Samenvatting: Michiel is een jongen van 15. Het is winter en de Tweede Wereldoorlog is aan de gang. Hij moet voor zijn moeder melk gaan halen. Het is al erg laat en 's avonds moet hij voor acht uur binnen zijn. Het is dan pikkedonker omdat er verduistering is, dat betekent dat er geen licht uit de huizen mag komen en dat er op straat ook geen licht mag branden. Dat is omdat anders de vliegtuigen die bommen willen gooien precies kunnen zien waar een dorp is. Als Michiel bij zijn huis komt zijn er allemaal mensen binnen, die zijn er elke avond omdat het trekkers zijn, die rond trekken op zoek naar eten. De volgende morgen komt Michiel Dirk (de buurjongen) tegen. Dirk vertelt hem dat hij een distributiekantoor gaat overvallen en of Michiel een brief aan Bertus Hardhorend wil geven als er iets mis zou gaan. Michiel verstopt die brief goed (onder een losse plank een kippen leghokje). Dan komt oom Ben (een goede vriend van Michiels ouders) en hij gaat met Michiel ergens aardappels halen. 's Avonds is er een huiszoeking bij Knopper (de vader van Dirk). Michiel hoort dat gebeuren en weet dat er iets mis is. Daarna gaat de vader van Michiel bij Knopper langs. Dan gaat Michiel naar zijn kamer en ziet dat oom Ben daar zit. Die zegt dat hij op zoek was naar een Engels woordenboek. Michiels vader komt dan terug en verteld dat Dirk is gepakt. Michiel moest de volgende dag de brief brengen, maar er gingen heel veel dingen mis. Maar de volgende dag lukte het wel. Dan krijgt hij te horen dat Bertus ook gevangen is genomen. Dan de vrouw van Bertus dat ze via via te horen heeft gekregen dat Schafter (een gluiperd uit de buurt) de overvalwagen weg heeft gewezen. Michiel gaat weg en besluit om de brief zelf te lezen. In de brief staat dat Dirk een Engelse piloot heeft gered en dat hij die ergens in een hol in het Dagdaler Bos zit. Hij koopt bij een boerin en gaat naar de plek die beschreven staat op in de brief. Daar hoort hij opeens een stem iets zeggen. Hij kijkt en daar is de piloot. Michiel vertelde het hele verhaal en ging daarna weg. Michiel gaat daarna steeds om de dag naar Jack. Hij raakte wel zijn spaargeld kwijt maar dat maakte niet veel uit, omdat hij steeds karweitjes deed. Michiel gaat uiteindelijk een boeken aan Jack geven die hij kan lezen en een boek met een Nederlandse versie en een Engelse, zodat Jack Nederlands kon leren. Later haalt Michiel zijn zus erbij om de wonden die Jack heeft te laten verzorgen (zijn zus had een stuk van zo'n opleiding gehad). Dat gaat allemaal goed, alleen ze weet niet dat het een Engelse piloot is. Erica gaat stiekem nog een keer langs bij Jack. Jack had een brief naar zijn moeder geschreven en oom Ben had 'm in Engeland kunnen krijgen. Nu was er zelfs een brief terug gekomen. Het is een novembermorgen en er raasde een overvalwagen door de Vlank. Een patrouille heeft het lijk van een Duitse soldaat gevonden. De overval wagen haalde 10 mensen uit het dorp, ook Michiels vader (de burgemeester). Ze zouden opgehangen worden als de dader zich niet die dag zou melden. Michiel gaat 's avonds een briefje schrijven naar kazernecommandant. Die geeft hij aan mevrouw Knopper want die hebben soldaten ingekwartierd. De volgende morgen zijn 4 van de 10 mannen doodgeschoten, maar Michiels vader niet. De volgende morgen mogen er 5 naar huis maar Michiels vader wordt doodgeschoten. Een week na de begrafenis van zijn vader is Erica aan het kussen met Jack. Het was zondag en er kwam een groep mensen langs die waren opgepikt in Rotterdam om te gaan werken in gevangenschap. 's Nachts hoort Michiel beneden stemmen en dat blijken dan 2 mensen die bij de kazerne zijn ontsnapt. Michiels moeder raadt dan dat het joden zijn en die moeten ergens onderduiken. Ze gaan naar een familie De Groot in Overijssel. Meneer Kleerkoper (zo heten die joden) verteld over de geschiedenis van zijn familie. Michiel wil ze dan over de IJssel smokkelen. Michiel wil de barones die aan de IJssel woont gaan vragen of hij met de pont 2 boerinnen tussen 3 en half 4 over de IJssel kan krijgen (hij had gehoord dat de soldaten die bij de pont iedereen controleerden bij haar in huis waren gezet elke dag om drie uur een theepauze hadden en dan moesten zee allemaal te gelijk komen, dus dan was de pont niet bewaakt). De barones vindt het goed en Michiel mag zelf haar paard en wagen lenen. Hij brengt de 2 joden over het de IJssel zonder dat er iets mis gaat en rijden ze nog een stuk verder door. Als Michiel gewoon weer thuis komt oom Ben en hij hoort van de dood van Michiels vader en Michiel verteld om oom Ben wat op te vrolijken hoe hij die joden heeft geholpen (oom Ben zit ook in het verzet). De veerman van Dijk wordt de volgende dag gevangen genomen en de barones krijgt huisarrest. De barones willen ze daarna ook nog gevangen nemen maar daar stemt ze niet mee in. Ze schieten uiteindelijk met granaten haar huis kapot en dan is ze dood. Het broertje van Michiel klimt op een dag via Michiels kamer op het dak. Er komen allemaal mensen kijken en uiteindelijk gaat een Duitse soldaat het dak op om hem te helpen. Op een woensdagmiddag gaat Michiel naar Jack toe. Als hij daar komt ziet hij dat Dirk er is. Dirk vertelt dat hij ontsnapt is. De volgende dag gaat hij weer naar het bos en verteld dat hij een probleem heeft, hij heeft niet genoeg geld meer heeft. Dirk zijn moeder moet ook maar ingelicht worden, vindt Dirk en dan kan Michiel ook vragen of zijn elke week een pakket met eten aan Michiel wel geven. Dan verteld Dirk de hele geschiedenis en over hoe hij ontsnapt is. Michiel gaat daarna naar de moeder van Dirk om te vertellen dat hij ontsnapt is en over het pakket eten. De volgende dag vertelt Michiel aan Dirk hoe het de laatste tijd met hem gegaan is. Michiel vertelt weer over zijn vader en komt er achter dat Dirk die Duitser heeft vermoord om Jack te redden, die Duitser wou Jack doodschieten toen hij uit zijn vliegtuig gesprongen was. Een tijd later wil Michiel Schafter een briefje schijven waarop staat dat de Duitsers moeten weten dat er wapens in het huisje van het Groene Kruis liggen, om te kijken of alles wat verraden is of dat door Schafter gedaan is. Oom Ben komt een week later langs om te vragen of zijn plan gelukt is, maar dat is niet het geval. 15 dagen nadat Michiel het briefje bij Schafter in de bus heeft gedaan wordt het huisje van het Groene Kruis doorzocht. Michiel denkt dat hij beet heeft maar een tijdje later belt Schafter aan om te zeggen dat hij helemaal niets gezegd heeft tegen de Duitsers. Jack wil graag weg uit het hol en Michiel gaat vragen aan oom Ben of hij Jack kan proberen het land uit te krijgen. Oom Ben wil hem wel helpen en gaat dingen voor Jack regelen en die zou maandag weg kunnen gaan. Die maandag gingen oom Ben en Erica naar Jack. Michiel zit op een houthakblok en leunt tegen de schuur aan, hij hoort opeens harde stemmen duidelijke stemmen in zijn oor. Het blijken de stemmen van zijn moeder en Jochem te zijn, die in de schuur aan het praten zijn. Dan springt hij op zijn fiets en racet naar het Dagdaler Bos. Daar aangekomen lopen oom Ben en Jack door het bos, Michiel vraagt Jack om zijn pistool en richt dat op oom Ben. Hij zegt tegen Jack dat oom Ben de verrader is en ze gaan terug naar het hol waar Dirk zit. Daar onderzoeken ze oom Ben zijn kleren en vinden een brief waarop staat dat hij Jack moet afleveren bij de kazerne. Dan binden ze hem vast en gaan beslissen wat ze moeten doen. Als ze er uit zijn gekomen besluiten ze dat ze hem aan meneer Postma geven. Michiel gaat met een briefje naar meneer Postma en die stemt ermee in. De volgende dag gaat Michiel met Ben van Hierden richting de uitgang van het bos waar meneer Postma op hun wacht. Oom Ben probeert meteen Michiel over te halen om hem vrij te laten en loop weg. Michiel heeft het pistool van Jack bij zich en schiet wat in het wilde weg. Dan moet oom Ben wel terug komen hij loopt verder gewoon met Michiel mee. Dan komen ze meneer Postma tegen en die heeft ook een pistool. Hij doet hem in zijn jaszak maar hij blijft 'm op oom Ben gericht houden. Ze lopen verder over straat en zien munitie wagens staan. Dan komt er een vliegtuig aan en ze moeten in éénmansgaten gaan zitten. Het vliegtuig vliegt door maar komt terug, schiet en raakt één van de munitiewagens en die ontploft. Daarna ontploft er nog een tweede. Ben van Hierden had zijn kans gegrepen om te ontsnappen toen het vliegtuig terugkwam en was nu geheel van de aardbodem weggevaagd. 5 Engelse tanks komen het dorp in. Het zijn de bevrijders! Het was voorbij. Meisjes die hadden ingelaten met Duitse soldaten daar werd het hoofd van kaal geschoren. Mannen werden op het stuur van een motorfietsen gezet en moet hun handen omhoog, door het dorp gereden. Schafter moest ook op een motorfiets gaan staan alleen bij hem thuis worden 3 joden gevonden. Michiel gaat naar hem toe en bied zijn verontschuldigingen aan. Iets over de schrijver Jan Terlouw werd op 15 november 1931 geboren in Kamperveen, een dorpje in Overijssel. Zijn vader was dominee. Het gezin verhuisde vaak. Zo woonde hij in Veluwse dorpen Garneren, Wezep en Otterlo. In Wezep maakte hij de laatste oorlogsjaren mee. Verschillende van zijn ervaringen van toen zijn terug te vinden in het boek Oorlogswinter. Net als veel andere verhalen van Jan Terlouw gaat ook dit boek over volwassen worden in moeilijke omstandigheden. In 1948 ging Jan Terlouw wiskunde en natuurkunde studeren. Daarna deed 13 jaar lang natuurkundig onderzoek in Nederland, de Verenigde Staten en Zweden. Hij promoveerde (en mag nu dus “dr” voor zijn naam zetten) op een onderzoek naar een vreedzaam gebruik van de energie van de atoombom. Jan Terlouw trouwde met Alexandra van Hulst, die ook verhalen schrijft. Ze kregen drie dochters en een zoon. Omdat hij altijd van die prachtige verhalen aan zijn kinderen vertelde, moedigde zijn vrouw hem aan die verhalen op te schrijven en uit te geven. In 1966 stopte Jan Terlouw met natuurkundig onderzoek, omdat hij gekozen werd als lid van de Tweede Kamer voor D’66. Hij had vooral belangstelling voor het milieu en de economie. Over dit soort politieke onderwerpen schrijft hij ook in de boeken Koning van Katoren en Oosterschelde Windkracht 10. Eigenlijk vind je in al zijn boeken terug wat hem als mens bezighoudt: behalve het milieu is dat ook bijvoorbeeld het hebben van een handicap en tegenstellingen tussen arm en rijk. Jan Terlouw is een tijdlang minister van Economische Zaken geweest en daarna heeft hij zich in Parijs bezig gehouden met het transport in Europa. In 1991 werd hij benoemd tot Commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland. Jan Terlouw is een van de meestgelezen kinderboekenschrijvers van Nederland. Zijn boeken zijn in meer dan 12 landen vertaald. Hij kreeg de Oostenrijkse Staatsprijs voor Jeugdliteratuur. Voor de Koning van Katoren en Oorlogswinter kreeg Jan Terlouw een Gouden Griffel. Voor De Kunstrijder kreeg hij de prijs van de Nederlandse Kinderjury. De boeken van Jan Terlouw lezen heel makkelijk; hij gebruikt geen moeilijke taal en er staan veel dialogen in, meestal discussies waarin de hoofdpersonen hun ideeën over wat er gebeurt uitspreken. Jan Terlouw is erg betrokken bij kinderboeken; daarom is hij ook voorzitter van de Stichting Lezen. De eerste boeken die Jan Terlouw schreef zijn: Oom Willibrord, over een oersterke oom met sterke verhalen, en Pjotr, over een jongen die dwars door Siberië trekt op zoek naar zijn vader. Echt populair werd hij door Koning van Katoren, waarin een jongen tegen moderne draken vecht, en – zijn meest verkochte boek – Oorlogswinter, over een jongen die in de hongerwinter 1944/45 betrokken raakt bij het verzet. Het boek werd voor de televisie verfilmd. In De Kloof brengt een jongen aan het licht dat de kloof tussen arm en rijk in zijn land bewust in stand wordt gehouden. In Een gevangenis met een open deur dringen drie jongeren binnen in een dubieuze sekte in Amsterdam. Drie gehandicapte jongeren lossen een mysterieuze kunstroof op in De Kunstrijder. De uitdaging is een bundel van vrolijke, soms bizarre verhalen. Zijn nieuwste boek heet Eigen rechter.
Karakterbeschrijving: Michiel van Beusekom (11 jaar op 10 mei 1940, en in het boek bijna 16) Hij is de hoofdpersoon. En heeft hoe dan ook wel een verband met de rest van de belangrijke figuren. Hij twijfelt aan het begin erg aan zijn doen en laten ,maar later veranderd dat wel een beetje en neemt sneller beslissingen. Hij weet dat het leven van Jack, Erica, Dirk en zichzelf in zijn handen liggen. Meneer van Beusekom
Is de burgemeester van het dorp “de Vlank” Hij wordt al snel vermoord door de Duitsers, dus kom je niet echt veel over hem te weten. Mevrouw van Beusekom
De vrouw van de burgemeester. Ze is erg zorgzaam maar weet ook wanneer ze niet moet door vragen. De voelt aan of mensen de behoefte hebben om te praten. Een echte moeder. Erica van Beusekom
Ze is de oudere zus van Michiel en heeft een zustersopleiding en helpt graag met het verzorgen van Jack. Zij en Jack hebben ook iets. Oom Ben
Een goede vriend van de familie Beusekom. Hij zegt tegen Michiel dat hij in het verzet zit, maar hij is Pro-Duits dat maakt Michiel erg van streek. Dirk Knopper
Hij zit in het verzet en is erg belangrijk in het verhaal; zonder hem had Michiel Jack nooit gekend en was Oom Ben nooit gestraft geworden. Jack
Hij is een Engelse piloot en spreekt op het begin geen woord Nederlands, maar later spreekt hij een aardig woordje Nederlands. Schafter
Hij is een eng mannetje, bijna iedereen denkt dan hij Pro-Duits is. Maar in werkelijkheid heeft hij een erg goed hart. Hij heeft zelfs 3 joden in huis Plaats: Het speelt zich af in de 2de wereldoorlog / in het huis van de familie Beusekom en in het dorp maar vooral in de schuilkelder in het bos. Titelverklaring: Het verhaal speelt zich af in de winter van ´44 - ´45, waarin veel mensen van honger omkwamen. Daarom wordt deze winter ook wel de hongerwinter genoemd. Het boek heet Oorlogswinter omdat het zich in die winter van de oorlog afspeelt.
Eigen mening + uitleg: Ik vond het een erg leuk boek en vooral heel erg spannend want het gaat ook over een stukje geschiedenis waar ik nog niet al te veel vanaf wist en Jan Terlouw vind ik een hele goede schrijver.