Portretten en een oude droom door Kader Abdolah

Samenvatting

Dawoed is een journalist en op reis door Zuid-Afrika om lezingen te geven, samen met dichteressen die Zuid-Afrikaanse gedichten voordragen. Hij denkt veel aan zijn vroegere vrienden, die opgepakt waren in hun strijd tegen het bewind van Perzië. Twee van hen leven nog, dat zijn Froeg en Roemi, maar zij hebben een lange gevangenisstraf achter de rug, drie van de vijf vrienden zijn dood, ze zijn om het leven gebracht tijdens hun gevangenisstraf. Hij heeft het gevoel dat ze met hem meereizen. 's Nachts komen ze bij hem en vertelt hij zijn reisverhalen aan hen net zoals vroeger. Zo vertelt hij onder andere over de apartheid in Zuid-Afrika, deze is dan wel afgeschaft na de vrijlating van Nelson Mandele, maar de apartheid is nog sterk aanwezig. Het zijn nog steeds de zwarte mensen die de blanke mensen smeken om een baantje. 
Attar, één van Dawoeds vijf vrienden, beschrijft wat ze beleven en wat Dawoed vertelde. Op een nacht krijgen vier van hen een droom door de alcohol die ze hebben gedronken. Attar had gedroomd over de vrouw van de oude Kruidenier, Sorajja droomde over zwarte handen en witte tanden, Malek over vogels die stenen naar hem gooiden, waardoor hij een oude boerderij in vluchtte en Froeg droomde over vliegen op de rug van een kameel. Tijdens de reis verlaten eerst Sorajja haar vrienden, omdat zij een jongen vind over wie ze had gedroomd. Daarna verlaat ook Malek de andere drie, omdat ze onderweg een boerderij waren tegengekomen en 's nachts gaat hij hier stiekem heen. Froeg hoopt dat Malek nog terug zal komen, Attar weet dat Malek voorgoed verdwenen is. Omdat ze vonden waar ze over droomden, komen ze terug in het leven. Attar, die ook dood was, wil ook graag terug naar het leven, maar zijn droom was nog niet uitgekomen. Uiteindelijk lukt het hem toch om te blijven als Froeg en Roemi op een struisvogel wegvliegen naar hun eigen leven.

(bron: http://www.scholieren.com/boekverslag/66608)

Tijd en Structuur

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Zuid-Afrika, waar Dawoed een reis maakte. Ook Perzië, waar de reizigers vandaan kwamen. Er werd niet veel erover verteld, maar wel hoe het daar was. In de eerste alinea van de alinea (ook wel hoofdstuk, maar in het boek staat alinea) staat er een Perzisch reisverhaal over lang geleden. De tijd was in de tijd wanneer Mandela werd vrijgelaten, dus de apartheid, het verschil tussen blanken en zwarten, werd afgeschaft.

Personages

Dawoed: Hij is degene die een reis in Zuid-Afrika maakt. Of hij nou de hoofdpersoon is, weet ik niet. Hij maakt de reis, maar niet alleen zijn gevoelens worden geuit in het boek. Dawoed is een journalist, hij schrijft alles op wat hij meemaakt tijdens zijn reis. Je leest dat hij niet een egoïst is. Hij denkt steeds aan zijn 5 vrienden, waarvan 2 gevangen en 3 niet meer in leven zijn. 

Attar: Hij is degene die het boek schrijft. Hij is een van de dode van de 3 vrienden van Dawoed. Je kunt ook zeggen dat hij de hoofdpersoon is. Hij is dood, maar in het verhaal lijkt hij helemaal niet dood. Voorbeeld: ‘Ik wil wel eens zien hoe die Ellen eruit ziet.’ of deze zin: Ik zit in de keuken en mijn vrouw heeft me net een kopje koffie gezet.’ Door zulke zinnen raak je wel een beetje in de war.

Roemi: Een andere vriend van Dawoed. Hij werd niet geëxecuteerd, maar gewoon gevangen. 11 jaar lang was hij gevangen. Hij was een erg goeie jongen, volgt de regels van zijn geloof, hij drinkt bijv. geen alcohol.  Maar nadat hij uit het gevangenis kwam , is hij erg veranderd. Hij wist helemaal niks meer. Hij kreeg een dochter, alleen was ze doof, dat kwam hij vertellen bij het graf van Attar.

Froeg: Er wordt  niet veel over haar vertelt. Sterker nog, ik had alleen een paar keer haar naam gelezen en wist alleen dat zij een van de gevangenen was. Ze heeft 15 jaar gezeten.

Sorajja: Samen met Froeg de enige vrouwen uit het groep. Ze is vermoord, doordat ze een harde klap in haar buik kreeg. Ze viel op Dawoed.

Malek: Een goeie vriend van Attar, hij was niet een van de vrienden van Dawoed, maar van Attar. Hij werd ook vermoord in de gevangenis. Hij wilde vluchten, maar werd vermoord.

Dichters: Dawoed houdt van gedichten. Tijdens zijn reis kwam hij dichteressen tegen. Zoals Ellen en Sophia. Er werd niet veel over de dichteressen verteld, alleen dat een van de dichteressen, een man genaamd Chris heeft.

Perspectief

Het verhaal is in ik perspectief geschreven. Het verhaal werd geschreven door Attar. Dus het boek werd onder zijn ogen geschreven, maar ook onder dat van Dawoed. Wanneer Dawoed weer eens een verhaal verteld, is Dawoed de ik persoon.

Thema

Het verhaal gaat vaak over apartheid, het verschil tussen ‘zwarte’ en ‘witte’ mensen, zoals het in het boek wordt genoemd. Het speelt zich dan ook af, net wanneer de apartheid is afgeschaft. Dawoed voelt zichzelf daardoor ook een Sir, de ‘zwarten’ vragen vaak wat, bijv. of hij werk voor ze heeft of geld.

Mening

Ik vond in het begin het boek erg ingewikkeld. Helemaal toen ik het voor het eerst had gelezen. De 2^e keer begon ik het al beter te begrijpen. Ik vond het vreemd hoe het kon dat de vrienden van Dawoed dood waren, maar toch meereisden. Maar het blijkt dus dat de vrienden dromen en proberen toch de dingen die ze graag wilden doen, nu wel kunnen waarmaken, door te dromen. Dit stukje had van mij ook wel in het begin van het verhaal mogen komen, want dan snapte ik het ook eerder. Uiteindelijk vond ik het boek toch nog wel leuk. Alleen vond ik het jammer, dat het verhaal niet een  doel had, het ging gewoon om een reis.

Het gaat dus vooral over de apartheid, het verschil tussen ‘zwarte’ en ‘witte’ mensen. Dat neem ik dus als onderwerp, omdat dat ook het thema is. Ik heb natuurlijk over de apartheid nagedacht: is het wel nodig dat er verschillen worden gevonden, door het verschil van huidskleur bij mensen. Ik vind het niet kloppen: wat maakt het uit of iemand een neger of een blanke is? Het gaat er niet om hoe iemand er van buiten, maar van binnen er uit ziet. Het is natuurlijk ook een onderwerp wat je in het echt ook tegenkomt.

Ik vind het origineel hoe de schrijver er over schrijft. Hij schrijft niet blanke en neger, maar witte en zwarte. Je zag dat de schrijver het er ook niet mee eens was.

Maar ik ben niet over het onderwerp anders gaan denken, omdat ik zelf tegen ben van de ‘apartheid’, ik snap niet wat er zo verschillend is, alleen een ander huidskleur. Wat maakt het allemaal uit?

Ik vind zelf dat de gebeurtenis wanneer Dawoed met Chris praat, het belangrijkste. Daarin vertelt hij dat zijn 5 vrienden met ze meereizen, hij voelt het. Hij vindt het niet eerlijk wat hij heeft gedaan, omdat het hem wel is gelukt om te vluchten, maar zijn vrienden niet, terwijl zijn vrienden hem hadden gevolgd. Daarom heeft hij schuldgevoel.

De gedachten en gevoelens zijn belangrijker dan de gebeurtenissen. De gedachten van de personages, worden uiteindelijk gebeurtenissen. De gebeurtenissen zijn realistisch, het zijn ook gebeurtenissen, die de schrijver zelf heeft meegemaakt. Het is sowieso realistisch, omdat iedereen wel eens een reis maakt. Alleen zijn sommige stukjes wat minder, zoals de stukjes waarin de ‘dode’ vrienden lijken in leven te zijn. Er was niet genoeg spanning in het verhaal, maar het was wel boeiend.

De hoofdpersonen, Dawoed en Attar, zijn niet echt bepaald helden. Ik zou ook niet op ze willen lijken, want dat betekent dat ik of heel erge schuldgevoel heb of dat ik dood ben. Dat zou niet echt fijn zijn. Je kon je wel goed inleven in de personages. De gedachten en gevoelens van de personages werden goed beschreven. Zo wist je wat ze dachten en wilden doen en kon je je goed inleven. De karakters zijn ook goed beschreven, je wist uiteindelijk wat voor personen het waren.

Van Roemi, Attar en Dawoed, krijg veel over te weten. Van Froeg en Sorajja minder, maar ook veel minder. Over Roemi staat er veel, over Attar nog meer en over Dawoed het meest. Attar beschrijft zichzelf. Daardoor krijg je veel over hem te weten. Dawoed is degene die reist, dus over hem weet je natuurlijk ook veel.

De opbouw van het boek was niet ingewikkeld. In het begin van een alinea(hoofdstuk dus) staat er altijd een Perzische reisverhaal, maar in het begin wist ik niet wat het was. Zo’n stukje is soms lastig te begrijpen, doordat het soms lastige zinnen zijn om te begrijpen. Het zijn zinnen waarvan je kunt leren.

In bijna elke hoofdstuk staat er een  gedicht in het Afrikaans. Dat is nogal moeilijk om te begrijpen. Maar het zijn wel wijze teksten. De gedichten zijn of geschreven door Dawoed, of door de dichteressen.

In het begin, de eerste bladzijdes, stelt de hoofdpersoon zich voor. Hij vertelt wat over het verhaal en het begint. In het begin snapte ik dus niet wat er nou werd bedoelt met dat de dode vrienden opeens weer leefden. Uiteindelijk na meer dan 100 bladzijdes begreep ik het. Het mocht wel wat eerder.

Ik vond het verhaal niet echt spannend. Er was niet echt iets wat je nou echt wilde weten, alleen hoe het kon dat doden opeens konden leven. Maar het was wel boeiend. Het reisverhaal was wel leuk en het boek was eigenlijk best leerzaam.  Ik vond niet echt dat er veel spanning was.

Er is meestal maar 1 verhaallijn, dat gaat dan dus over de reis van Dawoed. Af en toe gaat het dan over een van de 5 vrienden, maar meestal over Dawoed.

Wanneer Dawoed zelf iets over zijn reis vertelt, dan is het dus een flashback, want hij gaat terug.

Het is een gesloten eind, je weet alles. Het eindigt met Attar.

Aangezien het een ik perspectief is, is het boek geschreven in de ogen van Attar, 1 persoon dus. Maar wanneer Dawoed een reisverhaal vertelt, is de ‘ik’ iemand anders.

Ik vond het boek niet lastig te lezen. Het waren makkelijke woorden en zinnen. Je kon het goed begrijpen. Er kwamen zelfs stukjes voor waarin er Engels werd gepraat. Zelfs dat was makkelijk te begrijpen. Alleen de gedichten in het Afrikaans, die waren erg lastig, omdat het woorden waren  die een andere spelling hadden, dan dat we hier hebben.

Er waren eigenlijk evenveel dialogen als beschrijvingen. Ze kwamen allebei wel vaak voor.

Het taalgebruik past bij de personages. In het verhaal krijg je zelfs te horen dat het past.

Er was niet veel beeldspraak.

De schrijver, Kader Abdolah, is net als Dawoed, gevlucht naar Nederland. Abdolah kwam hier in een asielzoekerscentrum en begon te schrijven. In het Nederlands. Uiteindelijk maakt hij een reis door Zuid-Afrika, net als Dawoed dat ook deed.