Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Ik kom terug door Adriaan van Dis

Beoordeling 7.9
Foto van een scholier
Boekcover Ik kom terug
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 3e klas vwo | 1789 woorden
  • 4 februari 2018
  • 14 keer beoordeeld
Cijfer 7.9
14 keer beoordeeld

Boekcover Ik kom terug
Shadow

Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint een moeder opeens te praten tegen haar zoon - aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorlogen. Hij, een romanschrijver, mag haar biograaf worden, maar er is een voorwaarde: hij moet haar een zachte dood bezorgen. Ik kom terug is een tragikomedie over het woeste leven van een vro…

Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint een moeder opeens te praten tegen haar zoon - aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorl…

Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint een moeder opeens te praten tegen haar zoon - aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorlogen. Hij, een romanschrijver, mag haar biograaf worden, maar er is een voorwaarde: hij moet haar een zachte dood bezorgen. Ik kom terug is een tragikomedie over het woeste leven van een vrouw die terugkijkt op haar eeuw.

Ik kom terug door Adriaan van Dis
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Verwerkingsopdracht 1

Ik kom terug van Adriaan Van Dis

Titelverklaring

De titel heeft te maken met de moeder van de ik-persoon (Adriaan van Dis zelf). Ze gelooft in de reïncarnatie en op de allerlaatste pagina van het verhaal, als ze al is gestorven komt ze terug.
“De balkondeur zwaaide open, mijn moeder kwam binnen, lenig en rijzig. Ze droeg tuinkleren, haar knieën glommen van het gras. Ze liep naar haar stoel, vouwde haar zuilen van benen over elkaar, griste mijn aantekeningenboekje weg en las de eerste bladzij... ‘ we stonden tegenover elkaar, mijn moeder en ik’ ze knikte”.

Ze kwam terug na haar dood om de laatste zaken af te ronden. Ze had eerder al gevraagd of ze alles in haar flatje wilden laten zoals het was, zodat, als ze zou terug keren, ze makkelijk de weg kon vinden.
“straks zal mijn lichaam geen schaduw meer hebben, maar toch ben ik aanwezig. Ruim de flat niet op, verschuif niets, want ik kom terug, laat alles zoals het is, minstens een week, anders verdwaal ik.”
Hier zegt ze letterlijk: ik kom terug.

Het is ook wel logisch dat die titel slaat op de moeder, want zij is de gene die verhalen verteld over vroeger, over de oorlogen die ze heeft meegemaakt, over haar tijd in Indonesië waarbij ze ook een beetje ‘terugkomt’, aangezien ze altijd heel afstandelijk was en nooit iets vertelde over haar jeugd.

Het boek heeft twee motto’s.

De eerste is: You must sacrifise your family on the altar of fiction - David Vann
Dit is logsch te verklaren, aangezien Van Dis zijn moeder opoffert voor dit boek, door haar een deels fictief personage te maken. Hij schrijft haar verhalen op en beschrijft haar zoals ze echt is, met de driftbuien en de drang naar dood er bij.

De tweede is: All sorrows can be borne if you put them into a story or tell a story about them – Karen Blixen
Dit gaat ook over het feit dat iedereen een verhaal kan worden, ook als het deels waargebeurd is.

Personages

Adriaan (de ik-persoon)

De ik-persoon van het boek is Adriaan Van Dis, die ook de schrijver is van het boek. Hij is het niet gewilde kind in de familie en derde kind, eerste zoon. Hij is schrijver en had een hekel aan zijn vader, die hem regelmatig sloeg. Hij woonde een tijd in Parijs tot het te duur was en hij terugging naar Nederland, waar zijn moeder in een verpleeghuis zat en dood wilde. Ze begon hem vaker verhalen te vertellen die hij opschreef om een nieuw boek van te maken. Hij en zijn moeder sluiten een deal. Hij krijgt verhalen over vroeger en hij zorgt voor een zelfmoordpil.
“we zwoeren samen, ik zou haar een papieren leven geven, of nog beter, een nieuw leven. Een leven waarin ze weer goed kon lopen, haar lippen kleurden, wijde rokken droeg of haar vuurvaste mantelpakken. Een dansende moeder wilde ik opvoeren, een knokkende moeder. De sterke vrouw uit mijn jeugd, ‘nog een leven erbij,’ – ze gromde tevreden- ‘maar ik wil er wel iets voor terug: voor wat hoort wat.’ ‘ik zal alle boodschappen voor je doen, de keukenvloer dweilen...’ ‘pillen. Jij een verhaal, ik een pil’”.
Dit stuk staat ook op de achterflap en het weergeeft een groot deel van het verhaal. De moeder belt hem vaak met zomaar een verhaal, hij mag geen vragen stellen want dan word ze afgeleid of boos en stopt ze, en na ieder verhaal vraagt ze of hij al een dokter heeft gevonden die haar wil afmaken of of hij al pillen heeft gevonden. Hij zorgt voor zijn moeder en komt vaak bij haar langs, ook al snauwt ze vaak naar hem en maken ze vaak ruzie. Hij wil deels de afstand die er vroeger tussen hen zat kleiner maken, ook al lukt dat niet heel goed. Daarbij is hij ook de schrijver van het boek. Het is een soort biografie, maar dan in romanvorm. Hij is een karakter uit het boek en omdat hij de ik-persoon is leer je hem goed kennen.

Marie van Dis (moeder)

Marie van Dis is de moeder van Adriaan en is een karakter, een hoofdpersoon. Ze heeft oorlogen mee gemaakt en heeft een lange tijd in Indonesië verbleven. Dat heeft haar hard gemaakt, een echte vechter. Ze is opgegroeid op het platteland, maar liep wel altijd rond in witte kleding. Met haar man Just, die ze in Indonesië leerde kennen hebben ze de Tweede Wereldoorlog mee gemaakt. Aan haar zoon, tegen wie ze altijd heel afstandelijk was, vertelt ze verhalen over die tijden. Maar ze houdt iets achter: ze wil niks loslaten over de jappenkampen. Ze gelooft in reïncarnatie en spiritualiteit. Toen haar man overleed, moesten ze op een grondige manier het huis reinigen om zijn slechte energie en ziel te verjagen.
"een maand na de dood van mijn vader hield mijn moeder een grote schoonmaak. Zijn geur moest worden weg geschrobd, zijn geest verjaagd. Ze zeulden zijn matras van zijn ziekenbed naar buiten en gaf hem er stevig van langs met een mattenklopper. Scheerkwast, nagelborstel, tandenborstel, klerenborstel – de brand erin. Zuiveren en de resten ervan in een diepe kuil begraven”.
Ze is heel koppig en ze wil bijvoorbeeld alleen dure koekjes en chocola van een speciale winkel. Een keer nam haar zoon koekjes van de Albert Heijn waardoor ze ruzie kregen.
“de keer daarop nam ik een paar voordeelzakken allerhande mee en rollen volkoren biscuits, houdbaar tot de Derde Wereldoorlog. ‘kijk eens wat een verassing?’ ik stalde de koeken triomfanteijk uit. Mijn moeder keek verstrooid op uit een boek: ‘die wil ik niet’. ‘volkoren, biologisch geteeld’ loog ik en liet me niet kleineren. ‘ik een geen fabrieksspul’”.
Waarschijnlijk had ze zwart haar en anders zaten ze tussen haar normale haar.
“ze plukte een haar van haar schouder. Een zwarte”

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Marie van Dis is de moeder van Adriaan en is een karakter, een hoofdpersoon. Ze heeft oorlogen mee gemaakt en heeft een lange tijd in Indonesië verbleven. Dat heeft haar hard gemaakt, een echte vechter. Ze is opgegroeid op het platteland, maar liep wel altijd rond in witte kleding. Met haar man Just, die ze in Indonesië leerde kennen hebben ze de Tweede Wereldoorlog mee gemaakt. Aan haar zoon, tegen wie ze altijd heel afstandelijk was, vertelt ze verhalen over die tijden. Maar ze houdt iets achter: ze wil niks loslaten over de jappenkampen. Ze gelooft in reïncarnatie en spiritualiteit. Toen haar man overleed, moesten ze op een grondige manier het huis reinigen om zijn slechte energie en ziel te verjagen.
"een maand na de dood van mijn vader hield mijn moeder een grote schoonmaak. Zijn geur moest worden weg geschrobd, zijn geest verjaagd. Ze zeulden zijn matras van zijn ziekenbed naar buiten en gaf hem er stevig van langs met een mattenklopper. Scheerkwast, nagelborstel, tandenborstel, klerenborstel – de brand erin. Zuiveren en de resten ervan in een diepe kuil begraven”.
Ze is heel koppig en ze wil bijvoorbeeld alleen dure koekjes en chocola van een speciale winkel. Een keer nam haar zoon koekjes van de Albert Heijn waardoor ze ruzie kregen.
“de keer daarop nam ik een paar voordeelzakken allerhande mee en rollen volkoren biscuits, houdbaar tot de Derde Wereldoorlog. ‘kijk eens wat een verassing?’ ik stalde de koeken triomfanteijk uit. Mijn moeder keek verstrooid op uit een boek: ‘die wil ik niet’. ‘volkoren, biologisch geteeld’ loog ik en liet me niet kleineren. ‘ik een geen fabrieksspul’”.
Waarschijnlijk had ze zwart haar en anders zaten ze tussen haar normale haar.
“ze plukte een haar van haar schouder. Een zwarte”

Ze wil graag dood en wil dat haar zoon pillen voor haar regelt. Als hij dat niet voor haar wil doen besluit ze zichzelf uit te hongeren, wat ze niet lang volhoudt. In 2011 sterft ze.

Opbouw

Het verhaal begint in medias res. Ze beginnen bij een kist die vervoerd wordt, een waar Adriaan absoluut niet in mag kijken.
“we stonden tegenover elkaar, mijn moeder en ik. Zij aan de ene kant van de kist, ik aan de andere. We rukten aan de hendels. Zij droeg sloffen, ik schoenen. Ze gleed weg en ik zette haar klem. Gewonnen”
Dat zijn de eerste zinnen van het boek. Het is ook gelijk een flashback van Adriaan. Daarna komt er nog een, weer over de kist. De kist waar hij zo graag in wil kijken maar het nooit mag. Zijn moeder draagt de sleutel altijd aan een koord om haar nek dus hij kan er nooit bij.

Ik vind dat het boek een deels open einde en deels een happy end heeft, want de moeder krijgt wat ze wil, maar er zijn nog steeds vragen; vooral omdat Adriaan zelf niet bij de dood van zijn moeder mag zijn, alleen zijn halfzus. Daar krijg je dus niet zo veel over te horen, behalve de mails.

Ik vind het ook vaag dat hij eerst vrolijk ging ‘praten’ met andere mensen terwijl hij wachtte op de trein. Alsof hij helemaal niet verdrietig was. Bovendien kon hij haar niet meer zien, want de kist was al dicht.

Tijd

De vertelde tijd is een hele hoop; het verhaal loopt van voor de Eerste Wereldoorlog (de verhalen van de moeder) tot 2011. Het jaartal 2011 word niet genoemd, maar dat vond ik in een interview.
De verteltijd is in verhouding met de vertelde tijd vrij kort. Het boek bestaat uit 284 pagina’s, 58 hoofdstukken, waarin er veel wordt verteld.

Omdat het geschreven is vanuit ik-perspectief zitten er geen flashforwards in, maar wel flashbacks en tijdsprongen. Het is ook niet chronologisch; soms komen er flashbacks in voor en de verhalen van de moeder gaan ook naar plekken in de tijd waar grote verschillen in zitten.

De ruimte van het verhaal is op verschillende plekken. Zo woont Adriaan een tijd in Parijs en zijn moeder heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleven op Indonesië. Daarvoor woonde ze in Nederland, in Brabant. Later zijn ze verhuist naar het Gooi omdat ze een huis hadden geërfd. Adriaan woont in de Achterhoek, de precieze plaats is niet bekend.

Het thema van het boek is de moeder-zoon relatie, wat duidelijk te herkennen is. Er was altijd een grote afstand tussen hen en nu komen ze, door de verhalen van de moeder, steeds dichter naar elkaar toe.

Er zijn verschillende motieven te vinden in het verhaal over verschillende onderwerpen.

Oorlog

Oorlog is een belangrijk terugkerend onderwerp. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat de moeder in een jappenkamp waar ze niks over wil vertellen. Ze heeft twee oorlogen mee gemaakt waarover ze veel verhalen heeft die ze vertelt aan haar zoon.

Dood

De moeder in het boek is oud en wil graag dood. En het liefst zo snel mogelijk. Ze wil niet dat ze helemaal aftakelt tot ze niks meer zelf kan doen en zich niks meer kan herinneren. Ze wil dat haar zoon een zelfmoordpil regelt en blijft zeuren dat ze niet meer wil.

Leugens

Er word veel gelogen in de familie en door de moeder. Ze houdt veel achter en Adriaan wil dat er minder gelogen word.
"‘Eerlijk zijn. Eerlijk zijn. Eerlijk zijn. Het zinnetje rammelde met de auto mee. Waarom logen we zo graag in de familie? Waarom dekten we toe wat stonk? Op weg naar Parijs overdacht ik ons tochtje naar het suikerland, haar leugenland”

Vader-zoonrelatie

Adriaan en zijn vader gingen niet goed samen. Zijn vader sloeg hem en zijn moeder probeerde vol te houden dat hij eigenlijk wel aardig was, maar dat geloofd Adriaan niet.
“zag ze dan nooit zijn pijn?”

Geheim

Marie van Dis houdt een hoop geheim, bijvoorbeeld wat er in haar kist zit, waarvan ze de sleutel tot haar dood om haar nek droeg.
“het was een geheime sleutel – gekruld en grof gesmeed -, mijn moeder droeg hem aan een zilveren ketting om haar nek, als een sieraad”.
Ook houd ze haar tijd in de Jappenkampen geheim en het feit dat ze is vreemd gegaan met een Duitse arts.

De stijl is afwisselend. Soms gebruikt hij hele lange zinnen met veel moeilijke woorden, maar soms ook hele korte zinnen. Hij gebruikt veel beeldspraak en de humor kan een beetje droog zijn.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Ik kom terug door Adriaan van Dis"