Leesverslag: Het Bittere Kruid Titelbeschrijving: De titel: “Het Bittere Kruid” komt in het boek voor, omdat Marga op de Seideravond, volgens het Joodse geloof, samen met haar familie ongezuurd brood eet. De Seideravond zijn de eerste twee avonden voor het paasfeest. Waar de uittocht uit Egypte symbolisch wordt gevierd. In het boek kom dat voor omdat Marga, de persoon waarin je het verhaal beleeft, in het verhaal aan de avonden terug denkt en datje het kruid, lang na het gegeten te hebben, de nasmaak nog proeft. Met die smaak word bedoeld dat de lange nasmaak hetzelfde is met de nasmaak van de oorlog waar ze nog lang aan zou denken. Ondertitel + Titel: Het Bittere Kruid; een kleine kroniek. Motto: ” Er rijdt door mijn hoofd een trein vol joden, ik leg het verleden als een wissel om……” (Bert Voeten)(Bert Voeten is de man van Marga Minco). Thematiek: De thematiek van; Het Bittere Kruid is dat de uitwerking van de oorlog, voor Marga dat haar hele familie was vermoord, nog een lange tijd in de levens van de bevolking zal blijven spelen. Dat geeft, in het verhaal, het stukje over het bittere kruid weer; wat een bittere smaak heeft met een lange nasmaak. Nog steeds wil vader niets horen van onderduiken Samenvatting: Het Bittere Kruid begint meteen al met Marga en dat zij en haar familie; haar vader, moeder, haar zus Bettie en broer Dave, ui Breda vluchten omdat de stad werd geëvacueerd. Maar dan meteen al keren ze alweer terug omdat het gevaar al is geweken. Dan komen de Duitsers in het verhaal en Marga vindt het heel jammer dat ze nergens meer in mag, dingen zoals de bioscoop enzovoort. Marga(de hoofdpersoon, tevens ik persoon) en haar familie zijn Joden, vader is daar heel erg nuchter over en vindt het totaal niet nodig om daar voor al onder te gaan duiken. Dan komt vader op een dag thuis met een pakketje vol Joden sterren die door de familie goed worden ontvangen; ze vinden het niet erg om de sterren op hun jassen te naaien. Alleen vinden ze het wel erg jammer dat er steeds meer voor hen word verboden. Niet lang daarna krijgen vader en Dave een oproep om naar een werkkamp te gaan. Maar omdat vader een huidaandoening had en Dave een middeltje had in genomen waar hij ziek van werd werden ze beiden afgekeurd en hoefden niet naar het werkkamp. Ondanks dat er in hun omgeving wel steeds mensen onderduiken. Ze horen ook van razzia’s waarbij vooral Joden worden opgepakt, ook word Marga bijna bij zo’n razzia opgepakt maar weet nog net goed weg te komen door dat ze zei dat ze in een andere straat woonde. Dan komen op een dag de oproepen voor Dave, zijn vrouw Lotte en Marga. Als ze net terug komen van de markt, en ze de benodigde spullen hebben gekocht, komen ze langs meneer Zaagmeier wiens zoon ook is opgeroepen. Meneer Zaagmeier heeft een kennis die hun wel aan een onderduik adres zou kunnen helpen. Maar doordat de doktor Dave en Marga nog niet gezond genoeg vond en een attest achterliet. Ook mocht Lotte nog blijven, om hen te verzorgen. Marga’s ouders werden toen ook weggeplaatst naar een huis in Amsterdam omdat ze al boven de 50 waren. Dave en Marga lopen dan een hele tijd rond in hun pyjama om de waan te behouden dat ze ziek waren. Dan verhuizen ook Dave en Lotte naar Amsterdam. Op een gegeven moment is Marga het zo beu van het rond hangen dat ze besluit om met de trein, wat zeer gevaarlijk was(omdat ze zou kunnen worden gecontroleerd en worden opgepakt), haar ouders te gaan bezoeken. Uiteindelijk komt ze dan toch aan in Amsterdam en weet ze ook het verblijfs adres te vinden. Haar vader en moeder vinden het erg dapper van haar dat ze er met de trein is gekomen, en om haar weer te zien. Ook merkt Marga dat haar ouders erg bezorgd zijn om Bettie die is opgepakt, omdat ze niet weten hoe het met haar gaat. Dan wordt er in de straat waar vader en moeder in wonen een inval gepleegd en weet Marga nog maar net te ontkomen. Jammer genoeg werden alleen wel haar ouders opgepakt en hebben de Duitsers haar jas met haar ausweis te pakken. Daardoor werd Marga nu door de Duitsers gezocht. Gelukkig weten Dave en Marga elkaar te vinden en helpt Dave Marga aan een nieuwe identiteit. Ze bleken Marga’s haar en geven haar een valse identiteits pas. Dave moet dan iemand in Utrecht ontmoeten die Marga aan een onderduik adres zou helpen. Ze besloten om allemaal apart door de controle te gaan omdat dat veiliger was. Toen Marga eenmaal in de trein zat en zat te wachten op Dave en Lotte kwamen ze niet en de trein vertrok. Eenmaal in Utrecht kon Marga het contact persoon van Dave niet vinden omdat ze die gewoonweg niet kende, en ze besloot weer terug te keren naar Amsterdam. In Amsterdam kwam ze toevallig een oude vriend van haar tegen: Wout. Wout helpt haar dan daadwerkelijk aan een onderduik adres, ze gaat naar verschillende adressen waaronder een familie in Heemstede. Het gezin bestaat uit drie kinderen, een man en zijn vrouw. Marga verblijft in Heemstede tot het einde van de oorlog, maar gaat dan toch weg omdat ze de familie niet meer tot last wil zijn en omdat haar geld opraakt. Na de oorlog gaat Marga nog geregeld naar haar oom en tante, die de enige overlevenden zijn van haar familie. Haar oom kan het de rest van zijn leven niet beseffen dat de hele familie dood is, en gaat elke keer als de tram aankomt kijken of er misschien niet een familie lid aankomt. Marga’s oom en tante houden allebei dingen voor zichzelf, en alleen Marga blijkt te beseffen dat haar hele familie is vermoord. En helemaal aan het einde van het verhaal overlijdt haar oom nog. Motieven: De oorlog omdat het verhaal zich daarin afspeelt, en je er steeds weer aan wordt herinnerd. Ook de dood, dit maakt een indruk op Marga, om haar heen worden steeds meer mensen opgepakt die zij lief heeft. De Jodenvervolging omdat de Duitsers steeds maar Joden oppakken, zoals het gebeurt in het huis waar vader en moeder verbleven. Ook omdat de Duitsers steeds meer dingen verbieden voor de Joden wat Marga erg jammer vindt. Ook de angst voor de Duitsers is een motief, omdat het eigenlijk heel raar is om met de trein reizen en bang te zijn om te worden opgepakt. En zelfs als Marga thuis zit is ze nog niet veilig omdat er regelmatig hele buurten worden ontruimd door de Duitsers. Personages: - Marga: Marga is de hoofdpersoon, en tevens de “ik” persoon. Dat wil zeggen dat je alles door de ogen van Marga ziet. Je ziet Marga’s mening in de loop van het boek dus ook steeds veranderen, eerst is ze net als haar vader helemaal niet bang voor de Duitsers maar gaat later toch beseffen dat de Duitsers wel gevaarlijk zijn. - Vader: vader is een achtergrond figuur; vader is in het verhaal steeds degene die de optimist is en zo Marga beïnvloedt. Verder weet je erg weinig over vader; er wordt niet die ingegaan op zijn personage. - Moeder: moeder is ook een achtergrond figuur, alleen is zij heel erg mager beschreven. Het enige dat je van haar weet is dat ze en aardig en zorgzaam is, verder is er ook op haar niet diep ingegaan. - Dave: Dave is de grotere dappere broer van Marga. Dave is steeds bezig met dingen regelen en met het onderduiken. Dave is dapper vooral omdat hij het drankje innam waarvan hij ziek werd, waardoor hij niet naar een werkkamp hoefde. - Lotte: Lotte is de vrouw van Dave. Zij is net als moeder een zorgzaam figuur. Lotte staat eigenlijk een beetje buiten en zij wordt amper beschreven. - Bettie: Bettie is de oudere zus van Margga. Bettie nam het vooral vroeger veel op voor Marga; als de andere kinderen Marga uitschelden op het schoolplein stond Bettie altijd voor haar klaar, en sleurde Marga dan door de menigte. Biografie auteur: Marga Minco werd als Sara Menco op 31 maart 1920 geboren te Grinninken maar groeide op in Breda. Haar vader kwam uit een orthodox joods gezin en wilde in de opvoeding die traditie voortzetten. Haar moeder was liberaler van opvattingen. Sara door haar moeder Selma genoemd, was de jongste; eerder waren Dave en daarna Bettie al geboren. Na de Nuts school werd Selma aangenomen(1938) als leerling journaliste bij de Bredasche Courant. Daardoor leerde zij Bert Voeten kennen. De dag na de capitulatie(1940) werd Selma bij de krant ontslagen. En niet lang daarna werd zij opgenome in een ziekenhuis te Utrecht omdat zij een aandoening van tbchad. Later verbleef zij in een sanatorium te Amersfoort om te herstellen, waarheen haar ouders verhuisd waren. De ouders werden niet lang daarna gedwongen zich in Amsterdam in een Judenviertel te vestigen en Selma voegde zich daar bij hen. Dan wordt haar zuster Bettie in mei 1942, kort na haar huwelijk met haar man opgepakt door de Duitsers. In april 1943 worden ook haar ouders gearresteerd, maar gelukkig weet Selma te ontkomen. Nadat ook Dave en zijn vrouw zijn opgepakt, duikt Selma onder. Zij leeft onder verschillende namen waaronder Margaretha Faes van Hoorn waaraan ze zo gehecht raakt dat zij later die als schrijfster blijft gebruiken. In 1944 komt Marga Minco terecht in een huis aan de kloveniersbrugwal in Amsterdam. Daar ziet zij Bert Voeten weer sinds zij was ontslagen. In december 1944 wordt hun eerste kind Bettie geboren. In Amsterdam beleeft Marga Minco de bevrijding; zij en haar oom blijken de enige overlevende van hun familie te zijn. In augustus 1945 trouwt zij met Bert Voeten. In 1947 brengt zij twee maanden door in ZuidFrankrijk. Tussen 1950 en 1954 publiceert Marga Minco short stories en schetsen in het maandblad Mandril, het Haarlemse Dagblad, en het Parool. Sinds 1955 zijn enkele tv-spelen van haar opgevoerd, waarvan de tekst overigens nooit is gepubliceerd. In 1956 wordt haar 2e dochter Jessie geboren. Algemene erkenning vindt Marga Minco met haar debuut: Het bittere kruid in 1957. In datzelfde jaar krijgt zij de Mutator prijs voor het verhaal “het adres”. In 1958 wordt “het bittere kruid” bekroond met de vijverberg prijs
Reflectie: Ik vond; het Bittere Kruid een leuk boekje om te lezen. Ik vond het wel erg klein en het was niet echt moeilijk om te lezen. Ik vond het verhaal goed in elkaar zitten en ook de manier waarop het was geschreven sprak mij wel aan. Ik denk alleen wel dat ik voor mijn volgende boekverslag een wat moeilijker boek ga lezen.