1. Anna Enquist
2. Het Geheim
3. De Arbeiderspers, Amsterdam, viertiende druk, 1998
4. 1998
5. 191 bladzijdes
6. psychologische roman
Het verhaal bestaat uit een aaneenrijging van flash-backs die onderbroken worden door de zoektocht van Bouw naar Wanda. Maar om een duidelijk beeld van het verhaal weer te geven heb ik besloten om deze korte inhoud in chronologische volgorde neer te schrijven. Het verhaal begint wanneer Wanda geboren wordt. Ze is de dochter van Emma, een zangeres, en Egbert. Al gauw blijkt Wanda erg muziekaal te zijn en een grote voorliefde voor de piano te koesteren. (Dit is iets dat haar moeder erg op prijs stelt, maar haar vader eerder afkeurt.) Eerst volgt Wanda les bij haar moeder maar ze is snel aan een echte leraar toe en ze besluiten haar bij meneer De Leon, Emma's pianobegeleider les te laten volgen. Al vanaf het begin voelt ze zich in zekere zin verbonden met deze man maar ze kan dit gevoel echter nog niet plaatsen. Tot hiertoe rijken de gelukkige jaren van haar jeugd. Deze komen echter tot een bruusk einde wanneer de oorlog uitbreekt en ook haar broer Frank geboren wordt. Deze is zwaar gehandicapt en de ontberingen van de oorlog hebben zeker geen positieve invloed op zijn situatie. Hij moet de hele tijd geheim gehouden worden uit angst voor de Duitsers, wat als gevolg heeft dat Wanda als klein meisje nergens met haar problemen terecht kan. Zo worden de piano en haar lessen bij meneer De Leon haar enige toevlucht. Maar wanneer deze, omwille van zijn Joodse afkomst gedeporteerd wordt, stort Wanda haar hele leventje in elkaar. Ze wordt diep verbitterd, een gevoel dat haar haar hele leven zal achtervolgen. In haar laatste jaar gymnasium besluit Wanda haar school vaarwel te zeggen en deze in te ruilen voor een muziekconservatorium. (Dit echter zonder de toestemming van haar ouders.) Ook deze periode is een zeer bewogen tijd in haar leven. Het is de tijd dat haar vader sterft maar dat ze tevens ook beroemd wordt als pianiste Žn ze haar man leert kennen. Na haar conservatorium wordt ze beroepspianiste en trekt de wereld rondt. Deze reizen drukken echter zwaar op het jonge huwelijk en na een miskraam besluit Wanda niet meer naar haar man terug te keren. Hierna doet Wanda nog vele optredens maar komt op een psychologisch dieptepunt op het moment dat haar moeder overlijdt en Wanda haar geheim prijsgeeft: Wanda is eigenlijk de dochter van meneer De Leon. Na deze ontstellende onthulling gaat het Wanda ook fysisch bergaf en al gauw moet ze stoppen met pianospelen omwille van de reumatiek. Het verhaal eindigt op het moment dat Wanda terug een leven tracht op te bouwen in een Frans dorpje. Dit is ook het moment dat haar ex-man besloten heeft haar op te zoeken en zich met het verleden te verzoenen. Of er al dan niet een ontmoeting tussen deze twee mensen plaatsvindt wordt aan de fantasie van de lezer overgelaten. (Het is dus een open einde.) 2a. Het boek is opgedeeld in drie delen, ieder bestaand uit 10 hoofdstukken. De nummering van de hoofdstukken loopt gewoon van 1 tot en met 30. Soms staat er een sterretje tussen de verschillende passages. Er worden steeds grote tijdssprongen gemaakt, ongeacht het sterretje. Deel 1 loopt vanaf de geboorte tot het afvoeren van Max de Leon door de Duitsers. Deel 2 eindigt op het moment dat Wanda valt na een ruzie met Bouw over de baby. Vlak daarna (In deel 3) krijgt ze een miskraam. Deel 3 begint bij de miskraam en eindigt op het kerkhof als Bouw Wanda weer ziet spelen. Elk deel begint met een hoofdstuk over het heden. Later in het boek komen er steeds vaker hoofdstukken over het heden. De afvoering van Max de Leon en de miskraam, waardoor ze uiteindelijk Bouw verlaat, zijn twee belangrijke gebeurtenissen die haar verdere levensloop voor een groot deel bepalen. Vandaar dat Enquist hier waarschijnlijk een afscheiding heeft gemaakt. 2b. Opvallend is dat het verleden, de levensloop van Wanda, in de tegenwoordige tijd wordt verteld en de verhaallijn als ze 60 zijn, in de verleden tijd verteld wordt. 3.De titel “Het geheim” gaat over het geheim dat voor Wanda bewaard is wie haar echte vader is. Het is echter niet alleen voor Wanda een geheim, ook voor Egbert en Max de Leon. Egbert is erg afstandelijk tegen Wanda. Ook wil hij haar niet zien als hij sterft. Je zou dus denken dat ze het geheim weet, maar aan het eind van het boek blijkt dat Emma het hem nooit verteld heeft. Ze wilde Egbert geen pijn doen. Niemand zei iets, dat was het eenvoudigste. 4b. Ja, 30 hoofdstukken. 5. Wanda Wiericke: de hoofdpersoon. Erg vasthoudend karakter; leeft voor haar piano. Emma Wiericke: moeder van Wanda. Operettezangeres en getrouwd met Egbert. Egbert Wiericke: opvoeder van Wanda en vader van Frank. Heeft een slechte relatie met zijn ‘dochter’ en dat is al in het begin te merken. Frank: is het mongolische broertje van Wanda. Hij wordt rustig van Wanda’s muziek en na de oorlog komt hij in een tehuis terecht. Bouw: de ex van Wanda en de arts van Frank. Hij is Wanda nooit vergeten. Max de Leon: de echte vader van Wanda en eveneens haar pianoleraar. Vanaf het begin hebben ze al een goede band. 6a. Een deel van het verhaal speelt zich ongeveer in deze tijd af. En het andere deel vanaf de tweede wereldoorlog tot nu. 6b. De tweede wereld oorlog is vooral iets belangrijks in het verhaal, want door dit krijgen de hoofdpersonen het moeilijk. Voor de rest maakt het niet uit in welke tijd het verhaal zich afspeelt. 7a. Het verleden speelt zich af in Nederland. Het heden speelt zich af in en op weg naar de Franse Pyreneeën. 7b. Het is niet van belang. Het is ook niet duidelijk waar in Nederland het zich precies afspeelt. 8. Het verhaal loopt in twee verhaallijnen in verschillende tijden. Het ene verhaallijn vertelt de levensloop van Wanda vanaf haar geboorte (1933) tot haar 40e jaar. Wanda is hier constant de hoofdpersoon hierin. Bij de andere verhaallijn is Wanda 60 en Bouw is ook rond die leeftijd. Er wordt verteld hoe het met beiden gaat en hoe ze elkaar bijna ontmoeten. Wanda en Bouw zijn afwisselend hoofdpersoon. 10. Het verhaal wordt verteld door de alwetende verteller. Hij volgt echter alleen de gedachtegang van Wanda (en bij de scenes met de 60-jarige Bouw, Bouw.) Vragen: 1. De critici oordeelden zeer verdeeld over dit boek. Zoek minimaal een positieve en een negatieve recensie en vergelijk ze met elkaar. 2. De hoofdfiguur uit het verhaal kende al vrij vroeg in het verhaal een geheim. Welk is dat? 3. Later is er sprake van een geheim in haar persoonlijke leven. Welk is dat? 4. Uiteindelijk blijkt de hoofdpersoon een zeer ongelukkig leven geleid te hebben, deels door de keuzes die zij zelf maakte, deels door het noodlot. Licht dat uitgebreid toe. Antwoorden: 1. Positief: ‘De complexiteit van de vormentaal (de waaier van motieven, de beelden die nu eens met elkaar rijmen en dan weer op elkaar botsen, de vervlechting van verhaallijnen) zie je pas wanneer je het boek uit hebt en begint met terugbladeren en herlezen. Dan valt op met hoeveel achteloze knapheid Het Geheim is gecomponeerd.’ (Jaap Goedegebuure). Negatief: ‘Dat de schrijfster geen lessen uit het verleden trekt, blijkt uit de al even banale titel van haar nieuwe boek. De weg die Enquist heeft gekozen, is de weg van de minste weerstand: ze heeft een levensbeschrijving uitgestippeld, er wat verhaal in aangebracht, een psychologisch profiel in elkaar geknutseld en vervolgens als alwetende auteur de belangrijkste informatie tot het einde achtergehouden. Nergens had ik de indruk dat er iets verrassends gebeurde. Dat ik, zeg maar, een roman aan het lezen was. ‘(Karel Osstijn). Vergelijking: het verschil in de recensies is dat Jaap Goedegebuure vindt dat deze roman heel knap in elkaar gezet is terwijl Karel Osstijn vindt dat het prutswerk is, en dat Anna Enquist zichzelf ophemelt tot alwetende auteur. Ze verschillen dus in mening over het schrijven van Anna Enquist maar ook hoe het boek in elkaar zat. Goedegebuure vond het een schitterend boek, verrassende elementen erin qua tegenstellingen in beelden die eerst rijmen maar weer andere die tegen elkaar botsen. Osstijn vindt dat er geen spanning in zit. 2.Dat Stina een vriend had die Koos heette en dat deze vaker langskwam. Wanda mocht dit niet vertellen aan Egbert en Emma. 5. Dat blijkt dat Egbert Wiericke niet haar vader was maar dat dat Max De Leon was. 6. Dat zij een ongelukkig leven heeft geleid komt deels door haar zelf omdat zij zichzelf niet kon zijn als ze bij iemand anders was. Ze was zeer op zichzelf gericht, en hield met niemand rekening. Ze vond haar eigen leven veel belangrijker. Alleen in de muziek kan ze zichzelf zijn, hier weet ze dat ze zal slagen en waardering zal krijgen. Ze wist niet goed wat ze met de mannen in haar leven moest. Toen ze met Bouw ging, ging ze in Londen vreemd. Bij de relatie met Lucas kwam eruit dat Lucas homoseksueel was. Toen ze trouwde met Bouw, verwachtte ze een kind. Maar toen er een miskraam plaatsvond wilde ze scheiden van Bouw. Ze wilde niets meer met mannen te maken hebben. Haar “vader” Egbert wilde niets meer van haar weten, zelfs toen hij stierf heeft ze niets gehoord. Ze voelt zich bedrogen. Het noodlot wilde dat zij een miskraam kreeg en dat haar moeder stierf. Ook het grote geheim, van de vaders, heeft haar ongelukkig gemaakt.
2. Het Geheim
3. De Arbeiderspers, Amsterdam, viertiende druk, 1998
4. 1998
5. 191 bladzijdes
6. psychologische roman
Het verhaal bestaat uit een aaneenrijging van flash-backs die onderbroken worden door de zoektocht van Bouw naar Wanda. Maar om een duidelijk beeld van het verhaal weer te geven heb ik besloten om deze korte inhoud in chronologische volgorde neer te schrijven. Het verhaal begint wanneer Wanda geboren wordt. Ze is de dochter van Emma, een zangeres, en Egbert. Al gauw blijkt Wanda erg muziekaal te zijn en een grote voorliefde voor de piano te koesteren. (Dit is iets dat haar moeder erg op prijs stelt, maar haar vader eerder afkeurt.) Eerst volgt Wanda les bij haar moeder maar ze is snel aan een echte leraar toe en ze besluiten haar bij meneer De Leon, Emma's pianobegeleider les te laten volgen. Al vanaf het begin voelt ze zich in zekere zin verbonden met deze man maar ze kan dit gevoel echter nog niet plaatsen. Tot hiertoe rijken de gelukkige jaren van haar jeugd. Deze komen echter tot een bruusk einde wanneer de oorlog uitbreekt en ook haar broer Frank geboren wordt. Deze is zwaar gehandicapt en de ontberingen van de oorlog hebben zeker geen positieve invloed op zijn situatie. Hij moet de hele tijd geheim gehouden worden uit angst voor de Duitsers, wat als gevolg heeft dat Wanda als klein meisje nergens met haar problemen terecht kan. Zo worden de piano en haar lessen bij meneer De Leon haar enige toevlucht. Maar wanneer deze, omwille van zijn Joodse afkomst gedeporteerd wordt, stort Wanda haar hele leventje in elkaar. Ze wordt diep verbitterd, een gevoel dat haar haar hele leven zal achtervolgen. In haar laatste jaar gymnasium besluit Wanda haar school vaarwel te zeggen en deze in te ruilen voor een muziekconservatorium. (Dit echter zonder de toestemming van haar ouders.) Ook deze periode is een zeer bewogen tijd in haar leven. Het is de tijd dat haar vader sterft maar dat ze tevens ook beroemd wordt als pianiste Žn ze haar man leert kennen. Na haar conservatorium wordt ze beroepspianiste en trekt de wereld rondt. Deze reizen drukken echter zwaar op het jonge huwelijk en na een miskraam besluit Wanda niet meer naar haar man terug te keren. Hierna doet Wanda nog vele optredens maar komt op een psychologisch dieptepunt op het moment dat haar moeder overlijdt en Wanda haar geheim prijsgeeft: Wanda is eigenlijk de dochter van meneer De Leon. Na deze ontstellende onthulling gaat het Wanda ook fysisch bergaf en al gauw moet ze stoppen met pianospelen omwille van de reumatiek. Het verhaal eindigt op het moment dat Wanda terug een leven tracht op te bouwen in een Frans dorpje. Dit is ook het moment dat haar ex-man besloten heeft haar op te zoeken en zich met het verleden te verzoenen. Of er al dan niet een ontmoeting tussen deze twee mensen plaatsvindt wordt aan de fantasie van de lezer overgelaten. (Het is dus een open einde.) 2a. Het boek is opgedeeld in drie delen, ieder bestaand uit 10 hoofdstukken. De nummering van de hoofdstukken loopt gewoon van 1 tot en met 30. Soms staat er een sterretje tussen de verschillende passages. Er worden steeds grote tijdssprongen gemaakt, ongeacht het sterretje. Deel 1 loopt vanaf de geboorte tot het afvoeren van Max de Leon door de Duitsers. Deel 2 eindigt op het moment dat Wanda valt na een ruzie met Bouw over de baby. Vlak daarna (In deel 3) krijgt ze een miskraam. Deel 3 begint bij de miskraam en eindigt op het kerkhof als Bouw Wanda weer ziet spelen. Elk deel begint met een hoofdstuk over het heden. Later in het boek komen er steeds vaker hoofdstukken over het heden. De afvoering van Max de Leon en de miskraam, waardoor ze uiteindelijk Bouw verlaat, zijn twee belangrijke gebeurtenissen die haar verdere levensloop voor een groot deel bepalen. Vandaar dat Enquist hier waarschijnlijk een afscheiding heeft gemaakt. 2b. Opvallend is dat het verleden, de levensloop van Wanda, in de tegenwoordige tijd wordt verteld en de verhaallijn als ze 60 zijn, in de verleden tijd verteld wordt. 3.De titel “Het geheim” gaat over het geheim dat voor Wanda bewaard is wie haar echte vader is. Het is echter niet alleen voor Wanda een geheim, ook voor Egbert en Max de Leon. Egbert is erg afstandelijk tegen Wanda. Ook wil hij haar niet zien als hij sterft. Je zou dus denken dat ze het geheim weet, maar aan het eind van het boek blijkt dat Emma het hem nooit verteld heeft. Ze wilde Egbert geen pijn doen. Niemand zei iets, dat was het eenvoudigste. 4b. Ja, 30 hoofdstukken. 5. Wanda Wiericke: de hoofdpersoon. Erg vasthoudend karakter; leeft voor haar piano. Emma Wiericke: moeder van Wanda. Operettezangeres en getrouwd met Egbert. Egbert Wiericke: opvoeder van Wanda en vader van Frank. Heeft een slechte relatie met zijn ‘dochter’ en dat is al in het begin te merken. Frank: is het mongolische broertje van Wanda. Hij wordt rustig van Wanda’s muziek en na de oorlog komt hij in een tehuis terecht. Bouw: de ex van Wanda en de arts van Frank. Hij is Wanda nooit vergeten. Max de Leon: de echte vader van Wanda en eveneens haar pianoleraar. Vanaf het begin hebben ze al een goede band. 6a. Een deel van het verhaal speelt zich ongeveer in deze tijd af. En het andere deel vanaf de tweede wereldoorlog tot nu. 6b. De tweede wereld oorlog is vooral iets belangrijks in het verhaal, want door dit krijgen de hoofdpersonen het moeilijk. Voor de rest maakt het niet uit in welke tijd het verhaal zich afspeelt. 7a. Het verleden speelt zich af in Nederland. Het heden speelt zich af in en op weg naar de Franse Pyreneeën. 7b. Het is niet van belang. Het is ook niet duidelijk waar in Nederland het zich precies afspeelt. 8. Het verhaal loopt in twee verhaallijnen in verschillende tijden. Het ene verhaallijn vertelt de levensloop van Wanda vanaf haar geboorte (1933) tot haar 40e jaar. Wanda is hier constant de hoofdpersoon hierin. Bij de andere verhaallijn is Wanda 60 en Bouw is ook rond die leeftijd. Er wordt verteld hoe het met beiden gaat en hoe ze elkaar bijna ontmoeten. Wanda en Bouw zijn afwisselend hoofdpersoon. 10. Het verhaal wordt verteld door de alwetende verteller. Hij volgt echter alleen de gedachtegang van Wanda (en bij de scenes met de 60-jarige Bouw, Bouw.) Vragen: 1. De critici oordeelden zeer verdeeld over dit boek. Zoek minimaal een positieve en een negatieve recensie en vergelijk ze met elkaar. 2. De hoofdfiguur uit het verhaal kende al vrij vroeg in het verhaal een geheim. Welk is dat? 3. Later is er sprake van een geheim in haar persoonlijke leven. Welk is dat? 4. Uiteindelijk blijkt de hoofdpersoon een zeer ongelukkig leven geleid te hebben, deels door de keuzes die zij zelf maakte, deels door het noodlot. Licht dat uitgebreid toe. Antwoorden: 1. Positief: ‘De complexiteit van de vormentaal (de waaier van motieven, de beelden die nu eens met elkaar rijmen en dan weer op elkaar botsen, de vervlechting van verhaallijnen) zie je pas wanneer je het boek uit hebt en begint met terugbladeren en herlezen. Dan valt op met hoeveel achteloze knapheid Het Geheim is gecomponeerd.’ (Jaap Goedegebuure). Negatief: ‘Dat de schrijfster geen lessen uit het verleden trekt, blijkt uit de al even banale titel van haar nieuwe boek. De weg die Enquist heeft gekozen, is de weg van de minste weerstand: ze heeft een levensbeschrijving uitgestippeld, er wat verhaal in aangebracht, een psychologisch profiel in elkaar geknutseld en vervolgens als alwetende auteur de belangrijkste informatie tot het einde achtergehouden. Nergens had ik de indruk dat er iets verrassends gebeurde. Dat ik, zeg maar, een roman aan het lezen was. ‘(Karel Osstijn). Vergelijking: het verschil in de recensies is dat Jaap Goedegebuure vindt dat deze roman heel knap in elkaar gezet is terwijl Karel Osstijn vindt dat het prutswerk is, en dat Anna Enquist zichzelf ophemelt tot alwetende auteur. Ze verschillen dus in mening over het schrijven van Anna Enquist maar ook hoe het boek in elkaar zat. Goedegebuure vond het een schitterend boek, verrassende elementen erin qua tegenstellingen in beelden die eerst rijmen maar weer andere die tegen elkaar botsen. Osstijn vindt dat er geen spanning in zit. 2.Dat Stina een vriend had die Koos heette en dat deze vaker langskwam. Wanda mocht dit niet vertellen aan Egbert en Emma. 5. Dat blijkt dat Egbert Wiericke niet haar vader was maar dat dat Max De Leon was. 6. Dat zij een ongelukkig leven heeft geleid komt deels door haar zelf omdat zij zichzelf niet kon zijn als ze bij iemand anders was. Ze was zeer op zichzelf gericht, en hield met niemand rekening. Ze vond haar eigen leven veel belangrijker. Alleen in de muziek kan ze zichzelf zijn, hier weet ze dat ze zal slagen en waardering zal krijgen. Ze wist niet goed wat ze met de mannen in haar leven moest. Toen ze met Bouw ging, ging ze in Londen vreemd. Bij de relatie met Lucas kwam eruit dat Lucas homoseksueel was. Toen ze trouwde met Bouw, verwachtte ze een kind. Maar toen er een miskraam plaatsvond wilde ze scheiden van Bouw. Ze wilde niets meer met mannen te maken hebben. Haar “vader” Egbert wilde niets meer van haar weten, zelfs toen hij stierf heeft ze niets gehoord. Ze voelt zich bedrogen. Het noodlot wilde dat zij een miskraam kreeg en dat haar moeder stierf. Ook het grote geheim, van de vaders, heeft haar ongelukkig gemaakt.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden