Zakelijke gegevens: Auteur: Frans Kellendonk
Titel: Mystiek lichaam, een geschiedenis
uitgeverij Meulenhof (Amsterdam), 7e druk 1990 (1e druk 1986), 195 blz. Eerste reactie: Keuze: Ik heb dit boek gekozen, omdat ik graag een boek met moeilijkheid 3 wilde lezen en om het mezelf niet te moeilijk te maken leek mij een niet al te oud boek wel handig. Ik had op de boekenlijst een aantal boeken uitgekozen en de achterkant van dit boek sprak mij het meeste aan. Inhoud: Ik vond het een heel leuk boek om te lezen, omdat je van de hoofdpersonen weet wat ze denken. Het hele boek bestaat eigenlijk uit gedachtes van personen wat het soms wel lastig maakt om te lezen, maar het toch wel een speciaal boek maakt.
Verdieping: Onderzoek van de verhaaltechniek: Ik vind dat het boek op een leuke manier geschreven is, omdat je van de drie hoofdpersonen: A. W. Gijselhart, Prul en broer zeer veel gedachten leest. Het verhaal is vanuit een auctoriaal perspectief geschreven. In het verhaal komen erg veel flashbacks voor, daardoor is het wel een beetje verwarrend wat er bedoeld wordt. Het boek is in ’86 geschreven, het verhaal speelt zich denk ik ook ongeveer in die tijd af, want Broer die homoseksueel is, wordt daar vreemd op aangekeken, maar komt er wel gewoon voor uit. Het verhaal speelt zich bijna helemaal af op de Doornenhof, het huis van A. W. Gijselhart. In het boek komen meerdere belangenruimtes voor, zoals wanneer de Prul weer thuiskomt, een van de eerste dingen in het boek. A.W. Gijselhart is zeer verbaasd zijn dochter weer te zien en gelooft het eigenlijk niet. Ze zit dan in de tuin met een witte jurk aan en het is heel mistig en geheimzinnig. Dat sluit goed aan bij het ongeloof van A.W. Gijselhart dat zijn dochter terug is. De belangrijkste personen die in het boek voorkomen zijn: A. W. Gijselhart: Dit is een round-character. Hij is de vader van Prul en Broer en een weduwnaar. Hij woont alleen op de Doornenhof en is altijd bezig met zijn geld, hij is miljonair en is daar zeer trots op. Hij houd ervan om met Prul te kibbelen en leeft dan weer helemaal op, net als nadat de zoon van Prul geboren is en zijn leven eindelijk compleet is. Voordat Prul terug komt, is hij eenzaam en chagrijnig, maar na de terugkeer van zijn dochter geniet hij weer van het leven en is hij niet meer zo geobsedeerd door zijn geld. Prul (Magda): Dit is een flat-character. Zij is de geliefde dochter van Gijselhart, ze heeft zeer veel mislukte relaties achter de rug en keert af en toe terug naar haar vader. Hij heeft haar kamers op de Doornenhof bewaard en noemt ze het ‘Prulmuseum’. Ook dit keer heeft ze een relatie met een man achter de rug, die ze vijfendertig duizend gulden geleend heeft. De grote verrassing is dat ze zwanger is van Bruno Pechman, een jood. Pechman: Dit is een flat-character Komt pas naar de Doornenhof nadat zijn zoon is geboren, die dan helemaal opleeft. Hij is doodsbang voor Broer die hem met een buks heeft bedreigd. Uiteindelijk sluit hij vriendschap, maar vertrekt later toch met Prul en zijn zoon naar Zwitserland. Broer (Leendert): Dit is een round-character. Hij is homoseksueel en woont in New York met zijn grote liefde. Maar als zijn vriend doodgaat besluit hij, met dezelfde ziekte besmet, terug te keren naar de Doornenhof. Daar wordt hij onwillig opgevangen door Gijselhart. Hij heeft zeer eigenzinnige gedachten over de dood. Wanneer Prul met Pechman vertrekt naar Zwitserland blijft hij, wachtend op de dood, achter met Gijselhart. Op zoek naar de thematiek: Het thema van het boek is het gezinsleven en de bijbehorende problemen, maar welke dat zijn verschilt per personage. Enkele motieven die in dit boek voorkomen zijn: Vader-zoon relaties, zoals de relaties tussen A.W. Gijselhart met Broer en Pechman met zijn zoon. Winst, zowel in geld, daar let Gijselhart nogal op, als in een discussies, want die lopen vaak hoog op tussen Gijselhart en Prul. Ruzie kun je ook zien als een motief, want dat is er vaak tussen bv. Gijselhart en Prul of Broer en tussen Broer en zijn vriend. Ook de dood vind ik een motief, vooral Broer denkt hier erg veel over na, maar ook Gijselhart nadat Prul hem heeft verlaten. De titel en het verhaal kun je in verband brengen door het gezin als een lichaam te zien. De titel ‘mystiek lichaam’ slaat dan op het gezin met alle kronkels van het leven en de onderlinge relaties. Plaats in de literatuurgeschiedenis: Het boek niet zo oud, het is in 1986 geschreven, op dat moment waren onderwerpen zoals homoseksualiteit en alleenstaande ouders nog veel minder voorkomend dan tegenwoordig. Maar in dit boek komt dit juist wel voor. Informatie over de schrijver: Het boek is geschreven door Frans Kellendonk (1951 – 1990). In de tijd dat hij Engelse taal- en letterkunde studeerde, verscheen zijn eerste verhalenbundel “Bouwval” (1977). Het titelverhaal wordt geschreven vanuit een tienjarige jongen, Ernst, die zichzelf “de kroonprins” noemt, en die met gezinsleden zijn grootvader bezoekt in een oud landhuis, en er daar achterkomt hoe de werkelijke verhoudingen in zijn familie zijn. Familierelaties spelen opnieuw een belangrijke rol in zijn eerste roman “De nietsnut” (1979). Net als in zijn tweede roman, “Letter en geest” (1982). Het werkelijke thema, net als in “Bouwval” en “De nietsnut” is echter de zoektocht naar de kern van de eigen persoonlijkheid. Na een nieuwe verhalenbundel “Namen en gezichten” (1983) verscheen in 1986 een nieuwe roman “Mystiek lichaam”, ook over een familie. Waarbij allerlei tijdsproblemen aan de orde komen. Met name aantal personages uit het boek en de in dit boek weergegeven visie op homoseksualiteit (Kellendonk was zelf homoseksueel) riepen in de media felle reacties op. Kellendonks’ reactie hierop was dat die critici blijkbaar geen onderscheid konden maken tussen de auteur en zijn werk, en dat hij niet verantwoordelijk was voor opvattingen van personages in zijn boeken. Beoordeling: Persoonlijke beoordeling: Ik had dit boek gekozen, omdat ik een boek wilde lezen met moeilijkheid 3 en een niet al te oud boek. Dit boek werd het uiteindelijk omdat de inhoud mij het meest aansprak. Toch verwachtte ik wel een iets ander verhaal, een verhaal over het doen en laten van de verschillende gezinsleden waarbij je je goed kon inleven en lekker bij weg kon dromen. Dat viel tegen! Ik vind dat de schrijfstijl van het boek best lastig is, in het begin vond ik dit juist een van de leukste dingen, maar naarmate ik het verder had gelezen begon ik me er een beetje aan te ergeren. Dat er reusachtig veel gedachten naar je gegooid worden vind ik wel leuk, dat helpt mij namelijk zeer veel om me in te leven in de persoon. Maar dat alle gebeurtenissen zo uitgebreid worden beschreven vind ik niet zo leuk, als dit wat minder is kun je het namelijk vergelijken met dingen uit je eigen leven. Maar omdat het zo precies wordt verteld is dit moeilijk, want het is waarschijnlijk niet op dezelfde manier gebeurd in jouw leven. Ik vind het wel een leuk thema, omdat iedereen ermee te maken heeft en er wel iets in kan herkennen. Maar dit aangezien dit thema vaker voorkomt zijn er ook genoeg andere boeken, waarbij je wel je eigen fantasie kan gebruiken. Al met al vond ik het dus geen superleuk boek, hoewel het me tijdens het lezen ervan wel vasthield. Maar ik ben wel blij dat ik het heb gelezen, omdat het een bekend boek is en door velen als een van de mooiste boeken van de afgelopen tijd wordt beschouwd.