Tristan en Isolde door Jaap ter Haar

De titel van het boek is Tristan en Isolde.
De naam van de auteur is Jaap ter Haar.
Callenbach is de uitgever en het boek verscheen in het jaar 1999.

mening

Ik heb dit boek al eerder gelezen en ik heb het gekozen om dat ik het mooi en spannend vind. Ik vind het verhaal ontroerend, omdat het soms zielig is en eigenlijk ook zielig afloopt, dat Tristan en Isolde samen sterven. Het is ook erg spannend, omdat er zoveel gebeurtenissen in voorkomen.

inhoud

Rivalin, de heer van Loonois (Bretagne) kwam om bij de strijd om zijn gebied te verdedigen tegen hertog Morgan. Zijn vrouw Blanchefleur beviel net van hun zoon, Tristan. Blanchefleur is ziek van verdriet, daarom noemt ze haar zoon Tristan. (citaat: 'Daarom noem ik hem Tristan, dat betekent: hij, die door droefheid heen zijn tocht door het leven edel en moedig volbrengt!') Maar als Blanchefleur hoort van Rohand dat haar man is overleden, sterft ze van verdriet. Rohand adopteert Tristan en hij vertelt Tristan niets van zijn echte ouders.
Tristan wordt op een dag ontvoerd door de Noren. Zij ontvoeren hem en nemen hem mee op hun schip, omdat ze zagen dat Tristan sterk en edel is. Maar als er op zee een harde storm is, denken de Noren dat hun goden tegen hen zijn gekeerd omdat ze Tristan gevangen genomen hebben. Tristan wordt daarom vrijgelaten. Tristan gaat naar een oude kluizenaar om daar om onderdak en eten te vragen. De kluizenaar vertelt hem dat hij in het land van Cornwallis is en naar koning Mark kan gaan. Ook wijst hij Tristan de weg.
Als Tristan bij koning Mark aankomt, doet de koning gelukkig vriendelijk en stuurt boodschapper naar Rohand. Rohand komt ook naar het hof en hij vertelt wie Tristans echte ouders waren: De zus van koning Mark en de heer van Loonois. Hij vertelt hoe Tristans vader is gestorven en dat Tristan zijn land moet opeisen en zich moet wreken, als de tijd rijp is.
Tristan mag bij koning Mark op het hof blijven. Hij doet vaak belangrijke boodschappen en wordt de beste vriend van zijn oom. Koning Mark is niet getrouwd en wijst hem dan aan als troonopvolger, iets waar velen jaloers op zijn…
Op een dag valt Tristan met een leger hertog Morgan aan, in het land Loonois. Na een tweede aanval sneuvelt de hertog en neemt Tristan de burcht in. Terwijl ze feest vieren komt een bode van koning Mark. Die heeft verschrikkelijk nieuws: de koning van Ierland heeft de oorlog aan Cornwallis verklaard! Hij eist veel geld en om de 3 jaar moeten 100 jongens en meisjes van edele geslachten worden uitgeleverd aan Ierland. Koning Mark gaat akkoord, want de Ieren hebben een veel groter leger. Tristan daagt de koning van Ierland, Morhout, uit voor een tweegevecht. Omdat Tristan sneller is en beter thuis is in de omgeving, weet hij gelukkig toch te winnen!
De Ieren zijn woedend en willen zich wreken. Maar koning Mark wil Cornwallis met Ierland verzoenen door met Isolde, de dochter van de Ierse koning, te trouwen. Tristan wordt er op uit gestuurd om Isolde te halen. Als minstreel komt hij bij het Ierse hof. Daar zingt hij een liefdeslied voor Isolde. Isolde is er helemaal ontroerd van. Maar voordat Tristan haar mee mag nemen, moet hij eerst een moeilijke opdracht vervullen. Hij moet het hoofd van een beruchte misdadiger aan de koning geven. Deze man heet Chwelm en woont in het moeras. Tristan waagt het er op en gaat er naartoe. Tristan dwingt hem met een zwaard alles over de leider, Chwelm, te vertellen. Het lukt Tristan door een list Chwelm te verslaan. Uitgeput en zwaargewond valt hij met het hoofd van Chwelm bij zijn paard neer. Terwijl Tristan daar bewusteloos lag, stal Aguynguerran, een jaloerse aanbidder van Isolde, het hoofd van Chwelm!
Tristan wordt bewusteloos bij zijn paard gevonden door Isolde. Zij was Aguynguerran gevolgd en het gezien wat hij had gestolen. Ze neemt Tristan mee naar haar vertrekken en verzorgt hem. Terwijl Tristan erg ziek is en opnieuw zweeft tussen leven en dood wordt Isolde verliefd op hem. Maar op een dag ziet ze dat de punt van zijn zwaard eraf is. Ze had ontdekt dat in de helm van haar oom Morhout een punt van een zwaard zat, die precies op die van Tristan past. Nu komt ze er ook achter dat het Tristan van Loonois is, die ze verpleegt. Woedend is ze op hem. Maar Tristan legt uit dat hij Morhout uit verdediging doodde. Daarna is Isolde niet zo boos meer.
Maar als Tristan bij de koning komt heeft hij gelukkig nog een bewijs dat Aguynguerran het hoofd heeft gestolen. Tristan heeft namelijk het oor van Chwelm nog! Tristan heeft Isolde nog niet verteld dat ze met koning Mark moet trouwen en dat ze niet met hem kan trouwen. Dat vindt hij erg moeilijk, want hij is zelf inmiddels ook verliefd op haar geworden. Maar waar Isolde bij is zegt hij dat toch tegen de Ierse koning. Isolde schrikt daar heel erg van. (citaat: Ze greep de leuning van haar zetel om zich overeind te houden. Pag. 76) Ze dacht dat ze met Tristan mocht trouwen! Tristan had tegen haar gelogen? Uiteindelijk krijgt hij Isolde mee. Met de boot gaan ze terug naar Cornwallis. Isolde is nog steeds boos op Tristan omdat hij haar niet had verteld dat hij haar voor zijn oom moet halen. Het dienstmeisje van Isolde had "liefdesdrank" voor Isolde en koning Mark meegenomen. Maar toen Isolde en Tristan dronken ervan, zonder dat ze wisten wat het was. Toen het dienstmeisje erachter kwam vertelde ze het Isolde. Isolde werd toen weer verliefd op Tristan, maar als het dienstmeisje niets had gezegd over de liefdesdrank, dan was Isolde waarschijnlijk nog boos geweest. Maar Isolde gelooft om liefdesdrank.
Als ze aankomen trouwt koning Mark met Isolde. Tristan krijgt liefdesverdriet en Isolde ook. Samen hebben ze geheime afspraakjes. Op een dag komt koning Mark erachter. Hij vindt het heel erg maar is wel boos op Tristan. Tristan en Isolde kunnen niet zonder elkaar en besluiten er samen vandoor te gaan. Maar als het winter wordt ziet Tristan dat het niet goed met Isolde gaat. Ze wordt ziek. Ze eten dieren die Tristan schiet. Maar in de winter is het niet veel en het wordt ook steeds kouder. Op een dag is koning Mark aan het jagen in hetzelfde bos als waar Tristan en Isolde zitten en hij vindt ze. Isolde gaat mee met Mark en Tristan gaat aan het hof van koning Arthur van Camelot wonen. Na een paar jaar komt hij daar komt hij een andere Isolde tegen. Op deze Isolde wordt hij nu verliefd. Isolde, de vrouw van koning Mark, heeft hij nu geprobeerd uit zijn hoofd te zetten. (citaat: Hij hervond de zin van het leven in barmhartigheid voor andere mensen. Pag. 125) Op de trouwdag van Tristan en Isolde, wordt hij ernstig ziek. Hij is inmiddels wat ouder. Iedere keer roept hij om Isolde, de vrouw van koning Mark. Dit vindt zijn vrouw eigenlijk helemaal niet leuk, ze is een beetje jaloers. Maar omdat ze van Tristan houdt, laat ze toch de ander Isolde komen. Toen kwam Isolde van Ierland. De vrouw van Tristan en alle dienaren gingen de kamer uit. Wat daar toen gebeurd is, weet niemand. Maar toen een paar uur later een priester de stille kamer weer in ging, had Isolde van Ierland haar hand in Tristans hand en lag ze met een glimlach met haar hoofd op zijn borst. Beiden bewogen niet meer. Het duurde even voordat de priester er achter kwam dat ze overleden waren.

spanning

Dit verhaal is realistische fictie. Het is niet echt gebeurd, maar dat zou heel goed kunnen. Het verhaal speelt zich in de Middeleeuwen af. Het verhaal is ook werkelijk, de koningen die er in voor komen hebben echt bestaan en het verhaal is fictie, maar realistisch.
Er komen weinig open plekken in het verhaal voor. Er komen juist veel gebeurtenissen in dezelfde verhaallijn voor.

personages

Tristan is in dit verhaal natuurlijk de hoofdpersoon. Hij heeft eigenlijk geen helpers. Isolde is zijn doel. Hij zou graag met haar willen trouwen, maar het probleem is dat zij voor koning Mark bestemd was. Koning Mark houdt hem tegen bij het bereiken van zijn doel. In de loop van de jaren, probeert Tristan Isolde uit zijn hoofd te zetten dus trouwt hij met een andere vrouw. De vrouw waar hij later mee trouwt, is zijn "helper", zij laat Isolde van Ierland aan Tristans sterfbed komen. Tristan wilde graag met Isolde sterven, dat is uiteindelijk ook uitgekomen. Maar op een andere wijze dan Tristan graag had gewild, hij wilde namelijk ook met Isolde oud worden.
Tristan is onbetrouwbaar, hij en Isolde waren verliefd op elkaar maar het duurt heel lang voordat hij naar Ierland kwam om haar te halen voor koning Mark. Ook loog hij tegen koning Mark door te zeggen dat hij geen liefdesrelatie had met Isolde. Tristan is ook ongelukkig, hij is verliefd op Isolde, maar hij zou nooit met haar kunnen trouwen omdat ze de vrouw is van koning Mark. Tristan is erg slim. Hij heeft vaak oplossingen voor problemen.

Isolde (van Ierland) is de belangrijkste bijpersoon. Zij is het "doel" van Tristan. Ook zij is ongelukkig. Zij moet met koning Mark trouwen terwijl ze verliefd is op Tristan. Ze probeert van koning Mark te houden, maar blijft verliefd op Tristan. Maar ze is wel nuchter. Toen Tristan met haar er vandoor ging, wilde zij eigenlijk al snel terug naar koning Mark.

opbouw

Het verhaal is in een logisch-chronologische volgorde geschreven. Het begint met de geboorte van Tristan en eindigt met zijn dood. Het verhaal begint dus gewoon bij het begin. Het is dus ab ovo. Ook komen er geen terugblikken of herinneringen in voor.

Tijd

Dit verhaal dateert uit de vroege Middeleeuwen. Want koning Arthur komt in dit boek voor en die leefde in die tijd. Dit boek begint bij de geboorte van Tristan en eindigt bij zijn dood. Hoe oud Tristan werd staat er niet in. Maar waarschijnlijk gaat dit boek over een periode van 40 tot 60 jaar. Er vindt in dit boek een grote tijdsprong plaats. De tijd dat hij bij koning Arthur aan het hof woont wordt overgeslagen. Het verhaal gaat weer verder als Tristan de andere Isolde ontmoet. Verder is er ook nog een tijdsprong van 3 seizoenen, als Tristan en Isolde er vandoor zijn gegaan.

Thema en motief

Het onderwerp dat in dit boek steeds weer terug komt is de liefde. In het begin van het boek gaat het al over dit thema. Als Rivalin de man van Blanchefleur sterft, dan is Blanchefleur ziek van verdriet en later sterft zij ook. Het boek eindigt ook met liefde, Tristan vraagt om Isolde, zij komt ook en samen sterven ze.

Vertelsituatie

Dit boek is geschreven in de hij- of zijvorm. Je leert de persoon met wie je meekijkt heel goed kennen; van de andere personages kom je veel minder te weten. Het is dus een personale vertelsituatie.

Ruimte

De ruimte en het thema hebben verband met elkaar. Vaak wordt tijdens een liefdesscène het landschap beschreven. Bijv. toen Tristan en Isolde weg waren gegaan, wordt uitgebreid het landschap beschreven. Zo gebruikt de schrijver ook je eigen verbeelding en voorstellingsvermogen.

de auteur

Jaap ter Haar werd op 25 maart 1922 in Hilversum geboren. Hij wilde al op vroege leeftijd schrijver worden. Nadat hij zijn diploma HBS haalde, wilde hij toch liever dominee worden. Mede door de oorlogsomstandigheden kwam daar niets van. Na de bevrijding meldde hij zich aan bij de mariniers, kreeg zijn opleiding in Amerika en vertrok als lid van de voorlichtingsdienst naar Indonesië. Hij gaf daar een krantje uit voor de mariniers en schreef stukjes voor de kranten in Nederland. Na een nieroperatie werd hij afgekeurd voor de dienst. Hij ging werken bij de Wereldomroep. Hij trouwde en kreeg vier kinderen. Maar omdat de Wereldomroep niet langer toestond dat werknemers bijverdiensten hadden, moest Jaap ter Haar kiezen. In 1952 koos hij voor het beroep als schrijver.
In 1967 ontliep hij net de onderscheiding voor het kinderboek van het jaar voor Boris door het staken van stemmen bij de jury.
In 1974 ontving hij een Gouden griffel voor Het wereldje van Beer Ligthart.
In 1972 ontving hij de Nienke van Hichtumprijs voor Geschiedenis van de Lage Landen. De laatste jaren woont hij in Laren en schrijft geen verhalen meer.
In zijn laatste jaren, zegt hij zelf, schildert hij ze. In 1998 overleed hij.
De meeste boeken die Jaap ter Haar heeft geschreven waren eerst hoorspellen, bijv. Saskia en Jeroen. Hij schreef ook geschiedenisboeken, waarin hij de feiten vaak afwisselt met verhalende stukken zodat de boeken informatief maar boeiend blijven. Bijv. de geschiedenis van de lage landen. Verder bewerkte hij ook sagen en legendes, waar Tristan en Isolde een voorbeeld van is. Bij elkaar heeft hij wel 110 boeken geschreven.
In het algemeen vinden boekbesprekers dit boek spannend en onvoorspelbaar.