Glad ijs door Willemien Spook

Zakelijke gegevens

Auteur: Willemien Spook
Titel: Gladijs

• Bij een roman vermeld je ook het volgende:
Uitgever: Ellessy Crime
Plaats van uitgave: Arnhem
Druk: eerste druk in 1999
Aantal bladzijden: 133

Genre

ð volksverhaal (legende, sage, mythe, sprookje, fabel, parabel)
ð novelle
ð kort verhaal
 roman
ð iets anders, nl. …

Eerste reactie

Keuze. Ik heb dit boek gekozen omdat ik aan u vroeg om een vlot geschreven boek en u me onder andere dit boek aanraadde. Ik ben naar de bibliotheek gegaan en heb dit boek ook gevonden.
Inhoud
Inhoud. Ik wist eigenlijk na een paar bladzijdes al dat dit een goed boek zou zijn. Dat voelde ik gewoon. Er was een goede, opbouwende spanning naar de waarheid en je vroeg je telkens af hoe Beer in coma raakte en wat de doodsoorzaak van het meisje was geweest. Deze twee hoofdvragen werden jammer genoeg een beetje slap en te kort verteld zodat het einde me wat tegen viel.

Verdieping

Samenvatting.
Het boek begint met dat Katja aan het bed van Beer ligt (eigenlijke naam Adriaan maar in het boek wordt bijna alleen maar Beer gebruikt dus zal ik dat ook doen). Beer ligt in coma en Katja vraagt om een teken van leven. Katja gaat Beer het hele verhaal nogmaals vertellen hoe Beer in coma is geraakt, omdat ze denkt dat Beer alles kan horen. Zodoende weet je de hele geschiedenis die daarvoor is gebeurd.
Katja en Beer krijgen een opdracht van de krant waar ze werken om een verhaal te schrijven over de nooit opgeloste moord van een achttienjarig meisje, vijftien jaar geleden. Ze beginnen hier meteen aan en vragen foto’s uit het politiearchief. Na wat aandringen worden die dan uiteindelijk prijsgegeven en ze bekijken de foto’s. Er is een meisje te zien met een tatoeage van een Wingerd op haar enkel. Haar haar is afgeknipt en ligt in strookjes naast haar blote lichaam. De journalisten besluiten om een reconstructie te maken. Op een gegeven ogenblik ziet Beer iets in Katja’s ogen, maar hij wil niet zeggen wat. Even later denkt Katja terug aan vijf jaar geleden. Ze waren aan het schaatsen en op een gegeven ogenblik, na de tocht, belandde ze in de auto en vreeën daar. Veel later werd er pas in het boek verteld dat Beer Janneke, de dochter van Katja en haar man Olaf, in Katja’s ogen zag, en daarmee weer zichzelf. Dit zou betekenen dus dat Janneke de dochter van Katja en Beer zou zijn, “gemaakt” in die nacht van het schaatsen.
Katja en Beer besluiten om wat tatoeage winkels in de buurt te vragen of ze de tatoeage herkenden. Dit is niet het geval. Via via komen ze uiteindelijk bij een tatoeëerder in Frankrijk die deze tatoeage bij Malika, de naam van het meisje wat ook pas veel later zou blijken, heeft gezet. Hij wil niet veel loslaten, behalve dat Malika uit Roemenië komt en op vrouwen valt. Ondertussen hebben ze ook een afspraak met de vrouw die de doodsoorzaak heeft geprobeerd vast te stellen, maar dit was haar niet gelukt. Ook zij laat bar weinig los en Katja bedenkt dat die twee waarschijnlijk meer weten dat ze vertellen. Terwijl het hele verhaal met Malika doorgaat en Katja en Beer veel naar elkaar toe trekken, lijkt het Olaf een beetje tegen te werken. Hij ziet Katja weinig en ook Janneke vindt dit niet leuk.
Ondertussen heeft Beer een afspraak met iemand uit een lesbisch café, genaamd “Sisters”. Een medewerker die er toentertijd nog werkte kan nog wel wat informatie geven over Malika, Turpin (de tatoeëerder) en Ada, de patholoog-anatoom van Malika. Zij zegt dat Malika en Ada veel samen werden gezien in het café, ook al is Ada veel ouder. Bovendien gaf Turpin wel eens een pilletje aan Malika, de zogeheten Pink Surrender. Dit is geheel ongevaarlijk en je wordt er wat opgewondener van.
Katja denkt dat Turpin meer weet en vertrekt weer naar Frankrijk. Ze logeert in hetzelfde hotel als de vorige keer. Als ze gaat slapen staat opeens Beer achter haar, hij is haar achterna gereden. De volgende dag gaan ze naar Turpin. Hij hapt toe en vertelt alles wat hij weet. Hij vertelt dat hij verliefd was op Malika en dat ze op een avond uit eten zouden gaan. Hij gaf haar, zoals wel vaker een pilletje Pink Surrender. Malika ziet Ada in de drukte staan en nodigt haar er ook bij. Hier was Turpin niet zo blij mee. Maar goed, ze gingen veel later naar de polder toe. Malika werd behoorlijk hitsig en vroeg of Turpin en Ada een liefdesdans wilde opvoeren. Ook vroeg ze of Turpin haar haar wilde afknippen. Het tweede doet Turpin, het eerste gaat hem te ver omdat Ada veel te oud is. Dan vraagt Malika of Ada naast haar komt liggen. Ze gaan vrijen en Turpin maakt even een ommetje omdat hij het niet hoeft te zien. Als Ada terug komt zegt ze tegen Turpin dat Malika daar blijft liggen, om van de maan te genieten. Turpin en Ada gaan slapen bij Ada en als ze terug komen is Malika dood. Dit komt aan als een schok natuurlijk.
Ze besluiten op bezoek te gaan naar Ada, ook zij woont in Frankrijk. Zij zegt dat ze Malika ook nog een ongevaarlijk pilletje had gegeven. Ze werd hier vrijer van. Als Beer zegt dat Malika ook al een pilletje van Turpin had gekregen schrikt ze. Ze vraagt angstig “Toch niet Pink Surrender hè?” Hiermee is de doodsoorzaak bekend: deze twee pillen mixen niet samen, maar omdat dit in de wetenschap nog niet bekend was is er niemand schuldig. Die nacht vrijen Beer en Katja weer met elkaar, net als vijf jaar geleden, ook al had Katja zich voorgenomen meer aan haar gezin te spenderen. Die avond gebeurt het: door een ongelukkig toeval waarbij Katja Beer erg laat schrikken valt Beer en krijgt een schaar in zijn buik: hij raakt in coma.
Beer wordt nooit meer wakker, Katja besluit om een slang er uit te trekken zodat Beer in haar armen kan sterven. Ook kan ze zo weer haar leven aan haar gezin geven, omdat ze al die tijd in het ziekenhuis bleef bij Beer.

Onderzoek van de verhaaltechniek.

1. de schrijfstijl:
Spook weet de spanning in het boek goed op te bouwen: stap voor stap op zoek naar de waarheid. Het lijkt echter wel of dit haar doel was, en wanneer ze daar eenmaal was, was ze klaar met het boek en raffelde ze het einde even af. Ze had wat mij betreft nog een stuk uitgebreider over het einde mogen vertellen.
Verder schrijft Spook lekker snel, ze blijft nooit lang bij een punt hangen. Het was om die reden ook wel lastig een samenvatting te maken. Er komt zoveel informatie in het boek voor, en al die informatie heb je nodig tot de sleutel van de antwoorden op de hoofdvragen. Vandaar dat ik ook alles moest melden om het verhaal kloppend te houden. Dit kunt u zien aan de lengte van de samenvatting. Kortom: de schrijfstijl was vlot en boeiend, en tot bladzijde 90 ook spannend, terwijl de rest van het boek wat aan de magere kant was.

2. de ruimte
- plaats: De plaatsen in het boek zijn onder andere het huis van Katja en Olaf, waar het gezin probeert door te leven ondanks alle omstandigheden, het ziekenhuis, waar Katja haar verhaal aan Beer verteld, de tatoeagewinkels in Amsterdam en eentje in Rotterdam, het politiebureau waar foto’s worden opgespeurd van Malika, het hotel in Frankrijk waar het ongeluk gebeurd van Beer, het huis van Turpin en van Ada waar de nodige informatie wordt gewonnen, het café Sisters en het gladde ijs, waar Katja en Beer ooit hadden geschaatst om dit met een vrijpartij af te sluiten, en later gingen Katja en Olaf nog een keer schaatsen samen met Janneke, op de ijsbaan.
- tijd: Het verhaal heeft een informatieve opening, je weet meteen dat Beer in het ziekenhuis ligt en dat Katja hem toespreekt. Ik vind dat het boek een open einde heeft. Er wordt namelijk verteld dat Katja zo de stekker eruit zal trekken, maar ze doet dit nog niet, dus het kan ook zijn dat ze dit toch niet doet. En je weet ook niet echt goed of het met het gezin van Katja weer lekker kan gaan. Het boek is niet-chronologisch geschreven. Het begint bij het punt dat Beer in coma ligt, en langzamerhand wordt er verteld hoe dit is gebeurd. Ook zitten er flashbacks in het boek, bijvoorbeeld de schaatstocht tussen Katja en Beer en dat ze daarna met elkaar naar bed gaan. Er zitten tijdsversnellingen in het boek, bijvoorbeeld wanneer Katja en Beer naar Parijs rijden om Turpin te ondervragen. Hier wordt zeven uur overgedaan, de terugreis zelfs een keer negen uur inclusief twee uur files, en het wordt beschreven als “negen uur later..”. Er zitten zover ik weet geen tijdsvertragingen in het boek.

3. de verhaalfiguren
Naam personage: Katja
- karakter
ð round character ð type
 flat character ð karikatuur
- innerlijke kenmerken: Ze houd veel van Beer, en probeert bij hem te zijn tot hij overlijdt. Daardoor verwaarloost ze haar gezin in sterke mate. Ze is een goede journaliste, maar wanneer ze telkens bij Beer is lukt het haar niet om een echt sterk verhaal te formuleren. Ze kan soms kattig zijn, of wanneer Beer haar lief aankijkt gewoon stug zeggen “we moeten doorwerken”, maar ze kan ook heel lief zijn. En wanneer ze er voor haar gezin is, dan is ze er ook echt.

Naam personage: Beer
- karakter
ð round character ð type
 flat character ð karikatuur
- innerlijke kenmerken: Beer spreekt in dit boek nooit zelf, omdat hij al die tijd in coma ligt. Alles wat Beer zegt, wordt eigenlijk door Katja gezegd, in verhaalvorm. “Weet je nog Beer, toen jij zo onnozel vroeg wat er aan scheelde”. Je komt aardig wat van hem te weten. Hij kan het niet hebben wanneer iemand anders het woord voor hem doet. Hij is groot en sterk, vandaar ook zijn bijnaam. Hij kan overkomen als iemand met humor, maar is meestal heel serieus met zijn werk bezig.

Naam personage: Olaf
- karakter
ð round character ð type
 flat character ð karikatuur
- innerlijke kenmerken: Je komt niet al te veel van hem te weten, hij heeft van wat ik ervan begrijp een rustig karakter.

Verder is er nog Turpin, hij is blij dat hij eindelijk zijn verhaal kan vertellen, Ada, Janneke, een politieman die de foto’s geeft (Joost Kromhout), Madame le Sage van het hotel en de oud-medewerker van Sisters.

4. de situaties
- opening van het verhaal: ð informatieve opening
 opening-in-de-handeling (in medias res)
ð opening is het einde van het verhaal (post rem)
- slot van het verhaal: ð open einde
 gesloten einde
5. de vertelwijze
 ik-verhaal
ð auctoriaal verhaal
ð personaal verhaal (hij/zij-verhaal)

Op zoek naar de thematiek

1. Wat is de hoofdgedachte (het thema)?
Het thema van dit boek is: de lust, liefde en spanning tussen twee personen en de problemen die dit met zich meebrengt.
2. Welke tekstgedeelten en motieven zijn typerend voor dat thema?
Vijf jaar voor de opdracht uit de krant vrijen Beer en Katja met elkaar.
Ze wisten alleen nog niet dat hieruit een baby zou voort vloeien, onder de naam Janneke.
- Wanneer Beer en Katja met de opdracht bezig zijn, zijn ze telkens heel close met elkaar. Af en toe kijkt Beer naar Katja en bedenkt hoe mooi ze toch is. Af en toe kijkt Katja naar Beer en bedenkt hoe mooi hij toch is. Je voelt telkens die spanning.
- Op de bewuste avond voor het grote ongeluk vrijen Katja en Beer weer met elkaar, net als vijf jaar geleden. Ze verliezen even de controle over zichzelf. Zeker Katja, die een gezin heeft.
- In het begin vindt Olaf het allemaal nog prima, omdat die twee gewoon collega’s zijn. Halverwege het verhaal lijkt het echter wel of hij iets door begint te krijgen. Hij snapt niet dat Katja zolang bij Beer blijft als die in het ziekenhuis ligt.
- Daarmee kom ik automatisch op het volgende punt. Katja zet een bed neer in het ziekenhuis om zo dag en nacht bij Beer te blijven en zo te wachten tot hij wakker wordt. Dit gebeurt echter niet.
- Tijdens een vrijpartij met Olaf denkt Katja even Beer’s gezicht te zien in het gezicht van Olaf. Ze denkt ook dat ze met Beer vrijt in plaats van met haar eigen man.
3. Wat is het verband tussen de titel en het thema?
Het verband met de titel en het thema is dat Katja een beetje zich in een wankelende situatie zit, omdat ze (te) veel met Beer omgaat en daardoor Olaf en Janneke verwaarloost. Vandaar de titel “Glad ijs”.
Plaats in de literatuurgeschiedenis
1. Wanneer is het werk voor het eerst gepubliceerd?
In het jaar 1999.

2. Informatie over de schrijver.
Willemien Spook is geboren in 1955, te Haarlem. Ze is freelance journalist/schrijfster. Ze won in 1998 de prijs voor de landelijke GPD-schrijfwedstrijd. De jury was van mening dat ze het begrip “misdaadverhaal” een andere wending geeft. Tevens wordt ze geroemd om haar goede woordkeuze, de mooie verhaallijn en de sfeer. Glad ijs is haar debuutroman.

3. In hoeverre is dit werk typerend voor de schrijver?
Dit werk is niet echt bijzonder typerend voor de schrijver. Dit was haar debuut roman en heeft dus een soort van stempel gedrukt op de literatuurwereld(een soort van eerste indruk). Ik vind dat dat haar goed is gelukt met deze roman.

4. Informatie over de tijd waarin het werk geschreven werd (tijdvak en stroming).
Het Jaar 1999. Toen zat ik in groep 8. Ik weet nog dat ik van pokemon kaarten en dat soort rages hield. Verder weet ik dat de vuurwerkramp in Enschede ook ongeveer in die tijd gebeurde. En op het eind van het jaar was iedereen bang voor de “milenium bug”. Alle computers zouden ontploffen en al onze computertechniek zou het niet meer doen vanwege een foutje in de datum. Achteraf was hier niks van waar.

5. In hoeverre is dit werk typerend voor de tijd (stroming) waarin het ontstaan is?
Het werk is niet echt bijzonder typerend voor de tijdstroming waarin het geschreven is. Het boek is geschreven in de voor ons moderne tijd en het verhaal speelt zich ook af in de tegenwoordige moderne tijd.

Beoordeling

De verhaalelementen spannend, vlot en opbouwend hebben voor mij een positieve werking. Spannend, omdat je niet wist wat de doodsoorzaak was en ook niet hoe Beer in coma terechtkwam. Van tevoren dacht ik dat Beer zijn leven geeft om achter de waarheid te komen, ofzo iets, en dat hij daardoor in coma raakte. Het liep iets anders. Opbouwend, omdat Spook heel mooi naar die ontknoping toe werkte, stap voor stap. Er werd steeds weer een ander stukje informatie prijsgegeven om zo naar de “grande finale” toe te werken. Vlot tenslotte omdat het boek met een sneltreinvaart is geschreven, en daar hou ik wel van.

De spannendste passage vond ik toch wel toen Turpin zijn verhaal vertelde over de nacht met Malika en Ada. Zo kwam je eindelijk te weten hoe Malika is gestorven, want daar was ik wel flink nieuwsgierig naar.

De verhaalelementen vreemd en onvolledig hebben voor mij een negatieve werking. Vreemd omdat de twee hoogtepunten te kort worden beschreven, ze moeten de kracht van het boek zijn maar vreemd genoeg wordt hier veel te kort over verteld. Bovendien heb ik gekozen voor onvolledig, omdat ik een paar bladzijdes miste, de laatste wel te verstaan. Ik wilde graag nog weten hoe het afliep met het gezin, zou Katja de waarheid vertellen aan Olaf?

Mijn oordeel over het thema van het boek vind ik redelijk onbelangrijk. Het komt namelijk redelijk vaak voor dat twee mensen naar elkaar groeien en dat er een derde de dupe van is. Twee honden nemen samen een been en de derde heeft er geen. Dat is een aardige toepassing van het oorspronkelijke gezegde, twee honden vechten om een been en een derde gaat er mee heen.

Het taalgebruik vond ik niet meer dan normaal. Natuurlijk worden er wel eens moeilijke woorden gebruikt, maar dat is nou eenmaal zo op dit niveau. Het hoort erbij. En af en toe denk je natuurlijk ook wel eens: even kijken hoor, wie denkt dit? In welke tijd speelt dit stukje af? Maar als je even logisch nadenkt kom je er wel uit.

Een goede, opbouwende spanning, met een te zwak einde.
Dit heb ik al eerder gezegd. Het verhaal begint sterk en laat je boeien, op het einde zakt het wat terug doordat er te weinig over de ontknoping wordt verteld.

Ik zou dit boek een ander wel willen aanraden omdat het een goede, vlot geschreven, thriller is met goede, lyrische zinnen. Als je het einde even wegdenkt is het een mooi geschreven verhaal, met veel tijdsverwisselingen waardoor het wel eens ingewikkeld wordt. Maar als je hier door heen kijkt is het gewoon een aanrader.

Een recensie was wederom niet te vinden, zelfs een samenvatting van het boek kon ik niet op internet vinden, het leek wel of het boek helemaal niet bestond.