1 Auteur + relevante achtergrond informatie: Jan Hendrik Wolkers werd op 26 oktober 1925 geboren in Oestgeest als derde kind in het gereformeerde gezin Wolkers, wat uiteindelijk tien kinderen zou tellen. Hij ging in Leiden naar de MULO, die hij niet afmaakte, ondanks dat hij een goede leerling was. Zijn ouders haalden hem van school om te helpen in de levensmiddelenzaak. Deze werd opgeheven in 1939, mede door de crisis. Tijdens de oorlog ging de oudste broer van Jan Wolkers dood, wat een belangrijke invloed had op zijn werk. Toen hij in 1943 in Leiden onderdook, volgde hij al tekenlessen, o.a. aan de Leidse schilderacademie "Ars Aemula Naturae". Tussen 1945 en 1958 volgde hij verschillende kunstopleidingen, in Den Haag, Salzburg en Parijs. Door heel Nederland staan door hem gemaakte beeldhouwwerken. Hij debuteerde met schrijven in het tijdschrift "Podium", met korte toneelteksten. Zijn eerste boek was de verhalenbundel "Serpentina's Peticoat" (1961) zijn eerste roman was "Kort Amerikaans" (1962). Deze laatste betekende zijn doorbraak als schrijver bij het grote publiek. Hij heeft veel onderscheidingen geweigerd, omdat hij vond dat de autoriteiten of critici huichelachtig, draaierig of traag waren. De prijzen die hij geweigerd heeft zijn: "Constantijn-Huygens-prijs" (1982) en "P.C. Hooftprijs" (1988). Door het weigeren van laatstgenoemde prijs is hij ook een groot geldbedrag misgelopen. Hij nam wel de "Buskens Huet-prijs" aan voor zijn essaybundel "Tarzen in Arles" (1991), hij vond namelijk dat de critici wel goed gereageerd hadden. In 1980 verhuist hij met zijn echtgenote Karina en de tweeling Tom en Bob van Amsterdam naar het eiland Texel. In 1986 wordt in Leiden de eerste overzichtstentoonstelling gehouden van zijn beeldend werk. De gemeente Zaandam, zijn eerste opdrachtgever in 1956, vraagt hem in 1990 het monument te maken voor Joop den Uyl. Bob en Tom zijn inmiddels in het spoor getreden van hen vader met "Wat wij zien en horen" (1991) 2 Verklaring Titel: Titel: Turks Fruit
Verklaring van de titel: Turks fruit is het enige wat Olga kan eten als ze ziek is en denkt dat haar tanden loszitten. De titel geeft ook de tegenstelling aan van de mooie gezonde Olga in het begin van het verhaal, en het lelijke zieke wrak dat ze is aan het einde. Fruit staat voor gezondheid en vruchtbaarheid, terwijl Turks fruit snoep is en dus niet goed/slecht. Ondertitel: Niet aanwezig. 3: Genre Turks Fruit is een liefdesroman. De liefde van de ik-figuur, je ziet alles door zijn ogen, Olga is het voornaamste onderwerp waar het boek om draait. Je komt erachter wat de ik-figuur doet via zijn gedachten. Je weet waarom hij iets doet. De genres zijn een liefdesroman en een probleemroman. Dus een liefdesroman met veel problemen. Thema: Het thema is Liefde en Verdriet en de eenzaamheid dat de ik figuur moet ondergaan als Olga hem verlaat. De ik-figuur was zo verliefd en hield zoveel van Olga dat hij heel erg veel verdriet had toen ze hem verliet. Hij sloeg alles in zijn atelier kapot en kwam dagen zijn bed niet uit. Hij was verslagen. Hij heeft veel relaties met andere vrouwen gehad na Olga, maar niemand was zoals Olga. De dood speelt ook een belangrijke rol in het verhaal. De vader van Olga sterft, vele huisdieren, zoals boomkikkers, gaan dood en Olga overlijdt aan een hersentumor. Thema en motieven De liefde maar ook veel verdriet. De ik-figuur was zo verliefd en hield zoveel van Olga dat hij ook intens verdriet had toen zij hem verliet. Hij sloeg alles in het atelier aan gort en komt dagen zijn bed niet uit. Hij was verslagen. Hij heeft nooit meer "echt" van een vrouw gehouden. Olga bleef voor altijd bij hem in zijn gedachten. Steeds als hij een meisje ontmoet, wat geregeld voorkwam, vergeleek hij het meisje met Olga. Maar geen enkel meisje is wat hij wil, alles doet hem denken aan Olga.
Hoe denkt de auteur over die onderwerpen: Ik denk dat jan Wolkers ook vindt dat je zo goed mogelijk moet leven voordat je dood gaat. Welk idee ligt er aan dit werk ten grondslag: Het idee hierachter is dat je hoe dan ook ooit een keer zal sterven, en dat je daarom zo intensief en heftig mogelijk probeert te leven. Hierdoor veranderd men van gedrag en dat wordt in Turks Fruit beschreven. Motto: Op bladzijde 7 staat nog een stukje uit ‘De avonturen van Kuifje’ vlucht 714. Een gesprek tussen Rastapopoulos en Carreidas over wie de allergrootste naarling is: ‘Rastapopoulos: Ik naar?, Ik ben de grootste naarling van de hele wereld! Het is erg, maar toch echt waar! Carreidas: O nee, ik ben de grootste naarling van de wereld… En ik ben trouwens veel rijker! Rastapopoulos: Misschien, maar ik heb mijn drie broers en twee zussen gruineerd en mijn ouders uitgezogen… Nou, wat zegt U daarvan? Carreidas: Dat is nog niks! Ik ben zo slecht geweest tegen mijn oudtante, dat ze is gestorven van verdriet. Rastapopoulos: Nou heb ik er echt genoeg van! Vooruit, geef toe, dat ik slechter ben dan U. Carreidas: Nooit! Hoort U dat! Ik sterf nog liever!’ In dit motto komt het verderf naar boven, het verderf van de mens en van de maatschappij. Verklaring van het motto: Ik heb erg lang nagedacht over dit motto, omdat ik de helft ervan niet in het verhaal kan herkennen. Dit is wat ik ervan heb kunnen maken: De ik-persoon kun je vergelijken met Rastapopoulos en Olga met Carreidas. Nergens in het boek heb ik gemerkt dat de twee zichzelf slechter vinden dan de ander. Ze hebben wel erg veel voor elkaar over. Hij koopt bijvoorbeeld van zijn zuurverdiende geld stof voor een jurk van haar en zij wil dag en nacht poseren voor zijn kunstwerken. Het klopt dat Olga rijker dan de ik-persoon is. Dit merk je ook aan de minachtende houding van Olga’s moeder tegenover de ik-persoon, die een arme beeldhouwer is. Nergens in het boek is ook iets te herkennen er mensen te gronde worden gericht en dat ze sterven van verdriet door toedoen van de ik-persoon noch Olga. Wel is het herkenbaar dat Olga aan het einde van het boek sterft, zoals Carreidas zegt aan het einde van het dialoog. Het dialoog gaat eigenlijk over een zinloze discussie tussen twee eenzame figuren, die allebei voor hun gelijk gaan. Dit kun je vergelijken in de zinloze gesprekken tussen de ik persoon en Olga waarin ze beide gelijk willen hebben en zinloos tegen elkaar in praten. 4 Karakterbeschrijving: De vier belangrijkste personages zijn: De ik-figuur, Olga, en de vader en moeder van Olga. Ik-figuur: Hij is een jonge eenzame kunstenaar/ beeldhouwer. . Hij woont in zijn atelier. Ik denk dat de ik-figuur erg actief is. Hij zorgt voor het inkomen en hij is in zijn liefdesleven met Olga ook erg actief. Hun verhouding is in het begin van het boek hartstochtelijk want ze hebben een liefdesrelatie. Op de helft van het boek is hun relatie totaal veranderd want hun huwelijk is beëindigd. Vanaf dat moment zijn ze koel en afstandelijk tegen elkaar. Dit tot grote spijt van de ik-figuur want hij is nog steeds verliefd op haar. Hij blijft na de relatie met Olga alleen en eenzaam achter. Aan het eind van het boek veranderd de relatie tussen hen weer, want Olga is ernstig ziek en de ik-figuur komt elke dag bij haar op bezoek. Hun relatie is vanaf dat moment weer vriendschappelijk. Hij is een beetje bezitterig wat Olga betreft en hij is een vrij eenzaam persoon.
Olga: Het hele boek draait mede om Olga. Ze is de droomvrouw van de ik-figuur. Olga is een jonge mooie aantrekkelijke vrouw. Ze komt uit een rijk gezin maar met de ik-figuur leidt ze een armoedig bestaan. Ze geeft dus zeg maar haar rijke leven op voor haar liefde. Aan het begin van de relatie met de ik-figuur was ze erg gelukkig. Maar dat verdwijnt onder invloed van haar moeder. Ze wordt erg ongelukkig doordat ze het armoedige leventje zat is. (dit heeft haar moeder haar mede wijs gemaakt, en haar zo over gehaald) Mede daarom verlaat ze de ik figuur. Ze is dus een beetje kinderlijk want ze laat zich vaak door haar moeder beïnvloeden. Ze hertrouwt nog een paar keer maar in die huwelijken is ze ook niet gelukkig. Ze sterft aan een hersentumor. Olga's moeder: Olga’s moeder is de belangrijkste bij persoon, want zij zorgt er uiteindelijk voor dat de relatie tussen de ik-figuur en haar dochter wordt beëindigt. Ze is tussen de 50 en 60 jaar oud en ze woont samen met haar man in een groot huis. Haar man is ziek en mag geen vet eten hebben. Ze geeft dit toch aan haar man, en dit vind ik toch wel wat zwak en vuil van haar, want ze weet dat dat op ten duur dodelijk is. Ze is dus ook niet erg treurig als haar man overlijdt. De moeder is geen eerlijk persoon. Thuis speelt zij de nette huisvrouw maar als ze van huis weg is, is ze een sloerie die met alle zakenrelaties van haar man het bed in duikt. Ze heeft een bloedhekel aan de ik-figuur, omdat die niet geschikt is voor haar dochter. Daarom probeert ze Olga en de ik-figuur uit elkaar te drijven. De ik-figuur en de moeder hebben dus een vijandelijke relatie Uiteindelijk lukt haar dit. Olga's vader: Olga's vader is een oudere een beetje demente man. Hij vertelt steeds dezelfde mop: die van die twee jongens die niet naar Parijs gingen. Ook draait hij van zijn snotjes steeds balletjes en die plakt hij dan onder zijn stoel. Hij vindt het niet erg dat zijn vrouw vreemd gaat. Het is een eenzame man omdat zijn vrouw hem steeds in de steek laat en omdat niemand hem echt serieus neemt. De vader van Olga is een bij-figuur en de ik-figuur vind hem erg aardig en hun relatie is vriendschappelijk. Contrastfiguren: Ja, er zijn contrastfiguren, zoals de vader en de moeder van Olga. De moeder wil een goede man voor Olga, en de ik-figuur is dat niet en daarom hebben zij dus steeds ruzie. De vader is juist weer heel anders. Hij is dement en kan juist wel goed met de ik-figuur opschieten. Vergeleken met z’n vrouw vindt hij het wel goed zo en laat hij het leven zoals het is. Is het uiterlijk van de personages belangrijk? Alleen het uiterlijk van Olga is belangrijk. Ze is een erg knappe vrouw en haar haar wordt ook vaak benadrukt. Aan het uiterlijk van de andere personages wordt niet veel andacht geschonken.
Verband met het innerlijk van de personages? Ja en nee. Ja, want in het eerste deel van het boek hebben Olga en de ik-figuur veel gemeen, ze hebben een liefdesrelatie en willen samen vaak tot op zekere hoogte de liefde bedrijven. Want later blijkt toch wel dat Olga soms toch wat minder met de ik-figuur naar bed wou. En nee, want als je de moeder van Olga vergelijkt met de andere personages verschillen ze veel. Behalve wanneer Olga zich over laat halen dat de ik-figuur geen goede man is. 5: In welke tijd speelt het verhaal zich af? Het speelt zich af rond 1950/1960 in het midden van de 20ste eeuw. Dit kon ik merken aan de gebruiken, het ‘erop los’ vrijen en de relatie geschenken uit de WOII. Over hoeveel tijd strekt het verhaal zich uit? De totale verhaaltijd bedraagt zo'n vier jaar, waarvan de laatste twee jaar niet veel gebeurt. Dit merk je aan de gebeurtenissen die plaatsvinden in het verhaal, bijvoorbeeld at hij weer eens in de zoveel tijd een kaartje van Olga uit Amerika krijgt. In welke tijd staat het verhaal geschreven? Het verhaal speelt zich grammaticaal gezien in de verleden tijd af. Dit is welopvallend want als je hetverhaalleest kom je veel spreektaal in de verleden tijd tegen. Ook merk je dit heel goed in de flashbacks. Is het verhaal chronologisch geschreven? Het verhaal wordt zeker niet chronologisch verteld, want er zijn steeds flash-backs van wat de ik-figuur beleefd. Het begin van het verhaal is in het heden. Het midden van het verhaal is in het verleden (ook het verleden is niet chronologisch, want er worden steeds herinneringen opgehaald) en het verhaal eindigt in het heden 6: Op welke plaatsen speelt het verhaal zich af? De plaats waar de meeste gebeurtenissen zich afspelen is in Amsterdam, in het atelier tevens woonruimte. Daar bedrijft hij met veel meisjes, maar met name Olga, de liefde. Daar staat Olga vaak model en maakt hij veel beelden van haar. Daar verwerkt hij ook zijn verdriet, hij beleeft er goede en slechte tijden. Ook in Alkmaar speelt het verhaal zich soms af, daar woont Olga en daar is de winkel van haar vader: "Hermes".
Is er sprake van een sociaal milieu? Ja, bijvoorbeeld hoe Olga en de ik-figuur leven en het leven zien. Ze bedrijven de liefde veel en proberen zo veel mogelijk lol en plezier van het leven te hebben met weinig geld en luxe. Ook de ouders van Olga, die in een weer heel anders sociaal milieu leven. De moeder gaat “stiekem” vreemd (haar man heeft dit wel door) en leven een heel rustiger leven. Is er sprake van veel ruimte beschrijving? Ja, daar is veel sprake van. jan Wolkers schrijft het meeste over de woning van de ik-figuur. Hoe deze er uit ziet. Bijvoorbeeld hoe de 2 meisjes die er even woonden teksten op de muur schreven. En hoe de meeuw de vloer onder scheet en hoe dat er toen uit zag. 7: Voor welk perspectief heeft de auteur gekozen? Het boek heeft een ik-perspectief. (dus personaal)Er is in het boek sprake van een ik-figuur die alles vertelt. Hij maakt alles mee. Je ziet alles vanuit zijn ogen en weet alleen zijn ‘beweegredenen’. Je kan doordat je het verhaal door zijn ogen ziet, je goed inleven in het verhaal. Het perspectief wisselt niet. 8: Opbouw/structuur: Het verhaal begint midden in de gebeurtenissen Er spelen al veel zaken een rol. Het heeft een gesloten einde. Er zitten weinig tot geen terugverwijzingen in. Verder heeft Jan Wolkers ervoor gekozen om bij elk hoofdstuk weer een nieuw verhaal te beginnen. Niet helemaal nieuw, maar hij begint weer ergens anders en gaat niet op het vorige hoofdstuk door. Er zijn dus veel flashbacks. Deze vind ik makkelijk te volgen. Hoewel je eerst wel even moet begrijpen waar de flashback over gaat, maar dan volg het snel weer. Is het boek in hoofdstukken verdeeld? Er zijn veel hoofdstukken met elk weer een eigen verhaal. Bij elk hoofdstuk begint hij dus weer ergens anders.
Hoeveel hoofdstukken zijn er ? Er zijn19 hoofdstukken. Zijn de hoofdstukken genummerd? De hoofdstukken zijn ongenummerd. Zijn de hoofdstukken getiteld? Ja, elk hoofdstuk is getiteld. Valt daar iets aan op? Ja, elk hoofdstuk weer een beetje rare titel met een betekenis erachter. Je komt al lezende achter de betekenis van de titel. Proloog? Epiloog? open/gesloten einde? Het is een gesloten einde, als Olga dood gaat. samenvatting: De ik-figuur is helemaal van slag als zijn geliefde (Olga) hem verlaat voor een ander. Eerst blijft hij twee weken op bed liggen, zonder voor zichzelf te zorgen. Dan komt hij vuil en mager zijn bed uit en gaat proberen zijn leven weer op te pikken. Hij probeert van alles: hij “neemt” in het begin de ene na de andere en probeert zo een tweede Olga te vinden. Als dat niet lukt gaat hij proberen serieuze relaties te beginnen, maar ook dat heeft geen succes. Tijdens dit proces denkt hij steeds terug naar zijn bijna volmaakte relatie met Olga. Hij vertelt in geuren en kleuren over de vaak komische belevenissen met Olga. Hij vertelt over de dieren ze gehad hebben (en dat zijn er nogal wat), over de kunstwerken waar Olga voor geposeerd heeft, enz. Op die manier kom je een beetje te weten wat er allemaal is misgegaan in hun relatie. Een belangrijke factor in het mislopen van hun rooskleurige relatie zijn denk ik de (jeugd)trauma’s van Olga. Zo heeft ze een enorme angst zwanger te worden en een afkeer tegen kinderen. Dit heeft haar moeder veroorzaakt toen Olga nog heel klein was. De moeder van Olga had namelijk een borstamputatie ondergaan en had haar dochter wijsgemaakt dat zij haar borsten had leeggezogen toen ze baby was. In het begin had Olga dat geloofd, maar ook toen ze ouder was en wel beter wist, bleef de afkeur bestaan. Een andere belemmering in hun geluk is de seksuele bezetenheid van de ik-figuur. Hij is zo bezeten van Olga, dat dat haar misschien ook wel wat heeft bekneld als het ware. Hij was zó gek van haar, dat het op de een of andere manier gewoon niet goed kón gaan. Een derde factor is vast en zeker de moeder van Olga. Zij vindt de ik-figuur (die kunstenaar is) geen goede partij voor haar dochter en door slimme trucjes weet ze de twee uit elkaar te krijgen. Uiteindelijk denkt ze een goede man voor haar dochter gevonden te hebben en nodigt Olga uit om met haar en een aantal zakenrelaties uit eten te gaan. Tot haar grote genoegen gaat Olga ook met deze man vreemd, ze liet zich gewoon door haar moeder in de val leiden. Op die avond merkt de ik-figuur dat zijn vrouw vreemd is gegaan en wordt enorm kwaad op haar. Hij maakt een grote scène in het restaurant: hij kotst (niet helemaal expres) over de tafel heen en geeft Olga een klap in haar gezicht. Na een klap in haar gezicht te hebben gekregen, wil Olga niet gelijk mee naar huis en blijft even bij haar moeder slapen. Daar wordt ze zo door haar moeder gehersenspoeld, dat dat “even” een hele poos wordt. Doordat haar moeder slechte dingen over hem zegt en Olga niet lang met hem laat praten gaan ze definitief uit elkaar. Er is ook teveel gebeurd om de draad gewoon weer op te kunnen pikken. Na een hoop tegenstribbelen van de ik-figuur zijn uiteindelijk ook de scheidingspapieren getekend. Hij schreef erop: “ik blijf altijd van je houden, wat je ook doet”. Na een hoop tegenslagen in een ander huwelijk te hebben meegemaakt lijkt Olga haar leven weer op orde te hebben als ze trouwt met nog een andere man. Ze zouden gaan reizen. Maar ook in deze relatie ging het mis: ze kregen problemen en hij mishandelde haar zelfs op het einde. Tussen de relaties en reizen door, bleef Olga de ik-figuur heel af en toe opzoeken en kaartjes sturen. Toen haar laatste huwelijk ook kapot was gegaan, zocht ze de ik-figuur weer op en ze haalden samen herinneringen op. Niet lang na dit bezoek, belde Olga’s moeder. Ze belde met het nieuws dat Olga met een hersentumor in het ziekenhuis lag en al een paar keer naar hem gevraagd had. Hij besloot haar op te gaan zoeken. Een paar keer in de week bezocht hij haar en toen ze kaal was kocht hij een pruik voor haar. Na een reeks bezoeken stierf ze, met de pruik stevig tegen zich aangedrukt. 9 Taalgebruik en stijl: Het taalgebruik in Turks Fruit is vrij makkelijk, dit komt voornamelijk door de weinig moeilijke woorden, de makkelijke zinnen. Het is een soort spreektaal. Je leest het boek makkelijk en snel uit, wat voor mensen die niet van lezen houden een groot voordeel is. Het verhaal wordt op een duidelijke en goede manier verteld en zoals zo vaak sleept de ik -figuur je met zich mee. Ook zit er veel humor in waardoor je snel verder wil lezen om hiervan meer tegen te komen, ik heb dan ook vaak gelachen.
10 Is dit kenmerkend voor een bepaalde stroming? Ik heb nog niet veel ervaring met stromingen van literatuur, maar ik denk dat dit bij het beeld hoort van de werkelijkheid. De ik-figuur is niet vrij hij wordt telkens opgejaagd door de moeder van Olga. Het loopt niet goed af in de liefde, Olga gaat dood en de ik-figuur vindt dat ontzettend erg en wordt eenzaam. Het is de werkelijkheid. 11 eigen mening: Ik heb dit boek gekozen omdat ik er veel over gehoord had en de film ook al eens had gezien. het leek me interessant en de film sprak me ook aan toen ik die zag. Ik weet niet alles precies meer van de film, omdat ik er gedeelten van heb gezien en ik toen nog veel jonger was, maar wat ik ervan gezien heb vond ik interessant en dus ilde ik het boek ook lezen. M’n verwachtingen zijn dus zeker uitgekomen, ik heb het boek in zeer korte tijd (voor mijn doen dan) uitgelzen zonder veel moeite en ik heb er van genoten en gelachen. De verschillende hoofdstukken waren in het begin verwarrend omdat het even duurde voordat je wist waar het nu over ging, maar dat ging verder in het boek al stukken beter. Ook vond ik het een zeernieuwsgierig boek, want in het eerste gedeelte wordt verteld hoe zielig hij nu wel niet is en wat de gevolgen zijn van het beëindigen van de relatie met Olga, en dus wil je steeds weten hoe dat is gegaan. Dit wordt later in het tweede deel beschreven. Als ik me zou verplaatsen in de verhaalfiguur zou ik denk ik niet gelijk hebben gehandeld. Zoals hij en Olga soms met elkaar omgingen qau liefdes leven bijvoorbeeld. En dat hij Olga heeft geslagen. Maar op veel punten zou ik ook gelijk gehandeld hebben, zoals zo veel mogelijk leuke dingen doen, ook al hou je weinig geld over en moet je weer even zuinig doen. Als ik dit boek tot de literatuur of de lectuur zou moeten rekenen zou ik voor de lectuur kiezen. Ik vond het boek zeer amuserend en makkelijk door te lezen. Niet dat literatuur moeilijk moet zijn, maar dit boek vind ik niet echt literatuur.