De verdronkene 1. De titelbeschrijving Titel: De verdronkene
Auteur: Margriet de Moor
Uitgeverij: Uitgeverij contact (Amsterdam/Antwerpen) Jaar van eerste uitgave: 2005
Jaar van mijn uitgave: 2006
Motto’s: Het is alsof de tijd niet meer echt voor ons uit loopt, in een vervagende lijn, maar als een bochtige draad
parallel tussen ons in… William Faulkner, Terwijl ik op sterven lag Dit motto is goed toe te passen op het boek, de levens van Lidy en Armanda zijn als een bochtige draad aan elkaar geknoopt. Es bellen die Hunde, es rasseln die Ketten
Die Menschen schlafen in ihren Betten

Wilhelm Müller/Franz Schubert, Winterreise Hiermee word gewezen naar het feit dat mensen niet bang zijn voor De storm, maar gewoon naar bed gaan. 2. De samenvatting Het verhaal wordt uit twee perspectieven verteld (plus soms nog een derde, door het kind van Lidy, maar hier zit niet een apart verhaal achter), hier een samenvatting van beide perspectieven, die in het boek wel door elkaar heen verteld worden. Lidy
Een van de hoofdpersonen van het boek zijn Lidy Blaauw, 23 jaar, ze is getrouwd met Sjoerd Blaauw en ze heeft een kind genaamd Nadja. De andere hoofdpersoon is Armanda Brouwer, 21 jaar en zus van Lidy, zij is ook verliefd op Sjoerd, maar hij had Lidy versierd en Lidy en Sjoerd waren getrouwd en kregen een kind. Lidy word op een dag door haar zus, Armanda gevraagd om haar te vervangen in een bezoek bij haar nichtje in Zierikzee, omdat Armanda liever naar een feest van Betsy Blaauw wil gaan, de halfzus van de man van Lidy en een vriendin van Armanda. Dit feest en bezoek aan Zierikzee is op 31 januari 1953. Via een route met allemaal veerponten komt Lidy aan bij het nichtje en ze viert een feestje met hen. Er komen ondertussen wel berichten binnen dat het gevaarlijk is gaan stormen, maar niemand verwacht dat er echt iets ergs gaat gebeuren. In het midden van de nacht wordt ze wakker gemaakt door Simon Cau, die de mensen wil waarschuwen voor wat er komen zal en daarvoor Lidy’s auto wil lenen, Lidy gaat liever zelf ook mee. Ze komen aan bij een huis waar een vrouw hoogzwanger is en zelfs al haar eerste weeën heeft, Lidy helpt bij de bevalling en alles gaat goed. Op een begeven moment wordt het huis weggespoeld, steeds meer mensen vallen van het drijvend “vlot” af en uiteindelijk verdrinkt Lidy ook. Dit deel speelt van 31 januari tot 2 februari 1953 in Zierikzee
Armanda, nadat Lidy wegging
Armanda ging met Sjoerd naar het feest van Betsy, Armanda vindt het wel fijn om met Sjoerd te zijn en voelt dat ze tot elkaar aangetrokken zijn. Hierna gaan Sjoerd en Armanda gewoon naar hun eigen huis, hoewel Sjoerd de volgende ochtend wel bij Armanda komt ontbijten. Als Sjoerd na een paar dagen nog niks gehoord heeft van Lidy gaat hij haar zoeken, maar hij vind niks anders dan mensen die begraven worden na de ramp. Sjoerd en Armanda brengen steeds meer tijd met elkaar door, maar op dat moment alleen als vrienden. Een paar jaar later besluiten Armanda en Sjoerd dat ze een rouwdienst willen geven voor Lidy, ook al is er geen kist en geen lichaam. Sjoerd is eerst heel vasthoudend aan Lidy, maar uiteindelijk trouwen Armanda en Sjoerd en ze hebben twee kinderen, een jongen en een meisje. Armanda gaat zich steeds ongemakkelijker voelen in het oude huis van Lidy en Sjoerd, want alles doet haar denken aan Lidy. Hierdoor wil Armanda verhuizen. Als Nadja 11 jaar oud is wordt haar verteld dat Armanda haar echte moeder niet is, maar dat Lidy dat is. Ze is hierdoor geschokt, maar blijft Armanda eigenlijk als haar echte moeder beschouwen en ‘mama’ noemen. In 1968 scheiden Sjoerd en Armanda. Als Armanda 48 is krijgt ze een brief van Nadja, waarin staat dat haar vriend haar in de steek gelaten heeft. Armanda dacht dit al en nu blijkt het ook uit te komen. Jaren later krijgt Armanda bericht dat er misschien overblijfselen van Lidy gevonden zijn, Armanda wordt gevraagd een foto van Lidy in te leveren. Armanda vraagt na of het een pijnlijke dood was voor Lidy, maar ze wordt gerustgesteld, Lidy was waarschijnlijk snel bewusteloos geraakt door het koude water. De politie stelt vast dat dit waarschijnlijk overblijfselen van Lidy waren en Armanda en Nadja gaan naar Zierikzee om dan toch een begrafenis te hebben voor Lidy. Eerst leggen Armanda en Nadja een foto in de kist en daarna allebei nog een schep zand. Dit deel speelt van 31 februari 1953 tot ergens 1981-1986. Het responsorium vat ik niet samen, want hierin wordt niet veel verteld. 3. De verdieping Spanning Belangrijke open plekken: Een paar belangrijke open plekken zijn bijvoorbeeld: De dood van Lidy wordt heel erg uitgesteld, ook wordt er heel lang niets gezegd over Nadja, dus vraag je je af hoe het met haar gaat. Spanningsboog: Er zitten verschillende spanningsbogen in, voor mij was een grote spanningsboog dat ik me de hele tijd zat af te vragen, wanneer gaat Lidy nou dood, hoe gaat Lidy nou dood, omdat er gelijk wordt duidelijk gemaakt dat Lidy dood zal gaan, zoals hier: P. 14 “Als iemand haar had gezegd dat ze, met Nadja stevig in haar armen, alles nog maar eens goed moest bekijken omdat haar afscheid een afscheid voorgoed was, …”. Verder zijn er nog andere (kleinere) spanningsbogen, zoals: zouden Armanda en Sjoerd nou iets met elkaar krijgen? Vooruitwijzingen: P. 14: “Als iemand haar had gezegd dat ze, met Nadja stevig in haar armen, alles nog maar eens goed moest bekijken omdat haar afscheid een afscheid voorgoed was, …”. P. 55: “Met haar ogen eerst open en toen dichtgeknepen zag Armanda haar zuster voor het eerst zoals die zich vanaf nu zonder pardon aan haar zou presenteren. Tragisch, heldhaftig zelfs, tegen de achtergrond van een geranseld en overweldigd gebied.” Lidy dringt zich op bij Armanda als herinnering, tragisch en heldhaftig. P. 98 “Het was een impulsieve gedachte, en ook helemaal niet onlogisch, maar geen van tweeën had deze noodgreep ooit beproefd. Inderdaad zou Marien de koeien vannacht naar de dijk jagen en zijn oom, die zijn erf niet meer had kunnen bereiken, zou vanuit een raam aan de overkant kunnen constateren dat dat was gebeurd. Toch zouden de beesten, alle dertig, over enkele weken door een stel mannen, die men de kadaverploeg noemde, als opgezwollen karkassen uit de modder worden gesleept. Ze zouden met in hun kop niets anders dan de stal die ze kenden, in de duisternis zijn teruggezwommen.”
Vertraagde handelingen: De momenten van Sjoerd en Armanda samen zijn vertraagd en sowieso is het hele verhaal van Lidy vertraagd (of dat van Armanda versneld), het verhaal van Lidy duurt zeven dagen en dat van Armanda 28-33 jaren. Andere verhaallijn: Er zijn twee verhaallijnen, de verhaallijn van de watersnoodramp met Lidy en de verhaallijn na de ramp met Armanda. Een paar hoofdstukken aan het einde zijn ook vanuit Nadja, maar dit is geen aparte verhaallijn. De verhaallijnen gaan dwars door elkaar, elk hoofdstuk is 1 verhaallijn, soms is het 1 hoofdstuk Lidy en 1 hoofdstuk Armanda, soms is het ook 3 hoofdstukken Lidy en 3 hoofdstukken Armanda, maar in ieder geval is het niet in 1 hoofdstuk meerdere verhaallijnen. Het wordt verteld door een alwetende verteller. Open/gesloten einde: Het boek heeft een gesloten einde, Lidy’s lichaam is gevonden en ze heeft een begrafenis gehad, hierdoor is het verhaal afgesloten. Je weet niet wat er met Nadja zal gebeuren, maar dit is niet efficiënt voor het verhaal. Tijd Chronologisch/niet chronologisch: Het verhaal is absoluut niet chronologisch, zoals al in het deel “Vertraagde handelingen”, het verhaal van Lidy duurt zeven dagen en het verhaal van Armanda 28-33 jaar. Tegen de tijd dat in het verhaal van Armanda Lidy al lang verdronken is en Sjoerd haar is gaan zoeken, is het water bij Lidy nog niet eens over de dijk. Fabel/Sujet: Dit boek is duidelijk een sujet, er wordt heel veel gerommeld met de tijd, door bijvoorbeeld flashbacks en vooruitwijzingen. Continu/niet continu: Het is niet continu, door tijdssprongen, tijdverdichtingen en dit soort dingen. Belangrijke flashback: P. 42: De kennismaking met Sjoerd op de tennisbaan en in zijn appartement, waar Lidy gelijk met hem de nacht doorbrengt. P. 72: Armanda herinnert zich hoe Lidy het lied “Alles in de wind, alles in de wind” zong en hoe dit Armanda ontroerde. Vertelde tijd: Het verhaal wordt verteld in de tegenwoordige tijd, in de 3e persoon, door een alwetende verteller. Historische tijd: Het verhaal van Lidy duurt zeven dagen, van 26 januari 1953, dat Armanda haar vraagt om naar Zierikzee te gaan, tot 2 februari 1953, wanneer Lidy sterft. Het verhaal van Armanda duurt 28-33 jaar, vanaf 26 januari 1953 tot ergens tussen 1981 en 1986. Personen Karakter en eventueel uiterlijk hoofdpersonen: P. 15: “Ze leken op elkaar. Ze waren grote meisjes met smalle sterke schouders die ze een beetje naar voren gebogen hadden. Donker haar, tegen kastanjezwart aan, dat sluik achter die schouders verdween, de fijne oortjes vrijliet en het voorhoofd met een recht afgeknipte pony helemaal aan het zicht onttrok” De meisjes waren beide niet zorgelijk. Lidy is hulpzaam, ze helpt met de geboorte van iemand waar ze komt op een inspectie van de dijken en ze helpt Simon Cau met het inspecteren van de dijken en iedereen te waarschuwen. Armanda is al lang verliefd op Sjoerd, en vindt het jammer dat zij niet naast hem op de tennisbaan zat, Armanda is dus jaloers op Lidy. Armanda is kwaad op haar zus in het begin van de vermissing, ze is een beetje egoïstisch. Armanda was verlegen op haar 14e. Armanda “ziet” van zichzelf hoe ze glimlacht, ze bekijkt zichzelf van een afstandje. Sjoerd is vasthoudend, hij blijft Lidy zoeken, hij wil zekerheid hebben of ze nog leeft. Hij wil niet beseffen dat ze waarschijnlijk dood is. Round character(s): Verschillende round characters zijn bijvoorbeeld Lidy en Armanda, de hoofdpersonen die heel uitgewerkt zijn. Ook Sjoerd is een round character, je ziet dat hij aan het begin van de vermissing heel vasthoudend is, maar uiteindelijk laat hij Lidy toch los en trouwt hij met Armanda. Flat characters: Karakters als Betsy, Simon Cau en de tante van Armanda zijn flat characters, Betsy is en blijft de vriendin van Armanda en de halfzus van de man van Lidy, Simon Cau blijft gewoon hetzelfde en ook de tante van Armanda ondergaat geen karakteristieke veranderingen.
Structuur Samenhang (herhalingen, overeenkomsten, tegenstellingen en spiegeling): Er zijn geen herhalingen in het boek. Tegenstellingen tussen Lidy en Armanda zijn er wel. Begin, Ab ovo/ In medias res/ Post rem: In dit boek is er geval van ab ovo, het begint gewoon aan het begin van het verhaal en niet in het midden of aan het einde. Ruimte Relatie ruimte en thematiek: De relatie tussen de ruimte en de thematiek zijn dat Lidy door persoonswisseling verdrinkt, terwijl als het zoals gepland gegaan was, was Armanda hierin terecht gekomen. Relatie ruimte en personages: De relatie tussen de ruimte en de personages zijn dat Lidy heel doortastend is, ze kijkt nergens van op en ze is ook behulpzaam, dit is heel nuttig bij de watersnoodramp. Perspectief Thema: Het thema is dat Armanda de plaats van “de verdronkene” (Lidy) inneemt en daarmee haar eigen ik verdringt. Ze lijdt dus het leven van Lidy. Armanda krijgt het lot was ze wilde, Sjoerd en het kind, maar ze verliest zichzelf. Motieven (3): Verschillende motieven zijn: De dood, overspel, schuldgevoel, echtscheiding en jaloezie. Dit zijn allemaal telkens terugkerende verhaalelementen. Motto in verband brengen met thema of motieven: Motto 1 slaat terug op overspelen en gedeeltelijk jaloezie, als je kijkt naar de overeenkomsten met het boek die erbij staat, motto 2 slaat terug op de dood, als je kijkt wat dit motto in het boek voor waarde heeft. (Onder)Titel (als er verband bestaat tussen thema en titel): De titel is “De Verdronkene”, in het thema gaat het erom dat Armanda het leven van de verdronkene oppakt en overneemt.