Uitgever
Querido, Amsterdam
1e Druk
1933
1 inhoud
In de inleiding over de stijl vergelijkt Elsschot deze met muziek en vervolgens komt er een breder opgezette vergelijking: een blauwe lucht die langzamerhand met wolken wordt bedekt, terwijl gongslagen weerklinken. Uit deze uitvoerige bergelijking kan men opmaken dat de schrijver het begrip stijl opvat als de kunst een boek zo te 'componeren' dat het de lezer doorlopend boeit; de lezer moet voortdurend in spanning uitzien naar wat komt en de schrijver moet hem telkens weer verrassen met onverwachte dingen. Merkwaardig, want afwijkend van wat in romans gebruikelijk is, is de opsomming van personages en elementen, vóór het eigenlijke verhaal begint. Iets dergelijks verwacht men eerder bij een toneelstuk. Bij Frans Laarmans staat: klerk, daarna koopman, daarna weder klerk. Dit is eigenlijk heel in het kort de inhoud van de roman. Laarmans' moeder sterft. Op de begrafenis maakt het kennis met Van Schoonbeke, die hem uitnodigt tot een bezoek. Wekelijks is er bij deze rijkaard een bijeenkomst van rijke, invloedrijke, gewichtige lieden; althans zij doen zich zo voor. Laarmans, die een pennelikker is, voelt zich in dit milieu misplaatst. Van Schoonbeke biedt hem nu aan, vertegenwoordiger van een Hollandse kaasfirma te worden. Laarmans stemt toe. Hij gaat naar Amsterdam en krijgt daar bij de firma Hornstra een contract. In Schoonbeke's vriendenkring kan hij nu doorgaan voor groothandelaar in voedingswaren! Frans krijgt van zijn broer, de dokter, een schriftelijke verklaring, dat hij een maand niet kan werken. Hij krijgt die maand ziekteverlof, maar zonder behoud van salaris. Hij richt zijn kantoor in en bestelt brievenpapier. De 10.000 kazen arriveren en worden in een veem opgeslagen. Laarmans gaat op zoek naar een bureau en een schrijfmachine. Op de club van Schoonbeke verkoopt hij aan ieder der aanwezigen één bol… voor de prijs van de groothandel. In een advertentie vraagt hij om agenten en krijgt 164 brieven, die hij alle beantwoordt. Mensen van het kantoor komen hun 'zieke' collega een geschenk aan bieden. Van de 30 agenten die hij aanstelt, hoort hij voorlopig niets. Hij wordt tot plaatsvervangend voorzitter gekozen van de Vakbond van Belgische kaashandelaren en moet met enkele andere kaas-prominenten naar het Departement van Handel om ver mindering van invoerrechten te bepleiten. Van het onderhoud met de directeur-generaal begrijpt hij niets, maar als hij in wanhoop uitroept dat hij er genoeg van heeft, raakt de directeur-generaal, die zijn woorden verkeerd opvat, zo onder de indruk dat de verlaging wordt toegestaan. Ten- einde raad – er is praktisch nog geen kaas verkocht – gaat Laarmans advies vragen bij Boorman, adviseur voor kooplieden, wonend in Villa des Roses (!) te Brasschaet. Diens goede raad helpt niet. Als Laarmans eindelijk een winkel durft te betreden om zijn kaas te slijten, blijkt de winkelier de vorige agent van Hornstra te zijn. Laarmans geeft het op. Als Hornstra komt , durft hij zelfs de deur niet te openen. Hij wordt weer klerk. En dan ontvangt hij van een agent uit Brugge een bestelling van 4200 kilo! Te laat! 2personages -Laarmans, ongeveer veertig jaar. Klerk, daarna vertegenwoordiger, in kaas, daarna weer klerk. -Een meegaand, ietwat slap karakter, laat zich gemakkelijk overhalen om vertegenwoordiger te worden. Wordt niet voor vol aangezien, z'n broer overlegt kaasplannen met zijn vrouw. -Boorman, een gewiekst zakenman. De andere personen in Laarmans doen door hun nuchtere zakelijkheid, het onzakelijke van Laarmans des te beter uitkomen. Laarmans vrouw ziet onmiddellijk dat het contract onvoordelig is voor hem. Laarmans' broer vraagt telkens of hij al iets verkocht heeft. Z'n zoon Jan slaagt er wel in iets te verkopen. 4Titelverklaring
Deze titel is heel eenvoudig te verklaren; het leven van Frans Laarmans is door kaas geheel op zijn kop gezet. 5 thema

De instorting van de droom van een eenvoudige bediende, die gehoopt had zich op te werken tot een zelfstandig koopman in kaas. Het handelt over de tegenstelling tussen wat een mens hoopt en droomt te zijn tegenover wat hij in wezen is en altijd zal blijven. Het is de pijnlijke strijd van een mens die iets wil realiseren waartoe hij niet is voorbestemd. 6 perspectief
Het verhalen wordt geschreven vanuit een ik-persoon. Je weet alleen wat de ik-persoon ook weet, meer niet. 7/8Plaats en tijd
Plaats van handeling is Vlaanderen, met name Antwerpen. De vertelde tijd is ruim 2 maanden in 1933 en het tijdsverloop is chronologisch. 9realistisch/niet
Ja het boek is wel realistisch want, het komt wel vaker voor dat startende ondernemers falen . 10/11biografie
Willem Elsschot (eigenlijk Alphonsus Josephus de Ridder; 1882-1960) Belgisch (Vlaams) schrijver. Leidde na WO I te Antwerpen een eigen reclamebureau. Elsschot neemt in de Nederlandstalige literatuur een eigen plaats in door zijn laconieke, geconcentreerde stijl, waarachter grote bewogenheid schuilgaat. Zijn eerste roman was 'Villa des roses' (1913), in 1921 gevolgd door 'Een ontgoocheling' en 'De verlossing'. In 1924 verscheen 'Lijmen', de eerste van een serie ik-romans. De in wezen fatsoenlijke ik-figuur Frans Laarmans treedt eerst in de voetsporen van de doorgewinterde zakenman Boorman, maar in het vervolg 'Het been' (1938) keert hij terug tot zijn eigen fatsoensnormen. Laarmans treedt in een aantal romans op, te weten 'Kaas' (1933), 'Tsjip' (1934), 'De leeuwentemmer' (1940), 'Het tankschip' (1940) en 'Het dwaallicht' (1946), Elsschot's laatste werk. Daarnaast verschenen nog de novelle 'Het pensioen' (1937) en de dichtbundel 'Verzen van vroeger' (1934). Bekroond met onder andere de Belgische Driejaarlijkse Staatsprijs voor het Proza (1948) en de Nederlandse Constantijn-Huygensprijs (1951). 12 eigen mening
Ik vind 'Kaas' een zeer leuk boek, omdat de hoofdpersoon zich zo geweldig vindt en in benarde situaties terechtkomt. 'Kaas' blinkt vooral uit door de humor en de verstaanbaarheid van het boek. De personages zijn goed uitgewerkt en hebben hun eigen plus- en minpunten. Waarschijnlijk zal ik nog een boek van Willem Elsschot lezen en zien als hij dit soort werk blijft leveren.