Het verlangen door Hugo Claus

Voorwerk

Hugo Claus werd in 1929 geboren in Brugge. Zijn vader is drukker en handelaar in schoolbenodigdheden. Wanneer Hugo anderhalf jaar oud is, wordt hij uitbesteed aan het pensionaat van de Zusters van Liefde te Aalbeke, waar hij zich aan een streng regime moet onderwerpen. Pas op zijn tiende, mag hij terug naar zijn ouderlijk huis.
Hij bezoekt noodgedwongen veel scholen omdat zijn ouders tamelijk vaak verhuisden, maar echt een succes was dat niet.
Als hij 14 is verlaat hij het huis en gaat samenwonen met een vriendin van z'n moeder.
Op zijn 17e begint hij een zwervend bestaan, wat hem naar Parijs brengt. Daar gaat hij om met de Cobragroep. Later heeft hij nog een verhouding met Sylvia Kristel, wat hem de status vader geeft. Claus staat bekend als iemand die houdt van buitensporige dingen. Zijn debuut maakt hij met 'De Metsiers', maar 'Het verdriet van België' wordt als zijn hoogtepunt beschouwt. 'Het Verlangen' kan beschouwt worden als zijnde symbolisch voor Claus' leven zelf: vervreemding na vele reizen.
Hugo heeft een veelzijdig oeuvre bestaande uit 25 dichtbundels, 25 romans, 20 toneelstukken en 20 bewerkingen. Ook is hij schilder en regisseur.
Het boek “Het verlangen” 1978 in Nederland uitgegeven door de Amsterdamse uitgeverij de Bezige Bij.

Samenvatting

Het Gentse café de Eenhoorn is van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat gevuld met gasten. Het is altijd het zelfde groepje wat zijn dagen vult met kaarten, drinken en ongewenste nieuwe mensen wegkijken. De harde kern bestaat onder andere uit Jaak, een gigant, Michel, een buitenlandse Belg, Markske, dokter Verbraeke en nog een stel. Stuk voor stuk een beetje trieste figuren. Allemaal rouwen ze ook nog om het verlies van Rikkebot die net dood is. Hij was een soort held voor alle mannen in het café.
Op een dag komt een blonde vrouw het café binnen. Via een listige manier weten ze onder haar korte rokje te kunnen kijken en dat toont dus hun seksistische kant.
Markske begint een lofzang over Rikkebot. Michel grijpt in door te zeggen dat hij en Jaak samen naar Amerika zullen gaan om een fortuin te vergaren met gokken.
Michel vertelt het tegen zijn zieke moeder waar hij nog steeds bij woont en zij gunt hem dat verzetje. Jaak het iets moeilijker, hij moet het vertellen aan zijn vrouw Dina en geestelijk gestoorde dochter Didi. Dina is tegen het tripje omdat ze Michel een gluiperd vindt en wil niet zo lang Didi zonder vader hebben.
Uiteindelijk vertrekken ze dan toch. Ze worden uitgezwaaid door een paar mannen uit de Eenhoorn. Op het vliegveld verstuurt Jaak alvast een kaartje naar huis. In het vliegtuig en in de trein in Engeland, waar ze moeten overstappen, laat Jaak zich van een erg slechte kant zien want hij gedraagt5 zich als een klein kind
Tijdens de overstap in Londen laat Michel Jaak alleen achter om naar een seks film te gaan kijken.
Ze reizen door naar Amerika. Eenmaal in Amerika aangekomen, is Michel duidelijk de leider. Als er politie aankomt, rent Michel weg, maar Jaak kan hem nog achterhalen.
Ze beginnen aan hun verkenning van Amerika en het blijkt dat Jaak de simpelste dingen al eng vindt. Verder valt het hun allemaal wat tegen. Ze ontmoeten een straatbende, maar echt gevaarlijk wordt het niet. Nadat ze een peepshow hebben bezocht, willen ze naar Las Vegas voor het eigenlijk doel van hun reis: geld verdienen door middel van gokken.
In de bus daarheen wordt Michel lastig gevallen door een maffe oversekste negerin, die later wordt meegenomen door de politie.
Nadat Michel naar eigen zeggen geld heeft verdiend, bezoeken ze weer een show. Dat loopt uit op een rel, omdat Jaak ingaat op de woorden van een van de danseressen. Het eindigt bij de politie die ze uiteindelijk wel laat gaan.
Als Michel weer gaat gokken, krijgt hij bezoek van de geest van Rikkebot. Deze vertelt hem hoe hij dit soort dingen moet doen, maar zelf heeft hij het altijd anders gedaan. Jaak heeft inmiddels broeder Amos ontmoet, die hem verteld heeft dat de Heer Jaak zal redden.
Michel wil beginnen over Markske, die heeft een affaire met Didi gehad heeft, maar als blijkt dat Jaak van de hele affaire niets weet, laat hij het maar zo. Ze bezoeken een dienst van Amos, maar dat lijkt meer op een straatspeech dan op een kerkdienst.
Dina krijgt een brief van Jaak uit Engeland. In deze brief is hij bijzonder openhartig: hij verlangt naar haar en hij had niet tegen haar wil in moeten gaan. Hij is erg bezorgd om Didi , die wordt geholpen door een onderpastoor, maar wat ook niet veel helpt.
Didi wordt onder het lezen van de brief door haar moeder langzaamaan gek.
Valere, een stamgast, heeft duiven boven zijn huis. Die heeft hij gevangen en als zij die aan het opeten zijn, komt Dina binnen. Zij zoekt dokter Verbraeke, omdat Didi zo raar doet. Terwijl ze daar is, komt ze er langzaam maar zeker achter dat Markske Didi wilde trouwen.
Terug in Amerika is Amos dealer in het casino en Michel gaat bij hem spelen, maar verliest veel geld. Later wordt Jaak gebeld door Dina die hem verteld dat Markske Didi in deze staat heeft gebracht. Michel vertelt Jaak dat het Rikkebot geweest is die de trouwerij heeft tegengehouden. Jaak besluit nooit meer naar de Eenhoorn te gaan uit boosheid.
Als ze in een bar zitten, wordt Jaak de hele tijd aangekeken door een danser. Hij stapt erop af en min of meer per ongeluk vermoordt hij de danser. De andere dansers gillen als vrouwen; het waren travestieten.
Ze moeten vluchten en met behulp van Amos lukt dat ze ook. De volgende dag, nadat ze eerst nog gewinkeld hebben als dronkelappen, droomt Jaak over een Rachel.
Als ze terug komen in België, komt Michel bijna nooit meer in de Eenhoorn en Jaak is verhuist naar Limburg, omdat Didi daar in een gesticht zit.

Analyse

Tijd
Het is nogal moeilijk om vast te stellen in welke tijd dit verhaal geplaatst moet worden. In wezen zou het morgen kunnen gebeuren. Aanwijzingen zijn dat John Lennon nog leefde, dus in elk geval voor de moord op Lennon in 1980.
Ik denk dus dat het in de jaren 70 gespeeld heeft.
De vertelde tijd is iets van 14 dagen.
De verteltijd was voor mij een week. Ik heb elke dag een stukje gelezen en een paar dagen ook niet.

Ruimte
Het verhaal speelt zich af in 2 landen met daar binnen ook nog verschillede decors.
In België speelt veel zich af in de Eenhoorn, het stamcafé van de hoofdpersonen. In Amerika gebeurt het vooral in Las Vegas, in het hotel en het casino.
De ruimte is tekenend voor het verhaal. De toon is toch een beetje droevig, dus de setting in een zielig, donker cafeetje in Gent past daar mooi bij.
In Amerika, waar ze op zoek gaan naar het grote fortuin zitten ze juist in een luxe kamer en worden ze omringd door geld en glitter in de casino’s. Dat geeft een scherp contrast tussen het paupere België en het kansrijke Amerika weer.

Personen
Dit boek draait om 2 hoofdpersonen en 3 bijpersonen.

Jaak is een dikke, ietwat nerveuze en dommige Belg maar de goedheid zelve. Hij is in het café belandt door Rikkebot waarvoor hij dingen ophaalde en wegbracht. Hij is getrouwd en heeft een dochter die erg in de war is. Hij wordt verkozen door Michel om mee te gaan naar Amerika.

Michel is een buitenlandse Belg met een zieke moeder dus aan haar huis gekluisterd is. Hij komt op een dag met het plan om geld te gaan verdienen in Amerika door te gokken. Hij neemt Jaak mee omdat hij verwacht niet al te veel last te hebben van hem maar dat valt vies tegen.

Dina is een belangrijk bijpersoon. Tijdens de reis schrijft Jaak een brief aan haar waarin hij veel vertelt over hoe hij tegen dingen aankijkt. Dina is een lieve vrouw die het erg moeilijk heeft met haar dochter.

Didi is de dochter van Jaak en Dina. Ze is 17 jaar jong maar kan niets anders doen de hele dag dan tekenen met vetkrijtjes vanwege een vervelende mysterieuze gebeurtenis die haast niemand weet. Een tijdje is ze erg wild geweest, met naar buiten sluipen en tot ’s morgens op straat rond hangen en op een ochtend komt ze terug in de toetstand waarin ze in het boek verkeert.

Rikkebot is nog een belangrijk bijpersonage. Alhoewel hij dood is heeft hij nog veel invloed op Michel, die nog hele gesprekken met hem voert. Hij was de ster van het café.

Spanning
In het boek is er niet echt sprake van spanning. Het is juist een traag verhaal. Het enige spanningselement is tijdens de actie van Dina in het cafe tijdens de afwezigheid van Jaak. Dan komt ze er namelijk achter wie Didi in deze staat heeft gebracht.

Perspectief
In dit verhaal is er sprake van een ik-vertelperspectief. Dus telkens vertelt er iemand het verhaal wat er allemaal aan de hand is. Dat perspectief veranderd af en toe van verteller. Zo is dus soms Jaak aan het woord of dan weer Michel

Hoofdhandeling
Het niet vinden van het gewenste fortuin in Amerika.

Interpretatie

Titelverklaring
De titel is Het Verlangen. Dat slaat op een paar dingen terug.
Zo is er het verlangen van Jaak en Michel om geld te verdienen. Het blijft echter bij een verlangen want het gaat niet zo als het zou moeten.
Ten tweede verlangt Jaak tijdens zijn reis vaak terug naar huis.
Ten derde heeft Jaak het in zijn brief naar Dina vaak over een film, Het Verlangen, die hij ooit eens ergens gezien heeft.

Thema
Het thema in dit verhaal is het vervullen van het verlangen. Het verlangen om geld te hebben, het verlangen om het raadsel rond Didi op te lossen

Waardering

Vanwege de literatuurgeschiedenis moesten we deze keer een boek lezen van een Zuid-Nederlandse schrijver lezen. Mijn keus viel op Hugo Claus’ het Verlangen omdat ik dat boek thuis had. Anders had ik het echt nooit gelezen denk want het is niet echt mijn genre.
Dit boek is namelijk nogal traag. Op zich is het wel leuk verteld en zijn de gebeurtenissen boeiend maar ik kon me absoluut niet identificeren met de hoofdpersonen. Ook deel ik hun verlangen niet zo en vul ik mijn dage niet met in het café zitten. Zij zijn echt het tegenovergestelde van mij.
Daarnaast vond ik het taalgebruik niet echt plezant. De schrijver is een Belg en daar trots op. Hij gebruikt dus Belgische termen en zinsopbouw. Het verschilt niet zo gek veel van het Nederlands maar toch net genoeg om zinnen 2 keer te moeten lezen.
Toch vond ik het wel interessant om dit boek te lezen, juist omdat het zo anders is dan wat ik normaal lees. Ook is het wel leuk om te zien dat dit verhaal nou eens niet een ‘happy ending ’ heeft. Ze vinden het fortuin niet en komen ook nog eens achter het walgelijke feit rond om Didi.
Zonder de opgelegde keuze van Belgische schrijver had ik het nooit gelezen. Ik denk niet dat ik dan wat gemist zou hebben in mijn leven maar nu heb ik er toch ook geen spijt van. Het is gewoon zo’n totaal andere wereld.