“Ook nu nog, om tien over zeven, was het een rommelige bende over de overkapping van de pompen, met over de grond scharrelende ijspapiertjes, caravans, mannen in sportbroekjes en opgekropen T-shirts, een deux chevaux met een kano op het dak die ‘Queen Elizabeth’ heette.”

Er zullen mensen zijn die dat fijn vinden maar ik vond het overbodig. Ik vond het een goed te volgen verhaal. In hoofdstuk vier leek ik echter even de chronologische volgorde van het boek kwijt te zijn. Als laatste vond ik het einde ietwat teleurstellend alhoewel dat was waar de schrijver op doelde met zijn verhaal. Het doel van dit verhaal is wel amuseren. In het algemeen vond ik het een leuk boek om te lezen maar was het niet een boek waar je niet in kan stoppen met lezen. Wel een goed origineel verhaal. Deed me denken aan de film ‘Buried’ uit 2010.

In het boek speelt de obsessie van Rex over de plotse verdwijning van Saskia een rol. Rex ondergaat daarom uiteindelijk ook wat met Saskia gebeurd was. Enkel om het raadsel dan op te lossen. Meerdere keren zet Rex dan ook advertenties in de krant.

Hoofdthema in het boek is het geweten. Rex Hofman houdt veel van zijn vriendin, maar gunt zich gedachten die daarmee in strijd zijn. Hij observeert haar koel, gebruikt haar voor kleine plagerijen, constateert bij zichzelf dat het hem zeer opwindt om slecht te zijn.

Stel, je bent een goed aangepast lid van de maatschappij en tijdens het jaarlijkse bedrijfsuitje sta je met een collega aan de rand van een diep ravijn. Het uitzicht is fraai, hij geniet ervan, maar intussen bekruipt je de gedachte: één duwtje en hij verdwijnt gillend in de afgrond. Gegarandeerd dood, geen getuigen in de buurt, risicovrije overtreding. Hoe zou je je voelen als je dat duwtje gaf? Schuldig of juist heel prettig opgewonden? Je weet het pas als je het doet.

Het Gouden Ei gaat in essentie over dit testen van het Superego, het uitproberen van het Kwade. Iedereen heeft een geweten dat hem vertelt wat hij wel of niet mag doen, op straffe van uitsluiting uit de groep en op straffe van schuldgevoel. De meeste mensen komen er niet toe om uit te testen of die sanctie inderdaad volgt, of dat het een ingehamerde mythe is.

Krabbé's uiteindelijke hoofdpersoon doet het wel, hij volgt de impuls van zijn gedachten, en als hij zijn misdaad stap voor stap voorbereid en ten slotte uitvoert, blijft het halt-bevel van zijn geweten uit en ook de wroeging.

‘Het verhaal van Het gouden ei heeft Tim Krabbé gebaseerd op een berichtje uit een krant dat enorm tot zijn verbeelding sprak. Een Belgisch meisje, Pascale Lefebvre, was met een reisgezelschap onderweg op de Franse autoroute. Na een korte onderbreking van de reis bij een pompstation verscheen Pascale niet meer in de bus. Niemand wist waar ze was, niemand had haar zien vertrekken. Ze leek spoorloos verdwenen. Meer dan tien jaar nadat hij dit bericht gelezen had (en er een boek op gebaseerd had) besloot Tim Krabbé in opdracht van een tijdschrift uit te zoeken hoe de werkelijke geschiedenis ooit verlopen was. De speurtocht die hij moest ondernemen leek daardoor op die van de hoofdfiguur Rex Hofman, die zijn Saskia trachtte te vinden. Het leek onbegonnen werk, totdat Krabbé bij toeval stuitte op een ander krantenbericht dat een dag na de verdwijning in Het Laatste Nieuws had gestaan en daarin stond de oplossing. Pascale Lefebvre was bij het tankstation in de verkeerde bus gestapt.’

Motieven:

Raymond Lemorne is het alter ego van Rex Hofman. Beiden observeren en manipuleren. Zoals in het volgende fragment: “Op een ochtend toen ze nog sliep had hij haar tasje opengemaakt en een rijksdaalder uit haar portemonnee genomen. Trillend en op hetzelfde moment gefascineerd door zijn slechtheid had hij met die rijksdaalder in zijn hand gestaan en hem niet teruggedaan, Een andere keer had hij een citaat nodig gehad uit een boek dat hij niet zo gauw kon vinden en waarvan hij wist dat zij het ook had. Terwijl hij haar nummer draaide schoot hem alsnog te binnen waar zijn exemplaar lag maar later had hij haar toch opgebeld. En terwijl zij de passage op dicteersnelheid voorlas en hij in zijn opengeslagen boek meelas had hij een griezelige wellust gevoeld. Daar stak die lieve Lieneke alweer een vork in haar vis, onwetend over wat hij met haar voor had. Dat was wreed, dat moest hij zo snel mogelijk ongedaan maken.”

Toeval speelt een belangrijke rol. Als Saskia en Rex meteen na het tanken waren doorgereden, wat Rex eigenlijk het liefste wilde, had Saskia Lemorne nooit ontmoet. Het meest opvallende is natuurlijk dat Saskia in haar droom door toeval verlost zou kunnen worden, terwijl zij in werkelijk door toeval het slachtoffer van een maniak wordt.

Daarnaast zijn zowel Raymond Lemorne als Rex Hofman geobsedeerd door spelletjes. Ze zijn geneigd de dingen die ze aanpakken als een spel te zien. Lemorne denkt over de voorbereidingen voor de perfecte moord: 'Het was een gedachtenspel, ongelooflijk spannend.' Nog voordat hij de moord pleegt, ziet hij zichzelf als 'de oplossing van een raadsel dat nog moest ontstaan!'

Het motief van de eeuwigheid komt ook vaak voor. Het oneindige heelal uit de droom van het gouden ei. Het is opvallend hoe vaak er naar deze begrippen wordt verwezen. De eerste zin van de roman luidt: “Gelijkmatig als ruimteschepen bewogen de cabines vol toeristen zich over de lange brede weg naar het zuiden”. De roman eindigt met: “Van geen van beiden werd ooit nog iets vernomen ge Leken van de aardbodem verdwenen”. Als Rex Saskia kwijt is, voelt hij zich eenzaam “als een achtergelaten ruimtewandelaar. In verband met het motief van deze 'oneindigheid' is het trouwens aardig op te merken dat het getal 8 een belangrijke rol speelt in de roman. Een liggende 8 is in de wiskunde het symbool (teken) voor 'oneindigheid'. Als Rex en Saskia hun munten begraven, wordt er vermeld dat het bij de achtste paal gebeurt: “Hij telde; het was de achtste paal van het einde van het hek. Er kwam een glimlach op zijn gezicht: acht was haar geluksgetal. Rozen waren het mooist als het er acht waren, en ze vond het jammer dat hij niet een jaar jonger was dan zouden ze acht jaar schelen”. Saskia verdwijnt ook om ongeveer acht uur 's avonds. De nieuwe zoektocht van Rex begint acht jaar na de verdwijning van Saskia. De advertentiecampagne kost 80.000 gulden. Lemorne is acht jaar ouder dan Rex. Rex is acht jaar ouder dan Lieneke. Het kan ook geen toeval zijn dat het cijfer 3 zo vaak en zo nadrukkelijk genoemd wordt. Een kleine opsomming. De ervaring van de Italiaanse vakantie vindt drie jaar voor Saskia's verdwijning plaats. Saskia zit drie uur in de auto opgesloten. Bij het pompstation zijn drie wc's en drie pompbedienden. Als Rex (drie letters!) de verdwijning van Saskia aan de politie meldt, zijn er drie kwartier verstreken. Tijdens zijn Italiaanse vakantie verslaan Rex en Lieneke de Fransen met badminton in de derde set (een wedstrijd die zo'n drie kwartier duurt). De Franse popgroep bestaat uit drie personen en zij worden drie dagen na hun laatste vakantiedag weer op de planken verwacht. Lemorne denkt drie jaar na voordat hij begint aan de voorbereiding van de perfecte misdaad. De moord op Saskia is de derde moord die Lemorne pleegt. Op de derde dag na de advertentiecampagne worden er drie brieven bij Rex bezorgd. Op het moment dat Lemorne Rex ontmoet, zou Saskia 33 jaar geweest zijn. De getallen drie en acht vormen zo een leidmotief.

Het motief van de eeuwigheid komt ook vaak voor. Het oneindige heelal uit de droom van het gouden ei. Het is opvallend hoe vaak er naar deze begrippen wordt verwezen. De eerste zin van de roman luidt: “Gelijkmatig als ruimteschepen bewogen de cabines vol toeristen zich over de lange brede weg naar het zuiden”. De roman eindigt met: “Van geen van beiden werd ooit nog iets vernomen ge Leken van de aardbodem verdwenen”. Als Rex Saskia kwijt is, voelt hij zich eenzaam “als een achtergelaten ruimtewandelaar. In verband met het motief van deze 'oneindigheid' is het trouwens aardig op te merken dat het getal 8 een belangrijke rol speelt in de roman. Een liggende 8 is in de wiskunde het symbool (teken) voor 'oneindigheid'. Als Rex en Saskia hun munten begraven, wordt er vermeld dat het bij de achtste paal gebeurt: “Hij telde; het was de achtste paal van het einde van het hek. Er kwam een glimlach op zijn gezicht: acht was haar geluksgetal. Rozen waren het mooist als het er acht waren, en ze vond het jammer dat hij niet een jaar jonger was dan zouden ze acht jaar schelen”. Saskia verdwijnt ook om ongeveer acht uur 's avonds. De nieuwe zoektocht van Rex begint acht jaar na de verdwijning van Saskia. De advertentiecampagne kost 80.000 gulden. Lemorne is acht jaar ouder dan Rex. Rex is acht jaar ouder dan Lieneke. Het kan ook geen toeval zijn dat het cijfer 3 zo vaak en zo nadrukkelijk genoemd wordt. Een kleine opsomming. De ervaring van de Italiaanse vakantie vindt drie jaar voor Saskia's verdwijning plaats. Saskia zit drie uur in de auto opgesloten. Bij het pompstation zijn drie wc's en drie pompbedienden. Als Rex (drie letters!) de verdwijning van Saskia aan de politie meldt, zijn er drie kwartier verstreken. Tijdens zijn Italiaanse vakantie verslaan Rex en Lieneke de Fransen met badminton in de derde set (een wedstrijd die zo'n drie kwartier duurt). De Franse popgroep bestaat uit drie personen en zij worden drie dagen na hun laatste vakantiedag weer op de planken verwacht. Lemorne denkt drie jaar na voordat hij begint aan de voorbereiding van de perfecte misdaad. De moord op Saskia is de derde moord die Lemorne pleegt. Op de derde dag na de advertentiecampagne worden er drie brieven bij Rex bezorgd. Op het moment dat Lemorne Rex ontmoet, zou Saskia 33 jaar geweest zijn. De getallen drie en acht vormen zo een leidmotief.

Het einde van het boek was voor mij jammer genoeg al bekend. Mede hierdoor was de spanning er wat af. Ondanks dat bleef het toch een interessant boek. Vooral de gedachte over het moraal spreekt mij aan. In hoeverre heeft de mens zichzelf gemaakt? Met zijn normen en waarden, ethiek en moraal. Is het geweten iets dat je aangeleerd wordt?