Verloren zoon door J. Bernlef

1 Auteur J. Bernlef 2 Titel Verloren zoon 3 Jaar van eerste uitgave; druk; plaats uitgever: 1997, 2005 lijsterdruk, Uitgegeven door Querido te Amsterdam 4 Waarom heb je dit boek gekozen? Het boek gaf me een beetje het idee van Robinson Crusoë, wat ik ook een heel spannende film vind. 5 Wat was je eerste reactie, nadat je het boek gelezen had? Voldeed het aan je verwachtingen? Een leuk boek, de schrijver kon het verhaal spannend houden. In het boek zat een hoop humor. Het enige nadeel vond ik dat het niet altijd even realistisch bleef. 6 Heeft het boek een motto? En zo ja, welk? Nee, het boek heeft geen motto
7 Welke motieven heb je gevonden? Het tekort aan eten, dat leidt tot Rob’s dood. Het tweede motief is dat hij niet naar de zee durft te kijken, de zee houdt in dat hij alleen is. 8 Wat is het thema (hoofdgedachte; onderwerp)? Het thema is alleen zijn. Dat leid ik uit het feit dat hij in zijn leven ook altijd een buitenbeentje is geweest en op het eiland ook helemaal alleen in. 9 Verklaar de titel (verband tussen titel en thema aangeven) Rob blijkt niet de zoon van zijn vader, maar van zijn mysterieuze oom Niek te zijn. Dat was een groot geheim. Nu hij eindelijk weet wie ze echte vader is, zal hij nooit meer hem zien als zijn echte vader. 10 Welk verband is er tussen het motto (indien aanwezig) en het thema? Er is geen motto aanwezig, dus n.v.t. 11 Kun je het thema van dit boek vergelijken met dat van andere boeken, films of tv-series? Leg uit. Ja, de film (die ik gezien heb) en het boek (die ik niet gelezen heb) over Robinson Crusoë. Daar gaat het ook over overleven en aanspoelen op een eiland. Het verschil is dat wel inboorlingen zijn op het eiland van Robinson. 12 In welke tijd speelt het verhaal zich af? Hoe weet je dat? Het verhaal speelt zich af in het heden, omdat ze op een heel luxe cruiseschip zitten, en dat heeft toch te maken met het heden.
13 Waar speelt het verhaal zich af? Welke aanwijzingen heb je gekregen? Is het belangrijk, dat het verhaal zich juist op die plaats afspeelt? Het verhaal speelt zich de 1e paar bladzijden af op het cruiseschip, voor de rest speelt het verhaal zich af op het kleine eiland. Het is belangrijk dat het verhaal zich daar afspeelt, omdat dat het belangrijkste gedeelte van het hele verhaal is. 14 Hoe lang duurt het verhaal; leg uit. Rond de drie maanden, er waren ongeveer genoeg conserveerblikken voor 2 maanden te overleven, later ging hij nog over op vogeleieren, dus ik denk rond de drie maanden. 15 Spreekt het thema / onderwerp je aan? Is het een onderwerp waarover je al eens nagedacht hebt? Ja, heel erg. Ik heb over dit onderwerp heel erg vaak nagedacht, omdat ik zelf ook zou weten wat ik zou doen om te overleven. Boeken over overleven zijn over het algemeen heel spannend. 16 Wat heb je door het lezen van dit boek over het onderwerp (erbij) geleerd? Hoe een mens kan veranderen als hij alleen op een eiland zit. 17 Ben je het eens met de wijze waarop de auteur dit onderwerp behandeld heeft? Ja, de auteur vertelt het verhaal heel goed, alleen ik verwachtte totaal niet dat Rob op het einde dood zou gaan, omdat in zulke verhalen meestal een goed einde zit. 18 Wordt het verhaal chronologisch verteld? Nee, er zijn verschillende flashbacks en bijvoorbeeld over die mussen(waar ze vandaan komen) enzovoort. 19 Heeft het een open of gesloten einde? Leg uit. Een gesloten einde, Rob sterft. De doodsoorzaken zijn duidelijk.
20 Zijn de gebeurtenissen in het verhaal realistisch? Of heeft de auteur te veel zijn fantasie gebruikt? De auteur heeft redelijk veel fantasie gebruikt, zoals bijvoor beeld de hond(Tim) in een boom gaat klimmen om vogeleieren uit te slurpen. 21 Wie is de hoofdpersoon (of personen)? Geef een korte karakteromschrijving De hoofdpersoon in het verhaal is natuurlijk Rob Noordhoek. Hij wil graag weg van het eiland. Daarnaast kan je ook zien dat hij zichzelf beter wilt leren kennen en wilt omgaan met zijn problemen. Er zijn in principe geen tegenstanders of helpers in dit verhaal omdat Rob alleen op het eiland zit. Hij heeft twee linkerhanden. Hij is emotioneel, want hij wil weg om na te kunnen denken. Verder is hij slim, anders had hij het nooit zo’n tijd kunnen uithouden. 22 Wie zijn de belangrijkste bijfiguren? Geef van elk 1 of 2 karaktereigenschappen. Er zijn geen bijfiguren, of wil je de papagaai en de hond bijfiguren noemen? 23 Waarom zou je wel/niet op de hoofdpersoon willen lijken? Ik zou niet op de hoofdpersoon willen lijken, omdat hij zich te weinig realiseert dat hij misschien zijn hele leven op dat eiland moet blijven, en dus niet te veel moeite doet om te overleven. 24 Welke personages zou je in het echte leven tegen kunnen komen? Leg uit. Zie vraag 22, dus niet van toepassing. 25 Wie vind je het meest sympathiek en onsympathiek? Ik kan Rob niet sympathiek of onsympathiek noemen, omdat hij geen sociale contacten op het eiland heeft met andere mensen. 26 Welke delen van het verhaal spraken jou erg aan (positief en/of negatief)? Dat zijn vader, niet zijn echte vader blijft te zijn. Het is shockerend. Ik had het totaal niet verwacht. 27 Is het een boeiend/spannend/saai/ langdradig verhaal? Het is een spannend en boeiend verhaal, omdat je veel te weten komt over de gevoelens van Rob.
28 Is het taalgebruik makkelijk/begrijpelijk/ moeilijk/ingewikkeld? Taalgebruik is begrijpelijk en ingewikkeld tegelijk, ik begrijp het wel, maar ik zou in de realiteit deze woorden niet gebruiken. 29 Kan je dit boek aanbevelen aan medeleerlingen? Ja, ik ben tevreden over het boek. 30 Wat is je eindoordeel van dit boek? Mijn eindoordeel is een 8, een dramatisch einde en een goed verhaal. 31 Zoek 2 recensies van dit boek in de mediatheek, bibliotheek (literom) of op internet en voeg ze bij dit verslag als bijlage 1 en 2. Markeer opvallende passages in de recensies. 32 Recensie 1: Ttel: Wat niet geschreven wordt of verteld, is ook niet gebeurd
Geschreven door: T. van Deel
Gepubliceerd in: Trouw
Datum: 28-02-1997
Vat het oordeel van de recensent kort samen; vergelijk het oordeel van de recensent met je eigen oordeel en leg uit in hoeverre je het er wel of niet mee eens bent. Misschien is er iets voor te zeggen om de romans van J. Bernlef experimentele, proefondervindelijke romans te noemen. Ze brengen immers hun personages in zodanig geconditioneerde omstandigheden dat er een nieuwsgierigheid ontstaat, ook bij de schrijver neem ik aan, naar hoe zij kunnen en zullen reageren. Dit is wel een heel moeilijk geschreven recensie. Ik begrijp wat hij bedoelt, ik ben er ook helemaal mee eens dat er nieuwsgierigheid ontstaat als de hoofdpersoon in zulke omstandigheden komt. 33 Recensie 2: Titel: Niet bekend

Geschreven door: Jeroen Vullings
Gepubliceerd in: Vrij Nederland
Datum: Niet bekend
Vat het oordeel van de recensent kort samen; vergelijk het oordeel van de recensent met je eigen oordeel en leg uit in hoeverre je het er wel of niet mee eens bent. Het gegeven van de tot mislukken gedoemde overlevingsstrijd van een door technologische gewenning van zijn instinct vervreemde stadsmens wordt zo indringend opgeroepen dat de 'zoek jezelf'-problematiek naar de achtergrond wordt gedrongen, het is luxe in deze omstandigheden. Maar het is een marginaal bezwaar tegen Bernlefs knap geschreven herschepping en thematische inlijving van het robinsonade genre. Om eerlijk te zeggen, snap ik niet wat de schrijver van deze recensie bedoelt met ze woorden. Als ik het probeer te begrijpen, snap ik wat de recensent bedoelt, en ben ik er totaal mee eens. 34 Belangrijk is een goede samenvatting van het verhaal. Die behoedt jou ervoor, dat je vlak voor je mondeling nog eens alle boeken moet gaan lezen. De samenvatting mag je natuurlijk zelf maken, maar je mag hem ook van het internet afhalen. Zet het er wel even bij: zelfgemaakt of van internet. Voeg je samenvatting bij dit leesverslag als bijlage 3. Rob Noordhoek is een Nederlandse regisseur. Hij zit met zichzelf in de knoop en is, om alles op een rijtje te zetten, op een cruise gegaan. Als het schip langs de Afrikaanse westkust vaart breekt er een zware storm uit. Noordhoek, die een paar drankjes opheeft, gaat door een verkeerde deur en belandt op het buitendek. Door de harde wind wordt Rob overboord geslagen. Rob weet zichzelf vast te klemmen aan een boomstam en hij dobbert een nacht rond op de woeste zee. De Golfstroom sleurt Rob uit de vaarroute van alle schepen weer terug richting Afrika. Rob spoelt op 12 mei aan op een klein eilandje. Het eiland is 300 bij 900 meter en er staan huisjes. Het eiland is een jaar of tien geleden verlaten toen er een ziekte uitbrak, gevolg: alles staat er nog zoals het was. Rob gaat een huisje binnen waar hij blikjes conserven vindt. Hij loopt naar het hoogste punt van het eiland om het te overzien. Rob ziet een kerkje, wat huisjes en een meertje. Hij raakt in paniek door de gedachte dat hij nu helemaal op zichzelf is aangewezen. Rob besluit in het huis met de conserven te gaan wonen. In de nacht hoort hij een stem ‘Merde’ roepen. De volgende ochtend ontdekt Rob dat er Nederlandse mussen op het eiland wonen. De diertjes zijn meegereisd op een Nederlands schip in het jaar 1617. Het eiland heette toen Klein Nassau. Rob verkent het eiland en stapt tot zijn verbazing bijna op een verse hondendrol. De drol blijkt toe te behoren aan een oude keeshond, ook een eilandbewoner. In de hoop de aandacht van een schip te trekken hangt Rob een zelfgemaakte vlag uit . Rob’s handelingen zijn gericht op overleven. Hij komt erachter dat de enge stem in het donker van een grijze papegaai was. Rob noemt het grijze dier Vrijdag (zoals Crusoe ‘zijn’ inboorling Vrijdag doopte). Rob vindt papier en pen en besluit een dagboek bij te houden. Ook tekent hij een landkaart van het eiland. Dan ontdekt hij in zijn huis een levensgrote, kartonnen vrouw. Het is een reclame voor nivea. Tot zijn verbazing herkent Rob de vrouw als Suzan, een actrice die hij kent. Ze scheen later in een inrichting beland te zijn. Rob zet Suzan naast zijn bureau en hij schrijft vanaf nu brieven aan haar, over zijn vlucht uit het leven. Dan komt hij de mysterieuze keeshond tegen. Hij noemt de hond Tim, maar eigenlijk heet het dier Wolfgang. In de brieven vertelt Rob over de bruiloft van zijn ouders. De zus van Rob had hem gevraagd of hij voor een toneelstuk wilde zorgen, over zijn ouders, waarin familieleden de rollen zouden vertolken. Rob neemt de opdracht aan maar hij weet eigenlijk helemaal niets meer van zijn verleden en zijn jeugd. Hij moet langs allemaal oude ooms en tantes om inlichtingen te winnen. Rob’s blikjesvoorraad is opgeraakt dus hij moest op zoek naar nieuw eten. De hond Tim eet vogeleieren die op een hoge klif in nestjes liggen. Rob volgt het voorbeeld en slurpt elke dag een ei leeg. Rob bewaart de eieren in een hoge kast en als de hond dit ontdekt, springt hij tegen de kast op. De kast valt om en Rob vindt in een van de laden een fototoestel. Met de lens uit het toestel weet Rob een vuur te maken op het strand. Hij hoopt op deze manier ontdekt te worden. Helaas begint het te regenen en mislukt het plan. Rob besluit zich niet meer aan te kleden en hij begint zich steeds vaker erg moe te voelen. Rob schrijft nog een brief aan Suzan waarin hij dit alles en nog meer verhalen over zijn familie vertelt. Hij gaat naar de kerk van het eilandje, waar een Mariabeeldje staat zonder Jezusje en zonder rechterarm. Hij smeekt haar om hulp. Rob haalt zijn laatste twee eieren op, maar die breken. Kruipend bereikt hij zijn huis waar hij zijn schrijfgerei pakt en zijn laatste brief aan Suzan schrijft. Rob vertelt over zijn eigenlijke afkomst en over zijn echte vader, oom Niek. Na een paar dagen voelt Rob zijn rechterbeen niet meer. Hij voelt vreselijke pijn in zijn knie en er lopen bloedrode strepen naar zijn lies. Hij kruipt naar de grote boom in het midden van het dorp, waar hij een tijdje in de regen ligt. Daarna kruipt Rob naar het strand, waar hij zich aan de boomstam vastklemt, die hem eens naar het eiland toebracht. Zo sterft Rob Noordhoek, de verloren zoon.