Als de dood zucht , houd ik mijn adem in
Onderdeel 1: Flaptekst
¨Houd ik mijn adem in.
Acht jongeren in een psychiatrische jeugdkliniek, een daarvan heeft er een boek over geschreven..¨
̈Feit en fictie wandelen hand in hand door dit verhaal dat zich afspeelt in een psychiatrische jeugdkliniek in de jaren 90. Acht bewoners zijn in een groot huis toch elkaar en het leven veroordeeld. Hoe overleef je op een plek waar niets is wat het lijkt en waar de wereld, gezien door jouw ogen, een illusie is? ¨
Onderdeel 2: Eerste zin
¨Fan-tas-tisch!
Frank knippert met zijn ogen met dezelfde snelheid als waarmee hij de lettergrepen uitspreekt.¨
onderdeel 3: Samenvatting
Het boek gaat over een 17-jarige jongen genaamd Frank. Frank groeide op met ouders en zijn zusje die al op jonge leeftijd overleed. De moeder kon het verlies van haar kind maar moeilijk accepteren en deed er alles aan om het overleden zusje toch zo levend mogelijk te houden. Dit deed de moeder door Frank aan te kleden in meisjeskleren die de moeder oorspronkelijk kocht voor zijn zusje, ook moest hij zijn haar lang laten groeien en hechtte de moeder veel waarde aan het versieren van Franks haar. Ondanks dat maakten de ouders van Frank vaak ruzie en deden verschillende pogingen om hun relatie te redden. Onderweg naar een skivakantie verongelukte de auto met daarin de ouders van Frank, waarbij zij allebei overleden. Ineens was het kleine en gelukkige jongetje met lange blonde haartjes en blauwe ogen een wees geworden die vol zat met woede voor alles en iedereen. Na een tijdje bij zijn zeer gelovige oom en tante te hebben gewoond werd hij bestempeld als onhandelbaar. Op een middag waarbij hij lekker aan het voetballen was hoorde hij overal sirenes en toen hij ging kijken wat er aan de hand was kwam hij erachter dat ook zijn oom en tante overleden waren. Dit keer door een grote brand. Na dit moment is hij een aantal keer verhuisd tot hij bij deze inrichting kwam, waar hij met een aantal andere tieners en begeleiders woont. Vanaf het eerste moment merkt hij eigenlijk al meteen dat iedereen daar problemen heeft. Hij probeert eerst zo veel mogelijk afstand te nemen van de andere bewoners om zo ruzie te voorkomen. Maar al snel kan hij zijn draai in de groep goed vinden. Quintin bijvoorbeeld is een jongen waar Frank veel mee omgaat. Ze houden allebei van kattenkwaad uithalen en ze kunnen samen goed lachen. Joachim daarentegen is een jongen die niet goed weet wat hij met zijn woede aan moet en wil het liefst alles en iedereen in elkaar slaan. Over zijn verleden wil hij niet veel vertellen maar nadat hij als jehova's getuige uit de gemeenschap was gezet nam die woede alleen maar toe. Het enige wat de rest van de jongeren weten over het verleden van de boze Joachim is dat er brand is gesticht in het huis van zijn voogd door een lasapparaat omdat hij zijn muziekdoos kapot had gegooid. Op een avond sluipt Joachim over de gangen, en dit hoort Thea. Ze loopt de gang op en vraagt Joachim of hij met haar een joint wil roken om zijn woede wat te kalmeren. Na een gesprek over het verleden van beiden neemt de woede toch toe en dit resulteert erin dat hij de gang op loopt en daar Quintin tegenkomt. Joachim wordt boos en door middel van een deo fles en een aansteker met vlammen door de kamer van Quintin loopt waarbij Quintin doodsangsten uitstaat. Daarna wordt hij helemaal in elkaar geslagen door Joachim en slaat hij terug.
Naast de woede van Joachim valt het veel inwoners ook op dat Fenna de laatste tijd veel op de zolder zit en met haar benen uit het raamkozijn bungelt. Quintin heeft dit door en gaat soms naast haar zitten waarbij hij dan tegen haar praat en zij knikt of lacht. Ergens weet hij wel dat er een moment zou komen dat ze uit het raam zou gaan springen maar toch wilde hij dat voorkomen door er af en toe bij te zitten. Dit gesprek vindt plaats in het hoofdstuk ‘ D van Dood’. Buiten het feit dat Thea een gezellige meid is die niet op haar mondje is gevallen heeft ze ook gezegd veel meegemaakt, ze had een goede band met haar vader. Op een dag fietst Thea richting school, en daar is ze getuige van iets dat ze nooit zou vergeten, de reanimatie van haar vader. Hij ligt op straat en ze ziet precies wat er gebeurd. Deze gebeurtenis heeft enorme impact gehad op haar.
Onderdeel 4: Personages
Frank ( hoofdpersoon):
het blondharige jongetje met blauwe ogen genaamd Frank is de hoofdpersoon van dit verhaal die in zijn leven al veel heeft meegemaakt omdat zijn ouders zijn overleden bij een auto-ongeluk. Na de dood van zijn ouders is hij boos op alles en iedereen. Ondanks dat kan hij het goed vinden met Quintin.
Thea:
Thea is een meisje dat zonder moeder is opgegroeid en haar vader overleden is. Maar ondanks alles is ze erg zelfverzekerd en een tikkeltje ondeugend.
Mirjam:
Mirjam is een gelovig meisje dat erg veel last heeft van haar smetvrees. Hierom krijgt zij van de rest van de inwoners ook wel Dettol genoemd. Ook houdt Mirjam er erg van om in de spiegel te kijken en bezig te zijn met haar uiterlijk, maar door haar acne is ze wel erg onzeker over haar uiterlijk.
Quintin:
hij houdt net als Frank van kattenkwaad uithalen en het randje opzoeken. Daarom moet hij vaak op gesprek bij de begeleiders.
Reinout:
Reinout heeft gilles de la tourette en zit in deze instelling om zijn gevloek onder controle te krijgen. Hij is erg bang dat hij nooit goed in de maatschappij van nu zou kunnen leven door deze aandoening.
Joachim:
Joachim is een stille en afwezige jongen die af en toe ineens erg explosief kan reageren.
Fenna:
Fenna is een verlegen meisje dat erg ingetogen is en vaak dus erg op de achtergrond is.
Felix:
Felix is een jongen met rood haar die erg houdt van muziek en dus ook veel waarde hecht aan zijn collectie oude cd’s. Soms kan hij erg explosief zijn en hij houdt ervan om het randje op te zoeken. Hij is de enige inwoner die hier vrijwillig zit, in de weekenden gaat hij soms naar huis met zijn broer en zit hij vaak in de trapkast. Dit is zijn veilige plek. Hij komt uit een gezin dat geen liefde kent.
Onderdeel 5: Quotes
“Zijn moeder lag, als een ornament van een vikingschip, met een open schedelbreuk op de motorkap”. Blz 17.
Wij hebben gekozen voor dit citaat omdat we vinden dat je in deze zin de schrijfstijl van het boek goed terug kan zien. De schrijver maakt in dit boek vaker gebruik van een grappige vergelijking in heftige stukjes waardoor het juist erg luchtig en grappig wordt. Zo wordt in dit stukje de open schedelbreuk van zijn moeder na een heftig auto-ongeluk vergeleken met een ornament van een vikingschip.
‘Jij weet net zo goed als ik dat dat kind smetvrees op Olympisch niveau heeft en nu de hele avond van de rel is’. Blz 39.
In dit stukje wordt er op een grappige manier iets verteld over de smetvrees problemen van Mirjam (Dettol). Wij vonden het goed om dit stukje erin te doen omdat dit een erg goede en belangrijke karaktereigenschappen laat zien van een van de bijpersonen.
‘Zou ik even bij mijn cd’tjes mogen kijken? Ik zou het verschrikkelijk vinden als er glas op ligt'. Blz 58.
In deze zin komt de obsessie die Felix heeft voor zijn collectie cd’tjes goed in beeld. Door deze cd’s krijgen Felix en Frank aan het begin van het boek ook een ruzie als Felix erachter komt dat Frank aan zijn cd’s heeft gezeten.
Onderdeel 6: Thematiek
Trauma’s
Dit is voor mij wel het thema van het boek want het is een rode draad door het boek. Alle tieners in de inrichting hebben allemaal verschillende soorten trauma’s en gaan daar allemaal op een andere manier mee om. De een door schreeuwende agressie buien , terwijl de ander liever in zijn eigen wereldje blijft. Je krijgt hiermee ook een duidelijk beeld van de verschillen tussen de kinderen die trauma's proberen te verwerken. Frank (hoofdpersoon) probeerde ook zo afwezig mogelijk te zijn aan het begin, maar de rest van de kinderen maakten het te moeilijk voor hem, waardoor het lijkt alsof hij in plaats van zijn trauma verwerkt, gewoon een trauma erbij krijgt door de ervaring in de kliniek.
Onderdeel 7: Motieven
Dood
De dood is een belangrijk onderwerp in het boek. Behalve dat het de titel is, komt het ook vaak voor in het verhaal. Het boek begint al met de dood van Frank zijn ouders, daarna vervolgd al snel de dood van de nieuwe verzorgers (oom en tante) van Frank. Behalve Frank hebben ook zijn medebewoners te maken gehad met de dood, zoals Thea. Thea verloor haar moeder al toen ze jong was, daarna kreeg haar vader te maken met een tragische dood.
Verder wordt de dood onderling door de kinderen in het kliniekje ook vaak besproken, meestal als grap.
¨ Als je door ons niet geholpen wil worden, is er nog een plan D.
Fenna kijkt hem vragend aan.
¨ De D van de dood¨, Blz 122
¨ Heb jij een doodswens?¨, Blz 161
Onderdeel 8: Motto
¨You're only given a little spark of madness. You mustn't lose it¨ - Robin Williams 2014
Dit is het Engelse motto dat je op een van de eerste bladzijden leest voordat het verhaal begint.
Vertaald vanuit Engels: ¨ Je krijgt maar een klein vonkje krankzinnigheid. Je mag het niet verliezen ¨ .
Het verband tussen dit motto en het verhaal is eigenlijk de situatie van de tieners in de kliniek. Ze zijn mentaal niet zo stabiel en hebben dus ´ een vonkje krankzinnigheid ´ / ´ spark of madness´.
Daarmee wordt dus hun mentale status en de manier waarop ze reageren verwoord.
Onderdeel 9: opdracht
Dit boek heeft geen opdracht.
Onderdeel 10: Trivia- Auteur
Lex Paleaux:
Lex Paleaux (46) is een auteur en scenarist. Lex heeft een dochtertje genaamd Mia en een hondje.
Lex debuteerde in 2020 met zijn boek ¨Winterwater¨, waarin hij schrijft over zijn zware en moeizame jeugd in Friesland. Hij heeft ondertussen al vier romans geschreven en de lezer wordt steeds opnieuw meegenomen in zijn jeugd. Zijn geschreven boeken zijn: Winterwater, Vlo, het leven is een circus en als de dood zucht ,houd ik mijn adem in. Lex zijn boek, Winterwater, krijgt in 2024 ook een eigen voorstelling
De personages in zijn boeken zijn heel vergelijkbaar met de mensen die hij in zijn echte leven is tegengekomen, het enige wat anders is zijn de namen.
Onderdeel 11: Titelverklaring
¨ Als de dood zucht, houd ik mijn adem in ¨, is de titel van het boek.
De titel kan meerdere betekenissen hebben voor het verhaal. Ten eerste de dood van de familie van Frank, waardoor hij in een kliniek belandt. Dat is natuurlijk ook de belangrijkste gebeurtenis aan het begin/ aanleiding van Frank zijn zware leven, dus het moment wanneer hij figuurlijk zijn adem inhoudt. De titel kan ook de situaties die in de kliniek voorkomen beschrijven.De dood wordt in het boek als een soort grap gezien.
Ook is op de kaft van het boek een jongen te zien in een soort stoffen zak met riemen. Dit is de dwangbuis en daar wordt in het boek veel over gesproken.
¨ Als je door ons niet geholpen wil worden, is er nog een plan D.
Fenna kijkt hem vragend aan.
¨ De D van de dood¨, Blz 122
Onderdeel 12: Structuur en perspectief
perspectief: het verhaal wordt verteld vanuit een personaal perspectief. Het lijkt een beetje alsof er iemand is die aan jou precies vertelt wat er gebeurd. Dit vind ik een erg leuk effect op het boek. Want ook al wordt het niet door de hoofdpersoon zelf verteld, er wordt wel verteld in het boek wat iedereen denkt en voelt. Ook wordt er in dit boek veel gebruik gemaakt van veel dialogen
voorbeeld personaal perspectief: “ Reinout doet wat Thea van hem vraagt en schuifelt met zijn hand voor zijn mond haar slaapkamer binnen”. blz 202
voorbeeld dialoog: “Ik had de verkeerde stekker uit het stopcontact getrokken, het was een ongeluk, jullie moeten me geloven. blz 194
structuur: Het boek is opgebouwd uit 23 hoofdstukken. De titels van de hoofdstukken gaan telkens over het onderwerp waar dit hoofdstuk over gaat. Een voorbeeld hiervan is goed te zien bij het hoofdstuk ‘ollie’. In dit hoofdstuk leert Frank aan een van de andere inwoners een trucje op het skateboard, waardoor de begeleider Erik erg boos wordt en er een gevecht ontstaat tussen Frank, de andere inwoner en Erik. De ruzie loopt uit de hand en Frank krijgt de dwangbuis om en wordt gedragen naar de isoleerkamer, waarna de andere inwoner vraagt “ maar hoe heet dit trucje eigenlijk?” en Frank antwoord moeizaam “ ollie!”. De verhalen van hoofdstuk tot hoofdstuk lopen goed in elkaar over, het is dus niet zo dat bij het begin van een nieuw hoofdstuk het vorige verhaal stopt. Aan het begin lees je over het leven van Frank en waarom hij in deze instelling zit. Daarna lees je eigenlijk over het dagelijks leven van de jongeren en wat zij allemaal meemaken.
In principe beleef je per hoofdstuk een gebeurtenis in de inrichting, alleen bij het hoofdstuk ‘ z’n gangetje’ wordt er eigenlijk verteld wat er twee weken geleden gebeurd was. Zo wordt er verteld dat begeleider Erik officieel weg is gegaan en dat in die paar weken door Quintin en Frank steeds kattenkwaad is uitgehaald.
Onderdeel 13: Decor
Setting.
Het verhaal speelt zich af in onze tijd ongeveer, er wordt niet een specifiek jaartal genoemd, maar door de beschrijvingen kan het makkelijk nu gebeuren.
Tijd.
Het verhaal wordt soms in verleden tijd en soms tegenwoordig tijd verteld, bijvoorbeeld:
¨De stekker werd in het stopcontact geduwd en de radio sprong direct op volle sterkte aan¨ , Blz 160
¨
Bertram en Guus grijpen hem bij zijn bovenarmen en slepen hem mee naar binnen. ¨
De verteltijd is 233 bladzijden en de vertelde tijd is lastig in te schatten hoelang er voorbij gaat in het verhaal, vanwege de backstories over het verleden van de kinderen. Verder wordt het verhaal chronologisch verteld met af en toe flashbacks naar de kinderen hun jeugd en reden waarom ze in zo'n instelling zijn geplaatst.
Plaats/ruimte.
Het verhaal speelt zich vooral af in de jeugdkliniek. De kliniek wordt beschreven als een gewone huis met een woonkamer, tuin , slaapkamers enzovoort.
Onderdeel 14: stijl
Wij vinden dat de schrijfstijl van de schrijver in dit boek erg opvalt. Wat ik eerder bij het stukje "quotes" ook al zei is dat het namelijk opvalt dat de schrijver heftige stukjes in het boek vaak grappig en minder serieus maakt door er een grappige vergelijking of apart voorbeeld voor te geven. Wij vonden dat de eerste citaat uit het kopje “quotes” die wij gekozen hadden erg duidelijk aangaf hoe de schrijver met zulke heftige stukjes omgaat. Hieronder nog een goed voorbeeld van een klein stukje uit het begin van het boek waarbij de schrijver refereert naar het overlijdens moment van de ouders. Dit maakt het nog een stukje grappiger als je weet dat dit een veel gezegde zin was die de vader van Frank vaak gebruikte in zijn leven.
De dood als ultieme relatietherapeut, want ‘wat niet levensvatbaar is moet je uit zijn lijden verlossen.’
Onderdeel 15: slotzin
¨ Dat dacht ik al, ik laat het u nog wel eens lezen¨
Onderdeel 16: beoordeling
Elena.
Mijn mening over het boek is eigenlijk best afwisselend. Aan het begin vond ik het best interessant, want de titel en flaptekst spraken me gelijk aan, omdat het iets met psychiatrie en trauma´s te maken had. Tijdens het lezen merkte ik dat ik steeds beetje wegviel, omdat er weinig spanning in zat, maar dat wisselde wel af. Het boek bevat niet al te veel details en aandacht voor kleine dingen, wat voor sommige een minpunt kan zijn en voor de ander juist fijn. Ik vond dat persoonlijk wel fijn, want het las daardoor lekkerder door, maar bij sommige dingen zoals beschrijvingen van bepaalde mensen zou wel wat meer gedetailleerd mogen. Het verhaal is dieper dan het lijkt door de trauma´s die de kinderen ervaren door verlies van hun ouders of gedrag van hun ouders en dat maakt het boek zo spannend.
Merel.
Ik vind het een super leuk boek. Veel spannende gebeurtenissen, zowel emotioneel als grappig. het stukje in het hoofdstuk’ D van Dood’ waarbij Quintin tegen Fenna zegt: Ik weet wel waarom jij hier bent gaan zitten, ik kan het zien in je ogen... al ken ik je niet zo goed, ik zou je heel erg missen. Ik begrijp hoe je je voelt, maar als je op een gegeven moment besluit om weg te gaan, wil je me dan wel gedag zeggen?. Dit vond ik een van de meest emotionele stukjes in het boek, juist ook omdat Fenna daar helemaal niks over heeft gezegd maar hij het wel door heeft omdat ze ergens toch allemaal hetzelfde zijn. Ik vond dit een indrukwekkend en interessant boek omdat je ziet dat iedereen zijn trauma’s anders verwerkt en dat het verleden voor veel van de inwoners heeft gemaakt hoe ze nu zijn.
Onderdeel 17: recenties
Mijn leeservaring:
Lex heeft een beeldende haast filmische schrijfstijl en bladzijde na bladzijde geniet ik van zijn mooie taalgebruik. Al lezende leer je de hoofdpersonages goed kennen en ga ik stuk voor stuk een beetje van ze houden. Hun levensverhalen grijpen me aan, maar toch doet het verhaal nergens ‘overdreven dramatisch of zielig aan’. De karakters komen tot leven en het verhaal leest alsof je er zelf onderdeel van bent. Het boek is puur en rauw geschreven, maar ook de humor is goed vertegenwoordigd. Ik moet regelmatig lachen om bepaalde geschetste situaties, maar pink ook rustig een traantje weg wanneer het me aangrijpt. Het verhaal zet tot denken en roept af en toe ook de nodige vragen op en wanneer je denkt te weten hoe de vork in de steel zit komt Lex nog even met een verrassende plotwending, die alle vragen beantwoordt en waardoor alles klopt.
Mijn eindoordeel:
Na het lezen van Winterwater en nu ook na het lezen van Als de dood zucht, houd ik mijn adem in ben ik van mening dat deze auteur het verdient om door het grote publiek ontdekt te worden. Daarnaast vind ik dat ook dit boek op de verplichte literatuurlijst zou moeten komen voor een ieder die een opleiding volgt in de jeugdhulpverlening.
In de binnenflap staat geschreven: Dit boek lees je niet, dit boek beleef je en het verhaal en zijn bewoners zul je nooit meer vergeten………..
Daar kan ik het eigenlijk alleen maar volledig mee eens zijn.
Dit boek verdient het om gelezen te worden!
Daarom krijgt Als de dood zucht, houd ik mijn adem in van Lex Paleaux van mij 5 inktpotjes/sterren
https://www.hebban.nl/recensie/hilona-schaft-mol-over-als-de-dood-zucht
De schrijfstijl van Paleaux is luchtig en door de humor die hij tussen de zinnen door aan het verhaal weet toe te voegen is het boek, ondanks zijn thema, zeker niet te zwaar beladen. In het laatste hoofdstuk wordt er door Paleaux totaal onverwacht een plottwist ingevoegd, waar ook de lezer even van moet bijkomen. Deze wending laat je even nadenken over een bepaald personage, maar zorgt er wel voor dat bepaalde situaties die in het boek voorkomen, ineens duidelijker worden.
Als de dood zucht is een prachtig geschreven boek over gedragsproblematiek bij de jeugd, die zeker na de corona crisis steeds meer voorkomt. Een boek dat je naar de keel grijpt en waar je van gaat houden. Je leest het in één ruk uit! Een boek dat iedereen gelezen zou moeten hebben.
Recensie: Als de dood zucht, houd ik mijn adem in – Lex Paleaux – Bazarow – Alles over boeken
Onderdeel 18: vragen
Wat is de bijnaam van Mirjam en waarom wordt zij zo genoemd?
- Mirjam haar bijnaam is Dettol, ze heeft smetvrees en is te erg bezig met hygiëne , vandaar haar bijnaam.
Wat is Frank zijn eerste indruk op de kliniek?
- Als Frank daarbinnen loopt denkt hij dat hij waarschijnlijk zijn slaapkamer niet uit gaat komen en heel erg op zichzelf gaat blijven, maar dat gaat veranderen.
Wat is er zo opvallend aan Joachim zijn karakter?
- Joachim is meestal best stil en afwezig, waardoor hij best op een nette en brave jongen lijkt, maar hij kan heel agressief en explosief gedrag tonen.
Wat is er zo belangrijk voor Felix?
- Felix hecht veel waarde aan zijn cd's ,omdat hij ook een obsessie heeft met muziek.
Waar stond ¨Plan D¨ voor in het verhaal?
- D van dood
REACTIES
1 seconde geleden