Kathy's dochter door Tim Krabbé

ZAKELIJKE GEGEVENS

Naam auteur: Tim Krabbé
Titel boek: Kathy’s dochter
Genre: roman
Eerste druk: februari 2002.
Uitgeverij: Bert Bakker, Amsterdam
Aantal bladzijden: 264

INFORMATIE OVER DE SCHRIJVER

Tim Krabbé is geboren in Amsterdam, op 13 april 1943. In 1960 heeft hij eindexamen HBS-B gedaan en sinds 1967 is hij fulltime schrijver. Hij komt uit een artistieke familie. Uiteraard is zijn broer Jeroen Krabbe heel bekend in (o.a.) Nederland als acteur en regisseur. Zijn vader en grootvader zijn bekende schilders. Zijn moeder is filmvertaalster en schrijfster. Hij is getrouwd geweest met actrice Liz Snoijink en samen hebben zij een zoon, Esra, die overigens ook een figuur speelt in dit boek.
Hieronder zijn oeuvre. Behalve romans heeft hij ook o.a. schaakboeken, een bloemlezing, 2 scenario’s (verfilmingen van zijn eigen boeken o.a. het gouden ei) en artikelen geschreven.
Zijn boeken nemen een belangrijke plaats in in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Hij heeft ook diverse pseunoniemen gebruikt: Rabbe (Prohna Cures), Peter Brunel, Max laadvermogen en Robert Rijs. Hij heeft ook een aantal prijzen ontvangen voor o.a. het boek “De Diepzeeprijs” en “Het Gouden Ei”.
1967 - De werkelijke moord op Kitty Duisenberg (roman)
1970 - Flanagan of het einde van een beest (roman)
1972 - Fischer schaak-biografie
1973 - Vijftien goede gedichten (poëzie)
1974 - Schaakkuriosa (schaakboek)
1975 - Red desert penitentiary (novelle)
1977 - Nieuwe schaakkuriosa (schaakboek)
1978 - De stad in het midden (verhalen)
1978 - De renner (roman)
1980 - Vier wielerverhalen (verhalen)
1984 - 43 Wielerverhalen (verhalen)
1984 - Het Gouden Ei (roman)
1985 - Chess curiosities (schaakboek)
1986 - De man die de Babson task wilde maken (schaakessay)
1989 - De scherprechter van Korfoe (verhaal)
1991 - De matador en andere verhalen (verhalen)
1994 - Vertraging (roman)
1995 - De paardentekenaar (verhalen)
1996 - De verdwenen verdwijning en andere verhalen (verhalen)
1997 - De Grot (roman)
1998 - Mooi verhaal 1998: een verrassende bundel zomerse verhalen (verhalen)
2002 - Kathy's dochter (roman)
2004 - Drie Slechte Schaatsers (novelle)
2005 - Een Goede Dag voor de Ezel (roman) (Genomineerd voor de Gouden Doerian)
2007 - Marte Jacobs (roman)

TITELVERKLARING

Ongeveer 37 jaar geleden had Tim een heftige relatie met Kathy. Laura is Kathy’s dochter. Ze zoekt contact met Tim om met Tim herinneringen over haar moeder op te halen. Kathy is overleden en heeft haar dochter veel verhalen verteld over Tim. Laura gaat dan op zoek naar Tim, eerst via email, dan ontmoeten ze elkaar en worden verliefd. Vandaar de titel Kathy’s dochter. Het boek had uiteraard ook Laura’s moeder kunnen heten. Maar het draait in het boek toch meer om Kathy.

MOTTO

Er is geen motto aanwezig in het boek.

RUIMTE (TIJD EN PLAATS)

Het boek speelt zich eigenlijk af over een tijdsbestek van 37 jaar. Maar de vertelde tijd is ongeveer een jaar. Het boek begint in 1962 en eindigt in 2000. Er zitten veel flashbacks in het verhaal. De relatie van Tim en Laura duurt precies 200 dagen. Tijdens die relatie vertelt Tim ook over Kathy (1962). Deze relatie heeft slechts enkele weken geduurd.
Het boek is niet chronologisch. Eerst speelt het zich af in 1962, dan 1999, dan weer 1962.

Het verhaal speelt zich grotendeels af in Amsterdam. Daar leert hij in 1962 Kathy kennen. Maar er zijn ook andere belangrijke plaatsen: Leiden (eerste ontmoeting Tim en Laura), Utrecht en Deventer (daar woont Laura met haar vriend Lex).

PERSPECTIEF

Het verhaal wordt verteld door een ik-persoon, Tim Krabbe. Hij vertelt over zijn belevenissen, maar ook over zijn herinneringen en gedachten. Er is dus sprake van een ik-perspectief.
Het verhaal lijkt autobiografisch, omdat de hoofdpersoon ook Tim heet en zijn zoon Esra ook meespeelt in het boek. Toch heb ik het idee dat het niet autobiografisch is. Dat is mijn mening, want het wordt niet helemaal duidelijk in het boek. Dat vond ik wel jammer. Ik zou het wel leuk vinden om te weten of het allemaal echt is gebeurd.

PERSONAGES

Tim Krabbe
Hij woont in Amsterdam, is 56/57 jaar (tijdens de relatie met Kathy natuurlijk jonger – 19 jaar). Hij lijkt een aardige, moderne man met veel gevoel voor humor. Hij schrijft boeken en filmscripts en hij houdt van schaken en wielrennen. Tijdens zijn werk bij Foto Linneman ontmoet hij Kathy. 37 jaar later zoekt haar dochter Laura hem op, eerst via email.

Laura Westerdijk
Zij woont in Deventer met haar vriend Lex, is een 28-jarige vrouw, wiens moeder, die een relatie had met Tim Krabbé, pas is overleden. Haar relatie met Lex loopt na 5 jaar stuk. Zij wordt verliefd op Tim. Laura is een extroverte jonge dame, volwassen voor haar leeftijd; ze lijkt zelfs volwassener dan Tim. Ze verliet op zeventienjarige leeftijd al het ouderlijk huis, alhoewel, ze wordt eigenlijk door haar moeder uit huis gezet. Ze heeft ook een goed gevoel voor humor, net als Tim. Ze weet vanaf het eerste begin al dat ze niet bij Tim wil blijven, want ze wil met een jongere man een gezinnetje stichten.

Tineke/Teuntje Melsen alias Kathy
Zij woonde in Amsterdam, was 20 jaar toen zij Tim ontmoette. Ze had een kortstondige verhouding met Tim. Na Tim is zij getrouwd en heeft drie kinderen gekregen, waarvan Laura er een is. Tijdens haar relatie met Tim was zij ietwat plagerig en afstandelijk en eerst ook behoorlijk preuts. Zij doet dit omdat zij bang is, dat haar relatie anders te snel eindigt. Ook zij hield van humor. In het boek wordt vermeld, dat Kathy en haar dochter veel op elkaar lijken. In haar leven heeft zij altijd een vaderfiguur gemist (zij is verwekt door een zekere Teun). Zij had last van verlatingsangst, ze werd vroeger veel gepest.

Verdere personages:
Esra: de 12-jarige zoon van Tim.
Lex: de (ex)vriend van Laura.
Donald: Een vriend van Tim
Mamma & Theo: De moeder van Tim en haar vriend
De tante van Tim, zij heeft hem geld geleend voor zijn studie
Tims vader en zijn nieuwe vrouw
Louise: De jongere zus van Kathy en de tante van Laura.

THEMA

Liefde
De liefde tussen moeder en dochter. De relatie van Kathy en Laura was niet eenvoudig, ze botsten vaak. Misschien had dit iets te maken met het feit, dat Kathy een bastaardkind was. Zij had ook geen makkelijke jeugd. Maar toch was er een duidelijke band tussen Kathy en Laura.
De liefde tussen Tim en Kathy. Het was slechts een kortstondige relatie, maar Kathy is Tim nooit echt vergeten. Ze heeft veel verhalen over hem tegen Laura verteld. Tim maakte de relatie uit.
De liefde tussen Tim en Laura. Deze relatie was gedoemd om te mislukken. Maar de gevoelens waren wel hevig.

Schuldgevoel
Tim heeft een behoorlijk schuldgevoel over de manier waarop hij het heeft uitgemaakt met Kathy. Dat proef je tijdens het lezen.

Ontmoetingen
De ontmoeting tussen Tim en Kathy. Ze werken alle twee bij Foto Linneman.
De ontmoeting tussen Tim en Laura. Ze stuurt hem een email, omdat ze met hem over haar moeder wil praten.

MOTIEVEN

Roman “from the Terrace”/ film “Cape Fear”
Deze roman (over twee geliefden die 'ineens tot hun ontzetting merken dat ze het aan het uitmaken zijn', p. 37, en de leegte die de man voelt, nadat hij door zijn geliefde verlaten is!) en film (over de fascinatie van een man voor een vrouw en haar dochter!) las en keek hij samen met Kathy, maar ook met Laura.

GENRE EN STROMING

Kathy’s dochter is een roman, een literair liefdesverhaal. Het boek lijkt sterk op een autobiografisch boek, maar ik ben hier niet zo zeker van. Het wordt niet duidelijk of alles echt is gebeurd of (gedeeltelijk) verzonnen.

MOTIVATIE

Op internet had ik een korte inhoud gelezen van het boek en het onderwerp sprak mij wel aan. Je hoort niet vaak, dat een man een verhouding krijgt met een moeder en een dochter. Ik had nog nooit iets gelezen van deze schrijver.

BEOORDELING

Mijn verwachtingen zijn gedeeltelijk uitgekomen. Het boek is redelijk makkelijk te lezen. Soms raak je een beetje in de war, omdat je niet weet wanneer het verhaal zich afspeelt: in 1962 of 2000. Maar ik heb het boek in korte tijd helemaal uitgelezen. Ik kon het niet goed laten liggen, ik wilde toch weten hoe het allemaal afliep.
Ik ben wel geïnteresseerd geraakt in Tim Krabbe en wil eigenlijk nog wel een boek van hem lezen. Misschien dat ik in de vakantie “Het Gouden Ei” ga proberen. Volgens recensies zou dit boek nog beter zijn dan “Kathy’s dochter”.
Mijn favoriete momenten waren: de eerste ontmoeting tussen Tim en Laura (je voelt hier echt de spanning) en de fantasie van Tim aan het einde van het boek (hoe zijn leven eruit gezien zou hebben als hij het destijds niet uitgemaakt had met Kathy).

KORTE SAMENVATTING

In hoofdstuk 1 vertelt Tim over zijn gevoelens. Hij heeft net een relatie beëindigd. In 1962 heeft Tim een kortstondige verhouding met Kathy. Hij is 19, zij 20.

In hoofdstuk 2 is het ineens het jaar 1999. Kathy is overleden. Zij was getrouwd, kreeg 3 kinderen. Laura, een van de drie, zoekt na het overlijden van haar moeder contact met Tim via een email. Kathy is Tim eigenlijk nooit vergeten en heeft Laura veel over hem verteld. Tim en Laura emailen eerst veel en ontmoeten elkaar daarna in Leiden. Zij vinden elkaar heel leuk, maar laten dat niet gelijk merken. Laura woont dan nog samen met Lex. Die verhouding loopt stuk. Tim en Laura worden verliefd. Als zij een keer bij hem komt logeren gaan ze samen naar bed en krijgen een relatie.

Pas in hoofdstuk 3 vertelt hij hoe Kathy en hij elkaar hebben ontmoet. Dat was tijdens het werk in een fotozaak. Kathy is een meisje met veel problemen. Na een maand maakt Tim het uit. De manier waarop is niet erg netjes. Voordat hij het uitmaakt (omdat hij niet meer van haar houdt) wil hij nog een keer met haar naar bed. Daarna vertelt hij haar dat hij niet meer van haar houdt en maakt het uit. Kathy is heel verdrietig.

In hoofdstuk 4 besluiten Tim en Laura na 201 dagen uit elkaar te gaan. Tim is in die tijd heel erg bezig met Kathy. Hij heeft moeite haar te herinneren, maar een bandje helpt hem. Hij krijgt een schuldgevoel over de manier waarop hij haar verliet. Tim en Laura blijven nog bij elkaar, maar als Tim klaar is met zijn roman en op vakantie is geweest, besluiten ze om definitief uit elkaar te gaan. Zij beweert verliefd te zijn op een ander. Ze huilen, vrijen nog een keer en nemen dan huilend afscheid van elkaar. Het leeftijdsverschil is te groot. Laura wil een gezinnetje en zij vind Tim te oud om vader te worden.

In hoofdstuk 5 fantaseert Tim over hoe het zou zijn geweest als hij het niet had uitgemaakt met Kathy.

Opdracht 1:

Boeken: (sinds 1978 bij uitgeverij Prometheus/Bert Bakker)
-- De werkelijke moord op Kitty Duisenberg (1967, roman)
-- Flanagan of het einde van een beest (1970, roman)
-- Fischer (1972, schaak-biografie)
-- 15 goede gedichten (1973, gedichten)
-- Red Desert Penitentiary (1975, roman)
-- De Stad in het Midden (1978, verhalen)
-- De Renner (1978, roman)
-- 43 Wielerverhalen (1984, verhalen)
-- Het Gouden Ei (1984, roman)
-- De Man die de Babson Task wilde maken (1986, schaak-essay)
-- De Matador (1991, verhalen)
-- Vertraging (1994, roman)
-- De Paardentekenaar (1995, verhalen)
-- De Grot (1997, roman)
-- Kathy's dochter (2002, roman)
-- Drie Slechte Schaatsers (2004, novelle)
-- Een goede dag voor de Ezel (2005, roman)
-- Marte Jacobs (2007, roman)

Schaakboeken:
-- Schaakkuriosa (1974)
-- Nieuwe schaakkuriosa (1977)
-- Chess Curiosities (1985, Engels)

Bloemlezingen:
-- De Koning (1987, schaakstukken van J.H. Donner; samen met Max Pam)
-- Nico Scheepmaker Over Alles (1991, Nijgh & Van Ditmar)

Journalistiek werk:
Redacteur 1970-1973 Propria Cures. Werkte mee aan vele bladen, o.m. Vrij Nederland, Haagse Post, Parool, De Tijd, NRC/Handelsblad, Elseviers Magazine, HUMO, Playboy, Intermagazine, Esquire. Momenteel schrijf ik een schaakrubriek in ADMagazine.

Verfilmingen:
-- Flanagan (Adriaan Ditvoorst 1975)
-- De Paardentekenaar (Thijs Chanowski 1983; korte film naar het gelijknamige verhaal)
-- Red Desert Penitentiary (George Sluizer, 1984)
-- Spoorloos (George Sluizer, 1988, naar Het Gouden Ei)
-- The Vanishing (George Sluizer, Amerika 1993, naar Het Gouden Ei)
-- De Grot (Martin Koolhoven, 2001, naar De Grot)

Scenario's:
-- Spoorloos (naar Het Gouden Ei), 1987
-- De Grot (naar De Grot), 2000
Tim Krabbe heeft zich laten inspireren door Willem Frederik Hermans. In zijn boeken vind je de semi-journalistieke stijl terug, die je ook aantreft bij de nieuw-realisten. Hij heeft ook heel veel artikelen en columns geschreven.
Kathy’s dochter is neoromantisch. Zijn genres zijn: roman, novelle, poezie, kort verhaal, biografie, essay en column.
Van 1967 tot 1972 behoorde hij tot de twintig beste schakers van Nederland. Hij heeft ook een paar boeken over schaken geschreven: “Nieuwe schaakkuriosa” en “De man die de Babson task wilde maken”
Zijn boeken zijn in 16 talen vertaald en vier boeken zijn verfilmd. Hij schreef zelf de filmscripts voor twee van die films. 'Spoorloos', naar het boek “Het Gouden Ei” won het Gouden Kalf 1988 voor de beste Nederlandse film.
Bronnen:
Wikipedia (internet) - http://nl.wikipedia.org/wiki/Tim_Krabb%C3%A9

Tim Krabbe, biografie en bibliografie - http://www.xs4all.nl/~timkr/text/biblnl.html

Opdracht 2:

“Kathy’s dochter” is niet het eerste autobiografische boek van Tim Krabbe. Hiervoor schreef hij ook al “De renner”, over een gedenkwaardige wedstrijd die hij reed als wielercoureur. Het boek “Het Gouden Ei” is een fantastische vertelling zoals Edgar Allan Poe en F. Bordewijk dat konden. “De grot” en “Vertraging” vielen op door de filmische plots.

Ik heb wat uittreksels gelezen van andere boeken van de schrijver en wat mij opviel is dat de schrijver een bepaalde drang heeft om dingen te vertellen. Dit maakt dat de lezer het boek niet gelijk neerlegt, maar de neiging heeft om maar te blijven lezen.
De liefde speelt in belangrijke rol in veel van zijn boeken. Maar ook vergankelijkheid en de dood (“een goede dag voor de ezel”)
“Het gouden ei”, “Vertraging” en de grot gaan, net als Kathy’s dochter over liefde en de dood. In “de grot” vinden de hoofdpersonen elkaar pas weer vlak voor hun dood.

Opdracht 3:

Volgens mij is dit niet het geval, in ieder geval niet in “Kathy’s dochter”. Toen ik hiernaar zocht op internet bleek dat ik gelijk had. In een interview verklaarde Tim Krabbe:
"Mijn boeken zijn absoluut en totaal zonder enige maatschappelijke relevantie. En daar ben ik heel erg trots op."

Opdracht 4:

Er komen dus geen ideeen van de schrijver naar voren (zie antwoord vraag 3). Het boek dat ik gelezen heb heeft op mij wel een indruk achtergelaten. Niet zo zeer wil de schrijver iets overbrengen, maar hetgeen hij doet - met moeder en dochter een relatie beginnen – roept bij mij een walging op. Zoiets doe je gewoonweg niet.

Opdracht 5:

Tim gebruikt zijn naam als hoofdpersoon en hij gebruikt de naam van zijn zoon ook in het boek. Volgens hem is het verhaal echt gebeurd. Ik ben er zelf nog steeds niet helemaal zeker van.
Tim Krabbe: “Ik zal nooit iets zeggen over de werkelijkheid van de personages van dat boek, buiten het boek. Het zou de magie van het boek aantasten wanneer ik een brug sloeg tussen de werkelijkheid ervan en de gewone werkelijkheid. Ik beweer inderdaad dat Kathy's dochter waar gebeurd is (ik heb de hoofdpersoon niet voor niets Tim Krabbé genoemd), maar het kan me niet schelen of de lezer dat gelooft. Wie denkt dat ik alles verzonnen heb, dank ik voor het compliment.” (bron: Tim Krabbe, biografie en bibliografie)
In een ander interview zegt hij, dat de namen van Kathy en Laura zijn verzonnen om deze mensen niet te kwetsen.
Feit is wel, dat in het boek Tim als Tim wordt beschreven. Hij houdt van de wielersport, schaken, is schrijver, heeft een zoon Esra, etc.etc.