Titel: Oorlogswinter.

Auteur: Jan Terlouw.



1. Over de schrijver.

Leven

Jan Terlouw werd op 15 november 1931 in Kamperveen geboren (provincie Overijssel).

Zijn vader was dominee. Na de mdde1bare school studeerde hij wiskunde en natuurkunde.


Werk

Jan Terlouw heeft na zijn studietijd als natuurkundige voor verschillende instellingen gewerkt, zowel in Nederland als in het buitenland.

In 1966 kwam hij in de politiek terecht. Hij werd lid van de politieke partij D’66.Voor deze partij zat hij in de Tweede Kamer. Later werd hij leider van deze partij.

Jan Terlouw is korte tijd minister van economische zaken geweest. In 1990 werd hij commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland. De verhalen die hij zijn vier kinderen vertelde zijn aanleiding geweest voor zijn schrijverschap. Van voorlezen hield hij helemaal niet, hij verzon liever zelf verhalen. Zijn vrouw moedigde hem aan om die verhalen op te schrijven. Daaruit ontstond het boek De avonturen van oom Willibrord. De uitgever met wie hij volgens in contact kwam, raadde hem eerst aan om grotere geschiedenis te gaan schrijven. Dit werd het boek Pjotr. Hierin verwerkte Terlouw zijn ervaringen van een reis door Rusland. Kort na deze boeken schreef hij Koning van Katoren. Daarvoor kreeg hij in 1972 de Gouden Griffel. Vanaf dat moment werd Terlouw een veelgelezen

jeugdboekenschrijver.


Boodschap / bedoeling

Jan Terlouw probeert in zijn boeken te laten zien dat er mensen zijn die hun macht verkeerd gebruiken. Zij proberen anderen te onderdrukken.

In een aantal boeken komen niet-bestaande landen voor: daarin speelt zich het spel van macht en onderdrukking af. Terlouw toont aan dat ertussen gebeurtenissen in fantasielanden en onze wereld overeenkomsten bestaan.

Ook in de maatschappij zie je wel die dingen gebeuren die niet het belang van iedereen zijn.

In Oorlogswinter wil hij laten zien dat de oorlog niet iets spannends of heldhaftigs is. Het is een onmenselijke situatie waarin ondergang en vernietiging van al het goede dreigen. Terlouw wil dat jongeren de maatschappij doorzien: hoe zit onze samenleving in elkaar, wie nemen de beslissingen en hoe kun je daar invloed op uitoefenen?

Dat heeft natuurlijk te maken dat hij een hele tijd in de politiek heeft gezeten. Je kunt in zijn boeken niet kant-en-klare antwoorden vinden. Alle kanten van problemen worden bekeken. Dit doet Terlouw bewust. Hij hoopt zo tot nadenken te stemmen en tot discussie uit tot nodigen.


Andere boeken

Oosterschelde windkracht 10 beschrijft de watersnoodramp van 1953 en de latere discussie over de afsluiting van de Oosterschelde.

De kunstrijder vertelt over een vreemde inbraak, waarbij twee gehandicapte jongens betrokken raken.

De uitdaging is een bundel met vrolijke, maar ook droevige en vreemde verhalen.


2. Samenvatting.


Het verhaal speelt zich af in de laatste Oorlogswinter; in het dorp De Vlank, vlakbij Zwolle, woont de bijna zestienjarige Michiel van Beusekom. Zijn vader is burgermeester.

Op een middag geeft de buurjongen Dirk Knopper een brief aan Michiel. Dirk zit in het verzet. Hij vertelt dat hij die avond met zijn vrienden het distributiekantoor in de buurt gaan overvallen. Michiel krijgt een brief voor het geval als het mis gaat. Dan moet hij hem aan Bertus van Gelder geven. De overval mislukt. Dirk wordt opgepakt. Michiel probeert de volgende dag de brief af te geven. Door allerlei tegenslagen mislukt dit.

De dag daarop hoort Michiel dat Bertus ondertussen door de Duitsers is opgepakt. Na lang aarzelen opent hij dan de brief. Tot verbazing leest hij dat Dirk een Engelse piloot in het bos verborgen houdt. Het is nu de taak van Michiel om hem te gaan verzorgen.

Kort erna vinden de Duitsers het lichaam van een Duitse soldaat. Ze willen dat de dader zich meldt en men neemt tien mannen van het dorp in gijzeling mee. Daaronder bevindt zich ook Michiels vader.

Er meldt zich niemand en de volgende ochtend schieten de Duitsers vier gijzelaars dood. De volgende de dag zullen de anderen volgen. Opnieuw geeft niemand zich aan. Dan besluiten ze nog één gijzelaar dood te schieten. Het wordt Michiels vader. De rest laten ze vrij.

Nu raakt Michiel nog meer bij het verzet betrokken. Hij helpt onder andere joodse mensen de IJssel over te vluchten. Later worden echter de hulpverleners gegrepen. Vreemd genoeg wordt Michiel niet opgepakt. Ondertussen lukt het Dirk te ontsnappen. Hij duikt onder bij de piloot in het bos. Deze is flink opgeknapt en wil proberen bevrijd gebied te bereiken. Michiel schakelt oom Ben in, een huisvriend die al heel lang in het verzet zit. Door een toevallige gebeurtenis komt Michiel erachter dat oom Ben niet te vertrouwen is. Hij kan het nog net op tijd voorkomen dat alles verkeerd loopt.


3. Het gesprek.


Titel

De titel spreekt voor zichzelf. Het verhaal speelt zich in de laatste Oorlogswinter af.

Verhaallijn

Michiel moet nu voortaan de Engelse piloot helpen. Michiel deed wat hij kon.

Om te beginnen snaaide hij uit zijn vaders boekenkast een aantal Engelse boeken. Hij bracht meer oude dekens mee en zag kans een klapstoeltje mee te brengen.

Jack had een wond op zijn schouder, maar het verband was vuil, zodat Erica er bij te pas moest komen. En ze vernieuwt het verband iedere week.


Schafter werd voor een verrader gehouden. Maar het blijkt dat hij Joden onderdak heeft gegeven. Hij merkte op een gegeven ogenblik, dat de Duitsers hem begonnen te verdenken. Uit veiligheidoverwegingen is hij zich toen als vriend van hen voor gaan doen.


Ontwikkeling hoofdpersoon.

Er is één hoofdpersoon: Michiel. Het is een stille, behulpzame jongen. Van nature is hij geen prater. Over zijn gevoelens praat hij al helemaal moeilijk. Deze eigenschappen komen goed van pas in de situatie waarin hij verzeild raakt. In het verzet moest je zo min mogelijk praten over de dingen waar je mee bezig was.

De verantwoordelijkheid die op zij schouders rust, is zwaar. Vooral als hij merkt dat sommige dingen misgaan, heeft hij de behoefte met anderen te overleggen. Omdat het zo gevaarlijk is, doet hij dit zo min mogelijk. Achteraf blijkt zijn zwijgzaamheid heel verstandig geweest te zijn. Zo zou oom Ben nog veel meer hebben kunnen verraden als hij nu al doet. Michiel verandert vooral door de dood van zijn vader. Hij wordt harder en zijn twijfels verminderen. De Duitsers moeten gedwarsboomd worden. Hij verandert in korte tijd in een haast volwassen man. Nog meer dan daarvoor neemt hij beslissingen alleen.

Zelfs zijn moeder vertelt hij niets. Dat betekent niet dat zijn twijfel en onzekerheid helemaal verdwijnen. Ook na zijn vaders dood vraagt hij zich af of hij het verzet goed heeft aanpakt.


Andere personen.

Er spelen nogal wat personen een belangrijke rol in het verhaal.

Dirk Knopper voert overval uit. Hij doet veel werk in het verzet.

De piloot Jack heeft heel wat doorzettingsvermogen nodig om het vol te

houden in zijn schuilplaats.

Ondanks zijn moeilijke situatie probeert hij met zijn familie in contact te komen.

Toen Jack landde werd hij bijna gedood.

Oom Ben lijkt een rustige, vriendelijke man. Bij Michiel thuis vertrouwen ze hem volkomen. Michiel zelf heeft dus geen enkele reden voor achterdocht.

De moeder van Michiel ziet in het begin vooral de ellende van de oorlog.

Later gaat ze zich meer actief tegen de Duitsers verzetten. Michiel is nog vrij jong; toch laat moeder hem helemaal zijn eigen gang gaan.

De vader van Michiel wijst zijn kinderen ook op de ellendige kant van de

oorlog.

Schafter wordt gezien als NSB’er. Veel wijst daar ook op.


Mening

Dit boek vind ik erg leuk, omdat het vol spanning zit. En vooral omdat het over de Tweede Wereldoorlog gaat.