Het verrotte leven van Floortje Bloem Titel: Het verrotte leven van Floortje Bloem
Auteur: Yvonne Keuls
Uitgeverij: Ambo bv, Baarn
Jaar van uitgave en druk: 1982, 19e druk
Oorsprong: Nederlands (het boek wordt ook in Belgie uitgegeven) Persoonlijke reactie: Ik vind het verhaal ontroerend, want Floortje maakt allemaal nare dingen mee die haar leven totaal verpesten. Het is zielig, want Floortje weet vaak niet wat ze moet en heeft vaak niemand om haar hart te luchten of over haar gevoelens te praten. Sommige stukken waren wel moeilijk te begrijpen, want je weet soms niet wie nou precies wat vertelt, omdat het verhaal in de ik-persoon is geschreven. Niet alleen Floortje, maar alle andere personen die iets vertellen, zijn allemaal in de ik-persoon. Er staat vaak niet bij wie waar over vertelt. Het verhaal zet me aan het denken, want ik had eerst helemaal niet in de gaten hoe het leven van Floortje eigenlijk in elkaar zat. Samenvatting: De moeder van Floortje Bloem woont met haar dochter Beppie bij tante Gerda in haar café. Als Floortjes moeder zwanger wordt van Floortje, is er in het café geen plaats voor haar. Daarom besluit haar moeder haar af te staan. Ze komt in een kindertehuis terecht. Als Floortje drie is, gaat ze naar pleegouders. Daar heeft ze het erg naar haar zin. Haar vader vindt ze het leukst, want die nam haar steeds op schoot en knuffelde haar. Als hij bij een auto-ongeluk omkomt, wordt Floortje weer in een tehuis geplaatst. Ze is vaak gewelddadig tegen de andere kinderen en speelt altijd de baas. Als Floortje weer bij nieuwe pleegouders terechtkomt, pakken die haar veel te streng aan en ze wordt steeds brutaler. Ze gaat weer terug naar het tehuis. Floortje maakt kennis met de familie Peperzak en mag daar in de weekenden en de vakanties naar toe. Na een tijdje wil Floortje er niet meer heen, omdat de oudste zoon van de familie Pepperzak haar misbruikt heeft. Ze raakt hierdoor helemaal van streek en komt daarom onder behandeling van verschillende psychiaters. Het enige dat Floortje wil, is haar eigen moeder zien. Intussen was haar moeder ook bezig haar op te sporen en omdat Floortje haar ook wil zien, mag ze een weekend naar huis. Daar gaat ze zaterdagavond met haar zus Beppie en Beppie’s vriend Lexie mee naar het jeugdcentrum ‘De Keet’. Daar ontmoet ze Sjon, een buurtwerker. Ze kunnen het meteen goed met elkaar vinden en omdat alles dit weekend zo goed is gegaan, mag Floortje vaker een weekend naar huis. Samen met Beppie doet ze veel leuke dingen. Als Floortje ouder wordt, moet ze naar de huishoudschool. Floortje vindt het helemaal niet leuk en spijbelt veel. Ze ontmoet Karin die ook veel spijbelt. Karin heeft een vriend die Gerben heet. Gerben, knuffelt hen en neemt hen op schoot. Hij vertelt hun ook altijd mooie verhalen. Karin’s moeder vertrouwt het niet en volgt Karin die op weg naar Gerben was. Ze schakelde de politie in en Gerben werd opgepakt wegens pedofilie. Als Floortje een weekend naar huis gaat, denkt ze steeds aan Gerben en Karin en ze wordt ontzetten boos. In de huiskamer zit Adrie, de tweede man van Floortjes moeder. Floortje wil graag geknuffeld worden, want ze mist Gerben vreselijk. Ze zit bij Adrie op schoot en hij knuffelt haar, dat gaat Floortjes moeder te ver en Floortje mag niet meer thuis komen. Ze gaat weer terug naar het internaat. Als Floortje jaris is, krijgt ze een pakketje over de post. Het is een wit speelgoedkonijn van Gerben. Ook Sjon en Beppie komen op bezoek. Beppie is na een ruzie van huis weggelopen en naar Tante Gerda gegaan. Omdat Floortje ouder is, moet ze naar een ander tehuis. Op weg daarheen, vlucht ze en verbergt zich op een auto schroothoop vlak bij het huis van Gerben. Ze hoopt dat Gerben al uit de gevangenis is, maar het blijft stil. Daarom belt ze Sjon en hij komt haar ophalen. Hij brengt haar naar Beppie die op dat moment op de kamer van Lexie woont, want toen haar moeder haar bij tante Gerda is komen halen, hebben ze weer ruzie hebben gekregen. Toen is Beppie weggelopen. Lexie (die nu Alex genoemd wordt) en zijn vriend Patriek zijn inmiddels bekende drugsdealers. In huis hebben ze alle soorten drugs en Beppie en Floortje proberen natuurlijk alles uit. Op een dag komt Sjon met zijn vriend Pieter om hen op te halen. Beppie is bewusteloos dus nemen ze alleen Floortje mee. Beppie begint te snuiven als ze merkt dat Floortje haar in de steek heeft gelaten. Patriek komt thuis met twee andere meisjes. Beppie wil tocht geld verdienen en zo begint ze met de andere twee meisjes te tippelen. Patriek zorgt dan voor het eten en hun onderdak. Beppie is inmiddels zwaar aan de drugs. Floortje is weer in een ander tehuis geplaatst, ze voelt zich vreselijk en weet niet wat ze moet. Als ze zich weer beter voelt, gaat ze rottigheid uithalen. Ze kunnen haar niet meer aan en ze wordt weer overgeplaatst. Ook daar heeft ze het niet naar haar zin en ze loopt met een vriendin weg, maar wordt gepakt als ze kleren stelen. Daarom wordt Floortje overgeplaatst naar Gelders End een tehuis voor moeilijk opvoedbare kinderen en kinderen die gestolen hebben of iets anders ergs hebben gedaan. Het is een soort jeugdgevangenis. Ook hier loopt ze weer weg. Ze belt Sjon en hij neemt haar mee naar zijn huis. Ze pikken Beppie van de straat en samen gaan ze naar tante Gerda. Beppie wil afkicken en komt in een afkickcentrum terecht. Hier zijn ze heel erg gelovig en ze proberen Beppie ook over te halen. Beppie ziet het daar niet meer zitten en loopt weg. Ze gaat weer tippelen in Rotterdam. Floortje moet weer naar de huishoudschool. Daar heeft ze absoluut geen zin in en ze loopt weg. Ze besluit naar Rotterdam te gaan om Beppie te zoeken. Op straat komt ze Onim tegen. Hij is heel lief voor haar en hij neemt haar mee naar zijn huis. Wat Floortje niet weet is dat hij wordt gebruikt om jonge meisjes te versieren en mee te nemen na de hoerentent van zijn vader. Als Floortje probeert weg te lopen, wordt ze bont en blauw geslagen. Op een dag lukt het haar toch om weg te lopen en ze gaat op zoek naar Beppie. Ze vindt Beppie aan een hoerenbar en ze gaat bij Beppie op de kamer wonen. Ze halen van Floortjes verdiende geld drugs en zo raakt Floortje ook verslaafd. Beppie wil steeds geld van Floortje om er drugs van te kopen, maar Floortje wil dat niet. Daarom krijgen ze ruzie. Floortje geeft haar toch maar geld. In een frietkraam ontmoet Floortje Martien en ze raken bevriend met elkaar. Al snel gaat Martien er met het geld van Floortje vandoor en daarom moeten Floortje en Beppie maar weer gaan tippelen. Floortje moet steeds overgeven en daardoor gaat ze meer drugs gebruiken. Op een dag komt Sjon langs. Hij is lid van een sekte geworden ‘de sjassin’ Hij weet Beppie te overtuigen ook lid te worden en Floortje gaat met tegenzin mee. Ze besluit toch maar terug te gaan. Ze lift met een man mee en kan goed met hem praten over haar toestand. Hij zegt dat ze beter naar de politie kan gaan en zeggen dat ze is weggelopen uit het tehuis. De politie besluit dat ze het beste bij Tante Gerda kan afkicken. Floortje kan er niet meer tegen en gaat met gestolen geld en cheques terug naar de flat in Rotterdam. Martien woont hier ook. Hij is ook aan de drugs. Samen verzilveren ze een paar cheques. Martien ziet het visitekaartje van de man die Floortje een lift heeft gegeven. Hij haalt Floortje over hem te bellen en te zeggen dat ze zelfmoord wil plegen en te vragen of hij haar op komt halen. Ze moet dan snel ergens heen gaan en ondertussen breken Martien en zijn vriend in bij de man. Floortje krijgt er spijt van en Martien is natuurlijk verdwenen met het geld. Ook Beppie komt weer terug, ze heeft genoeg van dat ‘sjassin’ gedoe. Beppie wil weer geld voor drugs, maar Floortje geeft het niet. Ze krijgen weer ruzie en Beppie gooit Floortjes lievelingsbezit, het witte konijn van Gerben, in de grote, vieze tuin en loopt daarna kwaad weg. Floortje kan haar konijn niet vinden en blijft alleen achter………
Leeservaring: Onderwerp: Het onderwerp spreekt me aan, want ik houd niet zo van verzonnen verhalen en dit verhaal is echt gebeurd. Ik vind het een aangrijpend verhaal, want Floortje heeft het erg moeilijk, maar ze gaat toch gewoon door. Ik denk er wel eens over het onderwerp na, en dan ben ik blij dat ik niet in zo’n situatie zit, want ik zou niet weten wat ik zou moeten doen. Het boek heeft me geen nieuwe kanten van het onderwerp laten zien, het meeste wist ik allemaal al. Ik ben anders over het onderwerp gaan denken, want ik dacht eerder altijd dat als je verslaafd was dat het je eigen schuld was, dat is ook wel zo, maar als je in zo’n moeilijke situatie zit en niet meer weet wat je allemaal moet, je vanzelf wel begint met drugs om een beetje van je zorgen af te komen en als je geld voor drugs nodig hebt en je kan nergens anders terecht, ga je wel tippelen, al is het alleen voor het geld. Ik verwachte wel dat het onderwerp zo uitgewerkt zou worden. Ik vond het wel grappig dat echt alle bijzondere dingen heel uitgebreid beschreven zijn. Er wordt bijvoorbeeld precies verteld wat Floortje van haar echte ouders vindt. Echt alles wat ze denkt wordt verteld. Ik ben het eens met de mening die uit dit onderwerp blijkt, want Floortje heeft het erg moeilijk en ze slaat zich er toch doorheen. Ik vind dat als Floortje in het tehuis zit, er eigenlijk teveel over verteld wordt, in ieder tehuis waar ze komt, gebeurt weer hetzelfde; ze is brutaal, ze kunnen haar niet aan en ze krijgt ruzie, en ze wordt weer overgeplaatst. Gebeurtenissen: Het verhaal bevat heel veel gebeurtenissen die boeien. Iedere keer gebeurt er weer wat anders. Soms gebeurt er zoveel achter elkaar dat je even niet snapt waar het precies over gaat. Soms is het verband moeilijk te verklaren, want je weet in het begin vaak niet wie wat precies aan het vertellen is. Ik vind de gebeurtenissen boeiend, omdat ik eerst helemaal niet wist hoe een leven zoals dat van Floortje er werkelijk zou uitzien. Het is wel verrassend, omdat Floortje iedere keer weer moed vindt om weer door te gaan en iets anders te proberen bijvoorbeeld dat ze steeds weer op nieuw op zoek gaat naar haar zus Beppie die ze steeds naar een ruzie kwijt geraakt is. Sommige gebeurtenissen zijn ook best wel schokkend, want er gebeuren best vaak erge gebeurtenissen. Bijvoorbeeld als Floortje wordt vastgehouden en mishandelt in het hoerenhuis van de Turkse man. Of als ze meerdere keren slaande ruzie krijgt met haar zus Beppie, terwijl ze elkaar zo nodig hebben. Ik vind het verhaal ontroerend als Floortje vaak niet meer weet wat ze moet, bijvoorbeeld als ze in een kindertehuis zit en steeds weer weg wil, of als ze voor het eerst haar moeder, zus en stiefvader ziet. Zielig als ze ruzie krijgt met haar ouders en niet meer terug mag komen of als ze verslaafd is en ze nergens meer wat aan vindt. Sommige stukjes zijn moeilijk begrijpbaar, als ze bijvoorbeeld geen hulp wil zoeken voor haar verslaving en problemen en ook in het begin van het boek, want je kent de personen nog niet zo goed en iedere keer vertelt er weer een ander in de ik-persoon en je weet dan niet wie het is of waar die het precies over heeft. Het verhaal zet me aan het denken over hoe het leven van Floortje eigenlijk in elkaar zit en waarom ze niet gewoon bij tante Gerda of bij haar ouders blijft of waarom ze nou elke keer zo moeilijk tegen iedereen doet. Er zijn meerdere gebeurtenissen die indruk op me maken, vooral het gedeelte dat Floortje de prostitutie ingaat en helemaal verslaafd is. Personages: Ik zou niet op de hoofdpersoon willen lijken, want Floortje heeft geen fijn leven en veel problemen die vaak niet goed worden opgelost. Floortje is wel een doorzetter, want ze probeert toch nog wat van haar mislukte leven te maken. Maar toch kan ze ook niet echt een eind aan haar problemen maken. De personen in het verhaal lijken allemaal op echte wezens. Ik vind dat Floortje en Beppie niet voorspelbaar reageren omdat ze hun problemen ook niet willen oplossen. Adrie, de stiefvader van Floortje, regageert wel voorspelbaar, hij is altijd de rustige in huis als de rest van de familie weer eens ruzie heeft. Je komt over Floortje en Beppie het meest te weten, omdat na Floortje zij het meest vertelt. Je kunt hun gedrag meestal goed begrijpen, maar soms weet je even niet waar ze het over hebben, maar dat kom je altijd later in het verhaal te weten. Ik vind het gedrag wel bij de personages passen, want na alle problemen die ze hebben meegemaakt, is hun gedrag ook niet zo gek. Ik ben het wel met Floortje en Beppie eens dat ze willen afkicken, maar dan moeten ze ook wel echt op houden met de drugs, en niet weer op nieuw beginnen. Bouw: Ik vind dat het begin van het verhaal niet goed samenhangt, want er worden veel verschillende gebeurtenissen vertelt, waarvan je vaak niet weet waar het over gaat, maar als je de personen leert kennen, hangen alle gebeurtenissen goed samen. Het verhaal is ook best spannend, want Floortje doet soms gevaarlijke dingen. Het is een heel boeiend verhaal en je leert er ook veel van, want ik wist in het begin helemaal niet waar het verhaal nu eigenlijk precies over ging. De bouw van het verhaal past goed bij het onderwerp. Er zitten veel terugblikken in het verhaal, Floortje denkt heel vaak terug aan haar eerste pleegouders en aan de tijd dat ze heel gelukkig was. Ik vind het wel fijn dat deze er in zitten, want zo snap je het verhaal veel beter. Het verhaal heeft een open eind en het loopt ook nog slecht af, veel dingen blijven onduidelijk, bijvoorbeeld hoe het nu afloopt met Floortje en Beppie, wat gaan ze nu doen? Worden ze gelukkig? Ik houd helemaal niet van open einden, want je weet nooit of het goed afloopt of niet. Taalgebruik: Ik vond het begin best moeilijk te snappen, omdat het onduidelijk was wie nou wat vertelde. Later in het verhaal, als je de personen kent, is het niet lastig om te lezen en te begrijpen. De verhouding is best lastig, want ieder hoofdstuk wordt door iemand anders verteld en er wordt geen naam bij gezegd. De taal past wel goed bij het verhaal.
Verwerkingsopdrachten: Schrijf een ander slot aan het verhaal (17) “Heb je nog wat geld voor me?” Vroeg Beppie poeslief toen we samen in de oude verrotte kamer zaten. Ik aarzelde. Ik had haar al zo vaak wat geleend. “Nee, je zal van je eigen centen wat moeten kopen.” zei ik. “Ik heb godverdomme nu geld nodig!” gilde ze. “Je krijgt niets van me, geen cent” schreeuwde ik terug. Er werd op de deur geklopt. We keken elkaar aan. Ik stond op en wou naar de deur lopen. “Nee, niet doen” siste Beppie. Ze greep me bij m’n mouw. “Het is vast zo’n idioot als Martien” Ik rukte me los en opende de deur. Ik verwachte een of andere junkie die wat shit kwam halen, maar nee. Achter de deur stond een net geklede man met een vriendelijk gezicht. Het leek wel een bediende. “Mag ik binnen komen?” vroeg een vriendelijke stem. “Wat moet je?” zei ik vijandig. “We hebben geen geld nodig.” De man lachte vriendelijk. Ik wilde de deur weer dicht gooien. “Wacht, ik ben hier in opdracht van meneer.” “Welke meneer?” vroeg Beppie “Meneer Oosterveldt, hij nodigt u uit in zijn huis en hij heeft een belangrijke vraag voor jullie. Een enorme luxe auto stond op de stoeprand. We keken elkaar even aan, wat zou hij nou voor belangrijks hebben? Ach, slechter dan het nu was, kon het toch niet meer worden. “Goed, we gaan mee” zei Beppie. “Jullie mogen blijven logeren, dus neem wat spullen mee. Ik greep mijn konijn en wat pillen voor mij en Beppie en we liepen achter de man aan. Waar we heen zouden gaan, wisten we niet. De tocht naar het huis van de vreemde man duurde ruim 1,5 uur. We merkten er weinig van, want we hadden de hele weg liggen dutten. “Zo” zei de man ineens “We zijn er bijna.” Verbluft keken we uit het raam en we waren met een klap wakker. Werkelijk enorme huizen zo groot als kastelen vlogen langs ons heen. De auto stopte voor zo’n kasteel. “Gaan jullie mee naar binnen, dan zal ik jullie aan meneer voorstellen.” “Wat doen we hier” vroeg Beppie. We liepen een trapje op. Een vriendelijke bediende liet ons binnen. “Volg mij, ik breng u bij meneer.” Hij klopte en opende een deur in de enorme hal. Een man met en vriendelijk gezicht kwam op ons aflopen, tranen in zijn ogen van geluk. “Mijn meiden, wat heb ik jullie gemist” “Hè, wat, we zijn niet van jouw” zei Beppie. “Jawel” zei hij “Kom even zitten, dan zal ik het jullie vertellen” “Ik ben jullie vader….” “Nee” riep ik, “Dat kan niet, onze vader is aan de drank” “Die tijd ligt achter me” zei hij met een vriendelijke lach. “Ik zal jullie alles vertellen” Die avond hebben we tot diep in de nacht gepraat en gepraat. Nu lag ik in mijn nieuwe kamer, met een enorm raam die uitkijkt op een prachtige beboste heuvel. Ja, mijn eigen kamer met allemaal nieuwe spullen, in deze kamer zou ik afkicken, samen met Beppie die haar kamer naast de mijne had. Gisteravond hebben we elkaar beloofd dat we nooit meer drugs zullen gebruiken. En daar houden we ons aan. Jammer dat ik nog niet echt kan genieten, ik zit hier opgesloten en word de hele dag gecontroleerd daarbij voel ik me vreselijk klote, ik zweet en bibber en ben vreselijk ziek. Zou ik wel kunnen afkicken? Nu, 3 weken later mag ik al het huis uit, als ik beloof echt weer terug te komen. Ik heb ook een moeder gekregen, Minke, zij was eerst op zakenreis, maar toen ze hoorde dat ze 2 dochters had gekregen, is ze meteen naar huis gekomen. Zij heeft ons helpen afkicken en ze is met ons kleren wezen kopen. En heeft ons wat manieren bijgebracht. Ze is echt de liefste moeder die je je maar kan voorstellen. Ik adem de frisse lucht in. Samen met Beppie heb ik al kilometers door de bossen gelopen. Een zacht voorjaarswindje blaast door mijn oranje haar dat al weer een beetje begint uit te groeien. In de zak van mijn nieuwe jas heb ik het touw van mijn hondje Skippie die blij voor me uit rent. We hebben tante Gerda al meerdere malen gebeld en ze is heel blij voor ons. Ze heeft beloofd om deze zomer langs te komen. Ja, het is ook al bijna zomer. Ik verheug me er al op om in het grote zwembad in de achtertuin te zwemmen. Ook hebben we een goede school uitgezocht. Ik heb nu echt een geweldig leven! Ik heb deze opdracht uitgekozen omdat het boek een open einde had en dat haat ik, ik houd meer van een happy end en dat is het met dit nieuwe einde zeker geworden. Bespreek de personen, de rollen die ze spelen en laat zien welke relaties er bestaan en of die veranderen (1) Hoofdpersoon: Floortje: (in begin van het boek) eigenwijs, brutaal, bot, onhandelbaar. (Later in het boek) gevoelig, depressief en bang. Floortje hoort eigenlijk nergens thuis en om alles iets minder erg te laten lijken dan het allemaal is gebruikt ze drugs. Floortje verandert van een eigenwijs en moeilijk kind naar een gevoelig, eenzaam en depressief meisje. Ze gaat meerdere malen op zoek naar Beppie en maakt vaak de verkeerde keuzes. Bijpersonen: Beppie: Eigenwijs, hard, niet vooruitdenkend. Beppie's grote probleem is drugs en om de drugs te kunnen betalen zit ze in de prostitutie. Ze wil er best mee stoppen, maar daarvoor moet ze afkicken en dat lukt haar niet. Beppie verandert van aardig stadsmeisje in een heroïnehoertje. Tante Gerda: Aardig, gezellig, ziet alles van de positieve kant, vrolijk, bezorgd (vooral om Floortje en Beppie), ze zeurt wel, maar vindt eigenlijk alles goed. Tante Gerda probeert Floortje en Beppie van de drugs af te helpen en ook al besteelt Floortje haar, ze mag altijd terugkomen zonder dat Tante Gerda echt kwaad op haar is. Tante Gerda verandert niet zo veel, ze blijft een onbezorgd en gezellig type (al heeft ze natuurlijk wel zorgen over Floortje en Beppie) maar er verandert niet veel in haar karakter. Moeder van Floortje: Rauw, chagrijnig, ongeïnteresseerd, praat veel over zichzelf, depressief. Ze kan niet omgaan met Beppie en Floortje en ze denkt altijd te veel aan zichzelf. Ze verandert langzaam van een depressief iemand die veel nare dingen heeft meegemaakt naar een chagrijnig, egoïstisch mens. Dit komt vooral doordat Floortje in het gezin is gekomen en zij weet niet goed wat ze met haar gevoelens moet. Adri: Vrolijk, grappig, lief, zorgzaam. Zijn probleem is de moeder van Floortje, hij moet steeds haar problemen oplossen en als zij iets wil, gebeurt dat ook. Daar heeft Adri geen moeite mee. Zonder Adri was het gezin al lang uit elkaar gevallen. Adri verandert van een onbezorgd type door alle problemen in het gezin naar vermoeide en bezorgde man. Sjon: Vrolijk, nuchter, bezorgd, verstandig, eerlijk. Sjon voelt zich verantwoordelijk voor Beppie en Floortje wat hem uiteindelijk zijn studie kost. Daardoor belandt hij bij een sekte. Sjon verandert van een nuchter type naar een sektelid dat nergens meer over nadenkt. Hij heeft geen eigen persoonlijkheid meer en hij praat alleen maar over zijn meester. Hij doet alles wat zijn zogenaamde meester hem voordraagt. Martien: Vrolijk, onbezorgd, vals. Martien kan maar niet van de drugs afblijven en steelt daarom van alles en iedereen. Eigenlijk kun je van Martien niet zeggen of hij veranderd is omdat hij pas in het laatste deel (de laatste drie weken) van het boek eventjes voorkomt.