Ontaarde moeders door Renate Dorrestein

Beschrijvingsopdracht Titel: Ontaarde moeders Auteur: Renate Dorrestein Uitgeverij: Contact 1e druk 1992 3e druk september 1992 Motivatie boekkeuze: Ik heb eigenlijk niet echt een reden voor de keuze van dit boek. Ik had eigenlijk gekozen voor het boek "vriendschap"van Connie Palmen. Doordat ik dit boek na een aantal pagina's al heb weggelegd moest ik wel een ander boek kiezen. In de schoolbibliotheek hadden ze jammer genoeg niet meer het boek staan dat ik wilde lezen dus toen heb ik voor  Ontaarde moeders gekozen.
Samenvatting Het verhaal begint met een 'ik'. De 'ik' raakt in een coctailbar in gesprek met een onbekende Duitser. Hij is zeer geïnteresseerd in haar en wil van alles over haar weten. Ze was de tweede dochter in het gezin. Moeder had na de geboorte van de eerste achttien jaar moeten wachtten op haar tweede kindje. Maar opeens kwam de man te dicht bij. Ze vluchtte de bar uit. Zo stelde ze zich altijd op. Ze was nu eenmaal erg gesteld op haar leven en daar moest niemand aankomen. Zo had ze zich ook opgesteld tegenover Zwier,haar ex. Kinderen krijgen was dan ook niets voor haar. Ze was dan ook compleet van de kaart toen bleek dat ze zwanger was. De volgende ochtend kwam ze de man opnieuw tegen..Ditmaal kwam het gesprek terecht bij de jeugd van de 'ik'. Haar jeugd was altijd overschaduwt geweest door 'een geheim' in huis. Dit geheim had haar op de een of andere manier een redelijk ongelukkige jeugd bezorgd. Inmiddels heeft de 'ik' haar man en dochter verlaten. Daarover voelt ze zich alles behalve schuldig, want vaders zijn heel geschikt als verzorgend ouder. Zij had haar leven nauwelijks door dat ze een vader had en op een dag was hij zomaar verdronken in het kanaal waar hij op weg naar huis langsfietste. Ze was slechts acht toe n haar vader overleed. Zwier en Maryemma stonden op het punt om vanuit Afrika terug te vliegen naar Nederland. Zwier had daar een nieuw project aangenomen. Ze logeren tijdelijk bij de zus van zijn ex vrouw, Meyken. Meyken die ruim 250 kilo weegt, voelt zich al jaren onderdrukt door haar moeder. Ze is na een voorgeval in het buitenland nooit meer naar buiten gegaan. Ze leeft al zo'n 37 jaar binnen de vier muren van haar huis. Ze is dan ook eigenlijk helemaal niet blij met het bezoek van Zwier, want dit zorgt weer voor de nodige discussies met haar moeder. Terwijl Maryemma kennis gaat maken op school bestudeert zijn minderwaardige project, de kloosterput van Sibculo. Doordat Maryemma har knie heeft bezeerd bij het spelen laat haar vader Gert de wond behandelen. Gert is immers drogist en heeft er vast wel verstand van. Gert wil de wond verbinden en dat doet Maryemma realiseren dat ze niet in bad kan 's avonds. Vervolgens zet ze het op een gillen. Zwier trekt hieruit de verkeerde conclusie en slaat Gert in elkaar. Terwijl dit gebeurt sleept Meyken zichzelf naar boven om alle verzamelde papieren over het leven van Bonnie te bekijken. De brieven die ze heeft zijn allen aan haar moeder gericht. Haar zus dacht liever niet aan haar. Ze noemde haar zelfs het negatieve voorbeeld. Weer beneden gekomen begint ze aan de rookworst die ze voor 's avonds had klaar gemaakt. Ze denkt aan haar vader nooit had hij het voor haar opgenomen. Haar moeder was degene die haar ongelukkig maakte. Zij had haar gedwongen om met die sul, Gert, te trouwen. Hij wilde haar nog hebben, dus moest ze hem maar accepteren. Zwier en Maryemma brengen de nacht noodgedwongen in een pension door. Meyken is erg ongerust geworden, doordat haar gasten niets van zich hebben laten horen. Ze blijft de gehele nacht bij de telefoon zitten. Plots belt er iemand. Het is echter een hijger die er voor zorgt dat ze terug denkt aan de verkrachting van jaren geleden. De volgende dag gaan Zwier en Maryemma naar Ommen om inkopen te doen. Zwier probeert Meyken te bellen, maar deze heeft na het telefoontje van de hijger de telefoon niet goed terug gelegd. In Ommen raakt Maryemma haar vader kwijt.Even is ze bang dat haar vader haar niet meer wil. Dat ze een kind is die haar ouders afstoot. Gelukkig vindt ze haar vader terug in een boekwinkel waar hij staat te flirten met een van de verkoopsters. Ondertussen zijn Gert en Meyken door een vriendin op de hoogte gebracht van het vertrek van Zwier naar ommen. Minnie, de vriendin, vertrekt eerder dan anders en Meyken denkt aan die periode dat ze met haar moeder naar Duitsland ging. Meyken was zwanger maar om de eer van de familie te redden, beviel ze in Duitsland en verplichtte haar moeder haar het kindje aan haar af te staan. Bonnie was haar dochter. Dan komt er een brief van Bonnie waarin staat dat ze met de kerstdagen in Sibculo zal zijn. Zwier heeft het pension verruild voor een vakantiehuisje. Samen met Maryemma fietst hij daarheen. Dan realiseert Zwier zich dat ze wel kleding, maar geen voedsel hebben gekocht. Terwijl Zwier de etenswaren gaat kopen maakt Maryemma zich op. Als Zwier ziet wat ze gedaan heeft wordt hij kwaad. Dit heeft tot gevolg dat ze hem niet binnen wil laten. Als ze uiteindelijk toch de deur van slot doet, is Zwier zo kwaad dat hij haar een klap in het gezicht verkoopt. Die nacht loopt Meyken naar de kamer waar de logés hadden moeten slapen. Ze beseft dat Bonnie naar Sibculo komt. Toch is ze die nacht bang, bang voor de hijger. Ze is bang voor datgene wat haar op achttien jarige leeftijd in het bos van Sibculo is overkomen. Zodra Gert is opgestaan voelt ze zich weer veilig en gaat ze verder met eten. Ze mest zich vet net zolang totdat ze de omvang heeft die ze al die maanden moest verbergen. Zwier is compleet vergeten dat het bijna kerstmis is. Hij heeft niet genoeg eten gekocht en hij is vergeten een cadeautje te kopen voor Maryemma. Om het toch gezellig te maken gaan ze samen in de middag een kerstboom halen. Als Maryemma helemaal opgaat in haar spel op de zandverstuiving verliest Zwier opnieuw de controle over zichzelf. Hij heeft genoeg van haar. Hij krijgt spijt en hij verzoent zich met Maryemma. Op kerstochtend bereikt via het nieuws het bericht Sibculo dat er in de omgeving een vrouw vermoord is. Meyken is bang dat het Bonnie is en stuurt Gert naar het Mortuarium. Meuken is overtuigd dat het Bonnie is en zonder echt te beseffen wat ze doet loopt ze in haar nachtpon naar buiten. Voor het eerst in 37 jaar is ze weer buiten en verbreekt ze een regel die haar moeder haar ooit stelde. Jij blijft binnen tot dit alles achter de rug is. Als Gert terugkomt van het mortuarium ziet hij Bonnie voor de deur staan. Zij meldt hem dat er niemand thuis is . Gert plaatst Bonnie naast de telefoon en gaat zelf Meyken zoeken. Meyken loopt inmiddels door de verlaten straten. Ze ziet alles wat er vroeger ook al was. Daan gaan haar gedachten over naar de verkrachting. Ze besluit naar haar moeder te gaan. Bij haar moeder op de kamer aangekomen wil ze deze keer geen verwijten horen. Ze wil niet horen dat het allemaal haar eigen schuld was. Ze wil getroost worden. Ze gaat met het zware lichaam bij moeder op schoot zitten en eindelijk voelt ze zich veilig. Ondertussen bekijkt Bonnie de ruimte waar haar zus al jaren zichzelf opsluit. Dan gaat de telefoon. Het is zwier. Zodra het gesprek begint vliegen de verwijten over en weer. Zwier meldt Bonnie dat hij speciaal naar Nederland is gekomen om zijn dochter na elf jaar aan haar over te dragen. Bonnie meldt hem echter dat ze dat nooit zal gaan accepteren. Dan komt Maryemma aan de telefoon. Ze vraagt aan Bonnie of ze elkaar gaan ontmoeten. Bonnie wil dit niet, maar stelt na een emotioneel gesprek voor om te gaan corresponderen. Dan ontmoet Zwier opnieuw de aardige vrouw uit de boekhandel. Ze nodigt hen uit om bij haar kerst te komen vieren. Zwier neemt het aanbod aan in de hoop dat het wat wordt. Inmiddels zit Meyken oog in oog met haar dochter. Ze wil haar graag het geheim vertellen,maar doet dit uiteindelijk toch niet. Eerste persoonlijke reactie Het boek maakte me aan het begin vooral nieuwsgierig. Hoe kan een moeder nu zomaar weglopen van haar kind. Dat vond ik erg vreemd, maar het zorgde er wel voor dat het boek me ging boeien. Dat dit gebeurde kwam ook mede door de manier waarop het boek is geschreven. Het gaat niet te diep overal op in en de schrijfster voorkomt te lange passages die nergens op uitdraaien. Het boek is dus alles behalve saai. Ik heb me geen moment  verveeld. Het interessante van het boek vond ik uiteindelijk toch wel de verbanden binnen de familie die je pas op het eind van het boek ontdekt. Dat maakt het boek nog aantrekkelijker. Uitgewerkte persoonlijke reactie Onderwerp Het onderwerp van Ontaarde moeders is denk ik de positie van de vrouw. Dit onderwerp wordt in dit boek op een mooie manier uitgewerkt. De schrijfster gebruikt maar liefst vrouwen van vier verschillende generaties en laat op een mooie manier haar visie op het "vrouw"  zijn zien. Ik vind het onderwerp op zich erg leuk. Ik ben het alleen niet eens met al de beweringen uit dit boek. Hoe dan ook is het zeker geen onderwerp waarvan je in slaap valt. Je wilt weten hoe de vrouwen verder gaan en de problemen in hun leven oplossen. Deze problemen lopen sterk uiteen net als de karakters van de verschillende vrouwen. De verwachtingen die ik had zijn totaal niet uitgekomen. Bij dit onderwerp denk je meer aan het geval dat de vrouwen ondergeschikt zijn aan de man, bijvoorbeeld op hun werk en zich op proberen te vechten. In dit boek heeft een van de vrouwen, Bonnie, juist een glansrijke carrière. Zij heeft zich juist niks van de vooroordelen over de vrouw aangetrokken en heeft gehandeld uit haar belang. Ik denk dat dat iets is wat vrouwen niet zo snel zullen doen. Zij denken veel te veel na over de gevolgen die het zal hebben op de omgeving. De visie die naar mijn mening in dit boek wordt gegeven is die dat vrouwen uit hun rol moeten stappen die hen door de jaren heen is opgedrongen. Vrouwen moeten hun zogenaamde taken aan de man overdragen. Dit zijn namelijk schepsels die daar prima voor geschikt zijn. Hoe ze mannen willen laten baren is voor mij wel de vraag.
Gebeurtenissen De gebeurtenis die ik erg belangrijk vind, vindt vrij aan het einde plaats. De belangrijkste gebeurtenis vind ik het telefoongesprek tussen Zwier en Bonnie. Hieruit wordt duidelijk hoeveel ze nu echt om hun dochter geven en hoeveel om zichzelf. Ze denken op dat moment alleen aan zichzelf en dat vind ik echt heel erg. Hoe kun je nu zo over je eigen kind praten. Ze willen haar eigenlijk allebei het liefste kwijt om verder te kunnen met hun carrière. De gedachtes en gevoelens spelen in dit boek denk ik een heel belangrijke rol. Deze gedachtes hebben een zeer grote invloed op het leven van de hoofdpersonages. Bijvoorbeeld de gevoelens die Meyken heeft voor haar dochter ( Bonnie) en de emoties die ze aan de verkrachting heeft overgehouden, bepalen haar handelingen. Ze eet heel veel om niet over de dingen na te hoeven denken. Ik vind de gebeurtenissen met name onroerend. Dit komt, omdat de relatie van Maryemma met haar vader erg speciaal is. Dit veroorzaakt emotionele gesprekken tussen beiden. Daarnaast wekken de ruzies die de familieleden onderling hebben ook een vreemd gevoel op. Deze ruzies worden door de auteur op een mooie wijze verwoord waardoor je er dieper bij betrokken raakt. De gebeurtenissen maken het boek daarnaast ook erg leuk geplaatst. Doordat sommige dingen totaal onverwachts gebeuren blijft de spanning erin. De gebeurtenis die de meeste indruk op mij heeft gemaakt is die wanneer Meyken na 37 jaar tussen vier muren te hebben geleefd besluit naar buiten te gaan. Zij heeft het er erg moeilijk mee en dat ze die stap toch waagt vind ik erg knap. Daarnaast wordt deze gebeurtenis natuurlijk ook erg belangrijk voor het boek want door deze gebeurteniskom je te weten hoe alles eigenlijk in elkaar steekt. De vermoedens die je in het begin misschien had gekregen komen nu uit. Het is eigenlijk een moment van openbaring. De gebeurtenissen blijven me het hele boek lang boeien. Ik wil er namelijk achter komen hoe het nu af loopt met de kleine Maryemma en hoe haar ouders dit nu op gaan lossen. Natuurlijk wil ik ook graag weten hoe het met Meyken gaat aflopen, want zij is natuurlijk wel de grote vraag van het boek. Wat gaat ze doen en hoe reageert zij op de situaties. Dit zijn dingen die er voor zorgden dat ik het boek graag uit wilde lezen. Personages Een van de hoofdpersonen Meyken is volgens mij toch wel een soort heldin te noemen. Zij redt niet iemands leven, maar ze bevrijdt wel zichzelf van haar isolement. Ze overwint de angst om naar buiten te gaan en ze bevrijdt zich van haar moeder die al die jaren een kwelling voor haar was. Ik denk dat dit toch wel iets is waar veel lef voor nodig is en dus is Meyken een soort van heldin. Naast Meyken heb ik ook nog bewondering voor Zwier. Ik keur een deel van zijn gedrag wel af, want hij is tenslotte naar Nederland gekomen om van zijn dochtertje af te komen. Maar zoals ik de laatste bladzijdes interpreteer, blijft Zwier toch bij zijn dochtertje en vindt hij misschien wel een nieuwe vriendin in het meisje van de boekhandel. De ideeën die in dit boek naar boven kwamen hebben mij niet echt beïnvloed. Het idee dat vrouwen alleen op de wereld zijn om te baren en te zogen deel ik niet op de manier die hier wordt uitgelegd. Zij vinden dat de vrouw alleen op de wereld is om anderen te verzorgen en te bedienen. Dit was vroeger natuurlijk wel zo, maar ik denk dat dat nu toch wel sterk is veranderd en dat vrouwen nu sterk voor zichzelf op komen. Het feit dat er wordt geopperd om de vrouwelijke taken aan de man over te dragen zijn natuurlijk zo gek nog niet. Waarom zo een man dat niet kunnen doen? Ik vind wel dat deze ideeën in dit boek een beetje ver worden doorgevoerd. Het personage dat ik het meest sympathiek vind is denk ik toch wel Maryemma. Dat zij met zo'n vader kan leven. Hij slaat haar en zij probeert dat gewoon te vergeten. Dat vind ik erg knap van haar. Daarnaast moet ze ook nog eens haar moeder missen, ze heeft een vader waar ze niets aan heeft en ze is tot nu toe altijd in de buurt van volwassenen geweest. Een leven zoals de meeste leeftijdsgenootjes hebben gehad heeft zij niet kunnen meemaken. Ondanks dit alles is het een lief meisje dat zelfs haar best doet de rommel van haar vader op te ruimen. Het meest onsympathiek vind ik Bonnie. Hoe kun je namelijk respect tonen voor een moeder die haar kind heeft achtergelaten met de reden dat ze gewoon gen zin had in het moederschap en haar carrière prefereerde boven haar eigen kindje. Als je er zo over denkt dan had je het kindje nooit geboren moeten laten worden. Gebeurt dit wel dan moet je ook de verantwoordelijkheid op je nemen. Haar gedrag tegenover haar zus is ook al niet om over naar huis te schrijven. Ze leeft enkel voor zichzelf en dat kan ik nu niet bepaalt waarderen. Zoals ik hierboven al duidelijk gemaakt heb keur ik het gedrag van Bonnie sterk af, maar ook Zwier zijn gedrag is niet goed te keuren. Als je dan je dochtertje moet opvoeden doe dat dan ook zo goed mogelijk en niet op die halvegare manier waarop hij het doet. Degene van wie het gedrag misschien nog wel het meest valt af te keuren is die van de moeder van Meyken. Om haar eigen eer te redden en haar kinderwens te vervullen voedt ze de baby van Meyken op. Meyken die verkracht is mag hier tegen niemand wat over zeggen en moet dus leven met een groots geheim. Hoe kan een moeder haar kind nu zo wreed behandelen. Zij had respect en liefde nodig en haar moeder gaf haar haat. Haar moeder keek niet meer naar haar om. Bonnie werd echter overbezorgd op gevoed. Zij wordt door haar "moeder" gezien als het perfecte kind. De moeder laat het ene kind stikken voor het andere maar raakt zo haar beide dochters kwijt. Opbouw Het verhaal is zozeer ingewikkeld opgebouwd dat ze je in het begin op een dwaalspoor brengen. De verhoudingen tussen de verschillende personages zie je verkeerd en dat maakt het zowel verwarrend als spannend. Ik heb er trouwens geen problemen mee dat je de belangrijke dingen pas aan het eind ontdekt want dat zorgt juist voor de spanning. De verhaallijn is dus op zich niet moeilijk, maar de opbouw van de feiten ligt wat moeilijk. Ik vind het verhaal spannend, doordat je begint met een ontwricht gezin met problemen en langzaam de ontwikkelingen in hun problemen volgt. Je komt dus meer te weten over hun problemen en de opbouw van het verhaal zorgt ervoor dat je tot het einde wil doorlezen om achter alles te komen. Aan het slot houd je wel enkele vragen over, dat vind ik echter niet storend. Een open einde geeft juist iets extra's aan een boek. Het zorgt ervoor dat je het boek niet afsluit op de laatste pagina, maar dat je er nog even over na moet denken. De belangrijkste vraag waar ik mee bleef zitten was: wat gaat Bonnie nu doen  en wat gebeurt er tussen Zwier en de vrouw van de boekhandel. Natuurlijk zou het ook leuk zijn om te weten hoe het verder gaat met Meyken die zich weer buiten durft te begeven. Taalgebruik Het taalgebruik is absoluut niet moeilijk. Dat is erg prettig om te lezen, want je hoeft er niet over na te denken wat al die woorden nu eigenlijk betekenen. Tevens zorgt makkelijk taalgebruik ervoor dat je lekker kunt doorlezen. Het taalgebruik is gelukkig niet te makkelijk, want als dat het geval zou zijn dan zou ik het boek snel weer weggelegd hebben. Het taalgebruik van de feministische vriendin van Meyken viel me het meeste op. Zij gooide met termen waar ik niet eerder van gehoord had. Dit was echter niet erg, want de betekenis had niet echt veel belang voor het verloop van het verhaal. Deze vriendin was slechts een bijzaak. Eindoordeel Ik vind het boek erg leuk. Leuke verhaallijn en een interessant onderwerp. Het boek had wat mij betreft nog wel wat langer mogen duren, want het had mij vast wel weten te boeien. Dit alles natuurlijk door de prettige schrijfwijze van Renate Dorrestein.
Verdiepingsopdracht Verwachtingen Ik had om eerlijk te zijn niet echt veel verwachtingen bij dit boek, omdat ik niet echt wist waar het boek over ging. Aan de hand van de titel verwacht je natuurlijk wel het een en ander.Maar de manier van wreedheid die ik verwachtte kwam in het boek niet zo sterk naar voren. De moeders die in het boek naar voren komen zijn wel degelijk ontaard, maar ik had verwacht dat het iets te maken zou hebben met fysiek geweld. In het boek wordt wel fysiek geweld gebruikt, maar dat komt van de mannelijke kant. De moeders gebruiken meer mentaal geweld. Niet dat dit niet schadelijk voor iemand kan zijn. Waar speelt het verhaal zich af en wat is daar de functie van  ? Het verhaal speelt zich voor het merendeel af in het Nederlandse plaatsje Sibculo. Sibculo ligt vlakbij Ommen. Het plaatsje Sibculo staat symbool voor het duffe Nederland. De plek waar je beter niet kan zijn. Sibculo is het toppunt van saaiheid en burgerlijkheid Zwier en Bonnie zijn het hier beiden roerend over eens. Voor Bonnie was het ontvluchten van Sibculo zelfs een levensdoel. Daarnaast vindt een klein stukje van het boek plaats in Afrika waar Bonnie in een hotel verblijft. Dit is de plek waar zij wil zijn. Vrij in de natuur, waar ze kan doe en laten wat ze wil. Ook Zwier is het eerste gedeelte van het verhaal in Afrika. Hij bevindt zich op het vliegveld en staat op het punt om samen met zijn dochtertje terug naar Nederland te vertrekken. De gebeurtenissen in deze ruimte laten zien dat Zwier niet de perfecte vader is. Zij dochter is hem een moment kwijt en het wordt meteen al duidelijk dat ze niet in de perfecte levensomstandigheden voor een kind leven. Een laatste ruimte die wel heel uitvoerig wordt beschreven is het huis van Meyken. Dit huis staat in Sibculo, maar is wel belangrijk voor het verhaal. Dit is de ruimte waar Meyken al 37 jaar lang niet meer uitgeweest is. De schrijfster beschrijft de ruimte er nadrukkelijk. Zo kom je erachter dat haar huis vol staat met spulletjes van haar moeder. Spulletjes die haar moeder toch niet meer kon gebruiken toen ze naar het bejaardenhuis vertok. Ze zijn dus net als zij afgedankt door haar moeder. 1e fase of verhaallaag Bonnie denkt aan haar ongelukkige jeugd en haalt zo herinneringen op. Zwier en Maryemma stappen op het vliegtuig om terug te keren naar Nederland. Zwier en Maryemma logeren bij de zus van Bonnie. Dit is van korte duur, want Zwier slaat Gert, de man van Meyken, in elkaar, omdat hij bang is dat hij aan zijn dochtertje heeft gezeten. Meyken denkt terug aan haar zusje, Bonnie, die haar nooit geaccepteerd heeft en aan het feit dat ze al 37 jaar in huis zit "opgesloten". De nacht brengen Zwier en Maryemma door op een pensionkamer na een gesprek te hebben gehad over seksuele gedrag van mannen. Meyken gaat die nacht niet naar bed in de hoop dat Zwier zal bellen. In plaats van Zwier wordt ze gebeld door een hijger en dat doet haar denken aan de verkrachting van jaren geleden. Zwier en Maryemma gaan naar Ommen om inkopen te doen. In Ommen raakt Maryemma haar vader kwijt. Ze vindt haar vader terug in een boekwinkel waar hij staat te flirten met een verkoopster. Na het bezoek van de vriendin van Meyken, Minnie, denkt Meyken terug aan de tijd dat ze zwanger was en dat ze met haar moeder naar Duitsland reisde om daar te bevallen. Het kindje moest ze afstaan aan haar moeder om zo haar eer te redden. Zwier heeft voor de volgende dag een vakantiehuisje gehuurd.  Zwier en Maryemma krijgen ruzie, omdat zij zich heeft opgemaakt. Ze wil Zwier niet meer binnenlaten. Zodra ze hem binnenlaat geeft hij haar een klap op haar ogen. Meyken beleeft een onrustige nacht. Ze realiseert zich dat Bonnie een dezer dagen in Sibculo zal arriveren. Zodra Gert is opgestaan Gert laat Meyken zien waar hij al die dagen mee bezig is geweest in de kelder.Hij heeft een poppenhuis gemaakt, maar Meyken keurt het compleet af. Ondertussen behandelt zwier de vele luizen op het hoofd van Maryemma. Zwier komt er achter dat vergeten is boodschappen te doen voor kerst. Ze hebben dus haast geen eten voor de komende dagen. Maryemma en Zwier krijgen opnieuw ruzie als ze een kerstboom gaan zoeken. Thuis heeft Zwier spijt en verzoend zich opnieuw met Maryemma. Daarna zet Zwier het op een zuipen. Op kerstochtend wordt via het nieuws bekend gemaakt dat er een vrouw is vermoord in de buurt van Sibculo. Meyken vreest dat Bonnie vermoord is en stuurt Gert naar het mortuarium. Het blijkt Bonnie niet te zijn. Meyken is echter overtuigd dat het Bonnie is en gaat zonder het zelf echt door te hebben het huis uit. Voor het eerst in 37 jaar is ze weer buiten. Zwier heeft geen cadeau voor Maryemma, maar schenkt haar dan maar zijn vulpen. Gert komt terug van het mortuarium, maar er is niemand thuis. Wel staat tot zijn grote verbazing Bonnie op de stoep. Hij zet Bonnie bij de telefoon en gaat zelf Meyken zoeken. Meyken is op weg naar haar moeder. Terwijl ze in een van de onveranderde etalages kijkt denkt ze aan de verkrachting  toen ze achttien was. In het bejaardenhuis aangekomen verplaatst ze zich naar de kamer van haar moeder. Deze keer wil ze geen verwijten maken of horen. Ze wil deze keer getroost worden. Met haar 250 kilo zware lichaam op schoot van moeder zitten. Eindelijk veilig. Bonnie zit in het huis van Meyken. Dan gaat de telefoon. Het is Zwier. Zwier deelt Bonnie mee dat het de hoogste tijd is dat zij voor Maryemma gaat zorgen. Bonnie is kwaad en weigert. Zwier laat Maryemma ook even met haar moeder praten. Maryemma wil Bonnie ontmoeten, maar Bonnie weigert dit. Ze wil wel corresponderen. Zwier en Maryemma komen de mevrouw van de boekenhandel tegen en zij nodigt hen uit om bij haar kerst te komen vieren. Meyken is weer thuis en wil Bonnie het geheim vertellen. Uiteindelijk vertelt ze het toch maar niet. Ondertussen ontvangt Gert het bericht dat de moeder van Meyken in haar stoel is overleden. Tijd Het heel verhaal speelt zich af in de tijd rond kerstmis. Regelmatig verschijnt het zinnetje prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar. Daarnaast wordt de dag, eerste kerstdag duidelijk genoemd. Themathiek Het thema van ontaarde moeders is het lot van de vrouw, die bestemd is om moeder te zijn en die zich soms inbeeldt dat ze dat ook graag wil, desnoods tegen wil en dank. Thematische of betekenis laag. Het eten van Meyken heeft als achterliggende gedachten dat ze haar moeder wil pijn doen en wil laten zien wat ze toen negen maanden had moeten verbergen. Iets waar ze nog steeds veel moeite mee heeft. Met het terugkomende zinnetje: prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar wil Renate Dorrestein op een ironische wijze benadrukken dat deze familie in ieder geval geen gezellig familiefeest zal vieren. Dat ze nooit samen een zullen worden. Dat de gezelligheid bij hen ver te zoeken is.
2e fase Het handelingen die Bonnie verricht gebeuren voornamelijk doordat zij heeft gekozen voor een leven zoals zij dat ziet en geen rekening wil houden met de ideeën die vanaf het opstaan van oermens " Lucy" zijn gevormd over de vrouw. Ze denkt ener zijd zeer feministisch. Ze wil dat vrouwen net als mannen recht krijgen op een glansrijke carrière en niet alleen op een bijbaantje en een stoot kinderen. Aan de andere kant vergeet ze natuurlijk wel dat als zo'n kindje er eenmaal is je als feministe nog altijd wel verantwoordelijk bent. Zij onttrekt zich echter volledig aan deze ouderlijk opdracht. Meyken die staat voor alles wat je niet wilt bereiken in je leven, komt eigenlijk overeen met het idee dat Bonnie in haar leven heeft over de plaats Sibculo, saai, onveranderlijk en burgerlijk. Sibculo is dus belangrijk voor de vorming van Meyken. Door Sibculo krijg je het idee van hoe Meyken is. En hoe saai het daar moet zijn. De handelingen die Zwier uitvoert zijn een gevolg van het feit dat hij er genoeg van heeft op te draaien voor de zorg van zijn dochter. Hij is dan ook in Nederland om haar terug te geven aan haar moeder. Hij handelt uit egoïsme. Dat is heel erg duidelijk te merken aan het telefoongesprek dat Bonnie met Zwier voert. Dan gooit hij er uit dat hij geen zin heeft om zijn carrière te laten verzieken door zijn dochter. De handelingen die Meyken uitvoert duiden er toch eigenlijk wel op dat ze nog steeds worstelt met haar verleden. Ze is erg droevig en wil zich graag onttrekken aan de macht van haar moeder. Zij levert dus voornamelijk een gevecht met vroeger en een gevecht met haar emoties. Gelukkig kan zij eindelijk ontsnappen uit haar huis en staat ze voor het eerst in 37 jaar buiten. Zwier is eigenlijk het zieligste figuur uit dit boek. Hij handelt eigenlijk met moederlijke gevoelens Hij probeert het Meyken altijd naar de zin te maken. Ondanks het feit dat ze niets voor hem terug doet. Hij is ook erg gelukkig met het feit dat zijn nichtje komt logeren die hij lekker kan bemoederen. Hij is echt de grote softie in het verhaal Motieven De motieven die in dit boek een grote rol spelen zijn Egoisme, feminisme en verdriet. Ik denk dat ik deze punten hierboven al heb uitgelegd en om zeer langdradig te worden laat ik het hierbij. Secundaire literatuur - De relatie tussen wereldbeeld en mens van de auteur en de tekst. Ik heb bij deze opdracht gekozen om de relatie tussen het mens- en wereldbeeld van de auteur en de tekst te beschrijven. Ik heb hiervoor gekozen, omdat ik na het doorlezen van enkele recensies erachter ben gekomen dat Renate Dorrestein er feministische gedachtes op na houd. Het leek me leuk om dit te vergelijken met mijn boek, omdat ik vind dat ze het feministische niet in het gehele boek volhoudt en soms afwijkt. De Romans van Renate Dorrestein zijn altijd als Feministisch te herkennen en bevatten de thema's met ideeën dat vrouwen pas voor vol worden aangezien als getrouwd zijn en een kind hebben. Mannen spelen in veel romans slechts een bijrol. Een uitspraak van Dorrestein is:"Vandaag de dag mag je er wel een schattig baantje bij hebben , daar niet van, maar baren en zogen zul je, louter omdat vrouwen dat sinds de dageraad van de mens gedaan hebben. Je hoort bol te staan van de moederlijke aandriften, louter op grond van dat gat tussen je benen." (uit Trouw). Renate Dorrestein wordt gedreven, door zoals ze het zelf eens noemde, een 'nooit bedarende woede over het feit dat mannen en vrouwen niet hetzelfde soort levens kunnen leiden' Ontaarde moeders luidt de titel van haar nieuwste boek dat weer opvalt door de onmogelijke verwikkelingen, de bizarre personages, de opstandigheid tegen de natuurlijke orde der dingen.( provinciale Zeeuwse courant) Ze wil laten zien dat vrouwen nog steeds misbruikt worden danwel geïdealiseerd dat van meisjes nog altijd wordt verondersteld dat zij hoedsters, voedsters en diensters zullen zijn.( Provinciale Zeeuwse Courant) Dorresteins denkbeelden lijken niet vrij van tegenstrijdigheden. Zo pleit ze voor een afschaffing van de specifiek vrouwelijke rolpatronen, maar aan de andere kant wil ze blijven geloven in specifiek vrouwelijke geheimen( Provinciale Zeeuwse Courant) Zeker heel wat feministische stokpaardjes passeren de revue, maar de schrijfster lijkt veel te kritisch en te genuanceerd om er zomaar op te springen. Ze is nu eenmaal geen amazone maar een schrijfster die mannen, ongeëmancipeerde vrouwen maar ook feministes een onthullende spiegel voorhoud. ( Trouw) Ik heb enkele stukken uit de recensies overgenomen om te laten zien hoe Dorrestein denkt over het vrouw zijn. Ik heb overigens deze en nog enkele andere recensies en informatie over de schrijfster toegevoegd aan het einde van mijn leesverslag. In het boek hebben we kunnen zien dat Bonnie zich onttrekt aan haar vrouwelijke plichten. Zij wil niet baren en zogen. Zij heeft een kindje gebaard en dat is in haar ogen al erg genoeg. Zij vindt dat het tijd is dat het opvoeden van de kinderen verplaatst naar de vaderlijk macht. "De vader heeft voor mij de toekomst als verzorgende ouder. Hij is er als het ware voor geschapen. Hij heeft twee handen om vetertjes mee te strikken, een schoot om op te zitten, en per definitie een groot brein." Wil zij hier dan ook niet mee zeggen dat de man over het algemeen toch wel het intelligentere geslacht is? Natuurlijk hoort het wel bij de feministische gedachtegang dat een vrouw haar eigen weg kiest en zich onafhankelijk opstelt ten opzichte van de wereld om haar heen. Bonnie is daar een goed voorbeeld van, maar had zij als overtuigd feministe dan niet haar kind moeten meenemen, want de vrouw is vanuit feministische inslag gezien toch beter in alles, maar nee de opvoeding laat zij aan het "zwakke geslacht over". Om de lezer te overtuigen dat Bonnie och de goede keuze heeft gemaakt doet ze de volgende uitspraak: "Later als ze groot is zal ze me dankbaar zijn. Voor haar niet die verstikkende symbiose- en geloof me, ik weet waar ik het over heb. Ik ben zelf aan een moeder overgeleverd geweest. Wij allemaal toch? We zouden dus allemaal wijzer moeten zijn." Ondanks de soms lovende stukken in het verhaal over het feminisme lukt het Dorrestijn perfect om de opgebouwde waardering regelrecht neer te halen. Zo worden de feministische opmerkingen over de vrouw als beter schepsel in de persoon van Meykens vriendin Minnie regelmatig afgekapt of tenietgedaan door de dwaasheid die de gesprekken van Minnie en Meyken teweeg brengen. Tevens maakt ze de geëmancipeerde archeologie studentes voor puur harteloos uit. Ze laten zich allen verleiden door het charmante wat deze man blijkt uit te stralen. Zou ze hen niet juist moeten aanprijzen om geloofwaardig over te komen. Maar natuurlijk is niet alleen het feminisme een belangrijk onderwerp in de boeken van Renate Dorrestein. Niet ver daarvandaan ligt het onderwerp dat zij vindt dat de vrouw nog steeds wordt misbruikt. Dit kun je natuurlijk zowel letterlijk als figuurlijk opvatten. Vatten we dit letterlijk op dan komen we toch al snel bij de twee verkrachtingen uit, waar dit boek toch eigenlijk op leunt. Zonder het een was de ander er niet geweest. Zowel Bonnie als Maryemma waren niet de bedoeling en zijn op en ongelukkige manier verwekt. De vrouw wordt misbruikt en dient voor de lust van de man. Ene visie die ze duidelijk in dit boek laat doorschemeren. Ook het aannemen dat de vrouw het leuk vindt om moeder te worden onderstreept ze duidelijk, door Bonnie afstand te laten doen van haar kindje. Op deze manier komen we eigenlijk weer terug bij het feministische beginsel waar dit boek toch deels op gebouwd is. Gelukkig laat Dorrestein het moederschap van meerdere kanten zien. Zo schrijft zij in haar boek:" Maar, omdat God wist dat hij nooit overal tegelijk zou kunnen zijn, heeft hij moeders gemaakt"Bedoelt zij hier dan niet mee dat de moeders voor hun kindjes dienen te zorgen? Eigenlijk zorgt ze door de verschillende opvattingen er wel voor dat het boek niet al te eenzijdig wordt, maar duidelijker maakt ze het er niet op. Gebruikte secundaire literatuur * Verschillende recensies van Literom *
www.scholieren.com * www.internetcollege.nl * www.schrijversnet.nl * prisma uittrekselboek 1991 - 1994