Samenvatting

Onderdeel I: persoonlijke reactie en beoordeling.

Het onderwerp
Het onderwerp is het leven van een tweeling die op zesjarige leeftijd gescheiden is. De een is verder opgevoed in Nederland de andere in Duitsland. Het gaat ook over de verstandhouding tussen Duitsland en Nederland. Ik vind het een interessant onderwerp omdat ik de Tweede Wereld oorlog nog niet eerder vanaf de kant van de Duitsers heb bekeken. Het onderwerp ligt niet volkomen buiten mijn belevingswereld want er zijn genoeg mensen die de tweede wereld oorlog hebben meegemaakt en er over praten. Het onderwerp heeft me aan het denken gezet ik kijk nu anders tegen de Duitsers aan, vindt ze minder schuldig. Volgens bij is het een origineel onderwerp omdat er niet veel boeken door Nederlandse schrijvers zijn geschreven over de oorlog vanaf de Duitsers gezien.

De gebeurtenissen.
De nadruk ligt meer op de gedachtes en gevoelens van de personen. Toch bevat het verhaal redelijk veel gebeurtenissen. De gebeurtenissen zijn boeiend met elkaar verbonden en komen logisch uit elkaar voort. De gebeurtenissen zijn niet echt spannend verteld, dit vind ik jammer. In deze roman komen zeker dramatische gebeurtenissen in voor: de dood van de werkgever van Anna, het bericht dat Martin gesneuveld is, het oppakken van de joodse verloofde van Lotte. De gebeurtenissen zijn geloofwaardig, zulke dingen gebeuren in oorlogen. De sfeer waarin de gebeurtenissen spelen is zwaarwichtig. De gebeurtenissen hebben een indruk op me gemaakt, en gevoelens opgeroepen: angst voor oorlog. Het boek bleef van het begin tot het eind boeiend. De afloop is niet naar mijn zin ik hoopte dat het goed zou komen tussen Lotte en Anna.

De bouw.
Het verhaal is ingewikkeld opgebouwd. Dit komt door terugblikken en meerdere verhaallijnen. De opbouw is wel begrijpelijk want door de terugblikken wordt het verhaal eigenlijk verteld. De tijd verloopt, in de verschillende verhaallijnen zoals in de werkelijkheid.

De personages
Je krijgt een goed beeld van de personages, ze gingen voor me leven, vooral Anna. Je raakte betrokken bij wat de personages overkwam door de manier van schrijven. Ik vond vooral Anna sympathiek. De enige beslissing die ik me moeilijk kon voorstellen is dat Anna weg ging bij de Gravin von Falkenau, alleen omdat haar man daar iets over schreef. Ik kan me redelijk goed verplaatsen in de personages. Soms is het moeilijk omdat ik nooit een oorlog, en zulke dramatische gebeurtenissen heb meegemaakt. Ik vind dat de personen zich gedragen zoals het hoort.

Het taalgebruik.
Ik vond het taalgebruik niet hoogdravend en had dan ook geen moeite het te begrijpen. Er zaten geen moeilijke woorden in. Er wordt veel aandacht besteed aan het weergeven van de gedachtes en gevoelens van de personen. Het verhaal bevat dialoog. Niet overdreven veel.

Argumenten.

Structureel argument.
Het verhaal is ingewikkeld opgebouwd. Dit komt door terugblikken en meerdere verhaallijnen.

Vernieuwingsargument.
Volgens mij is het een origineel onderwerp omdat er niet veel boeken van Nederlandse schrijvers over de oorlog geschreven zijn, van de Duitsers gezien.

Gevoelsargumenten.
De gebeurtenissen hebben indruk op me gemaakt en gevoelens opgeroepen: angst voor oorlog.


Onderdeel II: samenvatting, analyse en interpretatie.

Voorwerk.

1. Titelbeschrijving.
a) de Loo, Tessa
b) De tweeling
c) Wolters-Noordhoff, Groningen 1998
Druk staat er niet in het is een grote lijster.

2. Uiterlijke beschrijving.
De tweeling heeft 414 pagina’s. Het boek bestaat uit 3 delen. De eerste 2 delen bestaan uit 10 hoofdstukken, het laatste deel bestaat uit 4 hoofdstukken. De delen hebben titels de hoofdstukken niet. Motto: Die Welt ist weit, die Welt ist schon, wer weiss ob wir uns wiedersehen. Opdracht: Voor mijn moeder en Maria Hesse.

Samenvatting.
De bejaarde Anna Grosalie zoekt toenadering tot de even oude Lotte Goudriaan in een kuuroord in Spa, in het Thermaal Instituut. Lotte is door het luidruchtige gedrag van de Duitse vrouw (Anna) geïrriteerd en probeert haar te mijden. Al snel blijkt dat Anna en Lotte tweelingzussen zijn, die in 1922 op zesjarige leeftijd van elkaar gescheiden werden. Ze vertellen allebei over hun verleden waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat. Lotte is aanvankelijk onwillig, terwijl Anna zeer enthousiast is.

De tweeling is geboren in Keulen. Omdat hun moeder aan tbc overleden is, wonen ze bij hun vader en tante Kathe. Maar als vader ook aan tbc overlijdt, worden de zusjes van elkaar gescheiden. Lotte komt terecht bij een Nederlandse familie in het Gooi, een gezin dat nog drie dochters heeft en waarin muziek centraal staat. Anna wordt meegenomen door haar opa naar een boerderij in het Teutoburgerwoud. Ze groeit op in een slecht milieu, een milieu waaruit haar vader destijds wist te ontsnappen. De gezonde, sterke Anna wordt door haar pleeggezin als goedkope arbeidskracht gebruikt en wordt ook zo behandeld. Lotte is hieraan ontsnapt doordat ze een slechte gezondheid had. Anna wordt herhaaldelijk door haar oom en tante mishandelt. Een jonge pastoor ontfermt zich over haar en zorgt ervoor dat ze door de kinderbescherming wordt opgevangen. Later wordt ze in een nonnenschool geplaatst.

Lotte heeft veel minder problemen: ze heeft het goed bij de Nederlandse familie. Ze kan naar hartelust zingen en geeft zelfs voorstellingen. Het is thuis meestal gezellig omdat er veel mensen over de vloer komen om te luisteren naar de zelfgebouwde geluidsinstallatie van haar nieuwe vader. Haar zorgeloze leventje wordt verstoord door de huwelijksproblemen van haar pleegouders. Daarnaast krijgt haar vader een ongeluk en wordt ernstig ziek.

In Duitsland in Hitler aan de macht gekomen. Anna ziet dat haar omgeving veranderd is. Bijna iedereen staat achter deze dictator die het Duitse volk zoveel beloftes doet. Ze is voorgoed van haar familie verlost als pastoor Jacobsmeyer ervoor zorgt dat ze de huishoudschool kan volgen in Keulen. Na deze school komt ze in dient bij de familie Stolz, een veeleisende baan. Ze vindt troost in de ruime bibliotheek. Vanwege het getreiter en de bekrompenheid van Frau Stolz neemt ze ontslag. Hierna komt ze bij de Gravin van Falkenau te werken, die veel vriendelijker is.

In deze tijd gaat Lotte bij haar zus Anna op bezoek, maar de oudejaarsavond wordt een mislukking, omdat de meisjes van elkaar vervreemd zijn. Als de oorlog uitbreekt, leert Anna de Oostenrijkse soldaat Martin Grosalie kennen, die ook zijn bedenkingen over Hitler en het Derde Rijk heeft. In Nederland wordt Lotte’s verloofde David opgepakt bij een razzia: zij zal hem nooit weer terugzien. Lotte’s leven bestaat verder uit het luisteren naar illegale zenders, het lezen van verboden kranten en het smokkelen van vluchtelingen.

Anna renoveert samen met Poolse en Russische dwangarbeiders een vervallen kasteel in Pruisen. Ze trouwt met Martin. Hij houdt zijn mond over de verschrikkingen van de oorlog. Op verzoek van Martin vertrekt Anna naar Wenen. Vlak na hun laatste ontmoeting verneemt zij dat Martin dood is. Nadat ze van de inzinking hersteld is, gaat ze aan het werk als verpleegster.

Als de oorlog is afgelopen, ontmoeten de dames elkaar weer. Anna komt naar Nederland, maar nu wil Lotte geen contact hebben. Aan het eind van het verhaal overlijdt Anna tijdens het nemen van een bad in het kuuroord in Spa.

Analyse en interpretatie.

Titelverklaring.
De tweeling Lotte en Anna zijn de hoofdpersonen in dit boek. Ze lijken veel op elkaar, maar zijn ook heel erg verschillend.

Motto
Die Welt ist weit, die
Welt ist schon, wer
Weiss ob wir uns wiedersehen.
De wereld is groot, de wereld is mooi, wie weet wanneer we elkaar weer zien.
Dit motto slaat op Lotte en Anna het niet bereiken van elkaar.

Genre
Het hoofdgenre is roman. Het is een psychologische roman, maar het kan ook een ontwikkelingsroman worden genoemd.

Thema, idee en motieven.
Een thema is de onbereikbaarheid. Deze onbereikbaarheid zit tussen Lotte en Anna maar ook tussen Nederland en Duitsland. Het idee achter deze roman is dat Duitsland en Nederland net zoals Anna en Lotte aan verzoening toe zijn. Motieven zijn: eenzaamheid en verlangen, er is voor beiden een tijd van eenzaamheid en verlangen naar de ander. Angst en spanning zijn twee andere motieven, allebei zijn ze bang dat hun vriend of man omkomt.

Opbouw, structuur en spanning
De volgorde van de gebeurtenissen in de verschillende verhaallijnen zijn chronologisch. De volgorde van alles is niet-chronologisch er komen namelijk veel terugblikken in voor. Het verhaal is fragmentarisch opgebouwd. De samenhang tussen de onderdelen is groot alles heeft te maken met de verzoening van Anna en Lotte of Duitsland en Nederland. Het verhaal heeft 3 verhaallijnen. De eerste verhaallijn bevat de gebeurtenissen die Anna en Lotte samen beleven is Spa en in Keulen. De tweede verhaallijn is het leven van Anna. De derde verhaallijn is het leven van Lotte. Een spanningsboog begint op het moment dat je gaat hopen dat het goed komt tussen Anna en Lotte. De spanning in het hele verhaal wordt opgebouwd door steeds een stukje van het verleden te vertellen, ondertussen worden de dagelijkse dingen in Spa beschreven. Het verhaal begint middenin, van tevoren is er al van alles gebeurd. Dit komt langzaam naar boven via allemaal terugblikken. Het motorische element is de ontmoeting van de zussen in Spa. Hierdoor gaan ze het hele verleden vertellen. Het verhaal heeft aan de ene kant een gesloten eind. Anna is dood, er is geen verzoening gekomen. Aan de andere kant is het een open eind, komt er nog verzoening tussen Nederland en Duitsland?

Personages
Een hoofdpersoon is Lotte. Ze is bijna 76 jaar oud en lijdt aan artrose. Ze is weduwe, heeft een rustig karakter en is erg nuchter. Ze wil Anna een beetje op afstand houden. Lotte heeft weinig onvoorspelbaars in zich.

Anna is de andere hoofdpersoon. Ze is ook bijna 76 jaar en lijdt ook aan artrose. Ook zij is weduwe. In tegendeel tot Lotte heeft zij een druk karkater en is ze intelligent. Ze is vastberaden en heeft een goed geheugen. Ze heeft nog herinneringen van de kindertijd samen die heeft Lotte niet. Anna heeft verrassende kanten.

De bijfiguren zijn: Martin Grosalie, een Oostenrijkse soldaat die met Anna trouwt, Ernst Goudriaan, een ondergedoken vioolbouwer die met Lotte trouwt en David, de joodse verloofde van Lotte.

Tijd
De tijd waarin het verhaal speelt is van 1916-1990. Het verhaal speelt zich op verschillende plaatsen af (zie ruimte). De vertelde tijd is 74 jaar. Er is een niet-continue tijdsverloop. De verteltijd is 10,5 uur. De verteltijd is korter dan de verhaaltijd. Er komt dan ook veel tijdsverdichting voor. Hele stukken uit het leven van Anna en Lotte worden overgeslagen. Vertraging komt sprekender wijs dan ook voor in dit verhaal. Het verhaal is scenisch verteld.

De verhaallijnen op zich zijn chronologisch. Alles bij elkaar is niet-chronologisch. Het leven van Anna en Lotte apart wordt namelijk helemaal door flashbacks naar voren gebracht. Er komen geen vooruitwijzigingen voor in het verhaal. Het tijdsperspectief is vision avec.

Perspectief en vertelsituatie.
De vertelsituatie is een personale vertelsituatie. Ik zie de gebeurtenissen door zowel de ogen van Lotte als de ogen van Anna. Een meervoudig perspectief. Er is sprake van perspectiefwisseling. Je kunt je hierdoor in beide personen inleven, en je leeft mee met wat ze allebei overkomt.

Ruimte
De gebeurtenissen in het boek spelen zich voornamelijk af in en rondom Spa en in Keulen. Lotte’s ervaringen spelen zich af bij de familie Rockanje in het Gooi. En Anna’s ervaringen spelen zich af in: Keulen, op het platteland bij de familie Von Garlitz en in Duitsland en Oostenrijk. Weersomstandigheden spelen geen rol in het verhaal.

Onderdeel III: achtergronden.

Achtergronden van de schrijver.
Tessa de Loo is het pseudoniem van Tineke Duyvene de Wit. Zij wordt geboren op 15 oktober 1946 in Bussum. Tijdens haar middelbareschooltijd schildert en tekent ze veel. Ook schrijft ze vaak opstellen en het eindexamen gaat ze Nederlands studeren in Utrecht. Op twintigjarige Leeftijd trouwt ze en na vijf jaar krijgt ze een zoon. Ze schrijft in die periode weinig. Het stadsleven benauwt haar en ze verhuist naar de Achterhoek, waar ze als lerares werkzaam is. Ze pakt haar studie op, maar besluit toch schrijfster te worden. Ze verhuist naar Pieterburen in 1980 na haar scheiding. In 1994 vestigt De Loo zich in Portugal, waar ze, naar eigen zeggen een nieuw werk schrijft. Haar pseudoniem is ontleend aan de Texelse achternaam van haar grootmoeder.

In 1983 debuteerde De Loo met de verhalenbundel De meisjes van de suikerwerkfabriek. Daarvan werden 46.000 exemplaren verkocht het boek ontvangt 2 prijzen. Haar eerste roman Meander kwam uit in 1986. De novelles Het rookoffer en isabelle werden minder goed ontvangen.

Achtergronden van het boek.
De tweeling, de roman die in 1993 verschijnt, wordt een enorm verkoopsucces. Binnen een jaar worden meer dan 130.000 exemplaren verkocht van deze roman, waarin de relatie tussen Nederlanders en Duitsers na de oorlog centraal ligt. De Loo ontvangt ook voor dit boek 2 prijzen.

Meningen van anderen:
De omvangrijke roman De tweeling van Tessa de Loo heeft een veelbelovende thematiek: twee in hun jeugd gescheiden zussen die elkaar naar zeventig jaar weer terugzien. Maar de uitwerking verhinderd dat de lezer onder de indruk komt van hun lot.