Moordzaak door Theo Engelen

Eva De Zeeuw is een bedrijfshistorica die na enkele aanwijzingen te hebben ontvangen besloot om een onderzoek te starten bij het textielbedrijf Wagemaker. Eva vond het namelijk heel vreemd dat tijdens de crisis, die in de jaren 1930 ontstaan is, dit kleine bedrijfje niet op de fles is gegaan, maar zelfs enorme winsten heeft kunnen maken. Zoals gebruikelijk liet Eva het bedrijf schriftelijk op de hoogte brengen van haar interesse. Enkele dagen later ontving ze een uitnodiging tot gesprek met de directeur. De directeur, dhr. Wagemaker junior, stond heel sceptisch tegenover de interesse van Eva en aan het eind van het gesprek besloot Wagemaker junior om Eva’s verzoek niet in te willigen. Wanneer Eva terug thuis aankwam was ze pisnijdig geworden. Voor haar part kon die Wagemaker ontploffen. Gelukkig voor Eva kon haar dochter, Lisa, haar wat kalmeren. Lisa raadde haar moeder zelfs aan om eens met die directeur zijn vader te gaan spreken. Eva kon haar wel voor het hoofd slaan. Waarom had zij daar niet eerder aan gedacht? Zo gezegd zo gedaan. Eva bracht een bezoekje aan Wagemaker senior en kreeg van hem wél de toelating om haar onderzoek uit te voeren. Samen met haar dochter sleet Eva uren in de archieven van de firma Wagemaker. Vele berichten bleken bovendien gecodeerd te zijn en aangezien het boek met de verklaringen van de codes zoek was werden ze ook hier niet veel wijzer uit. Toen viel Lisa’s oog op het directe ontslag van dhr. Van Gils op 5 juni 1932. Maar verdere gegevens omtrent dit ontslag ontbraken. Gelukkig voor Eva begon Lisa haar speurneus op dat moment te werken. Lisa vroeg haar moeder om eens met die meneer Van Gils te gaan praten. Van Gils was reeds ruime tijd overleden, maar diens zoon leefde wel nog. Tijdens het bezoek vertelde dhr. Van Gils dat er zich bij de firma Wagemaker feiten hadden voorgedaan die het daglicht niet zien mochten. Wagemaker dreigde door de crisis en de onderlinge concurrentie failliet te gaan. Daarom werd er een ietwat ‘alternatieve’ manier van concurrentiebeleid uitgestippeld. Wagemaker heeft zich destijds kunnen handhaven door de marktpositie van het concurrerende bedrijf Cartwright in te nemen. Wagemaker deed dit aan de hand van ware maffiapraktijken zoals dreigementen, brandstichting, enz. Maar waarom dhr. Van Gils destijds ontslag heeft genomen kon zijn zoon niet vertellen omdat hij het nooit te weten was gekomen. Na afloop van het bezoek vond Eva het niet onverstandig om eens een kijkje te gaan nemen in het archief van het bedrijf Cartwright in Engeland. Tijdens haar speurtocht werden de verhalen van dhr. Van Gils bevestigd. Toen Eva terug in Nederland was aangekomen ging ze op zoek naar verdere gegevens omtrent het ontslag van dhr. Van Gils, helaas zonder resultaat. Toen ze terug in het hotel aankwam had ze reeds een bericht ontvangen van een zekere Richard Wallset. In zijn briefje had hij geschreven dat ook hij met een bedrijfsonderzoek was begonnen. Hij wou haar graag ontmoeten in een restaurant om wat informatie te kunnen uitwisselen. Met enige argwaan ging Eva in op de uitnodiging van Richard, onder voorwaarde dat Lisa haar zou vergezellen. Tijdens hun gesprek werd Eva niet gek veel wijzer. Richard vertelde haar immers dat hij zijn onderzoek had gestaakt omdat het onmogelijk was om nog verder te werken. Richard werd immers op alle mogelijke manieren tegengewerkt. De ene keer waren de door hem gevraagde stukken verdwenen, de andere keer kon de secretaresse ze niet vinden, of er waren belangrijke delen verdwenen uit archiefstukken. Toen Richard dreigementen begon te ontvangen en zijn flat overhoop werd gehaald besloot hij om ermee te kappen. Na afloop van het etentje gingen beide partijen uit elkaar. Het was erg koud en de vrieskou had zijn werk gedaan. Richard, Eva en Lisa stonden het ijs van de autoruiten te krabben. Plots was er een explosie. De wagen van Richard was geëxplodeerd. Gelukkig voor Richard was hij nog steeds zijn autoruiten ijsvrij aan het maken zodat hij niet gedood werd. Dagen gingen voorbij en Eva bleef haar onderzoek gewoon verder zetten. Pas wanneer Wagemaker junior te weten kwam dat Eva toch een onderzoek was gestart begonnen ook voor haar de problemen de kop op te steken. Daarom besloot Eva haar ex-man in te lichten. Inmiddels had Joris Vosman, de ex-echtgenoot van Eva en politieagent, een controle uitgevoerd op dhr. Wallset. Wanneer hij een foto van Richard opgestuurd kreeg besloot hij om even tot bij Eva thuis te gaan. Eva was niet aanwezig, Lisa echter wel. Joris deed zijn verhaal. Hij vertelde Lisa dat dhr. Richard Wallset onmogelijk de kerel kon zijn omdat dhr. Wallset reeds een zestiger was en dus kon de beschrijving die Eva Joris had gegeven onmogelijk kloppen. Joris vroeg zijn dochter om deze feiten nog eventjes stil te houden omdat hij niet onnodig paniek wou zaaien. Kort na deze feiten kreeg Eva telefoon van Wagemaker senior. Hij wou eens spreken met haar omtrent haar onderzoek. Het totale gezin, inclusief Joris, ging op visite bij dhr. Wagemaker. Na een verhelderend gesprek keerde het gezin terug huiswaarts. Joris kon uit de conversatie besluiten dat Wagemaker senior geen flauw idee had van wat er zich in het bedrijf afspeelde. Op hun terugweg werd het gezin Vosman – De Zeeuw aangevallen door 2 auto’s. Hun pogingen om Joris van de baan te rijden mislukten omdat Joris tijdig had kunnen ingrijpen door het vuur te openen op de agressors. Enkele dagen later werd Richard vermoord. Joris was wel reeds te weten gekomen dat Richard een lid was van de Engelse politie. Dit gegeven maakte Joris alleen maar wantrouwiger over de praktijken die zich in het bedrijf Wagemaker afspeelden. Op dezelfde dag dat het levenloze lichaam van Richard werd aangetroffen kreeg Eva nog een dreigtelefoontje waarin men haar uitdrukkelijk vroeg om haar onderzoek te beëindigen. Gelukkig voor Eva was het Lisa die de hoorn had opgenomen. De beller voegde er aan toe dat het erg zou zijn moest Eva hetzelfde overkomen als wat er met dhr. Wallset was gebeurd. Van toen af werd het menens. Joris was ondertussen gepromoveerd waardoor hij kon beschikken over een enorme mankracht. Joris begon zichzelf steeds meer de vraag te stellen of de firma Wagemaker al dan niet een andere zaak op zijn kerfstok had. Uit onderzoek had hij immers kunnen afleiden dat de overleden Wallset belast was met een narcoticazaak. De persoonlijke spullen van de overleden Richard had Joris aan Eva overhandigd omdat hij ervan uitging dat deze spullen haar zouden kunnen helpen bij haar onderzoek. Uit deze bezittingen bleek dat Richard bij het inkijken van de archiefstukken steeds meer interesse kreeg voor wat er zich in 1932 had afgespeeld dan voor zijn narcoticazaak. Richard had zich immers de toegang tot het bedrijf verschaft door zich uit te geven als de historicus Richard Wallset. Toen Eva, een echte historica, echter op de proppen kwam kreeg hij het benauwd waardoor hij besloot zich meer op vlakte te houden. De moord op deze Engelse politieagent maakte het voor Joris mogelijk om genoeg mensen van het Nederlandse korps te overtuigen om zo lang en zo nauw mogelijk de firma Wagemaker te onderzoeken. Weken gingen voorbij. Eva bleef gewoon verder speuren naar de aanleiding van het ontslag van dhr. Van Gils op die bewuste vijfde juni in 1932. Ook Eva had ondertussen al promotie gemaakt. Tijdens haar onderzoek kreeg ze de kans om te solliciteren voor een openstaande betrekking als hoogleraar aan de universiteit, met succes. Eva diende dus aangesteld te worden als nieuwe professor. Op deze huldiging waren de beide heren Wagemaker eveneens van de partij. Na de huldiging feliciteerden alle genodigden haar waaronder ook Wagemaker junior. Zijn felicitatie was ietwat vergiftigd, maar Eva beet van zich af. Haar repliek maakte Wagemaker junior zo woest dat hij met een knalrood hoofd wegging. Enkele dagen later werd er een aanslag gepleegd op Eva. De schutter mistte echter zijn doel waardoor de politie zowel Eva als Lisa in veiligheid hadden kunnen brengen. Joris had Eva en Lisa laten onderkomen in een vakantiepark ver buiten de stad. ’s Anderdaags kregen Joris en Lisa het bezoek van Wagemaker junior. Hij was door het dolle heen en hield nu beiden onder schot. Gelukkig had Lisa, die lag te slapen, gehoord dat Wagemaker junior in het huis was. Ze kroop door haar raam en wist via de voordeur zo achter Wagemaker te verschijnen. Eva was gewapend met een roeispaan waarmee ze Wagemaker op het sleutelbeen sloeg. Wagemaker kon wel ontkomen, maar zijn ontsnapping was slechts van korte duur. Toen Wagemaker senior Joris opbelde en hem vroeg om even tot bij hem thuis langs te komen werd duidelijk wat er gebeurd was. Wagemaker senior had zijn zoon doodgeschoten omdat zijn zoon volledig door het lint was gegaan. Joris legde Wagemaker senior uit dat zijn zoon een narcoticahandel leidde en dat hij enorm werd gehinderd door het onderzoek van Eva. Joris had een pasklare oplossing voor de gepleegde moord. Joris stelde Wagemaker senior voor dat zijn zoon de pedalen had verloren omdat zijn narcoticahandel geruïneerd was door Eva. Wagemaker junior was totaal radeloos en heeft daarom dan maar zelfmoord gepleegd. Toen Joris het pistool in Wagemaker junior zijn handen had gelegd vertelde hij aan Wagemaker senior dat hij vrijuit ging indien hij met deze gedachte zou kunnen verder leven. Hij raadde hem ook aan om zijn zaak nog te redden, nu het nog mogelijk was. 2) De hoofdpersonages + evolutie in het boek: Eva De Zeeuw, een geëmancipeerde historica die tijdens een onderzoek naar de bedrijfsgeschiedenis van de textielfirma Wagemaker in aanraking komt met de georganiseerde misdaadwereld. Eva leert zich naarmate het boek vordert meer openstellen voor de kritische geest van haar ex-echtgenoot en dochter. Joris Vosman, een politieagent met een belangrijke functie. Sinds zijn promotie komt hij regelmatig in aanraking met de ‘zware jongens’ uit het misdaadmilieu. Joris is een grappige kerel die niet altijd dezelfde appreciatie krijgt ondanks het feit dat hij prima werk levert. In het verhaal is hij de persoon die de minste wijzigingen vertoont. Waarschijnlijk zit zijn opleiding daar wel voor iets tussen. Lisa Vosman, dochter van Joris en Eva. Zij is nog steeds studente, maar helpt haar moeder graag met haar onderzoek. Hierdoor komt zij eveneens in contact met het misdaadmilieu. Haar aanwezigheid is naarmate het boek vordert niet meer de enige band tussen de gescheiden ouders. De verschillende feiten doen haar ouders terug naar elkaar toe groeien.
3) Het thema + 2 fragmenten: Het boek handelt over een Eva De Zeeuw en haar dochter Lisa die tijdens een ordinair onderzoek naar de bedrijfsgeschiedenis van het textielbedrijf Wagemaker in aanraking komen met de georganiseerde misdaadwereld. “Vaders gezicht stond ernstig. ‘Om die man in huis te halen, natuurlijk. Hij wordt goed in de gaten gehouden, dat is wel gebleken. Dat gesprek in het restaurant was al link genoeg. Daarmee wordt Eva erbij betrokken. Nu hij ook nog een paar dagen bij jullie te gast is geweest, ligt het er dik bovenop.’ Lisa kon zich niet voorstellen dat iemand dat opgemerkt had. ‘Ik heb niemand gezien die het huis in de gaten hield.’ ‘Nee, ze komen zich niet voorstellen.’ ‘Denk je dat mama gevaar loopt?’ ‘Ik weet zo langzamerhand niet meer wat ik moet denken. Het is allemaal zo onlogisch. Waarom zou iemand zich bedreigd voelen door een historicus die wat oude archieven doorneemt? Dat kan toch geen kwaad, zou je zeggen.’ Hij stak een verse pijp aan en even later hoorde Lisa zijn stem uit een wolk van rook komen. ‘Maar wat er gebeurd is, leert ons dat er wel degelijk iemand wil voorkomen dat het verleden van de firma Wagemaker boven tafel komt. En de heren zijn niet zachtzinnig, dus… Ja, ik denk dat Eva gevaar loopt. Als ik het voor het zeggen had, liet ze die archieven voor wat ze zijn. Hoe denkt ze er zelf over?’ Zulke vragen stelde vader anders niet. Hij wist dat Lisa er een hekel aan had door een van beiden uitgevraagd te worden over de ander. Nu was het anders, dit was geen persoonlijke nieuwsgierigheid. Ze trok haar benen onder zich in en zuchtte. ‘Je kent mama. Volgens mij is ze nu vastbesloten om uit te vinden wat er aan de hand is. Nu ze over de eerste schrik heen is, is ze vreselijk boos. Ze heeft met Richard twee dagen op haar studeerkamer doorgebracht om gegevens uit te wisselen. Dat doe je niet als je wilt stoppen. En bovendien, ze heeft Richard gevraagd een deel van zijn aantekeningen op te sturen.’ ” “Vader hield zich aan zijn belofte, hij was er binnen twintig minuten. Vol bewondering zag Lisa hoe professioneel hij en Paul zich gedroegen. Ze kwamen aangeslenterd alsof ze alle tijd van de wereld hadden. Toen ze langs haar liepen, fluisterde vader dat ze gewoon naar huis moest gaan en niets moest laten merken. En weg waren ze weer, als twee mannen die het meisje op de muur niet eens hadden gezien. Mooie boel, dacht Lisa, de heren lopen gewoon door en ik moet langs die engerd. Tot haar opluchting herkende ze een van de twee mannen die voor het huis van de buren waren gestopt en nu een piano uit de auto tilden. De naam van de man wist ze niet meer, maar hij was absoluut een collega van vader. Ze moest zich bedwingen om hem niet te groeten en glimlachte binnensmonds. Wie weet hoeveel beschermengelen vader in stelling had gebracht. De man die hun huis bespioneerde, keurde haar geen blik waardig. Wacht jij maar mannetje, zei Lisa in zichzelf, jij zult nog op je neus kijken. Ze zette haar fiets naast de voordeur en zocht een tijdje naar de sleutel. De kerel in de auto moest wel iets te melden hebben. Voor ze de deur dichtdeed hoorde ze de buurvrouw nog zeggen dat er een vergissing in het spel moest zijn. Zij had in elk geval geen piano besteld. Pas in de gang merkte ze hoe warm ze het had. Wat moest ze nu verder doen? Voor ze zich over die vraag kon buigen, rinkelde de telefoon. ‘Goed gedaan meisje. Wat ging je eigenlijk thuis doen?’ ‘De boel wat opruimen. Moeder komt vanavond thuis.’ ‘Doe maar gewoon wat je van plan was. Als je weggaat wacht ik op je bij het plantsoen.’ ‘En die kerel dan?’ ‘Laat die maar aan ons over.’ 4) Mening: Dit is mijn tweede boek dat ik lees van de pandora-reeks en ik moet eerlijk toegeven dat ik aardig verrast ben. Het verbaast me dat ik nog dergelijke spannende detectiveverhalen lezen kan. Toch wens ik te vermelden dat ik het einde ietwat te ‘gemaakt’ vond. Het gaf me de impressie dat het gezin Vosman – De Zeeuw nog lang en gelukkig verder leefde. Ondanks deze opmerking vind ik het boek zeker een aanrader voor de leeftijdsgroep waartoe het gericht is. 5) Kan je met het boek iets aanvangen in de klas? Voor een les Nederlands denk ik niet dat het boek een aanrader is. Het kan misschien handig zijn voor een leestekst of een dictee, maar of je er iets mee kan aanvangen, dat lijkt me heel andere koek. Ook voor het vak geschiedenis lijkt het boek me niet echt honderd procent een aanrader. Het boek handelt wel over de bedrijfsgeschiedenis, maar daarvoor zijn er onvoldoende historische bronnen in het boek aanwezig. Een derde, en volgens mij ook laatste, optie zou de les economie kunnen zijn. Je zou bijvoorbeeld eens kunnen de vergelijking maken met wat er onlangs bij het bedrijf Lernout en Hauspie is gebeurd. Je zou op die manier kunnen de mogelijke gevolgen afwegen moest men de miljoenenfraude niet op het spoor zijn gekomen.