Motivatie Mijn leraar was in het begin van het jaar de boeklijst doorgelopen, en toen zij ze dat dit een heel mooi boek was. Toen in de achterflap las, sprak het boek mij niet zo erg aan. Maar omdat ik mezelf had voorgenomen om in de tweede fase eens andere boeken te gaan lezen dan normaal, heb ik hem toch gekozen. Dit is namelijk een heel ander genre boek dan ik gewend ben. Samenvatting Chaja, een meisje van twintig jaar woont in Antwerpen, en studeert filosofie. Ze woont op kamers in een het zuidelijke, in verval geraakte deel van de stad. Om haar studie en kamer te betalen werkt ze ’s morgens bij een bloemisterij, waar ze grafkransen maakt, en ’s avonds bij een restaurant, waar ze afwast. Dit werk vindt ze niet meer zo leuk, en ze neemt ontslag. Via een advertentie in de krant komt ze bij de (Joodse) familie Kalman terecht. Hier gaat ze als kindermeisje voor hun vijf kinderen werken. Chaja voelt zich het meest aangetrokken tot hun zoontje Simcha. Hier gaat zij altijd mee wandelen in het park, en de eendjes mee voeren, waar hij helemaal gek op is. Hij wil zelf ook graag een eend zijn. De familie Kalman woont vlakbij Chaja’s ouders, waar ze soms vanuit haar werk langs gaat. Haar vader is opzoek naar twee koffers die hij in de oorlog heeft begraven toen hij moest onderduiken. Alleen wordt haar moeder daar een beetje gek van, omdat hij over niets anders kan praten. Ook gaat ze vaak langs bij de overbuurman van haar ouders. Meneer Apferschnitt. Dit is een oude Joodse man, waarmee ze vaak diepzinnige als ook geestige gesprekken voert. De familie Kalman is heel streng Joods, waardoor meneer Kalman niets van Chaja moet hebben, omdat hij haar onorthodoxe kleding en leefwijze niet goedkeurt. Ze kan ook helemaal niet goed met de conciërge van de flat waar de familie in woont opschieten. Deze man haat Joden, en loopt de hele dag te zeuren en te mopperen. Op een gegeven moment valt hij Simcha aan, en terwijl Chaja hem probeert te weerhouden scheurt ze zijn jas. Hij is heel boos, en het leek mevrouw Kalman het beste wanneer zij een week niet zou komen. Chaja mist Simcha heel erg, en ze besluit om zich te gaan verdiepen in zijn wereld, de strenge Joodse. Wanneer ze naar een week weer op weg gaat naar de flat wordt ze tegen gehouden door meneer Apfelschnitt. Hij vertelt haar dat Simcha is verdronken in het park. Chaja gaat meteen naar de flat toe om de familie te condoleren. Maar meneer Kalman geeft haar de schuld van zijn dood, omdat zij altijd met hem in het park gingen wandelen, en hem allemaal verkeerde dingen leerde. Maar mevrouw Kalman zegende haar. Chaja slaagt voor haar tentamens, maar ze besluit toch om een andere studierichting te gaan kiezen. Namelijk Natuurkunde. Haar vader was hier heel blij om, en hij besloot de huur van haar appartement te betalen. Persoonlijke reactie Ik vond dit boek toen ik het aan het lezen was niet echt heel interessant. Het ging naar mijn idee nergens over, en er zat helemaal geen duidelijke verhaallijn in. Maar toen ik het boek eenmaal uit had werd ik toch wel een beetje aan het denken gezet door de tekst. Zo zie je het verschil tussen echt erg orthodoxe joden, en een normale (niet streng) Christelijke studente. Vooral door de tweede wereldoorlog had ik altijd heel veel medelijden met de Joden, omdat ze nooit gerespecteerd zijn. Maar in dit boek blijkt dat zij zelf de andere religies en levenswijzen ook niet goedkeuren. Ondanks dat ik het boek niet interessant vond, was het toch spannend. Vandaar had ik het boek ook in één keer uit. Ik vond het boek ook wel shockerend omdat Simcha opeens dood gaat. Dat kwam heel onverwachts. En maakte het boek ook wel zielig. Simcha was sowieso wel een zielige jongen. Hij werd vaak gepest door zijn broers, plaste nog in zijn broek, en kon nog niet zo goed praten voor zijn leeftijd. Ik denk dat ik door dit boek veel heb geleerd, namelijk veel over de Joodse godsdienst, maar ook over verschillende levensbeschouwingen in het algemeen. Ik vond dit boek ook erg diepzinnig. Zo stonden er wel wat dingen in die een diepere betekenis hadden. Ik vond het jammer dat de personages in het boek niet goed beschreven werden. Qua karakter en uiterlijk. Hierdoor kun je je namelijk minder goed in een persoon inleven.
Onderwerp Dit boek heet twee koffers vol, omdat Chaja’s vader in de oorlog tijdens het onderduiken twee koffers heeft begraven. Die koffers zijn vol herinneringen over zijn Joodse jeugd. Het onderwerp van dit boek is ‘Het Jodendom’. In het boek komen een aantal Joodse personages voor. Het boek gaat over het leed dat de Joden hadden in de tweede wereldoorlog en over de verwerkingen erna. Een ander onderwerp van dit boek is ‘liefde’. Namelijk de liefde die Chaja voor Simcha voelde. Ik vind het Jodendom een erg boeiend onderwerp. Dat komt vooral omdat je er veel meer van hoort, dan andere godsdiensten. Als gevolg van de tweede wereldoorlog. Ik was laatst bij het vliegveld, en toen liep er ook een groep orthodoxe Joden langs. Helemaal met van de gekrulde bakkebaarden, en nette kleding. Dat maakt best wel indruk. De liefde van Chaja voor Simcha kon ik niet helemaal begrijpen. Hij was namelijk heel verlegen, en stil. Ik snap niet dat Chaja zich opeens tot hem aangetrokken voelde. Ik vind dat het boek wel op een goede manier is uitgewerkt. Er zitten namelijk veel spanningsbogen in, waardoor je het in één keer uit wil lezen. Ook zie je het Jodendom vanuit verschillende standpunten. Namelijk meneer Apferschnitt, die heel nuchter over de tweede wereldoorlog denkt. Verder Chaja’s vader, die erg geobsedeerd is door de tweede wereldoorlog, en zijn herinneringen maar niet kan loslaten. De familie Kalman zie je nog erg worstelen met de gevolgen van de tweede wereldoorlog. Gebeurtenissen Ik vind de gebeurtenissen in het boek best aangrijpend. Vooral het moment dat de conciërge Simcha’s hand tussen de deur van de lift houdt, en zijn hand wil verbrijzelen. Het feit dat de jodenhaat zó ver gaat, vind ik heel erg. Ik begrijp niet dat Chaja Simcha zó erg mist, en dat ze zich daarom gaat verdiepen in de Joodse tradities. Hoe kan de liefde voor een kleuter, die je nog niet eens zo heel erg lang en goed kent, zo groot zijn? In het laatst van het boek staat dat Chaja nu stopt met haar (abstracte) studie filosofie, en nu de (praktische) studie natuurkunde gaat sturen. Ik heb het idee dat de schrijfster dit met opzet deed, dat er een betekenis achterzit. Namelijk dat Chaja na dit erg filosofische jaar, waarin ze veel dingen heeft geleerd, nu overstapt op een meer exact leven. Waarin ze zich niet meer hoeft te verdiepen in andere levensbeschouwingen, en een normaal studenten leven kan leiden. De gebeurtenissen uit dit boek zullen nu niet meer voorkomen. Tenminste, wanneer het over joden gaat. Ook nu worden er racistische dingen op bankjes gespoten. Maar dan gaat het over allochtonen en niet over Joden. Nu wordt er veel meer door de regering tegen dat alles gedaan. Ik heb nog nooit zo’n boek gelezen of film gezien. Meestal gaat een film met als thema het Jodendom, over de tweede wereldoorlog en de concentratie kampen. Echter gaat dit boek over de tijd erna, en over het Jodendom in het algemeen. Ik denk dat de gedachten en gevoelens van de personen de belangrijkste rol spelen in dit boek. Dit komt omdat er in dit boek best veel gevoelens geuit worden. Naar de lezer, maar ook naar andere personen die in het boek voorkomen. Hierdoor lees je ook veel over de gedachten en gevoelens. De schrijver van dit boek legt de gebeurtenissen behoorlijk goed uit, eigenlijk hoef je zelf geen verband te leggen. Dit vind ik wel fijn, want dan is het verhaal beter te begrijpen. De meeste gebeurtenissen bleven mij wel boeien, zoals ik al eerder zei las ik het boek in één keer uit. Personages - Chaja. Dit is de hoofdpersoon van het verhaal. Het verhaal wordt geschreven vanuit haar herinnering, in de ikpersoon. Chaja is twintig jaar uit en studeert filosofie in Antwerpen. Ik vind Chaja een beetje apart. Zo heeft ze helemaal geen contact met haar mede studenten, en praat ze graag met een oude man. - Simcha. Dit is een kleine, stille peuter. Hij plast nog steeds in zijn broek en wordt gepest door zijn broertjes. Simcha woont in een Orthodox Joods gezin. Hij voelt zich erg op zijn gemak bij Chaja, en vanaf het moment dat zij er is plast hij niet meer in zijn broek. - Meneer Apfelschnitt. Dit is de overbuurman van Chaja’s ouders. Hij voert vaak gesprekken met Chaja. Ik heb best wel respect voor deze man, omdat hij ondanks alle dingen die hij mee gemaakt heeft/ nog steeds meemaakt, heel nuchter blijft. - Mevrouw Kalman. Zij moet zorgen om haar vijf kinderen op de juiste Joodse manier op te voeden, en moet daarbij zelf ook nog geregeld bidden en de Tora bestuderen. Ik vind het erg goed van haar dat ze Chaja zegent, na de dood van Simcha. Ze gaat hierdoor tegen de principes van haar geloof en die van haar man in. Waarschijnlijk heeft ze wel doorgehad dat Chaja een goede invloed had op Simcha, en dat zij erg veel van hem hield. - Meneer Kalman. Een erg orthodoxe Jood. Hij werkt erg veel en hard, vooral voor zijn gezin. Ik begrijp wel dat hij een afkeer had voor Chaja. Want hij wil gewoon het beste voor zijn kinderen, en volgens zijn bijbel is Chaja dat niet. Alleen vind ik het erg raar dat hij zijn kinderen ook tegen haar opzet. Ik denk dat hij een ander geloof ook moet respecteren. - De conciërge. Dit is een oude antisemiet. Hij beledigd de familie Kalman steeds. In het eind van het verhaal hoeft hij het geld voor zijn gescheurde jas niet meer. Een zegt hij dat het hem spijt voor de dood van die kleine jongen. Dan blijkt dat het misschien eigenlijk best een goede man is, die zijn eigen leed afreageert op de Joden. - De ouders van Chaja. Haar vader heeft vroeger ondergedoken gezeten en is nog steeds opzoek naar de koffers met oorlog herinneringen die hij in die tijd heeft begraven. De moeder van Chaja wil niet meer aan de oorlog denken, en wil gewoon een gelukkig tijd met haar man. Zij denken allebei nog anders over de oorlog. De karakters worden niet echt beschreven, maar naarmate je het boek leest, leer je ze wel beter kennen. De personen in dit boek zijn best herkenbaar, het zijn allemaal bepaalde types. Zo is Chaja de aparte student, meneer Kalman de strenge Jood en Simcha het zielige peutertje. Ik herken mezelf in geen één persoon in dit boek, maar omdat je het karakter en de achtergronden van de personen weet, kun je je er wel in verplaatsen. Het is belangrijk dat je je goed in de personen in een boek kunt verplaatsen. Want dan begrijp je hun handelingen. Ik vind dat de personages in dit boek niet bepaald voorspelbaar handelen. Vooral het feit dat meneer Kalman Chaja de schuld geeft van zijn zoon’s dood was heel onvoorspelbaar. Het is wel leuk als er onvoorspelbare momenten in een boek zitten, dat maakt het boek namelijk ook spannender. Bouw Het verhaal begint wanneer Chaja een foto aan het bekijken is over de tijd dat een twintigjarige filosofie studente was. Dan begint ze over haar herinneringen te vertellen. Namelijk de herinneringen over waar ze eerst werkte, het latere werk bij de familie Kalman, haar liefde voor Simcha, haar studie van dat moment en over haar vader die de twee koffers zoekt. Verder verteld zo ook nog over haar gesprekken met meneer Apfelschnitt. Aan het eind van het boek wordt verteld over het feit dat ze nu natuurkunde gaat studeren, en ze op weg gaat naar het eerste colleges. De hele herinnering is een flashback. Maar in die flashback wordt chronologisch verteld. Ik vond dat het hele boek een soort spanning over zich had. Zo wil je weten hoe het met de studie van Chaja afloopt, en welke betekenis het heeft dat Chaja zich zo aangetrokken voelt tot Simcha. Ook wil je weten of haar vader de koffers nog terugvindt. Dit boek speelt zich af in Antwerpen. Chaja zelf woont in het vervallen gekraakte deel van de stad. De familie Kalman woont in een flat, op loopafstand van het park. Het verhaal speelt zich een paar jaar naar de tweede wereldoorlog af. In welk jaar precies wordt niet vermeld. Het verhaal duurt precies een jaar. Namelijk van het begin van Chaja’s studie filosofie, tot het einde. Aan het einde van het boek bleef ik zonder vragen zitten. Het was een gesloten einde. De ziet de gebeurtenissen in dit boek door de ogen van Chaja. De handelingen worden goed beschreven, en dat maakt het heel duidelijk. Taalgebruik Het taalgebruik in dit boek was helemaal niet moeilijk. Er stonden wel een aantal Joodse woorden in zoals: Blintzes, Bulbenik, Dreidel. Maar de betekenis van deze woorden stond achterin het boek. Het was wel zo dat je je aandacht wel bij de tekst moet houden, omdat er erg lange zinnen zijn, waardoor je de inhoud niet snel begrijpt. Het taalgebruik past heel goed bij de personages. Zo past het taalgebruik van Chaja precies bij haar karakterbeschrijving.
Verdiepingsopdracht 1. De titel van dit boek wekt veel verwachtingen op. Je wil weten wat er in de koffers zit. Maar later blijkt dat die koffers helemaal niet het belangrijkste van het verhaal zijn. En je komt ook niet te weten wat er nou eigenlijk in zit, omdat de koffers niet gevonden worden. 2. Eigenlijk bevat dit boek heel weinig open plekken. Alles wordt heel duidelijk uitgelegd, er zijn geen onduidelijke verwijzingen en de tekst bevat geen tegenstrijdige informatie. 3. De eerste belangrijke openplek is: Hoe is Simcha het water in gevallen. Verder roept de titel ook vragen op. Je wil weten wat er in de koffer zit. 4. Bij de eerste openplek wil je weten of het per ongelijk is gebeurt, of of hij is geduwd. Bij dat geval wil je weten wie dat heeft gedaan. Je krijgt antwoord op deze vraag op bladzijde 120. ‘Het spijt me van die kleine jongen.’ zei hij. ‘Waarom? U heeft hem toch niet verdronken? U heeft hem alleen maar de stuipen op het lijf gejaagd.’’ ‘Ik bedoelde het niet slecht, ik wilde hem een lesje leren. Het ging om het principe.’ Dit gesprek vind plaats tussen de conciërge en Chaja. De tweede open plek wordt beantwoord op bladzijde 19. ‘Wat zat erin?’ zei ik. Mijn vader was duidelijk blij met deze vraag. ‘Overwegend boeken.’ vertelde hij, ‘maar ik weet niet meer welke. En mijn oude viool natuurlijk. Er is ook een antieke tol bij in de vorm van een danseresje. Het rokje dat ze aanheeft bestaat uit allemaal ijzeren staafjes die tinkelen wanneer ze ronddraait. En er zit een album in met foto’s.’ 5. Allereerst zorgt de schrijver voor spanning door niet meteen de oorzaak van Simcha’s dood te vertellen. De lezer wil dit natuurlijk wel lezen, en leest door. Ook wordt er de hele tijd op een andere verhaallijn overgesprongen. Het ene moment gaat het verhaal over Chaja’s studie, dan over haar werk en daarna over haar vader die de koffers zoekt. Op het moment dat de conciërge het handje van Simcha wil verbrijzelen vindt tijdsvertraging plaats. De handelingen van de conciërge en van Chaja worden goed beschreven. Waarschijnlijk omdat dit een best aangrijpend stukje is. 6. De belangrijkste spanningsboog gaat over of de koffers gevonden worden. 7. Dit verhaal heeft een gesloten einde. De koffers kunnen namelijk niet meer gevonden worden en Chaja werkt niet meer bij de familie Kalman. Eigenlijk is dit einde een afsluiting van het jodendom voor Chaja en haar ouders. Chaja zal zich vanaf dat moment niet meer met het jodendom bezig gaan houden, en haar vader zal eindelijk toegeven dat de koffers niet gevonden zullen worden. En hij zal de oorlog uiteindelijk uit zijn hoofd zetten. Ik vind dit wel een mooi einde, alleen was ik best teleurgesteld dat de koffers niet gevonden werden. Eigenlijk zou je de reactie van vader wel willen zien.