1. Zakelijke gegevens:
Titel: Pastorale 1943
Auteur: S. Vestdijk
Uitgever: Nijgh & van Ditmar
Eerste druk: 1948
Gelezen druk: 1995 (22e)
Plaats van uitgave: Amsterdam
2. Een Samenvatting van het verhaal:
Schults is leraar Duits, verder is hij ook werkzaam voor het Verzet. Hij en anderen verstrekken o.a. de Engelsen van informatie. Op de boerderij "De Hoenderik" zitten een aantal mensen ondergedoken. Een van hen (Jan in 't Vedlt) heeft een relatie met de dochter van de boer (Marie Bovenkamp). Marie raakt echter zwanger van Kees Poerstamper (een NSB-er) en moet daarom met hem trouwen. Op een gegeven moment worden de onderduikers verraden en gepakt door de Duitsers. Schults verdenkt Poerstamper ervan de onderduikers te hebben verraden. Met een aantal anderen besluiten ze hem te vermoorden. Later wordt Schults door de Duitsers gevangen genomen. Hij zit een aantal weken in de cel, dan zorgt zijn broer August, die bij de SS zit, ervoor dat hij vrij komt.
3. Perspectief
Wat voor een verteller is er?
Een alwetende verteller.
Door wiens ogen zie je het verhaal?
Citaat 1: ‘’Zeker de helft van de onderduikers had de envelop gezien, Geert en Jans ook’’ (blz. 117).
Citaat 2: ‘’De sfeer en bedoening van een maskerade brachten een zekere ontspanning, zo zelfs dat de Mooy, de zure garagehouder, de zaak niet helemaal au sérieux scheen te nemen en onvindbaar was, toen men hem de hand wilde drukken en bedanken voor de moeite en risico’’,(blz. 251).
Citaat 3: ‘’In de zesde week van Schults’ gevangenistijd werd men bij hem thuis verblijd met een vierde man’’ (blz. 344).
Je ziet het verhaal door de ogen van een alwetende verteller die geen rol in het verhaal speelt. Toch wordt het soms ook nog verteld door de ogen van Schults’. Daardoor begon ik toch nog eerst te twijfelen, maar toen ik veel citaten las waaronder de bovenstaande drie werd ik overtuigd dat het een alwetende verteller is.
Wat is het effect van dit perspectief?
Doordat dit verhaal in een alwetend perspectief is geschreven, krijg je van alle kanten informatie. Dit zorgt ervoor dat je jezelf een goed beeld kan vormen van wat er allemaal in die tijd is gebeurd. Je krijgt bijvoorbeeld dingen te zien die Schults’ vindt en wat Poerstamper doet en denkt. Natuurlijk wordt er wel iets negatiever over de Duitsers geschreven, maar dat zou je met geen ’ vindt en wat Poerstamper doet en denkt. Natuurlijk wordt er wel iets negatiever over de Duitsers geschreven, maar dat zou je met geen één perspectief weg kunnen halen. Dat ligt namelijk bij de schrijver. Als het verhaal bijvoorbeeld door Poerstamper zou worden verteld, dan zou het verhaal waarschijnlijk heel positief over de Duitsers zijn. En bij Schults’ precies het omgekeerde!
De schrijver van dit boek S. Vestdijk heeft er (volgens mij) dus goed aan gedaan om dit verhaal in een alwetend perspectief te schrijven.
REACTIES
1 seconde geleden