Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: februari 2010
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 292
Uitgeverij: Bruna

Beschrijving van de cover
Op de toetsen van een vleugel ligt een mooie vrouw in het rood gekleed. In het verhaal staat de passage waarin Senna wel eens op de vleugel had plaatsgenomen. Vlak voor het duel tussen de pianisten die elkaar beconcurreren, heeft Misha Notovich seks met Natasja op de vleugel.

Genreaanduiding van het boek
Het boek is een literaire thriller.

!! Waarschuwing vooraf!!
Een samenvatting van een spannend boek of een thriller is iets anders dan een krantenrecensie, waarin de afloop van een roman meestal niet wordt onthuld. In dit boekverslag gebeurt dit wel. Dat betekent dat je eerst het boek moet lezen, voordat je van deze samenvatting gebruik maakt. Anders is de spanning tijdens het lezen weg. Een boekverslag heeft de bedoeling dat een leerling/scholier/student die het boek gelezen heeft, niet zelf het vervelende werk van een verslag moet maken.

De flaptekst
De wereldberoemde pianist Notovich is door zijn virtuoze interpretaties van Franz Liszt een van de meest gevraagde musici ter wereld. Totdat zijn grote liefde Senna verdwijnt. Op die bewuste avond geeft hij in trance een concert terwijl hij onder het bloed zit. Wegens gebrek aan bewijs wordt hij vrijgelaten, maar hierna stort hij volledig in. Op een dag ziet hij een vrouw op straat lopen die sterk op Senna lijkt. Zij blijkt de geliefde te zijn van de geheimzinnige pianist Valdin, die Notovich uitdaagt voor een pianoduel. Valdin is uitgegroeid tot een meesterpianist door zijn vertolking van de Duivelssonate, een mythische sonate die de duivel tijdens een droom aan Franz Liszt zou hebben voorgespeeld. Als Valdin tegen de politie zegt dat hij nieuwe bewijzen heeft over de verdwijning van Senna, besluit Notovich het duel aan te gaan. Hij wil erachter komen wat er precies met Senna is gebeurd. Er brandt een strijd los tussen de twee pianisten waarbij meer op het spel staat dan de muzikale eer.

Opdracht
Deze luidt: “Voor Herman en Betty. “

Motto
Het motto is afkomstig uit de beroemde film van Hitchcock “Vertigo””
“Somewhere in here I was born… and there I died.
It was only a moment for you, You took no notice.”


Samenvatting van de inhoud
Als de proloog begint, geeft de virtuoze pianist Notovich een concert in Parijs. Het publiek ziet tot zijn ontzetting dat de pianist met bloed besmeurd is. Als blijkt dat zijn vriendin Senna spoorloos verdwenen is, wordt Notovich door de politie ingerekend. Die vermoedt dat Notovich zijn vriendin vermoord heeft. Bewijs is er echter niet, want er wordt geen lichaam aangetroffen. Notovich die als een bezeten kunstenaar alleen maar leeft voor zijn muziek, heeft regelmatig black-outs. Hij kan zich ook niets van een eventuele moord herinneren. Hij kan het zich ook niet voorstellen. Daarvoor houdt hij te veel van Senna. Wanneer hij vrijgelaten wordt, besluit hij naar Nederland te vluchten. Omdat er geen lijk gevonden wordt, vraagt Frankrijk niet om zijn uitlevering. Notovich gaat naar Amsterdam waar ook zijn zusje Linda woont. Ze geeft hem onderdak, bezorgt hem een therapeute en een baantje aan het conservatorium.

Door middel van flashbacks via Notovich komen we te weten hoe Senna het leven van Notovich is binnengekomen. Zij zat op een bankje in Parijs de gedichten van Byron te lezen, terwijl ze de pianomuziek van de spelende Notovich, door het open raam beluisterde. Na een eerste ontmoeting wilde Notovich nog maar een ding: opnieuw praten met de mooie Senna voor wie hij een passionele liefde opvatte. Ze werd zijn muze. Senna die hun relatie uitsluitend platonisch wilde houden, omdat ze de vriendschap niet stuk wil maken, inspireert de manisch depressieve Notovich om boven zichzelf uit te stijgen.

Als Notovich op een dag In Amsterdam een vrouw ziet lopen in wie hij Senna meent te herkennen, staat zijn wereld op zijn kop. Hij komt te weten dat zij de vriendin is van de geheimzinnige pianist Valdin. Ze heet Vivien. Valdin zoekt contact met Notovich die in een hotel in Amsterdam naar hem op zoek gaat. Hij krijgt te horen dat Valdin meer weet van Senna. Zijn manager zegt dat hij van Valdin gehoord heeft dat Valdin Notovich wil ontmoeten.

Notovich gaat op zoek naar Valdin en hij hoort hem spelen in een hotel. Valdin zegt dat hij hem kent en dat hij de bewuste nacht waarin Senna verdween, er bij is geweest. Hij stelt Notovich voor aan de vrouw Vivien. Later ontmoet hij haar alleen. Zij ontkent dat ze Senna heeft gekend. Hierna is er een flashback waarin wordt aangegeven dat Senna aan Notovich gezegd heeft dat hij altijd Liszt moet spelen. Valdin nodigt Notovich uit om een recital bij te wonen. Hij daagt hem daarbij in het openbaar uit om een duel aan te gaan. Notovich heeft later weer een ontmoeting met Vivien den Hartog. Die beweert dat Valdin eveneens bezeten is van de muziek van Liszt.

Bij zijn eerste les op het conservatorium ontmoet Notovich de studente Natasja. Hij neemt haar mee naar zijn huis en gaat met haar meteen naar bed. Hij denkt daarbij terug aan Senna die nooit seks met hem wilde: ze voelde immers meer voor een platonische liefde. De seks met Natasja is op zich niet echt opwindend, maar toch haalt Notovich er inspiratie uit. Hij gaat zich met hulp van de studente voorbereiden op een comeback. Hij treedt in een klein zaaltje op en ziet tot zijn schrik Valdin tussen de coulissen staan. Dat is “not done” in de muziekwereld en Notovich is meteen van slag. Achter de coulissen valt hij zijn grote rivaal aan. Hij is nu ook vastbesloten om het duel aan te gaan. Onbewust belt hij het nummer van Vivien. Die komt naar hem toe. Ze is onder de indruk van zijn liefde voor Senna en zij wil wel met hem naar bed. Op dat moment weigert Notovich, omdat hij zijn geliefde Natasja niet wil bedriegen.

Hij zoekt later Valdin weer eens op: die wordt onder handen genomen bij een Chinese massagesalon. Valdin zegt daar tegen hem dat Notovich zich niet steeds kan blijven verschuilen. Intussen wordt hij nog steeds verdacht van de moord op Senna, maar er is geen lijk, dus dan kan de politie weinig beginnen. Notovich schrikt als hij van Natasja hoort dat de politie huiszoeking bij hem doet. Het bebloede T-shirt met vlekken van Senna is immers nog in zijn huis aanwezig in de wasmand in de slaapkamer. Maar zijn zus Linda heeft al het wasgoed meegenomen. Van oplichting bedrijft hij opnieuw de liefde met Natasja. Linda heeft er opnieuw op aangedrongen dat hij zich onder behandeling stelt van de therapeute Nicole die volhoudt dat hij zijn medicijnen tegen de manisch-depressieve toestand waarin hij verkeert moet slikken.

Notovich gaat naar een recital van Valdin. Hij speelt daar de Danse Macabre (Dodendans) Valdin zet hem voor het blok door het publiek in te lichten over hun duel. Vivien is ook aanwezig: net als Senna vroeger zit ze vooraan: ze heeft d’r haar geverfd: ze lijkt nu nog meer op Senna. Notovich speelt het nummer dat hij altijd voor Senna speelde. Maar Valdin kan daarop improviseren : het publik wordt uitzinnig. Notovich wordt onwel: in het publiek noemt iemand hem moordenaar.

De volgende dag begint Vivien het hele verhaal op te biechten. Ze is de vier jaar jongere zus van Senna. De laatste was al jong naar Parijs gegaan. Zij had altijd tegen haar zusje opgezien, maar die had wel moeilijkheden veroorzaakt. Die verwondde zelf haar lichaam en had een abortus ondergaan. Vivien voelt zich nu door Valdin misbruikt. Die heeft haar verteld dat het lijk van Senna wel gevonden is. Ze heeft ook informatie over Notovich onbewust doorgespeeld aan Valdin. Notovich is nu helemaal vastberaden om de strijd aan te gaan. Hij is toch een beetje paranoia. Hij brengt een dikke foamlaag op de muren van zijn woning, opdat Valdin niet kan horen wat hij speelt, wanneer hij voor het huis zou gaan posten.

Van Vivien krijgt hij het adres waar Valdin oefent (een bunker) Hij bespioneert de zaak maar wordt betrapt. Hij wordt dan overgeleverd aan de politie die hem ondervraagt. Dan blijkt dat Linda het bebloede T-shirt aan de politie heeft overhandigd om DNA-onderzoek te laten verrichten. Linda wil dat hij zo lang bij haar komt wonen. Ze noemt hem manisch-depressief en wil hem tegen zichzelf beschermen. Haar therapeute Nicole is dezelfde mening toegedaan. Maar hij doet dat niet en ziet na enige tijd eindelijk Natasja weer. Ze hebben weer seks. Wanneer hij uit een soort black out wakker wordt, heeft hij de Duivelssonate gespeeld. Hij heeft die ooit op papier gegeven aan Valdin. Natasja wil hem helpen. Ineens komt ook weer Vivien binnen. Ze zegt dat Valdin en Notovich sterk op elkaar lijken: allebei bezitten ze dezelfde passie voor Liszt. Ze zegt dat Notovich haar zielsongelukkig maakt. Datzelfde woord had haar zusje Senna ook gebruikt. Hij had ooit ruzie met haar gekregen in Parijs, omdat hij door vele vrouwen aanbeden vaak vreemdging. Ze krijgt bij die ruzie een ongeluk met haar paard; ze komt daardoor in het ziekenhuis terecht. Later ziet hij haar lopen met Valdin.

Dan komt één dag voor het duel de uitslag van het DNA-onderzoek: het bloed op het T-shirt is wel degelijk afkomstig van Senna. Toch hoeft hij niet direct bang te zijn voor de politie, want zijn manager Bröll die grote schulden heeft gemaakt, heeft voor het financieren van het duel afspraken gemaakt met een crimineel die Notovich met bodyguards beschermt.
Vlak voor het concert heeft hij seks met Natasja op de vleugel. Dat inspireert hem namelijk . Meteen daarna komt Valdin de kleedkamer binnenlopen . Hij vertelt hoe Notovich hem als beginnend pianist had gekleineerd. Hij had Senna van hem afgepakt (die was namelijk eerst de geliefde van Valdin) daarna was ze weer teruggekomen. Toen had hij van Notovich de Duivelssonate op papier gekregen. Daarmee zou hem die avond gaan verslaan.
Het duel wordt gehouden in de ambiance van een zwembad met twee podia midden in het water. Valdin houdt zich niet aan de vooraf gemaakte afspraken. Dan gaat ook Notovich op de improvisatietour. Hij speelt iets met zijn linkerhand alleen, terwijl zijn andere hand is vastgebonden. Hij denkt daarbij alleen aan Senna en hij speelt enorm goed. Aangezien de tv-kijkers moeten stemmen via een sms’je, wint hij met grote voorspong.

De volgende dag wordt hij straal bezopen wakker. Hij kan zich niets meer herinneren van de avond ervoor, maar de politie zit hem op de hielen. Hij krijgt een briefje van Valdin waarop staat dat die avond de Duivelsonate zal worden gespeeld. Maar dat adres blijkt in Parijs te zijn. Hij rijdt er in de auto van de crimineel naar toe. Hij wordt door zijn navigatiesysteem geleid naar een gebouw, waar hij de laatste avond met Senna is geweest. Valdin heeft Vivien op de vleugel vastgebonden. Hij wacht natuurlijk op Notovich. Zo moet de laatste avond met Senna zijn verlopen. Haar lichaam is die bewuste avond op de bodem van de liftschacht gevonden. Valdin vertelt Notovich over de relatie die hij had met Senna, maar die Notovich van hem had afgepakt. Toen ze inzag dat ook Notovich krankzinnig was, had ze weer terug willen gaan naar Valdin. Op de avond van de proloog had ze zich met een schaar verwond (automutilatie) en ze was vlak voor de liftkoker gaan staan. Valdin beweert dat Notovich haar geduwd heeft. Valdin brengt hem nu in dezelfde positie. Hij kan zich nog met zijn vingers aan de rand vasthouden, maar Valdin trapt op zijn vingers. Ineens storten ze allebei naar beneden.

Notovich weet zich ineens weer alles te herinneren hoe het die avond gegaan was.
Wanneer hij weer bijkomt, is hij weliswaar gewond, maar Valdin is dood. Vivien is ook bij hen. Notovich wordt naar het ziekenhuis gebracht en drie weken kunstmatig in coma gehouden. Daarna komt Linda op bezoek die hem weer als een oudere zus wil behoeden. Notovich krijgt ook een brief van Vivien . Ze zegt dat zowel Valdin als Notovich teveel met zichzelf bezig waren om te zien hoe waardevol Senna was. Ze wil echter niet meer met Notovich leven en vraagt hem haar niet te gaan zoeken.
Op een middag komen ook de ouders van Natasja op bezoek en ze vragen hem hun dochter met rust te laten. Maar dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, want op de laatste pagina is Natasja bij Notovich en zij kruipt dichten hem aan. Ze willen een nieuwe start maken.


Titelverklaring
Het draait in deze thriller allemaal om de al of niet bestaande “Duivelssonate” van Liszt. Notovich heeft de sonate ooit een keer in Parijs aan Valdin gegeven en die maakt daar later misbruik van. Aan het einde van het verhaal blijkt die sonate inderdaad te bestaan en zij is de inleiding tot de oplossing van het drama rondom Senna.

Structuur
Er is een proloog en er zijn 43 wel genummerde maar ongetitelde hoofdstukken. Van die hoofdstukken zijn er enkele die de chronologische volgorde van de gebeurtenissen doorbreken. Het aardige van die vertelwijze is dat de flashbacks heel subtiel in het heden zijn verwerkt. Ongemerkt gaat de lezer van heden naar verleden. Dat zijn o.a de hoofdstukken waarin Notovich vertelt hoe hij Senna in Parijs heeft leren kennen en hoe zijn relatie daarna met haar is verlopen.

Perspectief
Er is sprake van een personaal perspectief. Het perspectief berust bij de pianist Misha Notovich. Het is een achterafverteller. Omdat hij periodes van afwezigheid van zijn geest heeft, en er vanuit zijn gezichtpunt wordt verteld, wordt de lezer essentiële informatie onthouden. Dat bevordert de spanning in het verhaal. De lezer zal geïnteresseerd blijven in wat er met Senna is gebeurd. Een van de personages (Valdin) beweert dat hij het weet, maar de hoofdfiguur/verteller weet het niet. Maar er zijn ook scènes die door een alwetende verteller worden verteld. Dan krijg je een overzichtelijker blik van de gebeurtenissen dan wanneer je door de “bril”van Notovich zou kijken.

De tijdlagen van het verhaal
Er worden in de tekst nauwelijks expliciete mededelingen gedaan over dag, maand en jaar waarin het verhaal speelt. Er is natuurlijk tijdsverloop, maar hoeveel tijd er tussen proloog en hoofdstuk 43 verloopt is niet te zeggen. Wel is het verhaal actueel. Er zijn echter geen concrete aanwijzingen van actuele gebeurtenissen. Er wordt gesproken over euro’s en mobieltjes, wat betekent dat het verhaal in ieder geval in de 21e eeuw speelt.

Het decor van de handeling
Er zijn twee belangrijke steden die een rol spelen in het verhaal. Het verhaal van de ontmoeting tussen Senna en Misha speelt zich af in Parijs. Maar na de proloog verplaatst de handeling zich naar Amsterdam, waarheen Notovich gevlucht is vanwege zijn mogelijke betrokkenheid bij de dood van Senna.
Na het duel wordt Misha naar Parijs gelokt door Valdin. Daar voltrekt zich het einde van het plot.

Uitgewerkte thematiek
Er zijn wel enkele duidelijke motieven aan te wijzen in deze thriller. Het gaat natuurlijk om buitengewone concurrentie en ambities. Daarin zijn Valdin en Notovich elkaars concurrenten. Hun passie voor de muziek van in het bijzonder Liszt is enorm. Daarbij komt dat ze een muze hebben die hen inspireert. Notovich die vele vrouwen kan krijgen en ook heeft gekregen, ziet in Parijs op een bepaald moment Senna. Hij is van haar onder de indruk, maar één ding is nog sterker dan zijn liefde voor haar, de passie voor zijn muziek. Bovendien vindt hij zichzelf de beste pianist die Liszt kan spelen. Hij gaat daarbij ook over lijken. Hij krijgt vaak ruzie met Senna, wat op een bepaald moment leidt tot een ongeluk. Senna heeft dan in de gaten dat de virtuositeit van Notovich grenst aan het krankzinnige en ze gaat weer terug naar Valdin. Die is gekleineerd door Notovich en hij zint daarom op wraak. Wanneer in de bewuste nacht Senna van de aardbodem verdwijnt en Notovich met een bebloed T-shirt een recital geeft, zijn de poppen aan het dansen. Hij vlucht naar Nederland, maar hij kan daar zijn opgejaagde ziel geen rust laten vinden. Valdin is hem nagereisd en wil zijn ultieme wraak uitoefenen door Notovich in het openbaar tot een duel uit te nodigen. Hij heeft daarvoor eerst de hulp van het zusje van Senna, Vivien nodig Deze lijkt zo op haar dat Notovich helemaal van slag is.

Het dubbelgangermotief zit dan ook in deze thriller verwerkt. Niet alleen Senna en Vivien hebben daar mee te maken, maar ook Notovich en Valdin zijn in zeker opzicht dubbelgangers van elkaar. Ze worden door eenzelfde soort passie en krankzinnigheid gedreven. Dat leidt tot een bizarre ontknoping. Eerst is dat in het op tv uitgezonden duel in een zwembad, daarna met de voorstelling van de Duivelssonate op de plek waar Senna om het leven is gekomen. Het wordt dan aan de lezer duidelijk (maar ook aan Notovich die door het trauma aan geheugenverlies leidt) dat de dood van Senna een ongelukkig voorval is geweest. Ze is neergestort in een liftkoker. Misschien is Notovich niet in juridisch opzicht schuldig aan haar dood. Hij, Valdin en Vivien in zekere zin ook (zie brief aan het einde van de thriller) moeten zich wel moreel schuldig voelen aan haar ondergang. De passie voor de muziek levert veel op, maar heeft ook een hoge prijs , nl. het niet in staat zijn een goede relatie met een vrouw op te bouwen, omdat ze niet op de eerste plaats komt. Daardoor is ook de beroemde pianist in feite een diep treurig en eenzaam persoon.

Notovich probeert het verleden (het drama van de nacht van Senna) te verdringen. In Amsterdam gaat hij een nieuwe relatie aan met Natasja, die zijn nieuwe muze wordt. In tegenstelling tot Senna wil zij wel seks met hem. Notovich heeft in Parijs met veel vrouwen iets gehad. Maar door de ervaringen met Natasja is hij weer geïnspireerd om de toetsen van zijn vleugel weer aan te raken. Maar deze manisch-depressieve man heeft bizarre wensen op het gebied van seks. Hij wil vlak voor het duel met Valdin seks net Natasja bedrijven op de vleugel. Zo raakt hij in de “mood” om het uiterste uit zichzelf te halen.


Beoordeling scholieren.com
“Duivelssonate” is een goed opgebouwde, spannende thriller over concurrentie en passie in de muziekwereld. Hoewel het verhaal goed te volgen is zonder voorkennis van klassieke muziek (in het bijzonder Liszt) heeft de muziekkenner toch wel een voorsprong. Bovendien zal het verhaal hem toch iets meer aanspreken dan iemand die weinig van klassieke muziek afweet.
De spanning blijft de lezer wel tot de laatste hoofdstukken in haar greep houden. Door het gekozen perspectief en de gehanteerde structuur is namelijk tot het laatst toe voor de lezer onduidelijk wat er die bewuste nacht met Senna is gebeurd. Immers, Notovich lijdt aan geheugenstoornissen en is daardoor een onbetrouwbare verteller. Hij heeft de bewuste nacht waarin Senna overlijdt uit zijn bewustzijn verdrongen.
Voor havo- en vwoscholieren is de amusementswaarde ruim voldoende. De literaire waarde van deze thriller is m.i. 2 punten.

Relevante recensies
www.crimezone.nl bespreekt spannende thrillers op de website. Het oordeel van de recensent Kees de Bree is heel positief. Duivelssonate is met vaart en veel gevoel geschreven. Een van die zeldzame boeken die je over 20 jaar nog kunt reproduceren, in ieder geval het gevoel dat het boek uitstraalt, zoals het gevoel ooit eeuwigheidswaarde meegaf aan boeken en films als Bonjour Tristesse van Francoise Sagan, Le Mepris van Godard, Scenes uit een huwelijk van Bergman en Last tango in Paris van Bertolucci.

Duivelssonate hoort in dat rijtje thuis. Verwarring, verlangen, eenzaamheid, obsessie, rivaliteit, muziek als troost en als kwelgeest, dat is Duivelssonate. Een boek dat de Gouden Strop waardig is.

Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk
Bron: Wikepedia

Alex van Galen (Eindhoven, 28 juni 1965) is een Nederlands scenario- en thrillerschrijver. Van Galen studeerde literatuurwetenschap in Utrecht en begon in 1993 met schrijven voor televisie. Hij schreef talloze comedy's, dramaseries en soaps. Hij verwierf bekendheid door zijn bijdragen aan succesvolle televisieseries als Rozengeur & Wodka Lime, Onderweg naar Morgen en Sam Sam. Projecten waar Alex van Galen aan meewerkte zijn o.a.:
• We Gaan Nog Niet Naar Huis, AVRO-comedy (Ned 1)
• Deadwater, Engelstalige low budget horrorfilm
• De Hemelpaort, format voor een regio-dramaserie
• Samen, dagelijkse comedy
• Rozengeur & Wodka Lime drama
• Het Glazen Huis, format soap
• Sam Sam, comedy
• Janssen Janssen comedy
• 't Zonnetje in Huis, comedy
• Voor hete vuren, drama,
• 12 steden, 13 ongelukken, drama
• Onderweg naar Morgen, soap
• In de Vlaamsche pot, comedy
In 2007 verscheen bij Prometheus zijn debuutroman De opvolger, een historische thriller over twee liefdesverhalen tegen de achtergrond van een zoektocht naar een relikwie van Karel de Grote; over opera’s van Wagner, eeuwenoude kroningsrituelen en de laatste dagen van het Derde Rijk. De filmrechten van De opvolger werden al vóór publicatie verkocht aan de Amerikaanse financieringsgroep Rebel Film van regisseur Roel Reine.
Alex van Galen schrijft ook veelgelezen columns op Ezzulia.nl, een bekende website over boeken.
Van Galen woont in Eindhoven. Hij is getrouwd en heeft drie kinderen. Hij is ook voorzitter van Hand in Hand Nederland, een stichting voor hulp aan slachtoffers van natuurrampen.