Astrid en Melanie) slapen wanneer ze het laat hebben gemaakt. Vervolgens worden Franka en Phinus erin opgesloten, wanneer de meisjes zogenaamd hulp gaan halen, omdat Franka gewond is. De moord op Jem was vreselijk. Hij ging voor de eerste keer echt uit met het meisje Sanne. Phinus was ontzettend blij voor hem en zei dat als hij haar mee nam naar een discotheek, hij meer indruk op haar zou maken dan als ze naar een café zouden gaan, dus gaf Phinus hem extra geld mee. ’s Nachts komen er twee politieagenten aan de deur: Jem was een paar keer in zijn hoofd geschoten. Phinus ging als een gek achter de dader aan. De dader was Marius H. die na een verloren wedstrijd pisnijdig was en in de discotheek met een pistool stond te zwaaien. Jem vroeg aan hem waar hij nou mee bezig was en vervolgens kreeg hij een paar kogels door z’n hoofd heen. Het wordt een grote hel. Franka is bezig met het verwerken en accepteren dat Jem dood is, terwijl Phinus bezig is met de dader. De dader krijgt een gevangenisstraf van vijf jaar wat voor Phinus absoluut onvoldoende is en gaat in hoger beroep. Dan komt er nog een grotere teleurstelling: hij krijgt maar drie jaar. Franka begint steeds minder van Phinus te begrijpen en andersom precies hetzelfde. Het grootste dieptepunt in de relatie is dat Franka na het weekend in Aduard direct naar een vriendin toe is gegaan en daar voorlopig ging slapen. Hij mocht niet weten waar ze sliep en vooral niet achter haar aankomen. Dan komt Sanne op een dag bij Phinus en vertelt dat ze zwanger is van hem (ze hadden het namelijk met elkaar gedaan na de begrafenis van Jem, omdat zo Sanne dichterbij bij Jem was). Sanne wil het kind weg laten halen alleen Phinus wil dat niet, omdat hij nu eindelijk een kind heeft die zijn genen bezit en wil het samen opvoeden met Franka. Franka en hij wilden namelijk nog een keer een kind adopteren dus zag hij nu de kans. Het gesprek eindigt in een ruzie en later gaat Phinus op zoek naar haar. Hij belandt in een café waar hij een meisje gaat ondervragen naar haar. Hij bestelt twee keer twee witte wijn, maar komt erachter dat hij geen geld bij zich heeft en moet pinnen. Uiteindelijk, nadat hij zich niet kon beheersen, omdat een paar jongeren hem zitten te treiteren, verliest hij zijn beheersing en belandt hij op het politiebureau. Nadat hij alles heeft verteld, voelt hij zich opgelucht en gaat in de cel over alles nadenken. Hij verliest zijn schuldgevoel en voelt dat hij klaar is voor waar hij eigenlijk al direct mee moest beginnen na de moord op Jem: het rouwproces. 2. Thema A1. Het thema hier is schuldgevoel, want het gaat hier vooral om een conflict in het innerlijk van een mens, van Phinus in dit geval. Motieven hiervoor waren: Dat Phinus op de dag dat Jem werd vermoord extra geld aan Jem had gegeven om naar die disco te gaan; Dat Phinus na de dood van Jem met Jems vriendin Sanne naar bed is geweest; Dat Phinus voor zijn gevoel alles fout deed bij Jem volgens Franka; Dat Phinus Franka niet juist behandeld heeft. Het thema heeft voor mijzelf weinig betekenis, want ik heb nog nooit in zo’n situatie gezeten. Wel kan ik me er wel goed iets bij voorstellen hoe de hoofdpersonen reageren, maar ik zou het anders doen dan Phinus deed in het verhaal. B2. Ja, mijn visie is wel veranderd, want ik had niet verwacht dat mensen zover konden gaan in zo’n situatie. Ik had ook niet verwacht dat iets zo snel voorbij kan zijn, zoals het leven en je huwelijk. Dit is in het verhaal bij Phinus en Franka op vervelende manier gebeurd.
3. Tijd Het tijdsverloop is niet chronologisch, want er lopen meerdere verhalen door elkaar heen. Vroeger en nu worden om de zoveel tijd afgewisseld. Het verhaal speelt zich af in de 20e eeuw, wat je kunt opmaken uit het verhaal. Gevolgen voor het verhaal zijn, dat de mensen brutaler zijn (met name de jeugd wordt ongemanierd afgeschilderd), er moderne instellingen in het verhaal voorkomen (de disco waar Jem heenging), modernere situaties dan vroeger (Sanne stelt zich niet voor aan de ouders van Jem, maar gaat gewoon tv kijken) etc. Het tijdsverloop bouwt de spanning wel goed op, maar wordt op sommige stukken erg langdradig, want dan gaat het steeds over hetzelfde. Maar toch lijdt het verhaal er niet onder, en blijft het duidelijk om te volgen. Door hoe de mensen zich gedragen, en welke gelegenheden er zijn in het verhaal (disco, restaurant etc.) ook hoe de jongeren zich kleden is erg uit deze tijd. 4. Perspectief Het perspectief in dit boek ligt bij de schrijfster, want zij weet alles van de personen, en dat laat ze duidelijk in haar verhaal zien. Het verhaal is een auctoriaal verhaal. (alwetend perspectief) Goed, want de verteller weet alles van de hoofdpersonen (auctoriaal). Alle handelingen, gedachtes en gevoelens worden bekend gemaakt door de verteller, en niet door de hoofdpersonen zelf. Zo is de schrijfster dus goed bij het verhaal betrokken. Doordat alles al bekend gemaakt wordt, voordat de hoofdpersonen het zelf kunnen vertellen, is het soms minder leuk, of minder spannend. Maar tegelijkertijd ook wel leuk, omdat je dan van tevoren weet hoe de persoon in het boek ongeveer zal reageren. Je weet alles al, dus je bent er goed bij betrokken, omdat er dan nog maar weinig dingen zijn die onduidelijk zijn, doordat ze niet bekend zijn. Omdat je alles al weet, is het makkelijk je in het verhaal in te leven. 5. Personages Belangrijkste figuren zijn: - Phinus: Man tussen de 30 en 40 jaar oud, wordt snel driftig, is dol op koken, werkt bij Jumbo en heeft een normaal postuur. - Franka: Vrouw tussen de 25 en 40 jaar oud, erg knap, kort blond haar, populair bij mannen, werkt als maatschappelijk werkster voor jongeren, alles laat haar koud, erg kalm. - Jem: Jongen van 14/15 jaar, zoon van Franka, opgevoed door Franka en Phinus. Draagt bril, blond haar, slungelig type, niet erg hip. - Sanne: Meisje van 14/15/16 jaar, vriendin van Jem, erg knap, lange bruine krullen, rookt en drinkt, erg brutaal. - Phinus: Hoewel zijn leven voor Jems dood nog heel normaal en rustig was, is het na zijn dood een totale chaos geworden. Z’n leven is van “z’n gangetje” naar “pure verwoesting” gegaan. Phinus is hierdoor erg veranderd. Hij voelde zich erg schuldig over Jems dood, en alles wat hij Franka had aangedaan die afgelopen tijd. Alles wat goed bedoeld was, liep verkeerd af. - Franka: ndanks dat zij erg populair is, koos ze toch voor Phinus. Maar nadat Jem is vermoord, hebben Franka en Phinus alleen nog maar ruzie. Franka is van koelbloedig naar emotioneel veranderd en totaal verwoest van binnen. Phinus en Franka nemen een aantal beslissingen, maar die zijn niet heel erg van belang. Zoals de keuze voor een stille tocht voor Jem, voor een weekendje weg met z’n twee etc. Wel van belang is de keuze voor abortus bij Sanne. Dit wordt niet bekend gemaakt of dit zal gebeuren of niet. In het ‘echte’ leven niet echt. Als ik in zo’n situatie zou zitten, zou ik me erg met Franka kunnen vergelijken. Of met Sanne. Beide hebben ze het heel erg zwaar, en zijn ze vrijwel helemaal kapot van binnen. Ik zou net als zij mijn kind/vriend nooit willen vergeten. 6. Ruimte De auteur lijkt niet bewust te kiezen voor een bepaalde ruimte. Als er een ruimte gekozen zou moeten worden, zou het verhaal het beste een symbolische ruimte kunnen hebben. Voor de beschrijving gebruikt de schrijfster veel tekst. Ze omschrijft elk deel nauwkeurig en uitgebreid, soms met terugblikken naar Phinus’ jeugd, of uit de tijd van Jem. Ja, op sommige momenten wel. Zoals de nacht dat Phinus twee pubermeisjes in elkaar mept, omdat hij dacht dat zij Franka aanvielen. Het is donker en verlaten. Ze worden opgesloten in een oud huis, waar alleen een ‘bed’ staat. Deze elementen zijn soms wel bepalend voor de sfeer in het verhaal. B2. Nee, helemaal niet. Ik zou me totaal niet op mijn gemak voelen, zo laat en in het donker op een afgelegen plek met een paar pubers. En al helemaal niet in zo’n leegstaand vies krot, waar je de nacht moet doorbrengen. 7. Spanning De schrijfster bouwt spanning om, door middel van het niet-chronologische verhaal. Zo wordt het verhaal steeds afgebroken op het moment dat het spannend wordt. Zo wil je doorlezen om de afloop te kunnen weten. Ook gaat ze kleine details op spannende momenten uitgebreid vertellen, zodat de onthulling uitgesteld wordt. Ik vind de spanning aardig goed gelukt. Althans, op de momenten waar het over dat weekendje weg gaat. De stukken bij de tantes van Phinus of de stukken met Jem, zijn niet spannend, maar saai op grappig.
8. Stijl “…als kleuter had hij minderjarige hoertjes als oppas gehad (‘Geef ze vertrouwen, en je geeft ze een toekomst.’) en later had zijn mama glimlachend toegekeken hoe haar zoon aan de keukentafel leerde bamzaaien van fietsendieven die stijf stonden van de methadon (‘Als iedereen er de handen vanaf trekt!’)…” Deze passage bevat veel spot. Onder andere ironie, maar ook sarcasme en cynisme. Dit soort teksten, vaak grove teksten, vind je door het hele boek. De zinnen tussen haakjes zijn vaak ironisch. De zinnen zijn vaak lang en bevatten veel leestekens, door de vele zinnen tussen haakjes etc. De spotstijl is typerend voor dit boek. Ik zou niet weten waarvan ik moest genieten. Zolang het maar leuk en duidelijk geschreven is. De stijl in dit boek was vaak hard, meedogenloos en spottend. Ik vind dat niet erg om vrolijk van te worden. In mijn eigen taalgebruik, gebruik ik veel sarcastische opmerkingen, maar niet zó hard als in dit boek. Ik vind niet dat je deze stijl kunt vergelijken met mijn stijl, want ik probeer niet kwetsend over te komen, zoals hier wel de bedoeling is (althans, zo komt het over bij mij). 9. Genre Dit boek is echt een psychologische roman, omdat het hier gaat over de gevoelens van de mensen, met name die van Phinus en Franka. De personen zitten in de knoop met hun innerlijke gevoelens. De kenmerken van de gevoelens van de hoofdpersonen. (Zie ook 9A1) De hoofdpersonen van dit boek weten niet hoe ze moeten reageren op de dood van Jem, en ook niet hoe ze moeten reageren op elkaar. Zo ontstaan er vele conflicten die uitlopen tot ruzie en chaos. Hetzelfde gebeurt in het hoofd van Phinus, die pas kan rouwen als hij wordt opgepakt door de politie. De personen zitten erg in de knoop met hun gevoelens, gedachten etc. 10. Eindwaardering 1. Doorslaggevend vind ik alle vragen bij elkaar wel, omdat je zo, tijdens het maken nog een extra visie op het boek creëert. 2. Het verhaal is erg zielig. Hoewel ik me wel kan voorstellen dat Phinus en Franka zo reageren, zou ik het toch anders aanpakken. Ik was het nooit eens met de handelingen van de hoofdpersonen. Daarom raakte het mij wel, omdat ik het zo erg vond, dat mensen zo ver kunnen komen. Dit had ik nooit gedacht. 3. Phinus wilde vergeten, Franka onthouden. Dit botste, en liep uit tot ruzies. De schrijfster heeft laten zien hoe mensen het soms helemaal verkeerd aanpakken, het helemaal kapot maken van zichzelf, maar ook van anderen. Franka verloor veel dingen: haar baarmoeder, haar kind en uiteindelijk ook haar man. Phinus wil alles goed maken, maar alles wat hij doet, loopt verkeerd af. De schrijfster is er dus goed in geslaagd weer te geven hoe mensen onder deze omstandigheden kunnen lijden, en hoe ze daarmee omgaan. 4. Ik ben het totaal niet eens met de standpunten van de hoofdpersoon, Phinus. Kennelijk de schrijfster ook niet, want Phinus krijgt het alleen maar moeilijker en zwaarder. 5. Ja, het verhaal is onder meer gebaseerd op toeval. En op onverstandige keuzes van de personen, zoals de keuze van Sanne en Phinus, om met elkaar naar bed te gaan. Het verhaal kan waar gebeurd zijn, maar ik vind dat wel hoogst onwaarschijnlijk. 6. Ik vind wel dat er voldoende originaliteit in zit, want het verhaal wordt voortdurend afgewisseld. Dan weer dat weekendje weg, dan weer Phinus bij zijn tantes, dan weer Jem en Phinus toen Jem klein was, dan weer Jem en Phinus dat ze aan het koken zijn, dan weer Jems eerste afspraakje met zijn vriendin etc etc. Zo wordt het verhaal niet erg saai, of langdradig.