De val van de Vredeborch door Thea Beckman

De val van de Vredeborch. Hoofdstuk 1 Jan Jacobs van Leemputte,20 jaar,woonde al zijn hele leven in Antwerpen.Hy was al op jonge leeftijd wees en werd toevertrouwd aan zijn oom Daniël.Daar is hij in de leer gegaan als brouwer.Zijn oom was een ketter en moest sterven op de brandstapel,tegen hem vonden ze geen bewijzen, maar hij was ook niet heel godsdienstig,hij was eerder een twijfelgeval.Toch werd hij verbannen,hij ging op weg naar Amsterdam waar hij een eigen brouwerij wou beginnen.Op zijn weg redde hy een vrouw(Catharina) die bijna met haar paard in de sloot was gevallen.Zij stelde hem voor bij zijn broer in Utrecht als brouwersknecht te komen werken,zij zorgde daar voor boekhouding. Hoofdstuk 2 Hij besluit om in Utrecht te blijven en hij wordt verliefd op Catherina,maar durft haar niet te vragen te trouwen omdat hun standen teveel van elkaar verschillen.Op een dag wordt hij als held bejubeld omdat er in de brouwerij een ‘’basiliek’’,een dier geboren uit een hanen-ei(soort bijgeloof in Utrecht)verslaat!Heel de stad komt dat te weten,en hij mag voor zijn goede daad een wens doen.Hy wil het burgerschap in Utrecht en hij krijgt dat!(burgerschap zodat hij zijn eigen brouwerij mag hebben,normaal moet je daarvoor 5 jaar in Utrecht wonen)
Hoofdstuk 3 Jan trouwt met Catherina en ze krijgen 4 kinderen: Digna, Daniël, Adam en Catrientje.Hij neemt de brouwerij over van Catherina’s broer en wordt een uitstekende zakeman.Maar dan word het 1566.De wereld gaat op zijn kop staan! Hoofdstuk 4 De calvinisten van Utrecht willen al een hele tijd een eigen kerkgebouw,maar de vroedschap durft dat niet zo goed.Op een dag druppelen vele burgers de stad binnen en lopen gewapend naar het stadshuis.De burgemeester zegt dat hij het plan aan Willem Van Oranje moet voorleggen en dat hij toestemming moet vragen.Hij krijgt binnen een week antwoord,maar de mensen zijn het beu en komen in opstand.Ze gaan beelden van de kerken en de kloosters breken en kerkschatten inleveren bij het stadshuis =>beeldenstorm. Hoofdstuk 5 De beeldenstorm bestaat vooral uit arme lieden.Het lukt uiteindelijk de edelen en de leden van de vroedschap het volk te kalmeren.Wat ze niet weten,is da ze nu op de lijst van Filips de tweede staan om gestraft te worden,ze hebben immers heiligschennis gepleegd.Men hoort dat prins Willem van Oranje op de loop is gegaan voor hertog van Alva.Alva is bezig de ‘’raad van beroerte’’ op te stellen.Een groot aantal arbeiders worden opgepakt en vermoord.Er wordt ook nieuw belastingsstelsel ingevoerd. De vredeborch is gebouwd door Karel V,het was bedoeld om aanval van Gelders en Hollanders af te staan,die toen in oorlog waren met de bisschop,het dient ook om de Utrechtse burgers rustig te houden Hoofdstuk 6 Niemand of weinigen willen die penning betalen in Utrecht.Hertog van Alva besluit om zelf naar die stad te gaan en druk op hen uit te oefenen,hij neemt een leger van 1000 Spaanse soldaten mee.Die worden bij de gewone mensen ingekwartierd.Ook bij hen staan 3 Spanjaarden op de stoep. Hoofdstuk 7 De 1000 soldaten hebben maar 1 doel; de stad kaalvreten.Ze moesten hun wapens op het stadhuis inleveren.Maar de Utrechters blijven uistellen en zeuren over die 10de penning.Alva keert terug naar Brussel,maar hij laat zijn soldaten achter. Hoofdstuk 8 Alle bevoegdheden worden de hoge heren ontnomen.Ze moeten gelegerde soldaten nog altijd onderdak,voedsel en kleding geven.De bakkers,brouwers en wijnleveranciers weten daar wat op: geen goed brood meer,broeken waarvan de naden openspringen,... De bloedraad zetelt zich in Brussel.Maar alle grote steden hebben hulprechtbanken om burgers te controleren.Je kan voor een paar stuiver beloning je medeburger komen aangeven als je hen van ketterij verdenkt en dan krijg je een huiszoeking.Dat gebeurt ook bij de van Leemputte,iemand verraad hen omdat ze een knecht in dienst hadden dat meedeed aan de beeldstorm.
Hoofdstuk 9 Alva stuurt meer vendels Spanjaarden naar Utrecht en ze krijgen opnieuw inkwartiering.Deze keer is er iemand belangrijks bij; Don Francesco d’Avila; neef van de commandant; lijfwacht van Alva.Digna wordt verliefd op Don Francesco. (spreken af in het geheim) Hoofdstuk 10 Digna negeert Don Francesco,ze mag daar niet verliefd op zijn!Spanjaarden in Utrecht worden ontevreden,de verplichte leveringen aan de Vredeborch worden gesaboteerd,ze krijgen slecht te eten,hun soldij word niet uitbetaald.Ze spannen samen en willen gezamelijk optreden,ze smeden plannen om de macht van hun officiers over te nemen en de stad te plunderen. Hoofdstuk 11 Er wordt een Spaanse ruiter zonder redene door zijn eigen commandant geëxecuteerd,de stad staat op zijn kop!Op 1 april hebben de geuzen een Hollands kuststadje ingenomen genaamd ‘’Den Briel’’.Ze hebben ook met kappersbrieven van de prins een opening geforceerd.De inname van den Briel komt gunstig uit voor de Utrechtenaren want stadhouder van Holland,Zeeland e nUtrecht roept Spaanse vendel bijeen om geuzen uit Holland te verjagen, maar ze slagen er niet in de geuzen te verdrijven.In 1572 vinden de staatsgrepen plaats;vroedschap word afgezet en vervangen?Willem van Oranje word opnieuw rechthouder van Holland.Hertog van Alva reageert met geweld,en belgeren veel steden.Utrecht blijft veilig.Alva’s krijgskas is bijna leeg en het zit weer vol vluchtelingen in Utrecht.Francesco d’Avila is weer terug,hij voert bevel over de Vredeborch.Digna gaat ernaar toe. Hoofdstuk 12 Digna is verdwenen.Jan en zijn zoons gaan haar zoeken.Catharina gaat haar dochter halen uit de Vredeborch maar het lukt haar niet.Aan haar zoons vertelt ze dat Digna naar een tante is. Als u dochter daar met een Spanjaart gaat,word die vaak uitgemaakt voor Spaanse hoer. Hoofdstuk 13 Graaf van Bossu word stadhouder van Holland,Zeeland en Utrecht.Achteraf voegt hij zich toe bij het leger van Haarlem.Haarlem valt in 1573.Spaanse bevelhebber Romero komt met verse troepen uit Italië om Alkmaar in te sluiten, 2 dagen na de mislukking.Alkmaar stelt opnieuw zijn troepen op maar deze staken.Hy besluit stad uit te hongeren,het word een koude winter voor de soldaten.Als de toestand onhoudbaar word besluit hij het beleg op te geven en met zijn leger naar Leiden te gaan om het hart van Holland te belegeren.Het beleg duurt en duurt. Spanjaarden geven het op.De hertog van alva is maande geleden uit Ned. vertrokken en word vervangen.In Utrecht is er ook een nieuwe stadhouder,die richt een aantal schuttersvendels op. Hoofdstuk 14 16000 Spaanse muiters staan voor de stad Utrecht.De oorlog is naar Utrecht gekomen,de muiters willen geld, hun achterstallige soldij.Jan Jacobs is ertegen en ze doen een besluit: ze krijgen geld maar minder dan ze willen.Volgens Jan gaan ze veel te snel akkoord.
Hoofdstuk 15 Spanjaarden vallen aan bij de Catherijnenpport, de muiters zyn vannacht in het geheim met ladders over de poort geklommen, hebben de wachters vermoord en zijn nu al bij de Vresteeg. De kannonnen van de Vredeborch knallen,het was d’Avila die dat bevel gaf! De muiters trekken af. d’Avila zorgt ervoor dat ze hun achterstallig soldij krygen. Hoofdstuk 16 Daniël is bij monniken in een broederklooster gaan wonen.Digna is haar kind verloren toen het 4 maand oud was. 1574: rampzalig voor Spanje; Hollanders denken dat ze gewonnen hebben, Filips de tweede beschikt weer over geld,er kan een nieuwe aanval worden gefinancierd op vestiging Holland,vanuit Utrecht willen ze heel Holland veroveren.Hierges: komt verslagen terug (door ondergelopen land zijn ze verloren) Ze willen Oudenaarde veroveren en doen aanval op die hun muren. Ze gaan eraan. Spaanse soldaten beginnen te plunderen.Maar plots brandt de hele stad,de burgers hebben dat aangestoken omdat ze toch alles verloren hebben.Meisjes en vrouwen worden verkocht als vee. Adam koopt uit medelijden een kind en neemt dat mee naar huis. Hoofdstuk 17 Adam wordt verliefd op Elvira. Zij is ook een meisje dat verkocht is geweest en als dienstmeisje dient. Zyn ouders hopen dat hij met Anna (dochter van de schepen) Wayenogen trouwt. Hoofdstuk 18 Peter van Dam keert terug in de stad.Hy gaat de Van Leemputte opzoeke en merkt tot spijt op dat Digna niet meer thuis woont(hij had vroeger een boontje voor digna maar moest uit Utrecht vertrekken omdat het te gevaarlijk voor hem werd,hij was ketter) Hoofdstuk 19 Ze moeten de Spanjolen uit de Vredeborch verdrijven.Nu bestaat het reusachtige leger niet meer,enkel afzonderlijke troepen die plunderend door het land trekken.Het moet een beleg worden waar ze veel geld voor nodig hebben.Wie heeft er veel geld?De aartsbisschop.Ze vragen hem een lening van 50000gulden,hy weigert maar ze doen het toch,ze betalen het hem over 5 jaar terug. Hoofdstuk 20 Er worden veel maatregelen genomen om d’Avila te belegeren en te verjagen,maar hij zal geen hulp krijgen(Spaanse leger bestaat niet meer,adel is gedund.Zeeland is vrij en wil dat zo houden)maar d’Avila bezit wel de Vredeborch,maar de mensen doen dit omdat ze niet langer meer willen buigen onder Spaanse juk.Digna maakt duidelijk dat ze niet meewil naar Francesco als hij Utrecht verlaat.d’Avila doet uitval uit hoofdpoort,maar Utrechtenaren vechten terug.De voorburcht begint te brokkelen...
Hoofdstuk 21 Vredeborch word belegerd.60 weeskinderen van het Elisabethgasthuis worden ondergebracht in het nonneklooster.Het weeshuid wordt ingericht als wachtlokaal voor hoplieden en dat weet d’Avila niet.Voorboch valt na hevig gevecht in hande van de Utrechters. Hoofdstuk 22 Het is nog een kwestie van dagen,maar 150 man tegen 1000 aanvallers lukt het zoiezo niet! D’Avila verklaart dat hij tot onderhoud bereid is.Adam maakte s’nachts een gevangene,zijn zusje Digna,maar ze gaf zich uit voor d’Avila’s page.Digna geraakt veilig thuis. Hoofdstuk 23 Graaf van Bossu en kapitein d’Vila zijn het eens over de ontruiming van de Vredeborch.Hy zal de stad verlaten met zijn garnizoen.Vanaf nu wil men geen vreemdelingen meer op de Vredeborch.De vroedsschap eist dat Bossu en zijn soldaten ook vertrekken.Hy eist een som geld,ze gaan terug naar de aartsbisschop.Ze willen de borchtslopen,omdat hij al zoveel last heeft opgebracht.De vader van Elvira komt terug (watergeus) Hoofdstuk 24 Het is allemaal voor niets geweest.Het lange beleg van Haarlem,de strijd om Alkmaar en Leiden,uitmoording van Zuften,Noorden,Ouderwaarde.Alels wat Spaanse regeringstroepen ooit berecht hebben is teniet geggooid,Holland is vrij,Zeeland ook en nu heeft Utrecht zich bij die stad aangesloten.Elvira is vertrokken,Adam is gekoppeld aan Anna van Wayenhoven en over een paar jaar trouwt catrientje met een meesterknecht,zo blijft het bedrijf toch nog in handen.Iedereen wil de Vredeborch weg,maar het behoort aan de koning,je kan er de doodstaf voor krijgen als men er iets aan doet.De raad wil het niet.Alle vrouwen gaan er naartoe en slopen de Vredeborch,acheraf ook de mannen en de kinderen. De Vredeborch valt. Het boek is geschreven door Thea Beckman. Samenvatting Het is 1548. Jan Jacobs Van Leemputte, brouwersknecht, wordt verbannen uit Antwerpen als zijn oom Daniël, die hem heeft opgevoed, is veroordeeld en terechtgesteld wegens ketterij. De inquisitie heeft niet kunnen bewijzen dat ook Jan een ketter is, maar een goed katholiek is hij evenmin. In de buurt van Utrecht ontmoet hij Catharina Berges van Voorne, een rijke brouwersdochter. De twee jonge mensen worden verliefd en trouwen. Ze werken hard, erven de brouwerij en krijgen vier kinderen: Digna, Daniël, Adam en Catrientje.En dan is het 1566. Het kalme leven van de Van Leemputtes verandert totaal. In Utrecht breekt, in navolging van het Zuiden, een beeldenstorm uit en de stad komt op de zwarte lijst van Filips II. Willem van Oranje vlucht voor de hertog van Alva. De Spanjaarden bezetten Utrecht. Francisco D'Avila. Als de Spanjaarden tenslotte toch de stad moeten opgeven, is het de wilskrachtige Catharina die, samen met de vrouwen van Utrecht, de Vredeborch begint te slopen. Deze vesting was voor Utrecht het symbool geworden voor macht en onderdrukking.