Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: 31 maart
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 286
Uitgeverij: Anthos te Amsterdam

Beschrijving van de cover
Er staat een afbeelding van een vrouw in een wit kledingstuk op de cover. Het kan bijna niet anders of dit moet een afbeelding voorstellen van het hoofdpersonage Fransien.

Genreaanduiding van het boek
Appel schrijft meestal psychologische thrillers. Gewone mensen worden door omstandigheden overvallen waardoor ze in de problemen komen en heel anders gaan reageren dan ze normaal gewend zijn te doen.

De flaptekst

Doktersassistente Fransien Wagtendonk heeft het moeilijk als haar vader onverwacht komt te overlijden, terwijl haar moeder met een andere man in Australië woont. Gelukkig ondervindt ze veel steun van haar buurvrouw Tosca. Toch ziet ze pas echt een nieuwe toekomst als Rob Laarman, een ondernemende organisatieadviseur, op haar pad verschijnt. Fransien en Rob trouwen, maar al snel komen de twijfels en met die twijfels de angst. Hoe zit het met het verleden van Rob? Waar voert hij eigenlijk zijn werk uit? En de kinderen uit zijn vorige huwelijk, waarom blijven die voor Fransien verborgen? Buurvrouw Tosca wakkert het wantrouwen aan, maar de vraag welke rol haar eigen belangen daarbij spelen, groeit met de dag.

Van twee kanten is een verhaal vol dreiging, mysterie en verrassende wendingen, over een vrouw die de greep op haar leven lijkt te verliezen. Opnieuw een intrigerende misdaadroman van René Appel, de schrijver die in Nederland de psychologische thriller op de kaart heeft gezet.



Motto
Het Engelstalige motto is van Graham Swift :
You can’t lock your door against what’s already inside. vrij vertaald: “Je kunt je niet beschermen tegen iets wat al binnen is.”
Dat geldt wel voor de hoofdfiguur Francien, die zich niet kan verweren tegen de personen die te nadrukkelijk in haar privéleven binnendringen.

Samenvatting van de inhoud
Fransien Wagtendonk is een jonge vrouw die twee jaar geleden haar man Maarten heeft verloren door een auto-ongeluk. Op het moment dat het verhaal begint, staat ze op de condoleance na de begrafenis van haar vader. Die wel op een bijzondere manier overleden nl. door de bliksem getroffen. Haar vader had een kleine scheepswerf en tijdens het condoleren komt een zakenrelatie van haar vader, Rob Laarman, naar haar toe. Ze vindt hem wel sympathiek en ze biedt hem aan na afloop naar het station te rijden. Fransien is doktersassistente en ze wil eigenlijk de werf van haar vader verkopen. Daar heeft ze hulp bij nodig en ze zoekt contact met Rob die een adviesbureau zou hebben. (Q-Advice) Die denkt dat ze de werf best kan verkopen en hij schat de waarde op ongeveer 4 miljoen euro.

De lezer weet dan via het wisselend perspectief dat Rob Laarman slechts hulpconciërge is op een middelbare school in de buurt. Hij is daar via de reclassering terecht gekomen, maar wat hij heeft uitgevreten, wordt nog niet duidelijk. Francien krijgt wel veel steun van haar overbuurvrouw Tosca van wie we weten dat ze lesbisch is en aan een kunstproject werkt. Tosca houdt haar buurvrouw goed in de gaten en ziet ook dat die steeds meer contact heeft met Rob. Deze man doet zich heel aardig voor, maar weet Fransiens leven binnen te dringen. Tosca reserveert voor hen beiden een weekendjeweg naar Terschelling: haar gevoelens voor Fransien blijken duidelijk, maar die heeft het zelf nog niet door. Intussen probeert Rob enkele keren wat geld los te krijgen bij Fransien en zij trapt erin. Maar in het weekend is hij niet bij haar in de buurt. Hij verzint namelijk twee kinderen (Marisol en Pablo) en een vervelende ex (Sandra.) In werkelijkheid zien we hem naar een andere vrouw gaan (Hella) met wie hij veel ruigere seks heeft dan bij de voorzichtige toenaderingen bij Fransien. Het lijkt er op alsof hij een obsessie heeft voor sm-seks. Voor haar noemt hij zich Tom Smit. De vrouw vindt het verder ook prima: de relatie is op ruwe seks gebaseerd. Hij moet wel geloofwaardig bij Fransien overkomen en hij googlet afbeeldingen van twee willekeurige kinderen die hij laat uitprinten. Tegelijkertijd komt hij steeds meer in de leefwereld van Fransien terecht.

Wonderbaarlijk snel is Francien al in hoofdstuk zes met Rob getrouwd (zonder ooit zijn kinderen te hebben gezien) Ze zijn in Italië op huwelijksreis, maar daar blijkt voor de lezer al dat Rob een pathologische leugenaar is. Hoe liever Fransien doet, hoe meer hij zich ergert en tijdens de reis is hij ook een middag zoek, omdat hij haar geflirt niet kan verdragen.

Terug in Nederland gaat Rob door met zijn leugens en bedrog. Hij gaat ook in het weekend weer naar Ella en intussen heeft hij ook iets geprobeerd met een leerling van school, Kyra Rotteveel, die er wel sexy uitziet en die hij uit een café ziet komen. Hij randt haar min of meer aan. Dat leidt later tot een aanklacht van het meisje waardoor hij ontslagen wordt van school.

Maar hij werkt natuurlijk nog steeds bij Q-Advice, denkt Fransien. Hij moet echter een smoes verzinnen en zegt dat hij daar ontslagen is. Fransien die inmiddels heeft gemerkt dat hij steeds bedragen van hun rekening opneemt, krijgt nu toch wel argwaan. Hij wil van haar een bedrag van circa 70.000 euro om een eigen adviesbureau op te richten. Intussen is de ook al ontslagen Tosca erop uit om Rob Laarman te ontmaskeren. Ze laat Fransien zien dat je gemakkelijk een dubbelleven kunt leiden, dat je kinderfoto’s kunt googlen en dat hij een bedrieger is. Bij een van de ruzies gaat hij weer naar Ella. Die heeft die dag ook niet zo’n goed humeur, waarna Rob heel boos wordt en haar vermoord achterlaat in haar woning..

Thuisgekomen doet hij net of er niets aan de hand is. Hij koopt bloemen maar Fransien weet intussen van Tosca dat er helemaal geen bedrijf Q-Advice is. Ook thuis wil hij meer gewelddadige seks van Fransien die dat niet gewend is en daar ook niet van gediend is. Wanneer Fransien hem confronteert met haar kennis wordt hij opnieuw boos en handtastelijk. Het loopt zo uit de klauw dat ze hem van de trap duwt. Hij raakt dodelijk gewond.


Nu grijpt Tosca haar kans. Ze stoppen het lijk in Robs auto en Tosca rijdt de auto in de buurt van de jachthaven in het water. Geen haan die er naar zal kraaien. Na twee dagen geeft Fransien bij de politie aan dat haar man verdwenen is. Die heeft echter weinig sporen. De behandelend rechercheur is iets te aardig voor Fransien. Hij behandelt haar min of meer als een vriendin en spaart haar bij het onderzoek. Tosca ziet haar kan schoon en wordt steeds opdringeriger. Ze wil haar huis opzeggen en bij Fransien intrekken. Die houdt eerst de boot nog een beetje af, maar de druk van Tosca wordt steeds groter. Die trekt na enkele weken bij haar in.

Intussen is ook een ex-relatie van Rob, ene Marieke, om de hoek komen kijken. Ze vertelt hoe Rob in haar leven is gekomen en dat lijkt verdacht veel op de manier waarop hij ook Fransien heeft ingepalmd. Omdat hij ook gewelddadiger werd op seksgebied, had ze zich een keer verweerd en hem verwond. Hij had haar ook een litteken bezorgd en had vier maanden cel moeten opknappen en haar een flink bedrag moeten betalen. Daarvoor had hij het geld van de rekening van Fransien nodig gehad. Deze Marieke vermoedt dat de beide dames meer van de verdwijning van Rob weten en wil hen chanteren. Maar voorlopig staan de buurvrouwen pal.

Rechercheur Edward Broertjes komt Fransien nog eens ondervragen, maar hij laat duidelijk merken dat hij haar sympathiek vindt. Tosca vindt dat niet zo leuk. Eerst slapen ze apart, maar Tosca kan haar lesbische gevoelens niet de baas en kruipt na een tijdje ook bij Fransien in bed. Wanneer ze handtastelijk bij Fransien wordt, schrikt die zich wild en doet enkele avonden achter elkaar een slaapmiddel in de wijn van Tosca. Op de praktijk wordt Fransien helemaal overspannen: ze reageert dat af op patiënten en wordt weer een tijdje op non-actief gezet door haar baas..

Wanneer Tosca erachter komt dat ze een slaapmiddel in haar wijn krijgt, wordt ze woedend. Er ontstaat een vechtpartij waarbij Fransien haar met de wijnfles eerst toetakelt en daarna zelfs doodslaat. Ze weet nu echter meteen wat ze moet doen. In haar auto rijdt ze Tosca op dezelfde plek het water in, zoals dat enkele weken ervoor gedaan is bij Rob. Op dezelfde plek liggen bij de jachthaven van haar vader dus twee auto´s met twee lijken. Ook nu doet ze weer aangifte, maar rechercheur Edward is er niet meer en zijn vervanger is heel wat minder sympathiek. Hij ondervraagt haar veel serieuzer, maar hij kan niets bewijzen: er zijn geen lijken. Maar wie bij Fransien in de buurt komt, gaat wel dood, constateert hij.

Enige tijd later komt ze Edward tegen, die heel vriendelijk is tegen haar. Hij vertelt dat hij de politie verlaten heeft. Ze is heel vriendelijk tegen hem en ze krijgen een relatie. Ze gaan bijvoorbeeld al snel samen op vakantie. (Rome, de stad van de liefde) Ze wil met Edward wel een nieuw leven beginnen. Hij wil ook wel. Fransien besluit het huis waarin ze alles heeft meegemaakt te verkopen en echt opnieuw te beginnen.

Maar dat gaat zo maar niet in de verhalen van Rene Appel. Op de dag dat ze besloten heeft verder te gaan met Edward, komt die met de ochtendkrant binnen. Er staat een artikel in dat de gemeente toestemming heeft verleend de werf uitbreiding te geven en daarom wordt het kanaal ter hoogte van de kade waar de twee auto’s verdwenen zijn helemaal uitgebaggerd. Fransien beseft dat het grote geheim nu zal uitkomen. Alles is nu toch voor niets geweest.

Titelverklaring
De titel komt letterlijk voor op blz. 277 wanneer Edward Broertjes verklaart waarom hij de politie verlaten heeft. Het werk beviel gewoon niet meer. Van twee kanten trouwens niet. En wanneer dat het geval is, moet je er natuurlijk een einde aan maken.

Maar de titel gaat zoals altijd bij Appel dieper. Vrijwel altijd heeft de titel een dubbelzinnige betekenis. Liefde moet natuurlijk ook van twee kanten komen. En dat is in deze roman duidelijk niet het geval. In de relatie met Rob gaat het deze man alleen om het geld dat Fransien heeft gekregen na de dood van haar vader. Hij is alleen uit op de erfenis. Fransien is een gewillig slachtoffer, omdat ze de dood van haar man Maarten en haar vader moet verwerken. Haar oude vriendinnen hebben haar in de steek gelaten. Daarom trapt ze in zijn leugens. Maar de liefde komt dus niet van zijn kant.

In de relatie met Tosca is het precies andersom. De lesbienne heeft al een tijdje een oogje op Fransien en ze ziet met lede ogen aan hoe Rob in het leven van de weduwe komt. Mede daarom is ze fanatiek om hem te ontmaskeren. Ook zijn lijk werkt ze met liefde voor Fransien weg. Ze wordt medeplichtig, maar ze heeft een doel voor ogen. Ze wil namelijk samenwonen met Fransien. Dat lukt ook, maar wanneer ze enkele seksuele handelingen verricht, laat Fransien weten dat ze daarvan niet gediend is. De liefde komt in deze relatie dus niet van de kant van Fransien.


Bizar is dan wel dat op het moment dat Fransien weer een nieuwe relatie krijgt met de aardige rechercheur Edward die de dienst zelfs heeft verlaten, gaat het weer mis. Nu komt de liefde dus wel van twee kanten en dan zal het grote geheim van de verdwenen lijken binnen afzienbare tijd bekend worden. Deze Fransien is dus niet voor het geluk geboren, want twee jaar geleden was haar liefde Maarten (uit alles blijkt dat ook in die relatie de liefde van twee kanten was gekomen) wreed verstoord door een auto-ongeluk.

Structuur
Appel schrijft het verhaal weer eens in 24 hoofdstukken. Dat getal gebruikt hij vaker in zijn thrillers. Het is weer een “recht toe-recht-aan vertelde thriller”, met een chronologische volgorde van de gebeurtenissen, verteld door diverse vertellers. Er zijn dus geen omzettingen in de volgorde van de gebeurtenissen, maar Appel is in staat om zelfs een boek waarin geen “whodunit” zit tot het einde toe spannend te houden.

Perspectief
Het perspectief is meervoudig. Er zijn drie vertellers in de hij/zijvorm. Fransien, de vaderloze weduwe die ingepalmd wordt door Rob, de gewetenloze minnaar en de lesbische overbuurvouw. Aangezien de andere twee van de aardbodem verdwijnen , blijft aan het einde slechts één vertelster over. Het zijn alle drie dus personale vertellers die in de o.v.t. vertellen.

De tijdlagen van het verhaal
Ook in andere thrillers van Appel komt het voor dat je van de vertellers geen mededelingen krijgt over data en jaartallen. In deze nieuwste thriller is dat eveneens het geval. Nergens wordt een datum of een jaartal genoemd. Toch moet het een actueel verhaal zijn. Omdat er sprake is van een “makelaar” die huizen al of niet zou moeten kopen/verkopen, wordt er in de tekst gesproken over de crisis van de laatste jaren. Dat zal dus betekenen dat het verhaal in ieder geval na 2008 speelt. Maar meer duidelijkheid kan hierover niet gegeven worden.

Het decor van de handeling
Wat voor de tijd geldt, geldt m.m. ook voor de ruimte. Francien woont in een dorpje niet al te ver van een grotere stad (waar Rob conciërge op een middelbare school is) maar het valt uit tekstgegevens niet op te maken waar dit dorpje ligt.

Uitgewerkte thematiek
“Van twee kanten” gaat over de macht die mensen over anderen kunnen uitoefenen. Het gaat ook over de manier waarop mensen in het privéleven van anderen kunnen binnendringen. En wanneer ze je eenmaal ingepalmd hebben (bij je binnen zijn gedrongen – zie motto) kun je er maar heel weinig meer tegen doen. Vaak zijn ze zo overrompelend dat je je mee laat gaan in hun leugens ( Rob Laarman) of overheersende drang ( Tosca). Dat gebeurt natuurlijk ook omdat Fransien de twee ankers in haar leven binnen korte tijd heeft verloren. Eerst sterft haar man Maarten met wie ze een goede relatie heeft aan de gevolgen van een auto-ongeluk en dan komt haar vader door een noodlottig noodweer om het leven. Haar moeder heeft haar al in een eerder stadium verlaten door voor een andere man te kiezen en naar Australië te emigreren. Wanneer dan ook je vriendinnen van vroeger het door allerlei redenen laten afweten, ben je aan de indringers overgeleverd. Van de lief ogende maar in feite pathologische leugenaar valt ze vrijwel direct na de begrafenis van haar vader, wanneer ze het kwetsbaarst is. Geld zal haar op dat moment niet veel kunnen schelen en daarvan profiteert Rob. Maar net zoals in het motto staat, wanneer zo’n persoon binnen je eigen leefcirkel binnenlaat, kun je je er niet meer tegen beschermen. Dat gebeurt eigenlijk ook met Tosca, al zijn haar beweegredenen anders.

Beoordeling scholieren.com
Rene Appel heeft met “ Van twee kanten” weer een heel spannende psychologische thriller geschreven. Hoewel het geen whodunit of zelfs whydunit is, blijft de spanning tot aan het einde van het verhaal intact. Het verhaal heeft een enorme vertelsnelheid, waardoor het een echte pageturner is. Daarmee wordt het een aantrekkelijk boek voor scholieren van mavo-, havo- en vwoniveau. De amusementswaarde voor scholieren bij het lezen van dit boek is hoog. Zij zullen zich met een thriller van Rene Appel best vermaken.


Voor de lijst van de mavo- en havoleerlingen kan het boek met twee punten worden gewaardeerd.
Op een vwo-lijst zou ik 1 punt willen toekennen. 

Recensie op www.crimezone.nl : de website voor misdaadromans.
"Van twee kanten heeft een boeiend plot, waarbij de lezer constant op zijn hoede is en bijna wacht tot het misgaat. In deze vloeiend lezende thriller stijgt meerdere keren de spanning ten top. Duidelijk wordt dat de belevenissen van mensen en het ongeluk dat mensen wordt aangedaan, lang niet altijd op een logische manier kan worden opgelost. Als lezer weet je wat de juiste volgende stap zou zijn en toch snap je dat de hoofdpersonen de hele andere kant kiezen. Hoewel het verhaal dus erg realistisch is, wordt het af en toe frustrerend voor de lezer dat Fransien niet het goede pad bewandelt. Hoe goed haar karakter ook wordt neergezet, haar handelingen zijn niet altijd geloofwaardig.

De romance die ontstaat en het leven van Fransien en Rob worden nauwkeurig uit de doeken gedaan. De gebeurtenissen worden gedetailleerd beschreven. Tegen het eind lijkt het verhaal echter te worden afgeraffeld. Fransien handelt haar laatste besluiten af en daarna wordt in een handjevol bladzijden bijna een half jaar van haar verdere leven besproken. Uiteindelijk kan de lezer alleen maar gissen naar de afloop.
Desondanks is het boek erg vermakelijk. In één ruk uitlezen is helemaal niet moeilijk. De goede teksten, mooie zinsconstructies en de diepgaande persoonlijkheid van Fransien maken het lezen van Van twee kanten tot een feestje. "

Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk
Bron: website auteur

Over de schrijver
René Appel werd geboren in 1945 in Hoogkarspel, een dorpje tussen Hoorn en Enkhuizen. Hij bezocht de Rijks HBS te Enkhuizen, waar hij in 1962 het diploma HBS-B behaalde. Na een korte, maar teleurstellende studie Scheikunde van een half jaar, schreef hij zich in voor de universitaire studie Nederlands MO. Het diploma Nederlands MO-B behaalde hij in 1967. Tijdens de studie Nederlands ontwikkelde hij - zoals veel collega studenten - een voorzichtige ambitie om te gaan schrijven, maar hij publiceerde nooit iets. Na een korte militaire carrière van 2½ maand, voortijdig afgesloten wegens gebleken psychische instabiliteit, werd hij leraar Nederlands op de Gemeentelijke Scholengemeenschap te Hilversum.
In 1969 pakte hij zijn studie Nederlands weer op, waarbij hij zich ging specialiseren op de Nederlandse taalkunde, vooral omdat - naar eigen zeggen - al z'n vrienden zich al met letterkunde bezighielden. In 1970 hield hij op met lesgeven en werd kandidaat-assistent bij de Faculteit der Letteren, aanvankelijk bij Nederlandse Taalkunde, later bij Algemene Taalwetenschap. In 1972 studeerde hij af bij Algemene taalwetenschap, waar hij zich voornamelijk met de onderdelen taalverwerving en sociolinguïstiek bezighield. Hij werd wetenschappelijk medewerker bij de vakgroep Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Utrecht. In de loop van de jaren zeventig ging hij zich binnen zijn universitaire werk vooral richten op de tweedetaalverwerving van allochtonen en het Nederlandse taalonderwijs voor deze groep.

Begin jaren zeventig leidde de ambitie om te gaan schrijven ook tot daadwerkelijke productie. Hij schreef korte verhalen in onder meer studentenweekblad Propria Cures (was ook een tijdje aspirant-redacteur), Hollands Maandblad en Maatstaf. Daarnaast publiceerde hij enkele gedichten in Hollands Maandblad. In deze periode was hij ook enige tijd freelance voetbalverslaggever bij de Volkskrant. Met name door persoonlijke omstandigheden stopte de (korte) stroom aan eigen creatief werk. Vanaf 1976 was hij wel recensent voor misdaadliteratuur van NRC-Handelsblad, een functie die hij tot 1986 uitoefende.
Wat betreft zijn academische activiteiten het volgende. In 1980 keerde hij terug naar de vakgroep Algemene Taalwetenschap van de Universiteit van Amsterdam. In 1984 promoveerde hij daar cum laude op Immigrant children learning Dutch; sociolinguistic and psycholinguistic aspects of second language acquisition. Mede op basis van dat proefschrift ontwikkelde hij zich steeds meer tot een (landelijk erkend) deskundige op het gebied van taal en minderheden. Hij heeft dan ook verschillende publicaties op zijn naam staan over dit en aanpalende onderwerpen, vaak geschreven in samenwerking met collega's, zoals het boek Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs (met Folkert Kuiken en Anne Vermeer) en Bilingualism and language contact (met Pieter Muysken). Van 1994 tot 2003 was René Appel bijzonder hoogleraar 'Verwerving en didactiek van het Nederlands als tweede taal' namens de Gemeente Amsterdam. Sinds 2003 werkt hij als schrijver.
Rond 1985 werd de ambitie om zelf fictie te gaan schrijven weer groter, met name omdat het bespreken van boeken van anderen op den duur weinig bevredigend was. Daar kwam bij dat René Appel als recensent had kennis gemaakt met psychologische thrillers van auteurs als Patricia Highsmith en Ruth Rendell, die hem mede inspireerden tot het schrijven van een misdaadroman. Dat werd Handicap, dat in 1987 verscheen (zie verder de bibliografie op deze site, ook voor vertalingen, nominaties voor prijzen e.d.). Na een flinke serie boeken voor volwassenen verscheen in 1999 zijn eerste (spannende) kinderboek, Complot voor de leeftijdsgroep 10+. In 1997 schreef hij het scenario voor de korte tv-film Betaalde liefde, uitgezonden door de IKON. René Appel is getrouwd en heeft twee kinderen. Hij woont in Amsterdam.
N.B. Scholieren die recensies of andere informatie nodig hebben, kunnen contact zoeken via e-mailadres (info@reneappel.nl). Surfen naar de site van René Appel is ook mogelijk : www. reneappel.nl. Informatie over de schrijver, een interview met hem, vragen en antwoorden over zijn romans: je kunt het er allemaal vandaan halen.
Enkele bekende en recente romans van Appel
Sinds 2000 verschijnt er elk jaar wel een nieuwe thriller van zijn hand.
- De echtbreker (2000) - Zinloos geweld (2001) - Noodzakelijk kwaad (2002) - Doorgeschoten ( 2003) - Misbruik wordt gestraft (2004)
- Loverboy (2005)
- Losgeld (2006)
- Schone handen (2007)
- Weerzin (2008)