ZAKELIJKE GEGEVENS 1. Titel: Het zwijgen van Maria Zachea
2. Auteur: Judith Koelenmeijer
3. Uitgever: Plataan
4. Aantal bladzijde: 253
5. Jaar van uitgave: 2001 KORTE UITLEG WAAROM HET BOEK IS GEKOZEN Ik heb dit boek gekozen want mijn moeder zij lees dit maar eens. Dat heb ik toen maar gedaan. Waarom weet ik eerlijk gezegd niet meer. MENING OVER HET BOEK INTERESSANT Het was heel interessant om te lezen hoe de verschillende kinderen verschillende ervaringen hebben met hun moeder. (soms) SAAI Sommige stukken waren ook saai omdat er dan werd vertelt hoe het ging tijdens het oppassen
ORIGINEEL Ik vind het wel origineel dat ze een boek hebben geschreven over de ervaringen van de kinderen met hun moeder. Het is nog niet eerder gebeurd bij mijn weten.
SAMENVATING Omdat in dit boek de hoofdstukken niet op elkaar aansluiten en er geen verhaal in het hele boek zit vat ik de hoofdstukken per stuk samen. De datum achter de naam is het geboortejaar. Jo 1934
Ze was de oudste van de 13 broers en zussen. De oudste van het gezin hadden goede herinneringen aan het gezinsleven van vroeger. (de voorkamer was verbouwd als bloemenwinkel en ze leefde in de achterkamer) In die tijd werd je wat je ouders je opdraagde. Ze ging naar de naaischool, en op der 15e moest ze helpen in het huishouden. Jo was degene die niet had door geleerd en daar had ze geen spijt van. Ze was graag thuis, en ze gaf veel om haar vader. Jo was een soort hulpmoeder. Jo had haar twijfels over het verplegen van haar moeder. Ze dacht dat de andere kinderen het niet konden. Maar het werd gewoon gedaan en er werd onderling niet over gesproken. Toos 1937
Toos was ook naar de naaischool gegaan maar ze had wel een diploma en was niet zoals Jo op haar 15e van school afgegaan. Toen ze haar diploma had wilde ze nog doorleren maar er ging geen enkel meisje naar de MULO. Ook thuis had ze er niet over durven beginnen. Ze sliep samen met Jo op 1 kamer. Ze was iets moderner dan Jo, Toos ging uit, had vriendjes enz. Later als moeder heeft ze nog de avondhavo gehaald. Maarten 1939
Jos* (*uitleg zie einde van samenvatting) en Maarten werden de bollebozen genoemd. Ze sliepen samen op een 2 persoonsbed. In plaats van naar school te gaan in Wormer, gingen hun 2 naar het lyceum in Amsterdam. Maarten voelde zich nergens thuis. In Wormer was hij de stadse student, en in Amsterdam was hij de dorpse jongen. Later is Maarten in Amsterdam gaan wonen bij zijn tante en oom. Nu is Jos leraar Grieks en Latijn. Hij had eigenlijk een hekel aan de oppasbeurten voor zijn moeder. Hij is er ook een voorstander van om zijn moeder een natuurlijke dood te geven. En het leven van zijn moeder niet zo te rekken. Als ze niet wilde eten, om het dan niet met een spuit naar binnen te spuiten. Jan 1941
Jan was slank en donker net zoals zijn vader. Hij was ook de werker. Hij ging niet studeren net zo als Maarten en Jos. Toen hij in 1955 veertien werd kreeg hij van zijn vader een werkpak, nieuwe klompen, en een sigaret. Nu was hij een man, hij ging elke ochtend met zijn vader mee om te werken. Ook op het sterfbed van zijn vader was hij de enige die zijn hand vasthield. De andere kinderen hadden dat toen met jaloezie aangezien. Waarom Jan wel? Piet 1942
Hij hield van dansen, had vriendinnetjes, en deed rode sokken aan om gezien te worden. Hij herinnerde zich de tijd van zijn 16e tot zijn 19e als één groot feest. Dit was ook de tijd van Elvis Presley. Toen zijn vader ziek werd heeft Piet samen met Jan de zaak overgenomen. Dat van op zijn moeder passen, hij vond dat hij dat moest doen. Vroeger nam ze het op voor hem. Bijvoorbeeld als hij te laat thuis kwam van feesten, en zijn vader sliep al, dan liet ze hem zachtjes binnen. Nico 1943
Nico is gaan studeren in Amsterdam. Hij studeerde daar klassieke talen. Hij was ook de eerste die vond dat het anders moest. Het was bij hun thuis een streng katholiek gezin, en Nico vond dat er verandering in de kerk moest komen. Daardoor waren er ook veel discussies en ruzie met zijn vader. Hij heeft zelfs in Griekenland in de gevangenis gezeten omdat hij dingen over de Griekse regering schreeuwde. Hij vond het wel fijn om op zijn moeder te passen omdat hij vroeger nog nooit alleen had kunnen zijn met haar. Maar om haar eindeloos te dwingen om haar eten op te eten hoefde van hem ook niet. Hij was vroeger ook een slechte eter, en zijn moeder had hem ook nooit gedwongen om zijn eten op te eten. Gerard 1945
Gerard moest pastoor worden, of hij nu wilde of niet. Maar toch hij moest, eenmaal wat ouder begreep hij het. Hij ging dan geen zielen redden, hij moest opkomen voor de rechten van de gewone man. Gerard was een eenzaam iemand; hij zwierf liever uren door de stad, dan met een grote groep studenten naar de kroeg te gaan. Gerard was ook de enige die al vroeg het huis uitging zonder getrouwd te zijn. Hij ging op kamers wonen in Amsterdam. Na enige tijd werd de grote stad hem vertrouwder dan het dorp waar hij opgroeide. Ook over het voeden van zijn moeder had hij zijn bedenkingen. Zolang ze niet echt leed moesten ze haar blijven voeden, al dan niet met een plastic spuit. Hij kon het goed vinden met de verpleegsters en daarom bleef hij in het weekend ook vaak rond hangen tot een uur of 3. Ook was het zo dat veel broers op zondag bij moeder langs kwamen en werd het weer net zo gezellig als vroeger

Martien 1946
Martien wilde niet leren. Hij kreeg na school bijles van zijn meester maar dat wou niet helpen. Dan moest Maarten hem maar helpen, hij was inmiddels 7 jaar ouder. Dat hielp wel. Hij mocht zelfs zonder toelatingsexamen naar het St. Michaël College. Zijn achternaam was Koelemeijer dus het zal wel goed komen. Niet dus. Op een gegevenmoment kwam hij niet meer naar school. Dan maar werken. Marian 1947
Marian was vergeleken met de andere broers en zussen de meest verlegen. Ze was ook de slechtste in school. Ze had ook de meeste eigenschappen van haar moeder geërfd; de gemakkelijkheid, goeiige. Net zo als Piet en Gerard. Dit was anders dan haar vader en Maarten, Jan en Nico. Die hadden dat serieuze en het felle van hun vader geerfd. Later wilde ze met Klaas trouwen, een niet-katholieke jongen. Om haar vader een beetje rustig te houden, moest Klaas een 3 daagse spoedcursus katholicisme volgen. Frans 1949
In de tijd dat hij in Wormer opgroeide ontstond er een soort burenruzie. Een buurjongen was priester, maar hij ging trouwen. Dit vond vader Koelemeijer een schande. Daarom moesten de zonen een muur bouwen tussen de 2 huizen zodat ze gescheiden van elkaar leefde. Hij kon eigenlijk doen wat hij wilde. Zijn oudere broers hadden alle verwachtingen van hun vader al voltooid, en er was niks meer wat hij moest doen van zijn vader. Daarom is hij ook net zo als Marian getrouwd met een niet-katholiek meisje. Maar het kon hem niet schelen wat zijn vader er van vond. In tegenstelling tot de foto’s van Marian waarop hun vader wel lachte, lachte hij nu niet op de trouwfoto’s van Frans
Lucie
Lucie was degene die naar de dokter ging om te informeren over euthanasie. Iedereen dacht dat hun moeder niet lang meer zou leven maar ze hield het toch nog 8 jaar vol, zelfs na een ongelukkige val uit het bed overleefde ze. Ze ging naar de dokter omdat iedereen toch wilde dat hun moeder zo min mogelijk moest lijden. Maar de dokter weigerde. Toen heeft Lucie alle verzorging geregeld. De verpleegsters, of de pauze werd door betaald, hoe vroeg ze zouden beginnen. Alles. Hierdoor kreeg ze respect van de andere broers en zussen. Ze werd eindelijk een keer serieus genomen als jongste zusje. Ze ging ook samen met haar vader en moeder voor het eerst op vakantie. Helemaal naar Limburg. Ook was ze het eerste meisje van de Koelemeijers dat ging studeren. Ze trouwde in 1975 met een musicus, Rob. Dit gebeurde zonder feest of genodigde. Ze stuurde achteraf een kaartje, in een hoekje stond geschreven; “als je wilt kun je een stuk taart komen halen.” Guus
Terwijl Lucie en Frans vakantie vierde op Texel bleef hij als jongste en als enige alleen thuis bij vader en moeder. In zijn jeugd had zijn vader hem minder nodig dan de andere kinderen. Het bedrijf liep goed, alles was al gedaan. “Ga jij maar buitenspelen” zei zijn vader tegen hem. Van zijn vader moest hij ook naar het St. Michael College. Maar hij wilde niet. Ze stuurde hem naar een proefklas. Maar een jaar later zat hij al op de LTS en leerde voor Timmerman. Jos
Jos was eigenlijk het eerste kind dat de Koelemeijers kregen. Hij stierf ook als eerste. In het boek kom je niet zo veel van hem te weten het enige wat je te weten komt is dat hij stierf op 11 januari 1956. Na een hardloopwedstrijd zakte hij in elkaar. Hij was na school het leger in gegaan. WAT DE KINDEREN IN 2001 WAREN Jo (1934) Is getrouwd, huisvrouw en heeft 3 kinderen
Toos (1937) Is getrouwd, huisvrouw en heeft 4 dochters
Maarten (1939) Werkte na zijn studie klassieke talen als leraar Grieks en Latijn. Inmiddels is hij gestopt met lesgeven. Hij is getrouwd en heeft 2 kinderen. Jan (1941) Is getrouwd en heeft geen kinderen. Ook is hij na het verkopen van het tuincentra met pensioen. Dat is sinds 1997al zo. Piet (1942) Is getrouwd en heeft 3 kinderen. Net zo als Jan met pensioen. Nico (1943) Net als Maarten leraar Grieks en Latijn. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij 4 kinderen. Hij woont nu samen. Gerard (1945) Heeft zijn studie rechten voltooid. Zijn vrouw overleed in 1992. Hij heeft 2 zonen uit Columbia. Martien (1946) Uit zijn eerste huwelijk heeft hij 2 geadopteerde kinderen uit Korea + 2 eigen zonen. Zijn tweede vrouw bracht 2 kinderen mee. Net als Piet en Jan nu gepensioneerd. Frans (1949) Studeerde sociologie en is beleidsmedewerker bij de gemeente. Hij is getrouwd en heeft 2 kinderen. Marian (1947) Was getrouwd, nu weduwe en heeft 2 kinderen. Lucie (1951) Haar man overleed in 1999 en heeft 2 kinderen

Guus (1953) Hij is gescheiden, met zijn 2e vrouw kreeg hij een dochtertje. 1 VERWERKINGSOPDRACHT Bespreek over welke onderwerpen het verhaal gaat. Is het een onderwerp waarover je wel eens hebt nagedacht of waarover je iets hebt gelezen/gezien? Ben je het eens met de menig over het onderwerp die uit het ver haal blijkt? Het onderwerp van dit verhaal gaat over 13 kinderen die hun belevenissen vertellen. Dit gaat gepaard met het feit dat ze hun oude moeder moeten verzorgen. Deze is als enige over want haar man is ook al overleden. Ze kan niet meer praten vanwege een herenbloeding die ze ooit gehad heeft. Nu passen alle kinderen omstebeurt op haar moeder. Wat best wel interessant is, is dat al die kinderen hun familie van een andere kant hebben bekeken. Ook hebben ze andere herinneringen over hun jeugd. Over dit onderwerp heb ik eigenlijk nog nooit wat van gehoord. Het was misschien daarom ook wel een leuk boek om te lezen. Het was de eerste keer dat ik zo’n soort iets had gelezen. Er komt eigenlijk geen mening uit het verhaal. Zo’n soort verhaal is dit niet. Dit is geen verhaal, ik zie dit meer als een verslag van een gebeurtenis. INFORMATIE OVER DE SCHRIJVER/SCHRIJFSTER Op internet en andere informatiemediums is er geen informatie te vinden over Judith Koelenmeijer. (ze is ook geen schrijfster, maar een journalist voor de Volkskrant) Maar wat wel uit het voorwoord blijkt is dat de schrijfster een kleinkind is van de oma. In dit geval is dat Maria Zachea. Als je het boek ook helemaal uit leest, (ik had het pas door toen ik informatie over Judith Koelenmeijer ging zoeken) zie dat de achternaam Koelenmeijer eerder in het boek voorkomt. Deze naam is van de vader. Hij is getrouwd met Maria Zachea, dus haar achternaam veranderde in Koelenmeijer. Ook wordt in het voorwoord duidelijk dat Judith een dochter is van Piet Koelemeijer. Judith schrijft dus eigenlijk een verhaal over haar oma. In alle andere hoofdstukken kwamen de kinderen van Maria Zachea aan bod, die vertelde over de tijd die ze met hun moeder doorbrachten. Het voorwoord is eigenlijk net zo iets, behalve dan over Judith en haar oma. Ik maak in dit onderdeel dus net zo’n samenvatting van dat voorwoord als in de grote samenvatting van het hele boek. Zo kom je toch wat te weten over haar jeugd. Judith was 21 toen haar oma in 1988 een hersenbloeding kreeg. Toen dat eenmaal voorbij was wilde de familie niet dat oma in een verpleeghuis werd opgenomen. De oplossing hiervoor was als volgt; overdag werd ze verzorgd door verpleegsters, en ’s avonds door haar eigen kinderen. Haar zoon Piet, de vader van Judith is naast oma gaan wonen, dit had als gevolg dat Judith haar oma vaak zag, ze hoefde de deur maar uit en ze was er al. In het begin dat iedereen dat het niet meer zolang zou duren voor dat oma zou overlijden. Dit was toch niet het geval, ze bleef nog 8 jaar in leven voordat ze in 1997 overleed. Tussen de broers (8) en zussen (4) die haar oma verzorgde zat veel verschil. Zo waren de oudste zussen beide huisvrouw, je had de “professoren”: de serieuze broers die vroeger in de stad hadden gestudeerd. Zij hadden dan weer weinig gemeen met de “werkers”: de 4 broers die van jongs af aan hun vader hielpen min het hoveniersbedrijf – en dat bedrijf ook uitbouwde tot één van de grootste tuincentra van Nederland. Ook had je nog de vrijgevochten “kleintjes”, ze hielden van popmuziek, ook hadden ze typische jarenzestigberoepen zoals socioloog of cultureel werkster. Na de dood van haar oma is Judith een boek gaan schrijven om de stilte in haar familie te verbreken. Een boek waarin ze allemaal hun eigen verhaal zouden vertellen. Een boek waarin niets verzonnen zou zijn. Sommige durfte het aan, sommige niet. Maar om niet achter te blijven deden ze het allemaal. Al was het alleen maar om te lezen hoe hun andere broers en zussen er over dachten.