Transit door Hella S. Haasse

B. Beschrijvingsopdracht Motivatie boekkeuze – Bij de bieb waren alle boeken al uitgeleend, dus toen had ik maar dit boekje van school geleend. Weergave inhoud - Iks (Xenia Westervliet) komt terug van een zwervers reis door europa, op het station komt ze een oude vriend, Daan, tegen die ook is gaan zwerven. Ze wordt boos want hij at uit vuilnisbakken, en toen ze zei dat ze naar Alma zouden gaan rende hij snel weg. Daan, Alma en Iks waren vroeger beste vrienden. Ze wilden de wereld gaan bekijken en daarom gingen ze stoppen met school en de reis maken met het gespaarde geld. Maar Daan en Alma werden verliefd op elkaar en Daan werd Alma’s ‘slaafje’. Iks werd buiten gesloten en dat zorgde voor een hoop ruzie. Iks besloot zelf in d’r eentje op reis te gaan. Na de ontmoeting met Daan ging ze naar Alma’s huis, een vreemde man deed open en vertelde dat hij hier nu woont en Alma niet meer. Toen ging ze naar Alma’s ouders, die konden het niks schelen waar Alma was. Iks was daar snel weer weg. Ze wist niet wat er met Alma aan de hand was en ging bij de moeder van Daan langs. Die wist ook niet waar Alma was, en beschuldigde haar ervan Daan kapot gemaakt te hebben. Iks werd weg gestuurt. Het was koud en ze ging op een bankje zitten, even kwam er een vrouw langs haar zitten, toen ze weg was zag Iks een sleutel op de grond liggen. Er ging een briefje aan met een adres erop. Iks wilde wel een beloning dus ging ze naar het adres. Na lang wachten bedacht ze maar naar binnen te gaan. Het huis zag er uitgestorven uit. Ze drinkt wat en ze valt in slaap. Ineens wordt ze wakker van gestomp op de boven verdieping, ze gaat naar boven en ontmoet Cluysman. Cluysman is een kluizenaar en zijn zus zorgt voor thuishulp. Maar het voormalige hulpje, Fennechien, komt de laatste tijd niet meer opdagen, en zij had waarschijnlijk de sleutel verloren die Iks gevonden had. Cluysman vond dat niet erg want hij mocht Fennechien toch al niet. Iks word de nieuwe hulp, maar ze is niet van plan daar lang te blijven. De volgende dag leidt Cluysman Iks rond in het huis. Hij vertelt over zijn leven. Hij heeft altijd al in het huis gewoond, behalve tijdens zijn studie en in de oorlogsperiode. Na zijn echtscheiding in 1948 heeft hij nooit meer contact gehad met zijn ex-vrouw en dochter. Na twintig jaar op de universiteit te hebben gewerkt, koos hij vrijwillig voor het kluizenaarsbestaan. Cluysman vraagt aan Iks of ze hem wil helpen met het ordenen van al zijn papierwerk. Een dag later, gaat Iks opzoek naar Alma, maar niemand lijkt haar nog te kennen. De dag daarna gaat ze werken bij de vuilniswagen. Ze komt een taxi-chauffeur tegen die haar heeft herkent, hij kan zich herinneren Alma ergens afgezet te hebben. Hij wijst de plek aan op de kaart, het lijkt erop dat Alma hoer geworden is. Iks belt alle escortservices af om informatie over Alma te krijgen, maar ze krijgt niks te weten over Alma. Het is vrijdag, ze zit al vijf dagen bij Cluysman. Iks komt Daan tegen en neemt hem mee naar het huis van Cluysman. Cluysman word boos dat Daan er is. Daan rent weg en de dag daarna wordt hij dood gevonden. Hij was niet opgewassen tegen de kou. Ze gaat weer opzoek naar Alma, dit keer met meer succes, ze krijgt te horen dat Alma naar Antwerpen zou zijn gegaan. De volgende dag besluit ze naar Antwerpen te gaan om Alma te zoeken. Cluysman is het er niet mee eens maar dat kan Iks helaas niks schelen. Maar voordat ze vertrek dwingt ze Cluysman naar buiten te gaan, hij is al een lange tijd niet buiten geweest. Na een kleine wandeling neemt ze afscheid van Cluysman. Ze gaat nog even bij de ouders van Daan langs om te vertellen dat hij geen junk was, want in zijn armen zaten geen gaatjes en hij was niet stoned toen zij hem had ontmoet. Ze krijgt een lift naar Antwerpen, Ze stelt zich aan de chauffeur voor als ‘Xenia’. De man informeert naar haar verblijfsduur en ze geeft toe dat ze slechts op doorreis is, ofwel ‘transit’. Uitgewerkte persoonlijke reactie - Onderwerp: Het verhaal gaat over vreemde mensen met rare levenstijlen, die elkaar wat leren. Ik vind het wel interessant maar ik kan me moeilijk verplaatsen, want ik snap niet waarom je nou zou gaan zwerven of jezelf opsluiten in je eigen huis. Ik vond het niet erg om dit boek te lezen, want ik deed het voor een goed punt en een vink, ik vond het niet echt heel erg boeiend, want ik voelde maar weinig spanning. Ik had niet echt bepaalde verwachtingen, alleen dat het een moeilijk boek is, maar dat vond ik wel meevallen. Het verhaal ligt niet in mijn belevings wereld, ik denk nooit over zwerven na, of over het kluizenaars leven. Ik ben niet anders gaan denken, ik ben nog steeds van mening dat wat je doet je eigen verantwoordelijkheid is, en als je het nodig vind om uit een prullenbak te eten dat je dat zelf moet weten, alleen sleep anderen dan niet mee in je lot. Ik vind dat de schrijfster wel het onderwerp goed uitgewerkt heeft, er is enige diepgang. Alleen achteraf vond ik het boek wel een beetje een psychische roman, maar de hoofdpersonen veranderen geestelijk niet echt veel, alleen dan dat Cluysman toch een voet buiten zijn huis zet. De visie van het boek op het onderwerp is neutraal, er wordt gedaan alsof zwerven en kluizenaar zijn de normaalste dingen van de dag zijn. Ik heb geen films of boeken gelezen die het zelfde onderwerp hebben als dit boek. Het enige boek dat ik heb gelezen dat een klein beetje in de buurt komt is: Het verrotte leven van Floortje Bloem. Dat boek heb ik vorig jaar gelezen. Het gaat ook over een meisje met een hoop problemen en met school stopt enz. Ik vond dat boek beter, want er wordt een langere tijd beschreven. Dan heb je het gevoel dat je ook echt een boek hebt gelezen, en niet maar een verhaaltje van een weekje.
Gebeurtenissen: De belangrijkste gebeurtenis vind ik dat ze de sleutel vind en dan dus naar Cluysman gaat en hem dan ontmoet. Ik vind dat de gebeurtenissen ongeveer even belangrijk zijn als de gedachten. Bij Iks gaat het meer om wat ze allemaal mee maakt en mee heeft gemaakt, over haar gedachte kom je weinig te weten. Bij Cluysman kom je juist weer meer te weten over zijn gedachtes en is het verhaal minder afhankelijk van zijn gebeurtenissen. Ik vind dat de gebeurtenissen logisch uit elkaar vloeien, als ik een sleutel zou vinden en ik was een zwerver dan zou ik ook naar binnen gaan als het huis onbewoond lijkt te zijn. Ik vind de gebeurtenissen niet spannend, niemand gaat er op een spectaculaire dood of bijna dood. Ik vind de gebeurtenissen wel interessant, want je wilt toch wel weten hoe alles loopt. De gebeurtenis die het meest indruk heb gemaakt, is dat Cluysman zo boos reageerde toen Iks Daan in huis had gehaald om hem te verzorgen. Ik vond het echt belachelijk, je kan elkaar toch wel helpen. En ik vond het al helemaal zielig dat hij dan de volgende dag dood terug word gevonden. Ik zou ook niet weten hoe ik zou moeten in een situatie als die van Cluysman, maar toch vind ik dat hij wel wat makkelijker had mogen zijn. Er zijn geen gebeurtenissen die me echt aan het denken hebben gezet, natuurlijk denk je wel over de gebeurtenissen na. Maar geen enkele gebeurtenis in dit boek heeft me echt uren aan het denken gezet. De gebeurtenissen werden uitvoerig beschreven, een hoofdstuk was een dag, en de verbanden waren logisch te leggen. Ik ken geen films met dezelfde gebeurtenissen. En ik ken ook geen boeken met dezelfde gebeurtenissen. Personages: Er zijn twee hoofdpersonen, Cluysman vind ik geen held, hij rende weg voor zijn problemen door zichzelf op te sluiten in zijn eigen huis. Iks vind ik wel een beetje een heldin, want ze komt op voor d’r vrienden. Ze wil Daan van het zwerven af helpen, en ze gaat Alma achterna. De karaktereigenschappen worden wel duidelijk beschreven. Je leert ze goed kennen. Ik vind het wel belangrijk in dit boek, de gebeurtenissen zijn erop gebaseerd. Het karakter wordt niet echt beschreven, maar het karakter blijkt uit hoe de personages reageren op gebeurtenissen. De personages zijn levens echt, er bestaan echt zwervers en kluizenaars. Ik heb zelf wel eens iemand zien slapen op de grond. Alleen heb ik nog nooit een kluizenaar gezien, maar dat is ook wel logisch. Ik ben niet beïnvloed door de ideeën, gedachten, gevoelens of daden van de personages. Ik kan me moeilijk verplaatsten in de personages, omdat de beslissingen die zij nemen voor mij onaanvaardbaar zijn. Ik vind het wel belangrijk dat je je zou kunnen verplaatsen in een personage, dan kun je je echt inleven in een verhaal. Ik vind Iks wel sympathiek, ze helpt mensen, en ondanks haar zwervers bestaan wil ze zo eerlijk mogelijk leven. De rest vind ik niet sympathiek, de dingen die zij doen vind ik niet normaal. Ik vind het gedrag van Iks wel goed, ze kan goed met de situatie omgaan. Ik vind het gedrag van Cluysman maar oppervlakkig, hij wil met niks en niemand iets te maken hebben. Ik keur het gedrag van de ouders van Alma af, het kan hun niks schele wat er met hun kind gebeurt. De beslissingen die de hoofdpersonages hebben gemaakt vind ik dus onaanvaardbaar en als ik op straat terecht zou komen, dan zou ik zo snel mogelijk zorgen dat ik weer gewoon kan leven. Ik zou geen rare wereldreizen maken. Ik vind dat de hoofdpersonages niet voorspelbaar of logisch reageren, ik zou niet zo reageren als Cluysman toen Iks Daan mee had genomen. Iks is wel wat normaler, ik zou het wel kunnen begrijpen dat ze Alma achterna gaat, ze heeft maar weinig. Maar als ik Iks was zou ik bij Cluysman zijn gebleven van hem zou ik veel kunnen leren, en uit eindelijk een goed bestaan krijgen. Opbouw: Ik vind het verhaal niet ingewikkeld van opbouw, de hoofdstukken zijn per dag ingedeeld. Alleen zijn de schuin gedrukte stukken ingewikkeld, zinsbouw en taalgebruik is daar te moeilijk voor mij. Ik vind het verhaal niet spannend, er zijn weinig spannende gebeurtenissen. Er zitten vrij weinig flashbacks in het boek, dat vind ik wel fijn omdat je dan niet steeds opnieuw terug in het verhaal hoeft te komen. Ik vind dat de opbouw goed bij het boek past, er wordt een week beschreven en elke dag is per hoofdstuk beschreven. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van Iks, en de flashbacks van Cluysman door de ogen van Cluysman. Ik vind de manier waarop je in dit boek de gebeurtenissen ziet geslaagd, want de rede waarom ik de flashbacks van Cluyman (de schuingedrukte) niet begreep is het taalgebruik. Aan het eind zijn er nog onduidelijkheden, je weet niet wat er met Alma gebeurt is. Bij dit boek vond ik het niet erg, want ik wilde er toch niet dieper op ingaan. Maar normaal bij een echt spannend boek die ik heel leuk vind, vind ik het wel vervelend als er nog dingen onduidelijk zijn. Het boek begon me pas te boeien toen Iks Cluysman ontmoette. Taalgebruik: Het taalgebruik is over het algemeen niet moeilijk. Alleen dus de schuin gedrukte stukken bevatten moeilijk taalgebruik. Zins opbouw en de woord keuze van de schrijfster was moeilijk. Ik vind de verhouding tussen dialoo en de beschrijvingen wel normaal, er is me niks vreemds op gevallen. De tekst leverde niet veel problemen op door ingewikkelde beeldspraak of symbolische verwijzingen. Ik vind het taalgebruik zeker bij de personages passen, Cluysman praat met veel moeilijke woorden omdat hij zichzelf echt geweldig en slim vind. De rest van de personages praten wel normaal, maar daar zit er niet duidelijk verband tussen hoe ze zijn en hoe ze praten. Verdiepingsopdracht Ik had eigenlijk maar weinig verwachtingen, want dan is de kans op een grote teleurstelling kleiner. Ik had verwacht dat het wel een moeilijk boek was en daarom ook saai. Mijn verwachtingen zijn een beetje uitgekomen, zo geweldig vond ik het boek niet. Het verschil tussen fabel en sujet is klein, er zitten niet veel flashbacks in en het verhaal is over het algemeen chronologisch verteld. De functie tussen fabel en sujet was een verklaring voor waarom de personen zo reageerde en waren; wat er zich van te voren heeft afgespeeld. Het effect op mij is dat mij het duidelijk word waarom bv. Iks is gaan reizen in d’r eentje. De gebeurtenissen zijn niet-chronologisch, er zitten flashbacks in. Het verhaal is continu verteld, want er zitten geen tijdsprongen in. De belangrijkste Flashback is die in het begin van het boek, dat je te weten krijgt hoe het allemaal was gelopen toen ze nog samen waren (Iks, Daan en Alma). De functie van deze flashback is een vulling van de openplek dat je nog helemaal niet weet en begrijpt wat er aan de hand is. De verhouding tussen vertelde tijd en verteltijd is opvallend kleiner dan normaal. In de meeste boeken word er minstens een jaar beschreven. In dit boek word er maar een week beschreven. Het boek speelt zich af in de jaren 80 of 90, Cluysman had de oorlog meegemaakt en is in het boek een redelijk oude man. Iks ziet eruit als een manwijf. Ze heeft kort haar en zwervers kleren. Ze is trouw aan haar vrienden en ze wil duidelijk niet op het criminele circuit komen. Cluysman is een oude kluizenaar, hij is nogal egoïstisch. In het boek word er niet uitvoerig beschreven hoe hij eruit ziet. Iks heeft twee vrienden: Alma en Daan. Ze kennen elkaar van de middelbare school. Iks ontmoet in het boek Arnold Cluysman, omdat ze onderdak nodig heeft wordt ze zijn thuishulp. Ze zijn niet echt vrienden maar kunnen wel aardig met elkaar over weg en leren van elkaar. Iks heeft de hoofdrol. Cluysman is haar helper, door hem heeft Iks onderdak en voedsel. Daan is niet echt een helper, hij zit eigenlijk alleen maar dwars. Alma is ook een dwarszitster, Iks moet haar vinden, maar ze vertrek telkens en laat niks van zich horen. Iks heeft haar doen niet bereikt, ze heeft Alma niet gevonden. Iks en Cluysman zijn allebei karakters ze zijn voorspellend en een week is tekort tijd, voor een geestelijke verandering. Het wereldbeeld van Iks en Cluysman is nogal negatief, Cluysman vind het hopeloos en Iks is ontevreden over haar toekomst als ze haar school zou afmaken. Ik vind de personages wel herkenbaar, ik heb wel eens een zwerver gezien alleen kan ik me er niet mee identificeren, want ik zou de keuzes die zij maken zelf nooit maken. Het lezen van dit boek was niet echt een lastige klus, want het was maar een dun boekje. Het verhaal was over het algemeen simpel te volgen, maar ik vond het niet echt spannend. Ik vond de schuin gedrukte stukken moeilijk en verwarrend, ik zie het verband niet tussen de zinnen en ik weet bij god niet waar ze het over hadden. Er zaten ook vreemde franse begrippen in. Ik vond het uitwerken van de verdiepingsopdracht niet echt lastig, alleen had ik het idee dat er vaak naar iets werd gevraagd waar de uitgewerkte persoonlijke reactie al naar gevraagd had. Tijdens het werken aan deze opdracht voor mijn leesdossier had ik wel het gevoel dat ik de stof goed in me had. Alleen is het een tijd geleden dat ik de stof had bestudeerd, dus ik moest veel terug bladeren. De volgende keer probeer ik eerder aan de opdracht te beginnen, zodat alles 1dag vers in mijn hoofd zit. Dan hoef ik niet veel terug te bladeren.