Kantelkind door Guurtje Leguijt

1. Complete Titelbeschrijving Auteur: Guurtje Leguijt
Titel: Kantelkind
Plaatsnaam: Zoetermeer
Jaar van verschijning: 2004
Druk: Eerste druk 2. Motivatie Boekkeuze en Verwachting Boekkeuze: Voor mijn Documentatiemap moest ik nog een boek van Guurtje Leguijt lezen. Ten minste in de klas 3 had ik ook al een boekverslag van één van haar boeken gemaakt, maar die ben ik kwijt. Dus toen zei Rosemarijn: ‘Ze heeft nog een Roman geschreven’. ‘O’, zei ik, ‘Welke dan?’. ‘Kantelkind’, zei Rosemarijn. Dus zodoende kwam er een dag dat ik de Bibliotheek van de Gomarus in liep en op zoek was naar de Roman ‘Kantelkind’. Daar hadden ze hem niet. Vol weemoed keerde ik terug naar huis en heb uren op mijn bed liggen huilen. Nee, grapje, ik vervolgde mijn zoektocht in de Bibliotheek te Gorinchem. Ik zocht en opeens stond ik oog in oog met het boek ‘Kantelkind’ van Guurtje Leguijt. Huppelend verliet ik de bibliotheek en heb de hele weg naar huis naar iedereen geglimlacht. Verwachting: Ik denk dat het boek weer net zulke ingewikkelde zinnen bevat als de roman ‘De luistervogel’, dus best pittig is. Zeg maar dat ze weer situatie beschrijft die jij ook mee maakt, maar je beleeft ze anders dan dat ze in het boek zijn geschreven.
3. De Samenvatting De hoofdpersoon in dit boek is Judith. Judith is een zelfstandige jonge vrouw, die moeilijk om kan gaan met haar veeleisende moeder. Op de een of andere manier weet haar moeder haar zoveel pijn te doen, maar blijft ze haar moeder gelijk geven. Judith wil antwoord op de vraag, ‘waarom?’. Maar haar moeder blijft hard en trekt zich niks van haar aan. Weer die stomme tranen die ik hoopte te voorkomen omdat ze mij altijd heeft verteld dat huilen niet helpt. Maar nu het zover is laat ik het gaan. Als ik al het gevoel heb dat er in en om mij zoveel breekt moet er bij haar minstens een scheurtje ontstaan ‘is het zo moeilijk mam, om één keer te zeggen dat u van mij houdt, om te vragen hoe het met mij is, wat mij bezig houdt?’ Ze draait zich naar mij toe, haar wangen zijn roder dan anders. ‘Ik eis dat je me naar huis brengt!’ Er komt nog een veeleisend persoon in haar leven: Katja. Katja heeft geen contact meer met haar ouders, omdat ze haar links lieten liggen. Katja probeerde zelfmoord te plegen op het station, Judith heeft haar gered. Gered van een grote fout zou je denken, maar Katja ziet dit heel anders. Als Judith haar in het ziekenhuis komt opzoeken laat ze haar meteen weten dat ze kan ‘oprotten’. Na een stroeve weg weet Judith toch nog contact met haar te krijgen. Katja eist alle aandacht van Judith, omdat ze, naar Katja’s zeggen, zich graag met haar leven bemoeit. Ze belt haar ’s nachts op om te zeggen dat ze misschien wel zelfmoord gaat plegen. Als ze bij Judith een dag in huis is, blijft ze daar. Ze blijft daar in huis ook als Judith op haar werk is. Als Judith een keer uit haar werk komt en ze Katja niet aantreft, is ze meteen over haar toeren. Ze rijdt naar de flat van Katja, en treft haar dan aan met potjes pillen. Judith weet de potjes pillen te bemachtigen, ondertussen loopt Katja naar het balkon. Ze gaat een uitdagend gesprek aan met Judith. Haar vrije hand heft ze op. ‘Je hebt genoeg gedaan, er hoeft niet over mij gemoederd te worden.’ Ik stop mijn handen in mijn zakken, leun tegen de wand. ‘Weet je wat het ergste was?’ zegt ze, onverwacht zacht. ‘Die kamelenmoeders willen niet anders dan bij hun pasgeboren jong blijven. Kilometers lang moeten ze met prikstokken en zwepen voortgedreven worden. Maar mijn moeder had er geen enkele moeite mee mij te laten vallen.’ Ze kijkt achterom over haar schouder. Ver onder zich moet ze het parkeerterrein zien. ‘Katja,’ zeg ik en ik kan er niks aan doen dat het toch smekend klinkt. ‘Kijk.’ Ze kijkt mij aan en ik bied haar mijn hand, het enige wat ik heb. Als ik denk dat het lukt, dat er contact is en dus hoop, laat ze los en kantelt achterover. Wie ze vreselijk mist is haar vriend Stefan, die twee jaar geleden overleden is. Hij was zendeling in Afrika. Toen hij na een paar weken in Afrika geweest te zijn, terug kwam werd hij ziek. Eerst bleek het niet zo gevaarlijk, een griepje. Toen zij voor haar moeder een onsje rookworst ging halen, werd er naar hun thuis gebeld dat Stafan in het ziekenhuis lag. Dit telefoontje had haar moeder alleen niet aan haar doorgegeven. Toen ze om half negen haar broer tegen kwam zei hij dat Stafan in het ziekenhuis lag. Toen ze bij het ziekenhuis aankwam was Stefan al heel ver heen. Zijn zus Inke heeft dit nooit geweten en heeft altijd gedacht dat Judith gewoon een dagje aan het winkelen was. Dit nam ze haar erg kwalijk en telkens als Judith over Stefan begon, ging ze snel over op een ander onderwerp. ‘Ik ben op de begraafplaats geweest.’ ‘Dat meisje heeft het toch overleefd?’ ‘Bij Stefan,’ zeg ik verbaast. Ze kijkt abrupt op haar horloge. ‘Ik gooi de zaak weer open.’ Ze komt niet terug, blijft in de winkel. Als er klanten komen loop ik achter haar langs naar de buitendeur. Nu ze het weet, begrijpt ze het. Inke is er voor haar als Katja bij haar in huis komt en als Katja een eind aan haar leven maakt. Judith heeft altijd de droom gehad om nog een keer naar Afrika te gaan, waar haar vriend zendeling was. Dit doet ze ook, samen met Inke. Ze hoopt er dingen van Stefan =terug te vinden. Ze ontmoet Aron, die haar een houten hond aanbied, die Stefan voor hem had gemaakt als troost. Nu dient hij als troost voor haar. 4. Verdieping 1. Structuur: Opbouw: Is opgebouwd uit hoofdstukken
Verhaalbegin: In medias res
Verhaaleinde: Gesloten einde 2. Perspectief: Het is een ik-vertelsituatie, Judith is de hoofdpersoon en de andere personage ken je alleen doordat ze iets zeggen en omdat Judith ze beschrijft. 3. Tijd: Ik denk dat er ongeveer een jaar wordt beschreven. De tekst zelf is continue, maar er zit wel één tijdsversnelling in. Het verhaal wordt verteld met Flashbacks. 4. Ruimte: N.v.t., het had net zo goed op andere locaties kunnen afspelen 5. Achtergrond van het boek: Nee, niet bepaald. Gewoon weer een nieuw boek.
6. Verklaring titel ondertitel Judith besteed zoveel aandacht aan het iedereen naar de zin te maken, dat ze er zelf bijna aan onderdoor gaat. 7. Genre en stroming Genre: Psychologische roman
Stroming: Moderne Christelijke literatuur 8. Stijl en spanning Schrijfstijl: Ingewikkelde zinnen, die je even goed moet doorlezen
Spanning: Zie ik er niet in terug 9. Thema Thema: Door over je heen te laten lopen, kun je met jezelf erg in de knoei komen. 10. Biografie Guurtje Leguijt (1961) is geboren in Krommenie. Na de middelbare school ging ze naar de Pabo, werkte als vormingsleidster en gaf les aan verstandelijk gehandicapten. Zij werkte mee aan een nieuwe godsdienstmethode voor het basisonderwijs. Haar eerste kinderboek kwam in 1999 uit, Heibel in m’n hoofd. Daarin beschrijft ze de wereld door de ogen van een kind dat anders is dan anderen. In 2000 kreeg ze voor dit boek Het Hoogste Woord, de prijs voor het beste christelijke kinder- of jeugdboek. Met de volgende boeken, Winnen, De stinkende stuiterballenrage en Vechten tegen pesten - de laatste twee zijn genomineerd voor Het Hoogste Woord - is zij een bekende en gewaardeerde auteur geworden. Leguijt is in haar boeken bewust spaarzaam geweest met wat zij noemt het ‘christelijke sausje’. Ze wil graag duidelijk maken dat iedereen er mag zijn zoals hij of zij is. Dat is haar belangrijkste boodschap. Guurtje Leguijt is getrouwd en heeft drie kinderen. Heibel in mijn hoofd, 1999, Callenbach (hiervoor kreeg Guurtje de prijs Het Hoogste Woord - voor het Beste Christelijke Kinderboek van dat jaar) * Driedubbel eigenwijs, 1999,Callenbach. * Speurwerk, 2000, Callenbach. * Winnen, 2000, Callenbach. * De stinkende stuiterballen, 2001, Callenbach. * Vechten tegen pesten, 2001. Dit boek kreeg een nominatie voor Het Hoogste Woord. Het boek verscheen eerst in feuilleton in het jeugdtijdschrift 'Zeggus'. * Gevaarlijk onderdak, 2003, Callenbach i.s.m. de Werkgroep Christelijke Kinderboeken, actieboek 2003. * U bent altijd bij mij, 2003, Callenbach. Prentenboek. * De luistervogel - roman, 2003, Kok. * Kantelkind – roman, 2004, Mozaïek * Dat overkomt mij niet , 2005, callenbach 5. Uitgewerkte Reactie op het boek Titel: ”Kantelkind” Auteur: Guurtje Leguijt

Uitgeverij: Mozaïek, Zoetermeer, 2004
ISBN 90 2399 111 7
Pagina’s: 158
Prijs: € 13,90. Het is Guurtje Leguijt gelukt om een tweede roman voor volwassenen te schrijven. In korte tijd speelde ze het klaar om na een aanloop met kinderboeken, waaronder ”Heibel in mijn hoofd” en ”Vechten tegen pesten” door te stomen naar romans voor volwassenen. In 2003 verscheen ”De luistervogel”. De hoofdpersoon in die roman is een onzeker meisje dat niet in staat is zichzelf te zijn in contact met andere mensen. En nu, een jaar later, verschijnt Leguijts tweede roman, ”Kantelkind”. Wat stijl en thema betreft heeft ”Kantelkind” overeenkomsten met ”De luistervogel”. Communicatie is bepaald niet de sterkste kant van de hoofdpersoon Judith. Ze is een subassertieve volwassen vrouw, die haar leven laat regelen door haar moeder en zoekt naar andere mensen in haar omgeving om dit gedrag in stand te houden. Als op een dag een vrouw naast haar op het station een poging doet om haar leven te beëindigen, weet ze door een gewaagde sprong de zelfdoding te voorkomen. Ze voelt zich als christen verplicht om zich over die vrouw, Katja, te ontfermen en zoekt haar op in het ziekenhuis. Die poging tot contact wordt niet gewaardeerd, maar Judith blijft het -onverrichter zake- proberen. Dat contact stevent langzaam maar zeker af op een catastrofe. Onsje vlees
Toch heeft Judith een voorbeeld in haar leven gezien van hoe het níét moet. Haar vader is in zijn leven altijd loyaal geweest aan haar moeder, was als een ”trouw paard” onbeperkt beschikbaar, terwijl zijn vrouw hem in gedachten vierendeelde in de voor haar bruikbare aspecten: de tuin, klusjes, het geld en onbeperkte zorg. Judith zegt het zich te realiseren, maar trekt de lessen er niet uit en kopieert het eindeloos dienstbare gedrag ten koste van zichzelf. Haar moeder „wil niet lastig zijn”, maar heeft Judith wel nodig als vervanging voor haar vader. Terwijl ze immer zuchtend het door Judith gekochte onsje vlees in het vleesschaaltje doet omdat die het weer zómaar in de koelkast heeft gelegd. Een slachtoffertype pur sang. Wil anderen niet tot last zijn, maar claimt hen intussen schaamteloos zonder ooit iets van liefde terug te geven. Dit gedrag gaat zelfs zo ver dat ze ten slotte haar dochter verhindert om aanwezig te zijn bij het sterfbed van haar vriend Stefan. Judith arriveert als Stefan juist gestorven is. Steeds duidelijker wordt het dat Judith het sterven van Stefan, maar vooral haar eigen tekort door het niet aanwezig zijn bij zijn sterfbed, niet verwerkt heeft. Eigenlijk is ze altijd op zoek om het evenwicht in haar leven te herstellen. Het te laat moet vergoed worden. Ze vraagt zich af of het evenwicht hersteld is door het verijdelen van de suïcidepoging van Katja. Totdat het resultaat van Katja’s volgende poging al haar zekerheden en heel haar leven weer op de helling zet. Gelukkig komt er toenadering met de familie van Stefan. Er komen openingen in zicht. Stilstaand water
De verhouding tussen moeder en dochter heeft Guurtje Leguijt mooi en geloofwaardig neergezet. Maar de gebeurtenissen passen zó netjes in elkaar dat je voor alles wel een logische, zielgravende verklaring hebt - dat is wel het manco aan dit boek. De motieven zijn loodzwaar: suïcide, affectieve verwaarlozing en dood van een verloofde, zodat er een te grote hoeveelheid aan stof is om alles nog afgewerkt te krijgen of om diepgang te bereiken. De start van de roman is sterk. De spanning wordt meteen opgevoerd en de lezer vraagt zich af: Wat is hier allemaal aan de hand? Die spanning houdt de schrijfster vast door elke keer een flashback te geven van de relatie tussen Judith en Stefan. De communicatie is steeds associatief, van de hak op de tak. De lezer raakt benieuwd naar de aard van de schuldgevoelens van Judith bij de dood van haar vriend. Uiteindelijk is de uitwerking voor mij toch teleurstellend; de gedachtegang van Judith lijkt te veel op stilstaand water. „Troost is niet iets om te nemen, maar om te geven” is zo ongeveer de verreikendste gedachte die Judith bereikt. Uiterlijk wordt er heel wat weggepoetst, maar innerlijk blijft het een beetje kwakkelen. Judith kan uiteindelijk toch geen afstand nemen van haar moeder; verder dan enkele radeloze pogingen om de aandacht van haar moeder op zich te vestigen, komt ze niet. Als ze ten slotte samen met de zus van Stefan een reis maakt naar de rimboe waar Stefan geweest is en waar hij het dodelijke virus opgelopen heeft, is Judiths antwoord op de vraag naar haar bevindingen: „Help mij onthouden dat ik morgen mijn moeder bel of mail, om haar te feliciteren.” Eindeloze dienstbaarheid. Dat is een prachtig thema dat door de auteur goed neergezet wordt. Misschien had dit thema de roman al genoeg stof gegeven. Nu blijft het geheel wat in de lucht hangen. Het glas vertoont een barstje, maar blijft steeds hangen in het verbogen lood. Door de grote hoeveelheid van thema’s wordt het geheel te zwaar om te vallen. Wat mij betreft had het meer mogen kletteren. Reactie op het boek direct na het lezen: Ik vond het op zich wel een mooi boek. Ja, wat ik had verwacht over de samenstelling van de zinnen is uitgekomen, moeilijk dus. De relatie tussen moeder en dochter vond ik wel indrukwekkend, dat je gewoon zo hard kunt zijn. Ik ben blij dat mijn moeder niet zo is en ik heb het dus goed getroffen! 6. Bibliografie Recensie: Reformatorisch Dagblad 15-09-2004
Boek: Kantelkind, Guurtje Leguijt Biografie: www.christelijkekinderboeken.nl