Het behouden huis (21e druk, 1994) Willem Frederik Hermans
1e druk in 1951
Geen motto
Niet verdeeld in hoofdstukken of delen. 3 punten waard
Verwachting vooraf: Ik verwacht niet echt veel van het boek. Ik ken de schrijver niet. Het is wel een dun boek, maar veel punten waard. Het zal dus wel moeilijk zijn om te lezen. Eerste en laatste regel: Het boek begint met de alinea: De grote tak, bijna de hele tuin lag ineens onder de boom, zonder dat ik gekraak hoorde. Het was overstemd door de knal uit een kortstondig struikgewas van aardklonten, niet ver bij de boom vandaan. En het eindigt met de alinea: Het was of het ook aldoor komedie had gespeeld en zich nu pas liet zien zoals het in werkelijkheid altijd al was geweest: een hol, tochtig brok steen inwendig vol afbraak en vuiligheid. Samenvatting van de inhoud: Tijdens de tweede wereldoorlog vecht een naamloze Nederlander tegen de Duitsers bij een Partizanen groep. De Nederlander is opgepakt geweest i.v.m. spionage werkzaamheden, maar is na enkele mislukte pogingen uiteindelijk toch ontsnapt en naar het oosten gevlucht. Het is 1944 de Duitsers hebben een badplaats in Oost-Europa in handen, maar de Partizanen groep slaagt er in om het terug te veroveren. De Nederlander krijgt de opdracht van de leider van de groep om naar Boobytraps te zoeken (tenminste dat maakt hij er uit op). Als hij het stadje binnen loopt, dat helemaal verlaten is, ziet hij een mooi huis en loopt door de open deur naar binnen. Hij ontdekt dat de bewoners nog maar net zijn gevlucht. Alle vertrekken staan open behalve een kamer. De hoofdpersoon vestigt zich in het huis dat eindelijk is vrede geeft na al de afgelopen jaren. Nog diezelfde dag wordt het plaatsje weer ingenomen door de Duitsers. De hoofdpersoon krijgt bezoek van een Duitse kolonel die, samen met andere Duitsers, bij hem intrekt. De hoofdpersoon zegt dat hij de zoon van de eigenaar is. Hij hoopt om met rust te worden gelaten door de Duitsers. Dit gebeurt ook want de Duitsers gedragen zich hoffelijk tegen over hem. De oorlog verwijdert zich intussen steeds verder van het stadje. Op een dag dwaalt de hoofdpersoon door het huis en vindt uit dat de bibliotheek vol staat met boeken over vissen. De eigenaar moet dus een vissen liefhebber zijn. Op een dag gaat de hoofdpersoon van buiten kijken wat er in de gesloten kamer zit. Als hij bezig is de trap te beklimmen komt de er een man die zegt dat hij de eigenaar is. De hoofdpersoon twijfelt niet en schiet de man meteen in de tuin dood en verbergt hem achter in de tuin. Ook zijn vrouw brengt hij om het leven en verbergt hij achter in de tuin. Kort hierna ontdekt de hoofdpersoon dat er sleutels in het slot steken van de gesloten kamer. Hij gaat naar binnen en vindt allemaal aquaria. Er staat ook een oude man zijn vissen te voeren. De hoofdpersoon sluit de man op om te voorkomen dat hij tegen de Duitsers zegt dat hij niet de eigenaar van het huis is. Intussen hebben de Russen het plaatsje ingesloten en gebombardeerd. Alle Duitsers zijn dood behalve de kolonel die zich elke dag op hetzelfde tijd stip scheert om toch nog regelmaat in zijn leven te hebben. De hoofdpersoon trekt zijn partizanen pak weer aan en neemt de kolonel gevangen en sluit hem op in de kelder. Hij brengt de oude man eten en zegt dat het tij gaat keren, echter de man begrijpt hem niet. Tegen zijn zin trekken dan de partizanen het huis binnen en vernielen alles. De Duitse kolonel die zijn keel probeerde door te snijden wordt aan een pianosnaar op gehangen. Als de hoofdpersoon de gesloten kamer binnen gaat ziet hij dat alles kapot is geslagen. Aan de oude boom in de tuin hagen aan verschillende takken de Duitse kolonel, de oude man en de eigenaar zijn vrouw. Als de partizanen weg marcheren gooit de hoofdpersoon een handgranaat in het huis dat ontploft. Perspectief: Het vertelperspectief is personale ik-verteller. Alles wordt namelijk beleefd door de ogen van de hoofdpersoon. Tijd: · Chronologisch? Het verhaal is chronologisch verteld. · Vertelde tijd? De vertelde tijd is enkele maanden. Waarschijnlijk in 1944. · Wanneer speelt het verhaal zich af? Het verhaal speelt zich af in 1944, waarschijnlijk van januari t/m juli. Ruimte: De ruimte in het verhaal is een Oost-Europeese badplaaats, misschien in Polen. De ruimte speelt geen belangrijke rol in het verhaal volgens mij, want het had net zo goed in een andere plaats kunnen gebeuren (wel in een plaats in Oost-Europa die ook aan een meer/zee ligt). Personages: Er is eigenlijk maar een beschreven personage in het boek, namelijk de hoofdpersoon die geen naam heeft. Wel weet je dat hij: tussen de 25-30 jaar is, Nederlander is, Partizaan is, technisch beroep deed en dat hij al eens opgepakt geweest is voor spionage werkzaamheden. Ook zijn er: - Een Duitse kolonel die zich ieder dag scheert om toch nog regelmaat in zijn chaotische leven te hebben. - Een oude man die zijn vissen verzorgt. - En een Spanjaard die hij Yesero noemt. Thematiek
Het thema is, zoals altijd bij W.F.Hermans, mislukking. De vraag die kan worden gesteld is: - Wie mislukt er? De hoofdpersoon. - Waarin mislukt hij? Weg vluchten voor de oorlog. - Waardoor mislukt dit? Door de terugkomst van eigenaar, komst Duitsers en partizanen. Motieven: Het hoofdmotief is het besloten huis. Wat aan de ene kant warm en veilig is, maar aan de andere kant ook een dreiging is. Een ander motief zis het steeds terugkerende zintuiglijke waarnemen van de hoofdpersoon. En het verstoren van de vredige rust (hoofdthema!). Het laatste motief is bedreiging van de hoofdpersoon. Dit gebeurt door een aantal mensen: 1. De eigenaar en zijn vrouw. Zij willen weer in hun huis komen wonen

2. De komst van de Duitsers. 3. De man met de vissen, hij staat voor God. Hij verzorgt zijn vissen Ü vissen staan voor christenen. Zij gaan allemaal dood. Verklaring van de titel: De titel is het behoudenhuis. Dit is eigenlijk een misleiding omdat het huis niet behouden blijft, want het wordt juist vernietigd. Deze misleiding is echter met opzet gedaan. Stijl: De stijl vertoont volgens mij geen opmerkelijke eigenschappen die typisch zijn voor Hermans. Informatie over de schrijver: De schrijver promoveerde cum laude aan de universiteit van Amsterdam. Hij was van 1958 tot 1973 lector in de fysische geografie bij de universiteit van Groningen. In 1973 nam hij ontslag en vertrok naar Parijs. Hier wijdt hij zich nu helemaal aan het schrijven. In 1944 deputeerde hij met poëzie. Hiermee hield hij zich slechts kort bezig. De novelle "het behouden huis" kwam uit in 1952. In dit jaar begon hij ook aan zijn roman "de donkere kamer van Damocles". Deze roman, die in 1958 uit kwam, was het naoorlogse hoogtepunt van de proza. Dit boek werd ook verfilmd onder de naam "als twee druppels water". Hermans is ook een goed satirist. In de bundel "mandarijnen op zwavelzuur" (1964) en "onder professoren"(1975) kritiseert hij vele personen uit de moderne literatuur. Andere werken van hem zijn: - Herinneringen aan een engelbewaarder. (1971) - Een heilige van de horlogerie. (1987) Meest boeiende: Er is in dit boek eigenlijk niet iets dat je erg boeit of verward. Dit zal waarschijnlijk komen doordat het zo kort is. Mening achteraf: Ik vond het een leuk boek. Soms was het ook spannend. Omdat het dun, veel punten waard en ook spannend is zou ik het iedereen aan raden. Eigen mening: Ik had nog nooit van het boek gehoord, maar we moesten het klassikaal gaan lezen. Het is lekker dun en ook best wel spannend op sommige punten. Ik ga zeker nog meer boeken lezen van Hermans.