Auteur Harry Mulisch Titel Twee vrouwen Jaar van (eerste publicatie) 1975 Genre Psychologisch-mytische liefdesroman Motto Citaat van de Griekse dichteres van het eiland Lesbos, Sappho: '......weer doorsidderde mijn hart/ Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt.' (Eros=liefdesgod) Structuur Het boek is ingedeeld in 32 hoofdstukken. Er is maar een titel. Er zijn af en toe typografische afwijkingen. Korte stukjes. Het zijn citaten of woorden die heel belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: zijn niet klonk als njet. De hoofdstukken hebben geen vaste opbouw. Er is geen proloog of epiloog. Handeling Laura is de dochter van een Leidse professor, haar band met haar vader is veel sterker dan de band met haar moeder. Laura ontmoet Sylvia waarmee ze een relatie begint. Sylvia trekt bij Laura in. Zij wonen zes maanden samen en ze hebben het o.a. over kinderen (die Laura niet kan krijgen). Sylvia wordt mokkig en zegt dat ze een paar dagen naar haar ouders gaat. Ze komt niet terug en blijkt bij Laura's ex-man Alfred te zijn. Als ze terugkomt is ze zwanger, ze zegt dat het via Alfred van Laura is. Laura zegt dat ze dit niet kan maken en dringt aan op een gesprek met Alfred. Alfred schiet Sylvia neer. Laura krijgt te horen dat haar moeder in Nice is overleden en gaat er meteen naartoe. Ze zit dertig uur achter elkaar in de auto en wordt ziek. Bij Avignon-Noord kan ze een kamer krijgen bij een oude vrouw. Daar schrijft ze al haar gebeurtenissen op. Aan het eind wordt gesuggereerd dat ze zelfmoord pleegt. De thema's zijn de lesbische relatie en de dood. De motieven zijn de lesbische relatie tussen Sylvia en Laura, de dood, de reis naar Nice, de vader van Laura, kinderen, de oudheid en kunst en kunstenaars.
Ruimte De plaatsen van handeling zijn het huis van Laura in Amsterdam, het oude huis van Laura in Leiden, het rusthuis van haar moeder in Nice, een hotelkamer in Amsterdam, restaurants en het theater beide in Amsterdam, een wegrestaurant op weg naar Nice, de kamer van de oude vrouw in Avignon en de weg van Amsterdam naar Avignon. De plaatsen worden verder weinig beschreven. De weersomstandigheden spelen geen rol. Tijd Het verhaal speelt zich af van Laura's jeugd tot een paar weken na hun relatie, dus ongeveer 30-35 jaar. De vertelde is van WOII tot 1975 Het boek is chronologisch. Je zou kunnen zeggen dat het hele verhaal, m.u.v. de eerste regel en de laatste pagina bestaat uit flash-backs. Ze begint met: "Er zijn een paar dingen die me zijn overkomen, niet alleen de dood van mijn moeder."En het eindigt met dat ze alles opschrijft. De rest herinnert ze zich op de kamer bij de oude vrouw. Ze herinnert zich ook wat ze zich herinnerde tijdens haar reis. Je zou ook het verhaal van de reis als hoofdverhaal kunnen beschouwen en de herinneren uit haar jeugd en haar relatie met Sylvia als flash-backs. Ja er zijn flash-backs. Tijdverdichting speelt een rol. Er zijn andere verhaaldraden: de reis van Laura naar Nice en haar relatie met Sylvia. Waar de relatie eindigt, begint de reis. Een eventuele derde draad zijn de jeugdherinneringen van Laura. Het begin van het boek: Laura hoort dat haar moeder is overleden in een rusthuis in Nice. Ze bedenkt zich, als ze meteen vertrekt, ze de volgende dag in Nice kan zijn. Het einde van het boek: Het is een open einde. Laura zit nog steeds bij die oude dame (al een week) en heeft al haar gebeurtenissen opgeschreven. Er wordt gesuggereerd dat ze uit het raam zal springen. Personages Laura Tinhuizen is een museumconcervatrice. Ze komt uit een goed milieu. De band met haar vader is heel sterk en die met haar moeder veel minder. Ze is ongeveer 35 jaar en toen ze 23 was trouwde ze met Alfred. Het huwelijk ging zeven jaar later kapot omdat Laura geen kinderen kon krijgen. Ze heeft nog nooit eerder een lesbische relatie gehad. Ze is een erg zwijgzaam type. Haar haar is lang, en aan het einde van het verhaal laat ze het afknippen. Ze heeft een dynamisch karakter. Sylvia Nithart is een vrouw van twintig. Ze is ook zwijgzaam. Ze heeft wel eerder lesbische relaties gehad, maar ze heeft ook relaties met mannen gehad. Ze heeft blauw/groene ogen (amandelvormig) en knokige handen. Ze heeft lang haar, een lange rug en smalle heupen . Ze is keihard en ze heeft een sterke wil. Ze denkt heel ver vooruit bij dingen. Ze komt uit Petten. Haar beroep is kapster. Laura wordt een ongelukkige vrouw en ze krijgt voor het eerst een lesbische relatie. Sylvia wordt (volgens Laura) harder/ vrouwelijker. Minder kinderachtig. Alfred Boeken is kunstcriticus, hij is een beetje vrouwengek. Hij is bezig een boek te schrijven. Hij heeft een intelligente vrouw nodig om mee te praten. Perspectief Het perspectief is een ik-figuur. De ik-figuur is ook de hoofdpersoon. Je krijgt allen de reactie, de gedachten en visie van de hoofdpersoon te weten. Je kunt niet onbevooroordeeld naar dingen "kijken". Titel Twee vrouwen is de titel; de twee vrouwen Sylvia en Laura die een relatie hebben. Er is geen ondertitel. Verklaring van het motto: dat het hart van Laura werd gebroken. Bijzondere passages Een telegram van het rusthuis van de moeder van Laura, waarin wordt verteld dat ze is overleden. Een gedicht de schrijver van Orpheus' vriend. ( Orpheus was in de Griekse mythologie een beroemd zanger en citerspeler, afkomstig uit Tharcie , was een zoon van de muze Calliope en Apollo of de stroomgod Oeager. Zij afkomst verklaarde het goddelijke karakter van zijn kunst, die zo verheven was dat hij niet slechts alle mensen in zijn ban bracht, maar ook de dieren en zelfs de levenloze natuur ontroerde. Orpheus nam deel aan de Argonautentocht en huwde later Eurydice. Na voor haar, dank zij zijn zangkunst, de terugkeer uit het dodenrijk bewerkt te hebben, was hij, toen zij hem andermaal ontviel, zo ontroostbaar dat hij geen oog meer had voor andere vrouwen. Een troep Maenaden, hierdoor geergerd, overviel hem aan de oevers van de Hebrus en verscheurde hem. Zijn ledematen en zijn lier dreven over zee naar Lesbos, waar zij werden begraven. Een brief die Laura aan haar moeder probeert te schrijven (drie keer). Er zijn veel beschrijvingen van wat Laura denkt, veel diepe achtergronden en bedoelingen die ik niet allemaal doorzien heb. Verder niet echt veel bijzonders.
Eigen visie Ik vond het een redelijk goed boek. Vooral nadat ik het uit had werd het me echt goed duidelijk. Het is wel een origineel boek, omdat er niet echt veel boeken gaan over lesbische relaties. Ook vind ik het super knap hoe Harry Mulisch uit het perspectief van een vrouw heeft geschreven.