Lucifer door Connie Palmen

Lucifer van Connie Palmen

Genre :
“Lucifer” is een boek dat zich vooral bezig houd met het verschil tussen de verzonnen wereld en de werkelijkheid. Het beschrijft de waargebeurde val in de jaren tachtig van de vrouw van een Amsterdamse componist. Connie Palmen schrijft hier over in de vorm van een roman. Om het verhaal goed te kunnen begrijpen en mooi te kunen vinden moet je een beetje op de hoogte zijn van de gebeurtenis(sen) . De Hoofdstukken II tot en met IV gaan terug in de tijd van de jaren tachtig, maar toch wordt in die bedrijven ook nog heen en weer gegaan in de tijd. Lucifer is een boek dat je niet zomaar leest en waar je goed bij moet nadenke.

Waarom Connie het boek schreef ?
Aanleiding voor het schrijven van dit boek was een regel uit een overlijdensbericht in een krant uit 1981, die bij Palmen luidt: ‘Onze engel is gevallen’. Het zinnetje zegt de verteller, die zich niet bekend maakt maar waarvan ik veronderstel dat het Connie Palmen is. En er zijn direct mensen die zich aanbieden en meer weten over het overlijdensbericht.


Uit “Sympathy for the devil” (1968) van The Rolling Stones is de inspiratie afkomstig.
“ But what’s confusing you
Is just the nature of my game
Dit staat ook vooraan in het boek vermeld.
De tekst komt uit “Sympathy for the devil” omdat Lucifer de klassieke benaming is voor de zwarte engel of de duivel. Veel elementen van dit lied vind je ook terug in het boek.
Hier een fragment van de tekst ,

Voor de voledige tekst zie : http://nedtlyrics.nl/rolling-stones/sympathy-for-the-devil
Vertelperspectief
In het eerste bedrijf is er een ik-vertelster(Connie Palmen) die door de heren van de herenclub op de hoogte wordt gebracht van de gebeurtenissen van 24 jaar geleden. Deze vertelster komt in het laatste bedrijf ook weer terug. In de hoofdstukken ertussen is er een alwetende verteller die de situatie in 1981 berschrijft.

Van waar de titel komt ?
Lucifer is volgens bepaalde interpretaties in de Bijbel de naam van een voor het kwaad gevallen engel die jaloers wordt op God en uiteindelijk als een wraakzuchtige duivel uit de hemel "naar beneden op de aarde wordt gegooid". In het boek komen twee gevallen engelen voor. De eerste is Clara Wegers: op haar rouwkaart staat “De engel is gevallen”. Het is een mooie dame die door haar vrienden als een engel word beschouwd . Als ze van een terras valt is de engel letterlijk gevallen. De andere gevallen engel is Lucas Loos. Hij wordt ervan verdacht zijn vrouw om het leven te hebben gebracht. En door zijn arrogante en vervelende houding tegenover zijn vrienden wordt hij uit de Herenclub gestoten. Zijn vrienden laten hem 'vallen'


Samenvatting van het boek
Het boek is opgedeeld in 5 bedrijven , dit is een typische opdeling voor dit soort boeken (tragedie)
Bedrijf één :
Op 26 juli 2005 loopt de vertelster (waarvan ik denk dat het Connie Palmen is ) in Amsterdam naar een terras waar een aantal van haar vrienden van de zogenoemde Herenclub aan het discussiëren zijn over het ongeluk van Clara Wegers, de vrouw van de componist Lucas Loos. De vertelster wil over dit ongeluk een boek schrijven en wil informatie vergaren. Het is precies 24 jaar geleden gebeurt dat Clara van een rots/terras viel en de vertelster herinnert zich nog de zin uit de rouwadvertentie die haar erg opgevallen was: “Onze engel is gevallen.” De vrienden o.a. Een man met excentrieke kledij, die De Prins wordt genoemd(waarom is niet echt duidelijk), zijn het niet met elkaar eens over de waarheid van het ongeluk of de moord. Aan het tafeltje zit ook Thomas Burggraaf en zijn vrouw Mica en zijn ex-vrouw Jacoba. Zo wordt er verteld over de interesse van lucas van spirituele dingen. Die avond wordt de ik-personage (Connie) nog opgebeld door Prins. Hij zegt dat hij haar de volgende dag meer wil vertellen. Dit gebeurde en hij vertelde dan ook van de bijzondere aandacht die Loos had voor de ontsnappingskunstenaar Harry Houdini. Prins onthult dat hij met zijn vrienden verschrikkende ontdekkingen heeft gedaan, maar dat hij die nooit openbaar heeft willen maken, omdat hij Lucas niet wilde zwart maken.

Bedrijf twee:
In bedrijf twee wordt er verteld over de gebeurtenis in Griekenland . Lucas had op een dag weer eens ruzie met zijn vrouw Clara .Dit was o.a. Omdat Lucas homoseksueel was en die middag op het strand met twee Amerikaanse jongens had geflirt. Hij had die jongens ook uitgenodigd en ze kwamen 's avonds.Lucas en Clara waren eerst nog op bezoek geweest bij twee homoseksuele vrienden (Henk en Henri). Daar hadden ze ook al flink gedronken. De vriendin van Clara, Bella die ook was meegereist was al eerder teruggekeerd naar hun verblijfplaats omdat ze moe was en wilde slapen .Dan komen ook de Amerikanen naar hun woning en begint Lucas een verhaal te vertellen over de dood van de componist Tjaikowski. Deze Tsjechische componist zou ook homoseksueel zijn geweest en toch met een vrouw getrouwd zijn en hij zou zijn eigen gifbeker hebben leeggedronken.Lucas wil zich op deze gebeurtenis inspireren om een muziekstuk te schrijven. Clara die vindt het heel erg dat de aandacht van Lucas weer op de jongens valt en niet op haar. Om jaloezie op te wekken bij Lucas flirt ze heel uitdagend met een van de jongens. Dan valt ze plotseling van het muurtje. In het boek wordt heel fel benadrukt dat ze niet schreeuwde terwijl ze viel, ze maakte geen geluid. Nu is de vraag, waar eigenlijk heel het boek over gaat: was het zelfmoord, moord of een ongelukje. 's Morgens maakt Lucas de kinderen en Bella wakker en zegt wat er gebeurde .Ook de kinderen Quint (van Lucas en Clara) en Lévi (van Bella) worden ingelicht. Er komen Griekse politieagenten (die als zeer vervelend beschreven worden) een reconstructie houden van de gebeurtenis. De Amerikanen worden ook verhoord.Nu moeten al de vrienden en familie van Lucas en Clara worden ingelicht . Dit is een zware karwei want de telefoonkoosten zijn in hun huisje zeer duur dus moeten ze in een telefooncel in het dorp het erge nieuws vertellen.

Bedrijf drie :
Het verhaal speelt zich nu af in Amsterdam. Een goede vriend van Clara, Robin Hofman wordt op de hoogte gebracht van het nieuws. Dan wordt in het boek beschreven wat hij doet ,wat zijn beroep is en hoe hij leeft. Hij herinnert zich de schoonheid van zijn vriendin Clara die hij ooit in Parijs had ontmoet. Het was altijd zijn vriendin gebleven, af en toe hadden ze seks met elkaar gehad, maar volgens hem was er maar weinig te beleven op het gebied van seks met mooie vrouwen. Hij heeft van Clara gehoord dat ze haar ervaringen steeds in schriften had opgeschreven en hij moet deze schriften van haar verbranden als er iets met haar zou gebeuren, dit doet hij dan ook. Ook andere vrienden worden door Lucas Loos op de hoogte gebracht van de dood van Clara. Ook is er Rafaël Laporte een journalist die terugkeert van zijn vakantie om de begrafenis van zijn vriendin Ate bij te wonen. Hij ziet de rouwkaart van Ate, maar ook twee brieven van Lucas en Clara apart. Lucas Loos vertelt hem in de brief over een droom waarin de dood een rol speelt en Clara schrijft vooral over de dingen die ze in Griekenland beleeft. Als hij de beide brieven heeft gelezen die enkele dagen geleden verstuurd zijn, wordt hij opgebeld door Lucas die hem het slechte nieuws vertelt. De derde van de vrienden is Bubi. Bubi is heel streng opgevoed door zijn ouders en dat merk je ook aan hem. Zijn ouders zijn wel omgekomen bij een auto-ongeluk in 1995. Hierna is Bubi een oudere vrouw Puck Baal tegengekomen en is er een echte relatie uitgebloeid. Op een dag wordt Puck gebeld door Lucas. Hij vraagt hem om de begrafenis voor Clara voor te bereiden .Het moet een echte happening worden.Ook moet er een bepaald muziekstuk worden gespeeld. De inhoud van dit stuk is wel schokkend . Aan het einde van de dag belt Puck Bubi en hij vraagt of hij denkt dat Lucas Clare vermoord heeft .'Nee' zegt hij , toch een beetje onzeker.De Prins die met Mica omgaat, is jaloers dat Bella naar Mica belt om te vertellen dat Clara dood is. Mica van Hoorn is erg van slag, want voordat Clara op vakantie is gegaan, heeft ze een briefje ondertekend waarin ze aangeeft wat er na haar dood met Quint moet gebeuren. Clara heeft dus blijkbaar haar dood zien aankomen. Er staat in dat Quint niet door zijn vader alleen mag worden opgevoed. Daarna gaan ze naar de Sociëteit, waar Mica nogal overdreven laat blijken dat ze denkt dat Lucas Clara vermoord heeft . Daar ontmoeten we ook Otto Griffioen (een advocaat) en Aaron Keller die samen discussies met Lucas voerden o.a. over de dingen die ze in het verleden met elkaar deelden als de Cuba-kwestie. Bubi onthult dat Lucas hem per telefoon gevraagd heeft het stuk “De Brug”te spelen. Dat stuk heeft Lucas ooit geschreven over de moord op Allende, de Chileense premier. Ook door dat bericht nemen de roddels over moord alleen maar toe.

Bedrijf vier:
Dit hoofdstuk beschrijft voornamelijk de dingen die gebeuren op de dag van de begrafenis in augustus 1981. Wanneer Lucas en Quint thuiskomen vanuit Griekenland wordt er onder hen ook gesproken over de dingen die Clara zelf vroeger heeft gedaan: dronken achter het stuur, de stukken die ze speelde als actrice (bijvoorbeeld Mariken van Nimweghen) en haar relaties die ze met andere mannen had. Want het huwelijk tussen Lucas (die immers van mannen hield) en Clara (die vreemdging) was eigenlijk toch niet bepaald een droomhuwelijk ,het leek meer op een huwelijk voor de schijn .Ze hadden heel veel ruzie. Het was dan ook helemaal niet zeker of Quint wel de echte zoon van Lucas is. Robin gaat met Puck en Quint de schriften van Clara op een open plek verbranden. Het laatste schrift verbrandt hij thuis net op het moment dat Lucas thuiskomt, die woedend is.

Maar gelukkig stelt Quint hem gerust. Rafaël wordt in de vroege ochtend bezocht door Lucas. Die weet dat Clara hem een brief heeft gestuurd en hij wil die laatste brief van Clara lezen.Omdat hij wil weten of Clara toen negatieve gedachten had . Hij vertelt ook zijn eigen versie van het de dood van Clara. Ook vertelt hij over de gedichten van Gerrit Achterberg en diens gestorven geliefde. Aaron Keller en Otto Griffioen zijn niet op tijd op de begrafenis en moeten buiten wachten, wat ze toch niet zo erg vinden. Buiten praten ze wat en ze hebben een vermoeden dat Lucas Clara vermoord heeft. De begrafenis zelf duurt vrij kort, maar de kunstenaars blijven allemaal in de aula van Zorgvlied hangen om te praten, te roddelen en te drinken.Puck verteld een verhaal over de slechte relatie die het koppel had. Clara genoot er letterlijk van om Lucas in het openbaar af te breken. Puck had een theorie dat een kunstenaar meer is met een dode geliefde dan met een levende. Hij probeert dit te bewijzen met het verhaal van Orpheus en Eurydice.

Vijfde bedrijf :
De ik-vertelster is in augustus 2005 op de uitnodiging van Prins, Bubi en Rafaël ingegaan. Ze gaan vertellen over Lucas en Lucifer en over het geheim dat ze al die tijd hebben verzwegen. Wanneer de vertelster naar de reden van dat zwijgen vraagt, vertellen ze dat ze geen karaktermoord hebben willen plegen, ze wilde hem niet zwart maken. Ze zijn erachter gekomen dat Lucas een soort requiem (geschrift ter ere van een gestorvene) voor zijn vrouw Clara schreef. Ook vertellen ze waarom hij uit de Tafelkring gestoten is. Loos en Aaron hadden een discussie over het Cubaverleden . Dat leidt tot een fikse ruzie tussen Keller en Loos als gevolg waarvan Lucas de kring moet verlaten. Dan komt ook het grote geheim van de mannen op tafel en dat wordt onthuld door Rafaël. Die had contact blijven houden en was van plan om voor zijn werk een documentaire te maken over Lucas Loos die hij “Lucifer” wilde noemen. Rafaël had tegelijkertijd een documentaire voorbereid op het leven en werk van een veel betere musicus Claude Vivier. Zo ontdekte hij nogal wat overeenkomsten tussen de beide mannen: o.a. hun homoseksuele geaardheid. Maar ook dat ze beiden en bezig waren aan een werk over Tjaikowski, die immers ook homoseksueel was en een gedwongen dood (zelfmoord) had gepleegd. Claude sterft wanneer hij een ontmoeting heeft met een wildvreemde man die hij heeft opgepikt en het blijkt dat hij zijn dood in een muziekstuk heeft voorspeld. Lucas is eigenlijk jaloers omdat Rafaël ook deze Claude wil brengen in een rapportage. Puck komt dan met een theorie dat het getal drie een belangrijke rol in het leven van Lucas heeft gespeeld maar ook dat hij telkens een nieuwe periode in zijn werk/leven wilde beginnen, maar dan wel de voorgaande periode duidelijk moest hebben afgesloten. Verder doen ze nu nog een aantal ontdekkingen die de ik-vertelster zeker zullen aanzetten tot het schrijven van het boek : 'lucifer'.

Over de schrijver
Connie Palmen (25 november 1955) schreef vier romans, vier essaybundels en een novelle. Ze bundelde haar interviews en haar verspreide werk. Met deze boeken behoort zij tot de belangrijkste Nederlandse schrijvers van deze tijd. Zowel in haar romans als in haar beschouwingen ontvouwen zich haar briljante stijl en heldere redeneertrant.

De prijzenkast van Connie Palmen:
• European Novel of the year '91 voor De wetten.
• Het Gouden Ezelsoor 1992 voor De wetten.
• AKO-literatuurprijs 1995 voor De vriendschap.
• Trouw publieksprijs 1996 voor De vriendschap.
• De Gouden Bladwijzer van Humo voor De vriendschap.
• De Publieksprijs voor het Nederlandse boek voor De vriendschap.

Bibliografie
Romans
1991 De Wetten
1995 De Vriendschap
1998 I.M.
1999 De Erfenis
2002 Geheel de uwe
2007 Lucifer
Verhalen
1985 Afspraak
1988 Als een weke krijger

1990 Conoci de Chico
1991 Goddeloos land
1992 Monoloog
1995 De ommegang
1995 Vertalen is mijn woord
1996 Het kostuum
1999 Alles is mogelijk
2000 Thuis
2001 Het is daar waar mijn vader is
Essays
1992 Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates (bewerkte scriptie)
1999 Eigen Werk (in Vrij Nederland)
2000 Echt contact is niet de bedoeling (bundel)
2002 At your service (in Vrij Nederland)
2002 Een nar vermoord je niet (in Vrij Nederland)
2004 Iets wat niet bloeden kan (t.g.v. Maand van de Filosofie)
2005 Kleine filosofie van de moord (bundel)
Wetenschappelijk

1986 Het ritueel van de tekst (scriptie Nederlands)
1988 Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates (scriptie filosofie)
1989 De schrijver als schenner (artikel in Bzzlletin 168 over Cees Nooteboom)
Overig
1987 De toren van Malschaert bijdrage in catalogus van Frans Malschaert
1988 Martin Dislers zelfonderzoek
1988 David van de Kop, Danaë
1991 De pose in dagblad Trouw
1991 Elke nacht een ander bed samen met Ischa Meijer
1992 Kun je een ham pekelen? Scenario voor Oog in oog, IKON)
1993 Correspondances
1993 Liefste in tijdschrift Elle
1993 De lach in het donker in brochure voor uitgeverij De Bezige Bij
1994 Harold Brodkey in Vrij Nederland
1996 Onherstelbaar kwijt in Vrij Nederland
1996 Nawoord in: Een jongetje dat alles goed zou maken / Ischa Meijer
1997 Home Voorpublicatie van I.M. Gelimiteerde gesigneerde oplage, verschenen t.g.v. de 6e VSB Beurzendag

1997 Voorwoord in: Zing, m'n jongen, zing!: de radioteksten voor Cor Galis / Ischa Meijer.
1998 Waarvan ik hou en waarvan ik niet hou in Tintenfass (Duits)
1999 Wederkeren in Die Weltwoche (Duits)
1999 Engel, begeleidende tekst bij gelijknamige album van Frédérique Spigt
1999 Bijdrage in Ja hai met Mai tgv afscheid Mai Spijkers
2000 Helemaal Huf
2002 Alsof in rubriek Het favoriete citaat in Trouw
2002 Klokken in Preludium
2002 Asiel bijdrage in 50 ontmoetingen
2003 Kunst in Preludium
2003 Verantwoording van: De interviewer en de schrijvers / Ischa Meijer
2003 Sexy Rexy in Verzamelde werken (uitgave van DocuZone)
2004 Bijdrage aan: Gevoelige snaren / B. Plug
2004 Wie zegt dat? in Libelle
2004 Woord en moord in Die Zeit (Duits)
2004 Naar huis in Spoor
2005 Credo in Standaard der Letteren
2005 Inleiding in: De muur en ander proza / J.P. Sartre
2005 Bijdrage aan: Ik wil schrijver worden / E. van Dantzig

2005 God en Vitriool: gebundelde interviews met Connie Palmen
2005 Als een weke krijger; Verspreid werk

Mening van het boek:
Het boek is heel moeilijk te lezen omdat er overdreven moeilijke taal in staat. Soms moet je een pagina tot drie keer opnieuw lezen voordat je het begrijpt. Ik vind het wel mooi hoe het boek in elkaar zit . De symboliek spreekt mij enorm aan (toch het deel dat ik begrijp). Het boek is niet echt ontspannend en zeer zwaar om te lezen als ik 10 pagina's heb gelezen moet ik gewoon stoppen anders begrijp ik toch niet meer wat ik lees. Je leert er wel dingen uit en o.a. Veel moeilijke woorden.