De V van Venus door Marion Bloem

MARION BLOEM DE V VAN VENUS (2004)

1. De gebruikte editie

De V van Venus verscheen in september 2004 bij de uitgeverij De Arbeiderspers te Amsterdam. Het boek telt maar liefst 493 bladzijden, verdeeld over 77 hoofdstukken, die allemaal een titel hebben die met een V begint. De eerste druk is in een gebonden editie : de zalmkleurige kaft heeft een afbeelding van de hoofdletter V, die uit rozen is samengesteld. Daaronder is een in 8 stukken gescheurde ansichtkaart afgebeeld, waarop een liggende naakte vrouw te zien is, die opvallende gelijkenis vertoont met de schrijfster Marion Bloem. In de roman verklaart hoofdstuk 71 “Verscheurde Venus” deze titelbladafbeelding. Het blijkt en foto van venus te zijn die ze op de dag van verdwijning in de prullenbak heeft gegooid.

Perspectief

De roman wordt verteld door de redactrice van de uitgeverij bij wie de hoofdpersoon Venus van Oosten onder contract stond. Deze redactrice Leda Hermes heeft uit de nagelaten paperassen, (o.a. een dagboek) bestanden uit de computer en documenten van Venus de roman samengesteld. Venus van Oosten had al met de uitgeverij een nieuw boek afgesproken, maar plotsklaps is ze met de noorderzon verdwenen. Toch zijn ook enkele hoofdstukken direct in de ikvorm geschreven , waarbij de ikfiguur Venus van Oosten zelf is. Andere hoofdstukken worden weer verteld door Leda Hermes die over Venus van Oosten verhaalt. Op het moment dat Venus verdwijnt, is ze een vrouw van 52 jaar van wie de echtgenoot Adam ernstig ziek is. De vertelling gaat terug tot in de tienerjaren van Venus : haar eerste vriendje , haar eerste vrijpartij, de eerste huwelijksjaren. etc. Een derde vertelmanier is de publicatie van stukken uit het gevonden dagboek van Venus en een vierde vertelwijze is de publicatie van brieven die Venus aan Vidor Ambrus heeft geschreven. . Ook komen verkorte e-mailberichten, zowel van Venus als mails die aan haar geschreven zijn door bijvoorbeeld Maatje. Dat geeft de roman een zeer caleidoscopisch karakter

3. Verhaalopbouw

Het boek heeft 77 hoofdstukken die alle een titel hebben die met de letter “V” beginnen. Door het gekozen perspectief wordt er voornamelijk achteraf verteld (vision par derriere) Maar het verhaal wordt chaotisch gepresenteerd. Nu eens vertelt Leda, dan weer is er een rechtstreeks gedeelte van Venus, dan weer lijkt er een dagboekfragment uit een van de Worddocumenten te worden gepresenteerd. Op associatieve wijze worden de anekdotes achter elkaar verteld . Zo roept het verlies van een materieel voorwerp een aantal herinneringen op. Toch wordt het m.i. zo een erg rommelig boek met verscheidene vertelsters, diverse schrijfstijlen en verhaalgenres door elkaar. Ook de chronologie is helemaal zoek: dan weer zit je als lezer te wroeten in de kinderjaren van de hoofdfiguur, dan weer in de eerste jaren van haar huwelijk, vervolgens een hoofdstuk over haar 50e verjaardag en daarna weer een fragment over haar eerste seksuele ervaring. Als lezer moet je wel zeer geconcentreerd blijven, herhaaldelijk ben je dan ook de draad kwijt en moet je weer enkele hoofdstukken opnieuw lezen om die verhaaldraad weer te kunnen oppakken. Zo zit je in een brief van Venus aan een oude vriend te lezen om even later weer geconfronteerd te worden met passages uit haar dagboek, die weer worden afgewisseld met fragmenten uit bijvoorbeeld dromen of aantekeningen die Venus voor haar boek heeft gemaakt.

4. Thematiek

De V van Venus gaat over de V van Verlies. De hoofdfiguur raakt in de roman vele dingen kwijt: materiele zaken met een bepaalde emotionele waarde , maar ook een heleboel immateriele zaken zoals haar jeugdherinneringen, haar onschuld, haar zelfvertrouwen, haar zelfrespect. Het verlies levert verdriet op en Venus kan hier niet meer tegen op. Ook verliest Venus een aantal vrienden door de dood: zo is er Vino die aan kanker sterft en Viola die een hartinfarct krijgt, haar opa die sterft enz. Wanneer nog meer mensen in haar nabije omgeving worden getroffen door leed en ellende, gaat Venus zich afvragen of zij misschien schuldig is aan al die ellende. Wanneer haar man Adam prostaatkanker krijgt, net nadat ze besloten heeft al haar minnaars op zij te zetten en met Adam gelukkig te worden, moet ze nadenken over de functie van het verlies . In een van haar laatste opmerkingen zegt ze dat ze om over de angst van het verliezen heen te komen, ze eerst alles moet verliezen wat haar dierbaar is. Dat klopt dan ook wel, want direct daarna blijkt dat Adam toch nog zal genezen van zijn kanker, dat het jeugdalbum dat ze kwijt was weer terug is, datook andere zaken ook ten goede zijn gekeerd.

Daarnaast gaat het boek ook over de liefde in al haar facetten: over de jongste erotische ervaringen van een kind, over de verliefdheden van een tienermeisje tot aan de seksuele intimidatietactiek die Venus (als een vrouwelijke salamander) op andere mannen uitoefent. De V van Venus is het boek over verlies, liefde en dood. Daarom een roman over het leven. Een aantal literair historische motieven zijn derhalve : de dood, het verlies van iets dierbaars, seksualiteit, overspel, schuld, het verleden dat verdwijnt, afkomst en identiteit. Een zoektocht (dus queeste) naar de zin van het bestaan en/of de zin van het bezit.

5. Symbolische naamgeving

Marion Bloem heeft de meeste van haar personages symbolische namen meegegeven. Venus is de godin van de liefde: geen onaardige naam voor een vrouw die op een bepaald moment van haar leven zo aan seks verslingerd raakt dat ze de weg behoorlijk kwijt is. In de mythologie is Venus de godin van de lente en de vruchtbaarheid en daarmee het symbool van de godin van de liefde . Haar achternaam is Van Oosten : Venus heeft namelijk een Indische achtergrond. Haar man heet Adam en staat daarmee symbool voor de man in zijn oervorm. De redactrice die eigenlijk het boek over Venus schrijft , heet Leda Hermes. Ze is van Griekse afkomst en beide namen hebben natuurlijk een Griekse achtergrond. Leda is in de mythologie de dochter van Thestius, de vorst van Sparta. De oppergod Zeus bezoekt haar in de vorm van een zwaan en ze krijgt drie kinderen van hem. Volgens een andere legende werd Leda in een vogel veranderd. Uit het ei dat ze legde, zou Helena zijn geboren. In het boek spelen vogels als voorspellers van de toekomst een belangrijke rol. Ook Hermes is een Griekse God, zoon van Zeus en o.a. boodschapper van de goden en beschermer van de reizigers. Zowel Venus als Leda zijn bovendien beiden namen van een planeet uit ons zonnestelsel. Venus beste minnaar heet Ares Valentin. Ares is ook een Griekse mythologische naam, hij was de zoon van Zeus en Hera en ging door voor een Griekse oorlogsgod. Vooral de achternaam van Ares kan eenvoudig met de liefde in verband worden gebracht vgl. Valentijnsdag. Meer minnaars hebben een naam met een V, zo is er de sympathieke toneelschrijver uit Hongarije, Ambrus Vidor, aan wie Venus brieven schrijft na de dood van Vino en Viola. De minder populaire minnaar noemt ze Achilles Vos: de voornaam komt weer uit de Griekse mythologie en de man is inderdaad sluw, behandelt haar enigszins gemeen en is zeker niet echt in haar geïnteresseerd. Een van Venus' beste vriendinnen heet Maatje. Haar zoon noemt ze Welp. Tenslotte worden alle hoofdstukken getiteld met een V. Het aantal van 77 hoofdstukken (deelbaar door 7) wijst ook op de betekenis van getallen. 7 is het bekende geluksgetal : het aantal hoofdstukken moet deelbaar zijn door 7 en in het 77e hoofdstuk kondigt Venus aan dat ze terugkeert naar huis. Adam kan zijn geluk niet op. Zoveel symboliek is toch wel een beetje teveel van het goede.

6. Decor en tijd

Haar jeugd brengt de hoofdfiguur Venus door in Amersfoort. Ze komt uit een gezin met een Indonesische achtergrond. Toch wordt dat laatste niet erg benadrukt. Ze is op het moment dat ze verdwijnt uit het leven van haar man Adam 52 jaar. In hoofdstuk 73 wordt gerept over een brief die Venus in juni 1980 heeft geschreven in Guatemala aan haar Zus. Adam blijkt in die brief 32 jaar te zijn en Venus moet dan 28 zijn. Ze is vertrokken toen ze 52 jaar was : dat houdt in dat de verdwijning in 24 jaar na 1980 (=2004) speelt. Dat klopt met de gegevens, omdat er ook wordt gesproken over de aanslag op de Twin Towers in New York : een voorspelling die Virgin aan Venus heeft gedaan. Dat blijkt enkele jaren daarvoor te zijn gebeurd.

In 2004 is Marion Bloem zelf ook 52 jaar. Venus brengt haar middelbare schooltijd door op de Rijks HBS in Amersfoort, ook Marion Bloem heeft dit gedaan. Ook de geboorte van hun beider eerste zoon vertoont treffende overeenkomsten. De ouder geworden Venus en haar uitgeefster Leda wonen in Amsterdam van de laatste decennia van de 20e eeuw en de eerste jaren van de 21e eeuw.

7. Waardering

Het lezen van deze roman is een lastige en vermoeiende aangelegenheid , die bovendien nog eens een kleine 500 pagina's (en daardoor vele uren) in beslag neemt. Dat had enkele honderden pagina's minder mogen en in mijn ogen zelfs moeten zijn. Misschien dat dan de interesse van de lezer vastgehouden kan worden. Vanwege het feit dat de echte spanning ontbreekt, kan ik me maar moeilijk voorstellen dat veel scholieren het boek met vreugde zullen lezen. Lezen voor de lijst lijkt me dan bijna een onmogelijkheid bij dit boek. Alleen de fanatieke Bloemfans zullen de moed hebben tot het bittere einde van de 77 hoofdstukken door te lezen. In een recensie in De Volkskrant van vrijdag 12 november 2004 schrijft Judith Janssen over de rommelige structuur , maar zegt ook dat er diep verscholen wel een goed boek te vinden is, temeer omdat Venus een interessant personage is en mooie mijmeringen heeft over de liefde. Maar je moet wel heel goed zoeken naar die pareltjes. Het is de vraag of de lezers van de roman zich die moeite willen getroosten. Er valt nauwelijks een logisch ogende samenvatting van de inhoud van de roman te maken. Ook merkwaardig is de onverwachte en onverklaarbare terugkeer van Venus, nota bene nadat Adam haar een eerste sms'je heeft gestuurd.

8. Samenvatting van de grote lijnen van de inhoud

De vetgedrukte onderverdeling is er een van de samensteller van dit verslag. Het is niet een geleding in het boek. Het is een poging om enige structuur in de inhoud aan te brengen.

- Het vertrek van Venus

De roman begint met een tweetal bladzijden waarin de vertelster (Venus van Oosten?) aangeeft dat de computer het begeeft en dat ze een nieuwe gaat halen. Op de tweede bladzijde staat een scene uit een nooit gepubliceerd filmscript (waarschijnlijk van Venus)

In het eerste hoofdstuk vertelt Leda Hermes , redactrice van uitgeverij De Nieuwe Peres, dat ze van Griekse komaf is en een Ierse man, Allen, heeft die ze per toeval op Schiphol heeft ontmoet. Ze wordt de schrijfster van een roman die eigenlijk door een auteur uit haar fonds,Venus van Oosten, had moeten worden geschreven. Venus is er echter zo maar ineens vandoor gegaan. Ze heeft de computer met de Worddocumenten open laten staan. Haar man Adam heeft zijn schoondochter Vaseline ingeschakeld om te kijken of zij orde in de chaos kon scheppen, maar waarschijnlijk heeft die ook enkele documenten met vertrrouwelijke informatie gedelete. Leda Hermes heeft zich ten doel gesteld van de chaos in de documenten een roman te fabriceren. Ze vertelt daarom ook in de ikvorm over Venus. De roman die ontstaat, is een wirwar van fragmenten. Dan weer vertelt Leda Hermes over iets wat ze in de documenten heeft gelezen, dan weer vertelt Venus in de ikvorm over iets wat er haar bezighoudt.

Zo is er het verhaal van het verdwenen jeugdfotoalbum dat mogelijkerwijs in de vuilnisauto verdwijnt , terwijl Venus van jongs af aan zoveel moeite heeft gedaan om de foto's van haar jeugd in te plakken en het plan heeft opgevat om verhalen te schrijven bij de foto's. In een keer is het verdwenen. In het volgende hoofdstuk vertelt Venus dan weer hoe ze de eerste keer ongesteld wordt. In het hoofdstuk erna weer dat ze vijftig jaar is geworden en dat feit met haar familie wil vieren,. Haar nicht Vera belt haar 's morgens op om te vertellen dat ze niet op visite komt en dat ze moet ophouden met negatieve dingen over de Indische familie te schrijven. Van de rest van de familie krijgt Venus maar liefst drie vogelkooitjes.

Vervolgens wordt de draad weer opgenomen door Leda, die vertelt dat Venus maar twee echte vriendinnen had : Maatje en Viola. De laatste is een Amerikaanse zangeres, over wie weer een origineel stuk uit de computer van Venus wordt verteld.

- De V van Verlies

De V van Verlies is een belangrijk motief in de roman: Venus verliest een aantal materiele zaken, waar een zekere waarde aan moet worden gehecht: de cassetteband met moederliedjes van haar zoon Welp, die tien was toen zij dertig werd. Zo passeren achtereenvolgens de revue de verlovingsring van oma, het kettinghorloge van opa, de gouden vulpen, een poeziealbum. Rond al de verloren voorwerpen wordt een anekdote verteld. De verlovingsring van oma verliest ze als ze haast heeft bij het bezoeken van de Frankfurter Buchmesse. De gouden vulpen verliest ze na een signeersessie; ze had de pen gekocht na haar debuutroman, maar iemand blijkt de pen gestolen te hebben..

Ze krijgt op haar veertiende een eerste vriendje : een drummer uit de band. Voor hem spijbelt ze, maar omdat het zo lang duurt voordat ze heeft afgesproken, reist ze naar haar oma in Amsterdam. Daar hoort ze van oma dat haar opa vroeger vreemd is gegaan, ze heeft het hem, vergeven, maar oma is het niet vergeten. Ze krijgt een aantal sieraden, maar in de haast naar Amersfoort terug te gaan, verliest ze die onderweg. Tot overmaat van ramp mist ze haar vriendje op de afspraak.

Door Leda wordt dan vooruitgewezen naar de overspeligheid van Venus. Die is begonnen na het verlies van het kettinghorloge. Dat had ze namelijk van haar opa gekregen op de dag dat ze voor de eerste keer seks had met haar nieuwe vriend Adam. Daarna was ze monogaam, totdat ze het kettinghorloge verloor. Volgens Leda volgde Venus hierna haar vagina. Eerst volgt een verslag van haar verkering met Adam. Dat verloopt allemaal volgens een vast patroon: op vrijdag naar de bioscoop en daarna vrijen, op zaterdag op visite bij d e ouders van Venus en soms slaat Adam een weekje over. Als ze een keer ruzie krijgen en hij zonder wat te zeggen vertrekt, spijbelt Venus opnieuw van school, maar als ze hem dan 's avonds ontmoet, is de teleurstelling groot. Eigenlijk is Adam een saaie knul.

- Opnieuw verlies

Wanneer hij echter jaren later voor zijn werk (hij is fotograaf, na een journalistieke studie) naar India moet en Venus tijdens zijn afwezigheid in zijn spullen snuffelt, merkt ze dat er een stapel brieven van een vrouwelijke afzender uit Valkenswaard , o.a. gezonden tijdens haar verkeringstijd met Adam, verborgen is. Ze leest de brieven en belt woedend naar Adam, dat hij haar bedrogen heeft. In de tussentijd wordt in het boek een hoofdstuk gewijd aan het verlies van immateriele zaken : als veiligheid, geborgenheid, het verlies van Zus, het verlies van een vriendje en een vriendinnetje, het verlies van je melkgebit, het verlies van je ambities op school, het verlies van je maagdenvlies.

Dan neemt Leda het weer als vertelster over en ze gaat verder in op het verlies aan immateriele zaken dat Venus heeft gekend o.a. het verlies aan (zelf)vertrouwen. Leda vertelt over het verlies aan onschuld dat Venus is overkomen, dat ze kwijtraakte met het verlies van haar kettinghorloge.

- Venus op de sekstoer

Het hoofdstuk dat daarop volgt, vertelt over de seksuele ervaringen van Venus met Adam, hoe ze zwanger raakt van hem (een keer zonder condoom vrijen) en later blijkt de baby (Welp) met een ongeneeslijke hartkwaal ter wereld te zijn gekomen. Venus geeft zichzelf daarvan de schuld, omdat Welp een keer blauw was geworden toen ze even geen aandacht aan hem besteedde, omdat ze lagen te vrijen. Maar wonder boven wonder : Welp blijkt wel van zijn hartkwaal genezen te zijn.

Leda vertelt verder over de manier waarop Venus met de vriendin van haar zoon is omgegaan: ze doopte haar om in Vaseline. Toch kan deze vrouw die wat ouder is dan Welp vrij goed met haar overweg. Ze wil zelfs de foto's overmaken die in het jeugdalbum stonden, opdat Venus haar verhalen erbij kan publiceren, maar sommige locaties zijn er niet meer. Venus onthult steeds meer over haar seksuele escapades. Ook uit het dagboek publiceert Leda enkele stukjes over erotische gevoelens van Venus toen ze nog een kind was. Leda is zelf beduidend preutser dan Venus. In een vertrouwelijk gesprek tussen Venus en haar vriendin Maatje vertelt de laatste dat ze de relatie met haar vriend Vino heeft uitgemaakt, omdat ze geen orgasme bij hem kreeg en dat altijd dus maar heeft gefaket.

- Het verlies van de vrienden Vino en Viola

Leda vertelt in het daarop volgende hoofdstuk over de begrafenis van Vino, een modefotograaf. Hij had zijn eigen begrafenis geregeld met een fotoreportage, maar door zijn drie ex-vrouwen waren er veranderingen in aangebracht. Daarna wordt het verhaal en de begrafenis ook nog eens verteld door Venus. Ze vertelt over haar relatie met Vino die haar in contact had gebracht met zijn vriend, de toneelregisseur Achilles Vos, met wie ze een heftige seksuele relatie heeft gehad. Ze ontmoet deze Vos ook op de begrafenis van Vino. Maar de relatie is inmiddels over. Vos blijkt eigenlijk een nare , egoistische man te zijn.

Daarna volgen er drie brieven aan Vidor Ambrus (een Hongaarse vriend) met wie Venus ook een relatie, zij het een platonische, heeft gehad. Hierin vertelt ze over de plotselinge dood van drie mensen om haar heen : Vino,(die aan kanker is gestorven) haar goede vriendin Viola (twee dagen na Vino heengegaan) die kort na een optreden een hartinfarct krijgt en de dood van een Nederlandse schrijver met wie ze een keer zeer indringend had gesproken over het schrijversschap, maar met wie ze net nooit een affaire had gehad, terwijl ze toch een grote aantrekkingskracht op elkaar uitoefenden. In de brieven probeert ze Vidor Ambrus deelgenoot te maken van haar verdriet. Venus vergelijkt zich in hoofdstuk 37 met “Vrouwelijke salamanders” die in de paartijd een agressief gedrag van seksuele intimidatie op de mannetjes salamanders uitoefenen.

In hoofdstuk 38 is er in de vertelling ineens een e-mail van haar vriendin Maatje die aangeeft dat ze in een auto rakelings aan de dood ontsnapt zijn. Bij haar in de auto zat ook Ivan , die een lange relatie met Venus heeft gehad. Over deze Ivan met wie ze tien jaar een seksuele relatie heeft gehad, wordt in de roman verder nauwelijks aandacht besteed.In het hoofdstuk erna wordt door Leda verteld die uit een dagboek van Venus citeert , dat ze ook een Finse geliefde Ares Valentin heeft gehad. In de hoofdstukken daarna worden e-mails uit de correspondentie van Venus met Maatje gepubliceerd. Het gaat uiteraard over de relaties met mannen o.a. over Ares Valentin en over de familieperikelen. Tante Vikkie uit Amerika wil namelijk niet dat ze nog meer leugens over vroeger van de Indische familie publiceert : o.a. over het vreemdgaan van opa. Dan is er ineens een hoofdstuk waarin Welp Venus `zoon vertelt dat hij zijn vrouw Vaseline betrapt heeft met een ander. Venus komt erachter dat haar vriendje Ares die jonger is dan haar zoon degene is die met Vaseline is betrapt. De schok voor haar is groot.

- De ziekte van Adam

Daarna mailt Venus weer met Maatje en onthult dat bij Adam prostaatkanker ontdekt is en dat hij vervelende onderzoeken moet ondergaan. Ze hebben een (werk) vakantie naar Zuid-Afrika geboekt en na de vakantie zal de uitslag van het weefselonderzoek bekend zijn. Het wordt een spannende vakantie , waarbij ze diverse keren in gevaarlijke omstandigheden verkeren: ze krijgen bijvoorbeeld onderweg pech met hun auto , terwijl het in de zwarte wijken van Zuid-Afrika echt niet veilig is. Hoewel ze fysiek erg naar Adam verlangt, raakt hij haar niet meer aan sinds hij weet dat hij kanker heeft. Na terugkeer blijkt inderdaad dat Adam een kwaadaardige tumor heeft.

Intussen komen er ook steeds meer vogels op haar pad: die voor Venus een voorspellende waarde hebben. Ook krijgen steeds meer mensen in haar directe omgeving met leed te maken: haar moeders borstkanker keert terug , haar werkster van Marokkaanse afkomt heeft een dochter die ongewenst zwanger is geraakt en ze moet daarom naar haar geboorteland terug. Het lijkt erop alsof Venus kwaad berokkent aan mensen die haar lief zijn. Eigenlijk voelt ze zich daaraan schuldig : eenzelfde onterechte schuld als voeger met de hartkwaal van haar zoon Welp. Ze heeft zich ook voorgenomen een streep te zetten onder haar ruige liefdesleven, sinds Adam ziek is. In een van de vijf onverstuurde brieven die Leda publiceert , blijkt dat Venus zich nu pas begint te realiseren wat verlies betekent. Namelijk nu ze op het punt staat Adam te verliezen.

- De Queeste naar Venus

Ze verdwijnt spoorloos uit het huis van Adam (zie begin samenvatting) en Leda krijgt na enige tijd van haar uitgeverij de gelegenheid om mensen uit Venus `omgeving op te zoeken om erachter te komen waar ze is. Zo bezoekt ze de meest recente en beste minnaar van Venus, Ares Valentin , en wordt zelfs een beetje verliefd op deze jonge Fin. Na haar bezoek bij Ares spreekt ze met hem af dat hij gedichten voor haar uitgeverij zal publiceren : de eerste meteen vertaalde bundel is “Verzen voor Venus”.

Ze telefoneert met de Hongaar Ambrus Vidor, die ook niet weet waar ze is; ze verdenkt de regisseur Vos ervan dat deze Venus schuilhoudt , maar ook dat is niet het geval. Ze bezoekt de familieleden van Venus : de zieke moeder en haar zusje Zus. Zus vertelt haar dat ze een brief van Venus heeft die ze heel lang geleden heeft gekregen en die ze nooit mocht wegdoen. In die brief staat misschien de oplossing van het mysterie. Ze wil de brief voorlezen aan Leda en Adam. Ook Venus' broer Buddy zal bij het voorlezen aanwezig zijn. Ook vraagt Zus aan Leda hoeveel hoofdstukken de roman zal hebben die ze schrijft. Het moet in ieder geval een getal zijn dat deelbaar is door 7. Zoals hierboven vermeld worden het er 77. De bijgelovigheid en de voorspelbaarheid der dingen (o.a. door het voorkomen van vogels die een teken achterlaten , zoals een traan op de foto van Venus) krijgt een steeds grotere plaats in de roman.

- De brief van Venus uit 1980

Leda hoort Zus de brief voorlezen in het bijzijn van Adam en Buddy. Het gaat over een brief uit 1980, waarin ze een reis naar Guatemala maken, nadat ze ook in New York zijn geweest. Daar hebben ze de waarzegster Virgin ontmoet, die voorspellingen heeft gedaan over het inzakken van de grootste wolkenkrabber in New York (later op 11 september 2001 is dat gebeurd) en over de kwaadaardige ziekte die Adam op zijn 56e zou krijgen. Hij zal echter genezen. In de brief onthult Venus dat ze geen echte passie voelt voor Adam. Adam onthult dat hij ten tijde van zijn verliefdheid voor Venus omging met een gehandicapt meisje uit Valkenswaard, dat hem maar brieven bleef schreven. Venus had dat opgevat als een vorm van ontrouw.

Welp komt ook nog binnen en vertelt opgewekt dat het jeugdalbum met foto's teruggevonden is : Vaseline had het in haar bezit. Ineens lijken alle dingen ten goede gekeerd: Adams chemokuur is aangeslagen en hij heeft 80 % kans op genezing, het jeugdalbum is terug, de Marokkaanse dochter van haar werkster heeft een man gevonden en is terug in Nederland, Welp heeft zijn liefdesgeluk terug. Niets lijkt een terugkeer van Venus meer in de weg te staan. In de aantekeningen die Leda heeft gevonden in de kamer van Venus staat o.a. dat ze weg gegaan is omdat de chemisch gecastreerde Adam geen aandacht meer voor haar had, net nu ze besloten had haar beste minnaar Ares te verlaten.

- Venus keert terug

Ze was een printerkabel gaan kopen en op de achterkant van de bon had Venus nog een opmerking gemaakt: “Om mijn angst voor verlies te verliezen moet ik eerst alles durven verliezen” en ook nog de kreet : “Heer verlos mij van de hormonen.” En dan heel onverwacht in het 6 regels tellende hoofdstuk 77 (!) kondigt Venus aan dat ze terugkomt. Adam had een sms'je gestuurd met de vraag “Ik mis je, kom terug.” Binnen 7 seconden antwoordt Venus : “Ik kom” .

Als vermoeide lezer aan het einde van deze roman denk ik : “Had die Adam dat niet eerder kunnen bedenken, dan had ik me niet zo door dit boek hoeven te worstelen.”

9. Over de schrijfster

Marion Bloem is geboren op 24 augustus 1952 te Arnhem. Kind van Indische ouders die in december 1950 naar Nederland zijn gekomen. Lagere school te Soesterberg. Opleiding: HBS-A te Amersfoort. Afgestudeerd als klinisch psychologe in 1978 te Utrecht. Woont samen met arts/schrijver Ivan Wolffers sinds 14 juni 1971. Geboorte van zoon Kaja op 11 februari 1973. Ze schreef haar eerste verhaal op haar zesde. Publiceerde haar eerste korte verhaal op haar zestiende. (Zie de verhalenbundel Vliegers onder het matras.) Ze reisde de hele wereld rond (zie Muggen mensen olifanten). Haar eerste jeugdboekjes (Spotjes) verschenen in 1975. Ze publiceerde haar eerste boek (Overgang) voor volwassenen in 1978. Haar eerste jeugdroman (Waar schuil je als het regent) verscheen in 1978.

In 1983 werd haar romandebuut Geen gewoon Indisch meisje een bestseller, en in 1983 verscheen ook haar documentaire Het land van mijn ouders waarmee ze wekenlang uitverkochte zalen haalde in Nederlandse filmhuizen, en die door de IKON op tv werd uitgezonden. Naast een groot aantal romans, verhalen-, en dichtbundels, jeugdromans en kinderboekjes, maakte zij een aantal opvallende film-, en tv- producties. Ze ziet literatuur als haar echtgenoot, film als haar beste vriend, en de beeldende kunst als haar minnaar. In 1999 verscheen Ver van familie. In deze aangrijpende en meeslepende roman gaat een jonge vrouw op zoek naar de waarheid over haar verleden.
Games4Girls ( 2001) is een roman over een hechte vriendschap, die door dorpsbewoners als een meisjesbende wordt ervaren. Zohra van Dam, die zichzelf Xohra noemt, een van de drie vriendinnen, heeft een vader die aan een ernstige mysterieuze ziekte lijdt. Zohra heeft een eigen manier gevonden om met verlies en angst om te gaan, en de vriendschap met Nouchka en Sonja lijkt een manier om de harde werkelijkheid aan te kunnen. Op een dag, als ze beseft wat ze aanricht, laat Zohra haar vriendinnen plotseling in de steek. Tien jaar later verschijnt ze met een website en een game4girls op internet om zo alsnog de belofte, elkaar eeuwig trouw te blijven in vriendschap en geheimen na te komen.